Η ΚΡΟΑΤΙΑ (ΚΑΙ Η ΔΑΛΜΑΤΙΑ) ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ

 

Βρέθηκε αρχαιοελληνικός τάφος πολεμιστή στην Κροατία - Ήταν θαμμένος με το ξίφος του. ΕΥΡΩΠΗ, ΜΙΑ ΑΠΕΡΑΝΤΗ ΕΛΛΑΔΑ.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΜΑΚΡΟΝ (διάβασε Ρότσιλντ): «ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΟΣ Ο ΛΙΜΟΣ (Η ΠΕΙΝΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΓΡΑΜΜΑΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ) ΤΟΥΣ ΕΠΟΜΕΝΟΥΣ 12 ΜΕ 18 ΜΗΝΕΣ». ΕΔΩ ΚΑΙ ΔΥΟ ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΟΤΕΙΝΑΜΕ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΕΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΝΑ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΕΙ ΤΕΡΑΣΤΙΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΣΙΤΗΡΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΡΩΣΙΑ.

Το έμβλημα μιας Κροατικής πόλεως της Δαλματίας, του  Τρογκίρ, (η Αρχαία Ελληνική πόλη ΤΡΑΓΟΥΡΙΟΝ), είναι το γλυπτό του Λύσιππου "ο Καιρός".

Οι Έλληνες ίδρυσαν της αποικίες τους στις ανατολικές ακτές της Αδριατικής στα τέλη του 6ου αι. π.Χ.. Ο πρώτος οικισμός ήταν η Κόρκυρα Μέλαινα, η σημερινή Κόρτσουλα, που ίδρυσαν οι κάτοικοι του νησιού της Κέρκυρας. Ο τύραννος των Συρακουσών Διονύσιος ο Πρεσβύτερος ίδρυσε την αποικία της Ίσσα στο σημερινό νησί της Βις. Κοντά στο χωριό Λουμπάρντα στην Κόρτσουλα (Μέλαινα Κόρκυρα)  ιδρύθηκε αποικία την ίδρυση της οποίας μαρτυρά αρχαία ελληνική επιγραφή το λεγόμενο Ψήφισμα της Λουμπάρντα, το αρχαιότερο γραπτό μνημείο της Κροατίας. Οι κάτοικοι του νησιού της Πάρου ίδρυσαν τον Φάρο που είναι η σημερινή Παλιά πόλη του Χβαρ. Το Τραγούριον, το σημερινό Τρογκίρ, το ίδρυσαν οι κάτοικοι των Συρακουσών. Μεταξύ των αποικιών και των μητροπολιτικών κέντρων υπήρχαν ισχυροί πολιτιστικοί και εμπορικοί δεσμοί.

Οι πειρατείες των Ιλλυριών τους έφεραν σε σύγκρουση με τους Ρωμαίους που ζήτησαν από τη βασίλισσα τους Τεύτα να τις σταματήσει, εκείνη όμως αρνήθηκε. Έτσι οι Ρωμαίοι οδηγήθηκαν σε τρεις πολέμους εναντίων των Ιλλυριών και τελικά διέλυσαν το βασίλειο τους το 167 π.Χ.. Η κατάκτηση της περιοχής ολοκληρώθηκε στις αρχές του πρώτου αιώνα.

Το 9 μ.Χ. το έδαφος της σημερινής Κροατίας αποτελούσε τμήμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ο Αυτοκράτορας Διοκλητιανός έχτισε ένα μεγάλο ανάκτορο στο Σπλιτ, όπου αποσύρθηκε το 305. Κατά τον 5ο αιώνα ένας από τους τελευταίους Αυτοκράτορες της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο Ιούλιος Νέπως, από αυτό το ανάκτορο κυβέρνησε τη μικρή πια αυτοκρατορία του. Η περίοδος τελειώνει με εισβολές Αβάρων και Κροατών το πρώτο μισό του 7ου αιώνα και την καταστροφή όλων σχεδόν των Ρωμαϊκών πόλεων. Οι Ελληνορωμαίοι επιζήσαντες αποσύρθηκαν σε ασφαλέστερες περιοχές στις ακτές, στα νησιά και στα βουνά. Η πόλη του Ντουμπρόβνικ ιδρύθηκε από τέτοιους επιζήσαντες από την Επίδαυρο (αρχαία Ελληνική αποικία στην περιοχή).

ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΡΟΑΤΙΑ - ΔΑΛΜΑΤΙΑ.

Οι σημαντικότερες ιστορικές πόλεις της  Κροατίας ήταν:

Τραγούριον

Ασπάλαθος (Split)

Επίδαυρος

Σαλώνα

Δάορσον

Ναρώνα

Ασκρήβιον (Kotor)

Οι αρχαίοι Έλληνες, γνωρίζοντας τόσο καλά να επιλέγουν τους ιδανικούς τόπους για τις νέες εγκαταστάσεις τους, είχαν δημιουργήσει πολλές αποικίες στην σημερινή Κροατία, με πολλές περιοχές της χώρας να διατηρούν ως και σήμερα τα αρχαιοελληνικά τους ονόματα. 

Είναι γνωστό π.χ. ότι η νήσος Hvar, της Περιφέρειας Dalmatia-Split, δεν είναι παρά η αρχαία Φάρος, που ιδρύθηκε από αποίκους από το νησί της Πάρου το 385/4 π.Χ., μετά από χρησμό, που τους έδωσε η Πυθία του Μαντείου των Δελφών. 

Η νήσος Vis είναι η αρχαιοελληνική Ίσσα, ενώ το Τρόγκιρ, σε απόσταση αναπνοής από το Σπλιτ, δεν είναι άλλο από το αρχαίο Τραγούριον. 

Λίγο νοτιότερα, στην Περιφέρεια Dalmatia-Dubrovnik, η νήσος Korcula -η γενέτειρα του Μάρκο Πόλο- είναι η αρχαία Μέλαινα Κόρκυρα, που αποικήθηκε από Κερκυραίους τον 6ο π.Χ. αι. και οφείλει την ονομασία της αφενός στην μητρόπολή της, την Κέρκυρα, αφετέρου δε στα πυκνά πευκοδάση της. 

Στους αρχαίους Έλληνες οφείλει το όνομά της και η νήσος Mljet, η γλυκειά Μελίτα, της οποίας το μοναδικό ξενοδοχείο έχει το όνομα «Odisej» (Οδυσσέας). Όμως και το ίδιο το Ντουμπρόβνικ έχει ελληνικές ρίζες, καθώς η ιστορική ονομασία της πόλης, η Ραγούσα, προέρχεται από παραφθορά της αρχαίας ελληνικής λέξης Λάας (λίθος), δεδομένου ότι η πόλη αναπτύχτηκε αρχικά στην βραχονησίδα Λάους (Λάους-Λαούσα-Ραούσα-Ραγούσα). 

Τα νησιά της κεντρικής Δαλματίας.

Ολόκληρη η κεντρική Δαλματία ανήκει στην επαρχία του Split και περιλαμβάνει τα νησιά Vis, Pekleni, Hvar, Brac και Solta.

ΤΑ ΕΚΛΕΚΤΑ ΚΡΑΣΙΑ ΤΗΣ ΔΑΛΜΑΤΙΑΣ ΠΛΑΣΑΡΟΝΤΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΔΙΕΘΝΩΣ ΣΑΝ ΚΑΤ' ΕΥΘΕΙΑΝ  ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΑ ΑΠΟ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΡΑΣΙΑ.

Όπως και σε άλλες περιοχές της Δαλματίας, η αμπελουργία και η παραγωγή κρασιού εισήχθησαν στην περιοχή από τους αρχαίους Έλληνες και κυρίως από την Ελληνική πόλη  Επίδαυρος της Δαλματίας. (Το αν το πρώτο αμπέλι φυτεύτηκε ακριβώς στην κεντρική Δαλματία παραμένει μυστήριο. Ωστόσο, οι αρχαιοελληνικοί οικισμοί στα νησιά Βις και Μπρατς απέκτησαν τη φήμη τους σε πολύ πρώιμο στάδιο, γεγονός που δίνει το δικαίωμα στα δύο αυτά νησιά να είναι το λίκνο της κροατικής αμπελουργίας). Η αμπελουργία και η παραγωγή κρασιού εισήχθησαν στην περιοχή από τους αρχαίους Έλληνες. Τα πιο εξέχοντα κέντρα εκείνη την εποχή ήταν οι ελληνικοί οικισμοί Cavtat (Επίδαυρος) και Κορόλα (Κόρκυρα). Αυτή η μακρά παράδοση αμπελουργίας στην περιοχή διατηρείται στις περιοχές σχεδόν αδιάκοπα μέχρι σήμερα στο κρασί Κορόλα en Peljesac. 

