Η ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΓΗ, Η ΝΟΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΕΞΩΓΗΙΝΟΙ

 

 

 

Η ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΑ ΚΕΡΑΜΙΚΑ. To Ελληνικό κρασοπότηρο που ήταν «πλανητάριο».

 

 

   Ο  άνθρακας

 Το  χαρακτηριστικό  στοιχείο  των  ζωντανών όντων  του  ΠΛΑΝΗΤΗ  ΓΗ  είναι   

ο άνθρακας. Όλες οι  βιολογικές  ουσίες  καθορίζονται από  τις χημικές  ενώσεις   

αυτού του  στοιχείου,  το  οποίο  είναι  η  πιο  κατάλληλη  βάση  της  ζωής   Ο  

άνθρακας, έχοντας  μικρό  ατομικό  βάρος,  σθένος  4  και  άλλους  ιδιαίτερους   

χημικούς  λόγους, κατέχει  την  μοναδική  ικανότητα, να σχηματίζει  ατελείωτες   

οργανικές  και βιοχημικές  ενώσεις,  που  αποτελούν  την  βάση της  οργανικής  

χημείας και  όλων των ζωντανών  όντων. Το διοξείδιό  του  (CO2),  είναι  αέριο,   

επίσης  γεγονός μεγάλης  σημασίας.  Το  επόμενο  πιο  κατάλληλο  στοιχείο  για   

δημιουργία  κάποιας μορφής  ζωής,  είναι  το  Πυρίτιο,  το  οξείδιο  του  οποίου  

(SiO2 = διοξείδιο  του πυριτίου) είναι  πυριτόλιθος,  δηλαδή  πέτρα, προφανώς  

μη  αναπνεύσιμη.  Άλλο  ένα συγγενές  στοιχείο,  το   Βόριο,  σαν  κατώτερη  

εναλλακτική λύση, θα μπορούσε να αναπτύξει περίεργες- εξωτικές μορφές ζωής,  

αλλά  είναι  πολύ  σπάνιο  στοιχείο και  δεν  θα  υπήρχαν  αρκετές  χημικές  

αντιδράσεις,  με  την  συμμετοχή  του,  για  να αναπτυχθεί  πολύπλοκη  ζωή  

βασισμένη  στο  Βόριο.

 

Η  παρουσία ελεύθερου οξυγόνου  δεν είναι απαραίτητη  για  την  ύπαρξη ζωής.  

Στην  αρχέγονη  γη  δεν  υπήρχε  ελεύθερο  οξυγόνο.  Μερικοί  μικροοργανισμοί    

και σήμερα  το  βρίσκουν  δηλητηριώδες  (π.χ.  το  μικρόβιο  του  τετάνου).

Ο  ΟΡΙΣΜΟΣ  ΤΗΣ  ΓΗΙΝΗΣ  ΖΩΗΣ:   «Η ζωή στην  γη μπορεί να  

προσδιορισθεί  σαν  κατευθυντήριο  σύστημα  μορίων  πυρηνικών  οξέων,  

 που ελέγχει  χημικές  αντιδράσεις,  μέσω  της  δράσης   πρωτεϊνών,   σε  υδατικό διάλυμα». 

Το  νερό

       Η  ζωή  στην  γη  αναπτύχθηκε  για  να  ταιριάσει  στα  χαρακτηριστικά   

του περιβάλλοντος,  ειδικά  στην  παρουσία  υγρού  ύδατος.  Το  νερό  είναι  το  

 ιδανικό  και κατάλληλο  υλικό,  σαν  άριστος  διαλύτης  των  περισσοτέρων   

ουσιών.  Τα  σημεία τήξεως  και  πήξεώς  του  απέχουν  σχετικά  πολύ,  έτσι   

που  το  νερό  υπάρχει  σαν υγρό  σε  ένα  ευρύ  φάσμα  θερμοκρασιών.   