Τον 4ο αιώνα π.Χ. ο ελληνικός αποικισμός εξαπλώθηκε σε πολλά νησιά της Αδριατικής και κατά μήκος της ακτής. 

Το Μπρατς (κροατικά: Brač, λατινικά: Bretia, Brattia) κατά τους αρχαίους Έλληνες Ελαφούσα, είναι νησί της Κροατίας στην Αδριατική Θάλασσα.

Οι αρχαίοι Έλληνες επισκέφθηκαν το νησί Brač και διαπραγματεύτηκαν με τους Ιλλυριούς κατοίκους του και εγκαταστάθηκαν εκεί. Μάλιστα το ελληνικό όνομα του νησιού ήταν η Ελαφούσα, που προφανώς προήλθε από την ύπαρξη ελαφιών. Το Brač βρισκόταν στο σταυροδρόμι πολλών εμπορικών διαδρομών από τη Salona (σήμερα Solin) προς την Issa (σήμερα Vis) και τον ποταμό Po. Ελληνικά αντικείμενα βρέθηκαν στον κόλπο του Vičja, κοντά στο Ložišća και πολλά από τα αντικείμενα, που ανήκουν σε αυτόν τον ακόμη ανεξερεύνητο χώρο, εκτίθενται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Σπλιτ.

Vis. Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΌΛΗ ΙΣΣΑ ΤΩΝ ΣΥΡΑΚΟΥΣΙΩΝ.

Η ονομασία του προέρχεται από τους αρχαίους χρόνους, όταν το 390 π.Χ. ο Διονύσιος από τις Συρακούσες ίδρυσε την πρώτη ελληνική αποικία, που την ονόμασε «Ίσσα». 

Ήταν από τις σημαντικότερες και ισχυρότερες ελληνικές αποικίες και επιλέχθηκε το συγκεκριμένο νησί, στην εποχή που άκμαζε η Μεγάλη Ελλάδα, για να ελέγχεται ολόκληρη η Αδριατική και να εδραιωθεί και εκεί η ελληνική κυριαρχία. 

Με τον καιρό έγινε τόσο μεγάλη δύναμη, που αποτέλεσε το κέντρο από το οποίο οι Έλληνες ίδρυσαν και άλλες αποικίες στα γύρω νησιά. Η αρχαία πόλη Ίσσα, της οποίας σώζονται αρκετά ερείπια, χτίστηκε στη βορειοδυτική πλευρά του μεγάλου όρμου Viska Luka.

Η επιλογή δεν ήταν τυχαία, αφού η πλευρά αυτή είναι η πιο ασφαλής στους καιρούς και προστατεύεται από μια στενή λωρίδα γης που εισέρχεται στη θάλασσα. Ακόμα και σήμερα τα τουριστικά σκάφη που ανεβοκατεβαίνουν στην Αδριατική προτιμούν για αγκυροβολία αρόδου το σημείο μπροστά από την περιοχή όπου υπήρχε η αρχαία ελληνική πόλη. Το νησί, που βρίσκεται πιο ανοιχτά από όλα τα άλλα στην Αδριατική, ήταν μέχρι το 1989 στρατιωτική περιοχή και απαγορευόταν η προσέγγισή του από οποιονδήποτε.

Σε μικρή απόσταση από τον όρμο Stoncica βρίσκεται ο μεγάλος όρμος που φιλοξενεί το σημερινό χωριό Vis. .

Στην βορειοδυτική πλευρά του νησιού βρισκόταν η αρχαία ελληνική αποικία. Εκεί είναι το μέρος που επέλεξαν οι πρόγονοι μας για να ελέγχουν τη θαλάσσια περιοχή της Αδριατικής και εκεί βρίσκεται ό,τι έχει απομείνει από την αρχαία ελληνική αποικία. Σήμερα κάτω από τους φοίνικες που στολίζουν τον παραλιακό δρόμο βρίσκεται το αρχαιολογικό μουσείο, όπου φιλοξενείται πλήθος από αρχαία ελληνικά και ρωμαϊκά αγγεία και κοσμήματα, ενώ πολύ εντυπωσιακό είναι το μπρούτζινο κεφάλι που εικάζεται ότι ανήκει στη θεά Αφροδίτη ή στη θεά Άρτεμη.

Η Βις, στην ιλλυρική ακτή, ιδρύθηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. ως αρχαία ελληνική πόλη Ίσσα , αποικία των Συρακουσών της Σικελίας (η οποία με τη σειρά της ήταν αποικία της Κορίνθου ). Ο Διονύσιος ο Πρεσβύτερος, ο σύγχρονος τύραννος των Συρακουσών, ίδρυσε την αποικία Issa για να ελέγχει τη ναυτιλία στην Αδριατική Θάλασσα . Η Αρχαία Ίσσα αναπτύχθηκε ως το αστικό και οικονομικό κέντρο των ακτών της Δαλματίας και χρησίμευε επίσης ως στρατιωτική βάση. Η πόλη ίδρυσε πολλές αποικίες, όπως η Ασπάλαθος , το σύγχρονο Σπλιτ (τώρα η μεγαλύτερη πόλη της Δαλματίας ), Επίδαυρος (Stobreč), και Tragurion (Trogir). Η Ίσσα λειτούργησε ως ανεξάρτητη πόλη μέχρι τον 1ο αιώνα π.Χ., όταν κατακτήθηκε από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία . Μετά τη ρωμαϊκή κατάκτηση, η Ίσσα έχασε τη σημασία της μέχρι τον ύστερο Μεσαίωνα , όταν αναφέρεται σε πολλές ιστορικές πηγές.

Hvar, ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΗ  ΦΑΡΟΣ, ΑΠΟΙΚΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥ.

Είναι ένα από τα μεγαλύτερα νησιά της Αδριατικής.

Στο μικρό μουσείο του κάστρου υπάρχουν ευρήματα που βρέθηκαν στη θαλάσσια περιοχή γύρω από το Hvar, με πλήθος αρχαίων ελληνικών αμφορέων που χρονολογούνται από τον 3ο αιώνα π.Χ. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία πως το όνομα του νησιού προέρχεται από την ελληνική λέξη «Φάρος», την αποικία που ίδρυσαν τον 4ο αιώνα π.Χ. Έλληνες από το Αιγαίο -όπως λένε οι Κροάτες- και συγκεκριμένα από το νησί Πάρος.

Η πόλη Φάρος, η οποία ιδρύθηκε στο σημερινό Stari Grad που βρίσκεται στον βορειοδυτικό μεγάλο όρμο του νησιού, είναι η παλαιότερη πόλη της Κροατίας και αποτελούσε για πολλούς αιώνες τη μεγαλύτερη οικονομική και πολιτιστική δύναμη της ευρύτερης περιοχής. «Την πολύ σπουδαία πολιτιστική κληρονομιά που έφεραν οι Έλληνες στα μέρη μας, πρέπει να την προστατεύουμε και να τη διαφυλάξουμε για τις μελλοντικές γενιές» τονίζουν διακεκριμένοι Κροάτες αρχαιολόγοι.

Korcula, ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΗ ΜΕΛΑΙΝΑ ΚΟΡΚΥΡΑ, ΑΠΟΙΚΙΑ ΤΩΝ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ. 

Νήσος Korcula -η γενέτειρα του Μάρκο Πόλο- είναι η αρχαία Μέλαινα Κόρκυρα, που αποικήθηκε από Κερκυραίους τον 6ο π.Χ. αι. και οφείλει την ονομασία της αφενός στην μητρόπολή της, την Κέρκυρα, αφετέρου δε στα πυκνά πευκοδάση της. 

Mljet, ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΠΟΙΚΙΑ ΜΕΛΙΤΑ.

Νήσος Mljet, η γλυκειά Μελίτα, της οποίας το μοναδικό ξενοδοχείο έχει το όνομα «Odisej» (Οδυσσέας). 

Ντουμπρόβνικ, ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΗ ΡΑΓΟΥΣΑ.

Split, ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΗ ΑΣΠΑΛΑΘΟΣ.

Σαλώνα, ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΔΑΛΜΑΤΙΑΣ.

Μετά την κατάκτησή της Ελληνικής πόλης από τους Ρωμαίους, η Σαλώνα έγινε πρωτεύουσα της επαρχίας της Δαλματίας.