Επί  πλέον  το  νερό με την  ψύξη του  σε πάγο  διαστέλλεται.   Σε  ένα  ωκεανό κάποιου άλλου  

υγρού,  ο  πάγος  θα  βούλιαζε στον  βυθό,  ενώ  η  νέα  υγρή  επιφάνεια  θα 

πάγωνε  και  θα  βούλιαζε  κι  αυτή  κ.ο.κ. Η  θάλασσα  έτσι  θα  ήταν  παγωμένη  

 από  τον βυθό  ως τον αφρό,  με μόνο ένα λεπτό στρώμα υγρού  το καλοκαίρι.  

 Σε  μια  τέτοια  θάλασσα  δεν  θα  υπήρχε  ποτέ αρκετή  χημική  δραστηριότητα   

για  την  εμφάνιση  της  ζωής.    

     Εναλλακτικό  υγρό διαλύτης, σε  πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, θα μπορούσε 

να  είναι η  αμμωνία. Οι  χημικές αντιδράσεις  μέσα  της  θα  ήταν  πολύ  αργές,  

συγκριτικά  με  τις  δικές  μας.  Σε  πιο  χαμηλές  θερμοκρασίες  το  μεθάνιο  

διαλύει τα  λιπίδια,  αλλά  δεν είναι  πολική  ένωση:  δεν  θα  διέλυε  πρωτεΐνες  

και  πυρηνικά οξέα.  Σε  υψηλότερες θερμοκρασίες,  μόνο  το  Φθόριο  θα  

μπορούσε  να σχηματίσει σταθερές ενώσεις  με  τον  άνθρακα, αντικαθιστώντας   

το  Υδρογόνο. Οι φθοριοπρωτεΐνες  θα  ήταν  λιγότερο δραστικές  από  τις  δικές   

μας  σε  γήινες θερμοκρασίες,  αλλά  σε  θερμοκρασία  400   βαθμούς  Κελσίου 

 η  κατάσταση  ίσως ήταν  διαφορετική.  Σε  τέτοιες  θερμοκρασίες  το  Θείον,  

θα  ήταν  υγρό  και  θα πρόσφερε  το  κατάλληλο  μέσο  για  αντιδράσεις  

 φθοριοπρωτεΐνης,  Σε  ακόμη υψηλότερες  θερμοκρασίες  οι  σιλικόνες  και  

 οι  φθοριοσιλικόνες  ίσως  να  ήταν  οι χημικές  βάσεις  για  την  ζωή,  μια  

 ζωή  βέβαια  τελείως  διαφορετική  και  αλλόκοτη, από  αυτήν  που  γνωρίζουμε.

     ΣΕ  ΠΟΙΑ  ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ  ΜΠΟΡΕΙ  ΝΑ  ΑΝΑΠΤΥΧΘΕΙ  ΖΩΗ

Τα  πιθανά  πλαίσια  των  τόπων  που  μπορεί  να  αναπτυχθεί  ζωή  είναι:

   1.   Το  ανοιχτό  διάστημα.

   2.   Το  σεληνιακό  περιβάλλον.

   3.   Το  γήινο  περιβάλλον.

   4.   Το  αβυσσαλέο  περιβάλλον  (π.χ.  Δίας).

         Δεν  έχουμε  ακόμη  υπ΄όψιν  θεωρητικά  μοντέλα  ζωής  για  τα   

δύο  πρώτα. Ξέρουμε  μόνο  ότι  μερικές  μορφές  ζωής  (π.χ.  οι  ιοί  στην   

κρυσταλλική  τους μορφή),  επιζούν  στο  κενό.  

Μερικές  μορφές  ζωής  (π.χ.  οι  ιοί  στην  κρυσταλλική  τους  μορφή),   

επιζούν στο  κενό.  