Τρογκίρ, ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΗ ΤΡΑΓΟΥΡΙΟΝ

Τρογκίρ, στις Δαλματικές Ακτές της Κροατίας είναι το σημερινό όνομα της αρχαιοελληνικής πόλης Τραγούριον, 27 χιλιόμετρα δυτικά της πόλης Σπλιτ, όπου σώζονται τα εντυπωσιακά ερείπια του παλατιού του Ρωμαίου αυτοκράτορα Διοκλητιανού που έμεινε στην ιστορία. Τον 3ο αιώνα π.Χ. κάτοικοι των Συρακουσών (σπουδαίας αρχαιοελληνικής πόλης στη Σικελία) ίδρυσαν αποικία στο νησί Ίσσα. Στη συνέχεια οι άποικοι αυτοί ίδρυσαν το Τραγούριον. Η πόλη αναπτύχθηκε σε μεγάλο λιμάνι μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους. Ύστερα ακολούθησε μια πολυτάραχη πορεία. Η πόλη έχει συνεχή ιστορία 2.300 ετών. Όλοι οι σημερινοί κάτοικοι του Τρογκίρ, γνωρίζουν τα πάντα γύρω από την αρχαία Ελληνική καταγωγή τους, λατρεύουν καθε τι ελληνικό και σαν έμβλημά τους έχουν ένα γλυπτό του αρχαίου Έλληνα γλύπτη Λύσιππου, τον  "Καιρό",(οι κάτοικοι της πόλης τον προφέρουν    Κα-ι-ρό, σύμφωνα με την Ερασμιακή προφορά).

Στο μουσείο του τοπικού μοναστηριού φυλάσσεται το πρωτότυπο έργο του Λύσιππου, που βρέθηκε το 1928 στο Τρογκίρ, μέσα σε ένα εγκαταλειμμένο σπίτι και λατρεύεται πια σαν σύγχρονη θεότητα, αποτελώντας το έμβλημα του Τρογκίρ.

Ο Λύσιππος (άκμασε περίπου 370 – 300 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας γλύπτης από τη Σικυώνα, που φιλοτεχνούσε αποκλειστικά μπρούτζινα γλυπτά. Θεωρείται ο σημαντικότερος εκπρόσωπος της σχολής της Σικυώνας, του μεγαλύτερου καλλιτεχνικού κέντρου μετά την Αθήνα, και κατά τις αρχαίες πηγές τοποθετείται στο ίδιο επίπεδο με τον Πραξιτέλη και τον Φειδία. Ήταν ένας από τους επίσημους καλλιτέχνες της Αυλής του Αλέξανδρου και παραγωγικότατος. Διατηρούσε πολυμελές εργαστήριο, στο οποίο ο Πλίνιος αναφέρει ότι είχε κατασκευάσει 1500 έργα, και 600 από αυτά ήταν έργα του ιδίου.

Ένα από τα πιο γνωστά έργα του ανήκει ο Αποξυόμενος, που συνδέεται με σωζόμενο ρωμαϊκό μαρμάρινο αντίγραφο στο μουσείο Pio-Clementino του Βατικανού.

Ένα άγαλμα του αθλητή του παγκρατίου Αγία, που ανακαλύφθηκε στους Δελφούς, θεωρείται επίσης αντίγραφο σύγχρονου έργου του Λύσιππου, φιλοτεχνημένο στον Φάρσαλο. 

Ένα χάλκινο άγαλμα, γνωστό με τον τίτλο Καιρός (ή Ευκαιρία), αποδίδεται στον Λύσιππο και φιλοτεχνήθηκε για τον ίδιο, κοσμώντας την οικία του στη Σικυώνα. Έργο μοναδικής θεματικής, έχει ερμηνευθεί ποικιλοτρόπως και συνήθως εκλαμβάνεται ως αλληγορία. Αναπαριστούσε έναν φτερωτό νέο άνδρα να στέκεται στις μύτες των ποδιών πάνω σε σφαίρα, κρατώντας ένα ξυράφι στο δεξί χέρι και ένα ζυγό στο αριστερό, με μακριά μαλλιά στο πλάι αλλά φαλακρό στο πίσω μέρος του κεφαλιού (βλ. και ανάγλυφο αντίγραφο στο Μουσείο Αρχαίας Τέχνης του Τορίνου). Σε αυτό αναφέρεται επίγραμμα του Ποσείδιππου που μαρτυρά το διδακτικό χαρακτήρα του έργου

Αλλά τι ήταν ο Καιρός; Τι παρίστανε το γλυπτό του Λυσίππου;

Στην ελληνική μυθολογία ο Καιρός ήταν θεότητα που προσωποποιούσε την ευνοϊκή χρονική στιγμή, την ευκαιρία. Προς τιμήν του Καιρού ο Ίων ο Χίος συνέθεσε ποίημα, όπου τον αποκαλεί «νεότερο γιο του Δία». Κατά μία άποψη ο ύμνος αυτός σχετίζεται με την έναρξη της λατρείας του Καιρού στην Ολυμπία. Η αντίστοιχη ρωμαϊκή θεότητα ήταν ο Occasio ή Tempus.

Το πρωτότυπο χάλκινο, αλληγορικό άγαλμα του Λύσιππου ήταν τοποθετημένο στα «πρόθυρα» της Ελληνιστικής Σικυώνας (κατά άλλους έξω από το σπίτι του γλύπτη, στην Αγορά). Ο Καιρός παριστάνονταν σαν ένας γυμνός έφηβος με λυγισμένα γόνατα, με φτερά στην πλάτη και στις κνήμες, που τρέχει βαστώντας στο αριστερό χέρι ζυγαριά στηριγμένη στην κόψη ενός ξυραφιού, υποδηλώνοντας πόσο εύκολο είναι να διαταραχτεί η ισορροπία των πραγμάτων. Τα μακριά μαλλιά του πέφτουν πλάγια και μπροστά, αφήνοντας πίσω γυμνό το κρανίο, ώστε, αν δεν αδράξει κάποιος τον Καιρό (δηλαδή την ευκαιρία) από τα μαλλιά τη στιγμή που περνάει φτερωτός δίπλα του, τον χάνει οριστικά. 

Να τι γράφει (σε μετάφραση) ο Σικυώνιος Ποσείδιππος σε ένα επίγραμμά του:

- Ποιος κι από πού είναι ο δημιουργός σου;

- Σικυώνιος.

- Το όνομά του ποιο;

- Λύσιππος.

- Κι εσύ ποιος είσαι;

- Είμαι ο Καιρός, που δαμάζει τα πάντα.

- Γιατί πατάς στην άκρη των δακτύλων σου;

- Πάντα τρέχω.

- Γιατί έχεις φτερά στις φτέρνες σου;

- Πετάω με τον άνεμο.

- Γιατί κρατάς ξυράφι στο δεξί σου χέρι;

- Δείχνω στους ανθρώπους πώς είμαι πιο κοφτερός από την κόψη του.

- Γιατί έχεις τσουλούφι στην όψη;

- Για να με αρπάξει εκείνος που θα με συναντήσει, μα το Δία.

- Γιατί είσαι πίσω φαλακρός;

- Γιατί αν δεν με πιάσεις από εμπρός, είναι αδύνατον, όσο κι αν τρέξεις, να με πιάσεις από πίσω.

- Για πιο σκοπό σε έπλασε ο τεχνίτης;

- Για εσάς, ξένε, και με έβαλε στα πρόθυρα, για να διδάσκεστε.

Τσάβτατ, ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΗ ΕΠΙΔΑΥΡΟΣ ΤΗΣ ΔΑΛΜΑΤΙΑΣ

(Επίδαυρος (Δαλματίας), αρχαία ελληνική αποικία στη Δαλματία - η σύγχρονη Cavtat.

Επίδαυρος (Αδριατικής), αρχαία ελληνική αποικία στην ανατολική Αδριατική - σύγχρονη Stobreč)

Η Επίδαυρος (λατινικά: Epidaurum‎) ήταν αρχαία ελληνική αποικία στην Δαλματία, η οποία ιδρύθηκε κάπου στο 6ο αιώνα π.Χ.. Το 228 π.Χ. η πόλη μετονομάστηκε σε Επιδαύρουμ (Epidaurum) από τους Ρωμαίους. Διοικητικά η πόλη υπαγόταν στην επαρχία Ιλλυρίας, η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε επαρχία Δαλματίας. Στην θέση της αρχαίας Επιδαύρου βρίσκεται η σύγχρονη πόλη Τσάβτατ στην νότια Κροατία, 15 χιλιόμετρα νότια του Ντουμπρόβνικ.

Κατά τη διάρκεια του εμφύλιου πόλεμου ανάμεσα στις δυνάμεις του Ιουλίου Καίσαρα και του Ποημπίου η πόλη πολιορκήθηκε από τα στρατεύματα του Μ. Οκταβίου, ωστόσο η άφιξη του υπάτου Πούμπλιου Βατινίου έσωσε την πόλη.

Τον 7ο αιώνα, η πόλη καταστράφηκε από Άβαρους και Σλάβους εισβολείς. Οι πρόσφυγες της Επιδαύρου κατέφυγαν στο κοντινό νησί Λαύσα ή Λαύς (= πέτρα). Μέσω ρωτακισμού, από το Λαύσα προήλθε το όνομα Ραγκούσα. Το Ραγκούσα είναι το ιστορικό όνομα του Ντουμπρόβνικ.

Στα ερείπια της πόλης έχουν βρεθεί πολλές επιγραφές και ερείπια διάφορων κτιρίων της πόλης. Μεταξύ άλλων συγκαταλέγονται το μνημείον του P. Κορνέλιου Δολαμπέλλα, ενός υπάτου της εποχής του Οκταβιανού Αυγούστου και διοικητής της επαρχίας Ιλλυρίας. Επίσης έχουν βρεθεί τα ερείπια ενός υδραγωγείου.

Κατά τον Μεσαίωνα, στην θέση της Επιδαύρου ιδρύθηκε το Τσάβτατ (Ραγκούσα-Βέκια), πόλη η οποία υπάρχει μέχρι σήμερα.

«ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΗΝ ΚΡΟΑΤΙΑ»  15 ΜΑΪΟΥ 2011

ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΗΝ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ | WE THE ECOUMENISTS exontes zilon FOR AN OECOUMENIC POLIS (wordpress.com)

«Οι Αρχαίοι Έλληνες στην Κροατία», έκθεση με αρχαιολογικά ευρήματα που
μαρτυρούν τον ελληνικό αποικισμό στην Κροατία, φιλοξενείται, από χθες, στο
Μουσείο της Πόλης της Λιουμπλιάνας.
Για τις ανάγκες της έκθεσης μεταφέρθηκε στη σλοβενική πρωτεύουσα, κάτω
από αυστηρά μέτρα ασφαλείας και προστασίας, ο Κροάτης Αποξυόμενος, το
παγκοσμίως γνωστό χάλκινο άγαλμα που είναι πιο κοντά στο πρωτότυπο του
Λυσσίππου (4ος αι. π.Χ.).
Το χάλκινο άγαλμα αθλητή, ύψους 192 εκατοστών, ανασύρθηκε από το βυθό
της θάλασσας μεταξύ της νησίδας Βέλε Οριούλε και του νησιού Λόσινι το 1998.
Είναι το μεγαλύτερο χάλκινο άγαλμα που βρέθηκε μέχρι σήμερα στην ανατολική
ακτή της Αδριατικής Θάλασσας.

Ο χάλκινος Αποξυόμενος αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα δείγματα
αρχαίας ελληνικής γλυπτικής κι ένα από τα σπουδαιότερα αρχαιολογικά ευρήματα
της Κροατίας. Απεικονίζει έναν Έλληνα αθλητή στο τέλος ενός αγώνα να αποξέει το
σώμα του με τη στλεγγίδα, ένα εργαλείο που χρησίμευε στην απομάκρυνση του   ελαίου, με το οποίο αλείφονταν οι αθλητές. Το άγαλμα έχει μεταφερθεί μία μόνο  φορά, στη Φλωρεντία.
Στη συλλογή, που παρουσιάζεται στη Λιουμπλιάνα, περιλαμβάνονται 266
εκθέματα, όπως η χάλκινη κεφαλή της θεάς Αρτέμιδος.
Η έκθεση είναι χωρισμένη σε δύο τμήματα. Το πρώτο προβάλλει ένα
χρονολογικό χάρτη του ελληνικού αποικισμού και περιλαμβάνει τεχνουργήματα που
συνδέονται με τη θάλασσα- αμφορείς και άγκυρες- την ελληνική παρουσία στις ακτές της Αδριατικής, στα νησιά Βις (Ίσσα), Κορτσούλα (Κόρκυρα Μέλαινα) και   Χβαρ (Φάρος). Το δεύτερο τμήμα της έκθεσης είναι αφιερωμένο στην αντίληψη των
Αρχαίων Ελλήνων για τη μεταθανάτια ζωή και παρουσιάζονται εκθέματα που
βρέθηκαν σε τάφους και εκθέματα που συνδέονται με τη μυθολογία, τη θρησκεία και
τις τέχνες.

Η Γιασμίνκα Πρόκλετσκι Στόσιτς, έφορος των Ανακτόρων Κλόβιτς, όπου για
πρώτη φορά διοργανώθηκε η έκθεση, δήλωσε ότι αν και δεν μεταφέρθηκαν όλα τα
εκθέματα στο Μουσείο της Πόλης της Λιουμπλιάνας, επελέγησαν τα ωραιότερα για
να συνθέσουν την έκθεση.
Ο διευθυντής των Μουσείων και των Γκαλερί της Πόλης της Λιουμπλιάνας,
Μπλαζ Πέρσιν, τόνισε ότι η έκθεση είναι εξαιρετική, λόγω και της ευαίσθητης φύσης
των έργων τέχνης.
Την έκθεση, που τελεί υπό την αιγίδα των υπουργείων Πολιτισμού της
Κροατίας και της Σλοβενίας, εγκαινίασαν χθες οι αρμόδιοι υπουργοί των δύο χωρών, Γιάσεν Μέσιτς και Μάιντα Σίρτσα.
Ο κ. Μέσιτς στην ομιλία του υπογράμμισε τη σημασία της έκθεσης, επειδή,
όπως τόνισε, η τέχνη των Αρχαίων Ελλήνων αποτελεί παγκόσμια κληρονομιά, αν και η συγκεκριμένη συλλογή συνδέεται με περιορισμένη χρονικά περίοδο   και με μία περιοχή. 

Είναι σημαντικό το γεγονός ότι η Κροατία, χάρη στα ευρήματα, έγινε μέλος
της «οικογένειας», που ονομάζεται ελληνική τέχνη, δηλαδή μέρος του φαινομένου, το οποίο σήμερα αποκαλούμε λίκνο του ευρωπαϊκού  πολιτισμού.

Ο υπουργός Πολιτισμού της Κροατίας ευχαρίστησε όλους τους αρχαιολόγους
και συντηρητές, που εργάστηκαν για τη μελέτη και τη διαφύλαξη αυτού του
πολιτιστικού θησαυρού και εξήρε τη συνεργασία της Κροατίας και της Σλοβενίας,
που υλοποιείται στο πλαίσιο περιφερειακών πρωτοβουλιών.
Το άγαλμα του Κροάτη Αποξυόμενου ή Αποξυόμενου του Λόσινι μεταφέρθηκε
με πραγματικά κινηματογραφικό τρόπο στη Λιουμπλιάνα, συνοδευόμενο από κομβόι οχημάτων, στα οποία επέβαιναν ένοπλοι αστυνομικοί και ανελκύθηκε  στο δεύτερο όροφο του Μουσείου, με ειδικά μηχανήματα.
Το άγαλμα φυλάσσεται σε αίθουσα με ειδικό μηχανισμό για να διατηρείται το
κατάλληλο μικροκλίμα. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης, στο χώρο δεν θα πρέπει να
εισέρχονται περισσότεροι από 15 επισκέπτες τη φορά, ώστε να μην διαταράσσεται η  αναγκαία θερμοκρασία και υγρασία και θα υπάρχουν κάμερες ασφαλείας  για 24ωρη παρακολούθηση.

Η έκθεση «Οι Αρχαίοι Έλληνες στην Κροατία», που θα διαρκέσει έως τις 30
Μαΐου, οργανώνεται από την Γκαλερί των Ανακτόρων Κλόβιτς, το Κροατικό
Ινστιτούτο Συντήρησης, το Ινστιτούτο Προστασίας της Κληρονομιάς της
Σλοβενίας-Κέντρο Αναστήλωσης και το Μουσείο και τις Γκαλερί της Πόλης της
Λιουμπλιάνας.

ΖΗΝΩΝ  ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