    Ο  καθηγητής  Μoore, του  Πανεπιστημίου του  Λίβερπουλ  έγραφε  το  1913:

«Δεν  ήταν  ο  τυχαίος  συνδυασμός  πιθανοτήτων,  μήτε  η  κοσμική  σκόνη   

αυτή  που έφερε  την  ζωή  στην  μήτρα  της  γριάς  μητέρας  μας  Γης,  στις  

 πολύ  μακρινές παλαιολιθικές  εποχές,  αλλά  μία  καλορρυθμισμένη,   

διατεταγμένη  εξέλιξη  που εμφανίζεται  σε  κάθε  μητέρα  Γη  στο  Σύμπαν   

κατά  την  ωριμότητα  της δημιουργίας  της,  όταν  οι  συνθήκες  φτάνουν   

σε  ορισμένα  κατάλληλα  όρια».    

Στο  βιβλίο  «Πλανήτες  κατοικήσιμοι  από  τον  άνθρωπο»  ο  Dole  δέχεται  ότι: 

 «ένας πλανήτης  πρέπει  να  έχει  δεχτεί  τουλάχιστον  τρία  δισεκατομμύρια  

 χρόνια,  σταθερή  εκπομπή ακτινοβολίας  από  τον  ήλιο  του, για να 

 μπορέσει  να εμφανισθεί  ζωή  και  να  δημιουργηθεί  αναπνεύσιμη   

ατμόσφαιρα  γήινου τύπου». 

Η  εμφάνιση  της  ζωής 

    Η  ενόργανη  ύλη  ξεπήδησε  από  την  ανόργανη  ύλη  στην  παράξενα  ξένη  

προϊστορική  γη  και  από  αυτήν  προέκυψε  όλη  η  πλούσια  ζωή  που  βρίσκεται 

 σήμερα  στον  πλανήτη.

      Στην  αρχέγονη  γη,  πριν  3  δισεκατομμύρια  χρόνια,  τα  συμπλέγματα  

άνθρακος – υδρογόνου  και  το  υγρό  ύδωρ,  με  καταλύτη  την  ηλιακή  

ακτινοβολία  (α, β, γ),  την  κοσμική  ακτινοβολία,  τα  ραδιενεργά  υλικά  του 

 φλοιού  της  γης  και  τους κεραυνούς,  κατόρθωσαν  να  δημιουργήσουν  τα  

περίπλοκα  οργανικά  μόρια, απ’όπου  ξεπήδησε  η  ζωή  όπως  την  ξέρουμε  

(αμινοξέα, πρωτεΐνες, αυτοαναπαραγόμενα  μόρια – πρόδρομοι  DNA  και  RNA.  

H εμφάνιση της ζωής τοποθετείται  δύο δισεκατομμύρια πίσω. Καθώς οι ζωντανοί   

οργανισμοί γίνονταν όλο  και  πιο  περίπλοκοι,  μερικά  κύτταρα  άρχισαν  να  

ειδικεύονται  λειτουργικά: αναπτύχθηκαν όργανα απορρόφησης τροφής, όρασης   

και  μετακίνησης.   Ένα δισεκατομμύριο  χρόνια  μετά,  χάρη  στις  προσπάθειες   

των  πρώτων  μορφών  ζωής, αναπτύχθηκε  μία  ατμόσφαιρα  που  μπορούσε  

να  συντηρήσει  την  ζωή  των  ζώων και  σχημάτισε  ένα  κέλυφος  όζοντος,  

για  να  προστατεύει  αυτή  την  ζωή  από  την έντονη  εκπομπή  ακτινοβολίας,  

ιδιαίτερα  στο  υπεριώδες.  Αλλιώς,  πριν  από  το στρώμα  του  όζοντος,  η  ζωή   

θα  βρίσκονταν  ακόμη  στις  θάλασσες.   Η  εξέλιξη συνεχίσθηκε  με   

απίστευτες  απώλειες  και  ανελέητη  φυσική  επιλογή.  Οι ποικιλίες  που 

 ήταν  πιο  καλά  προσαρμοσμένες  για  την  επιβίωση,  συνέχιζαν  να  

διαμορφώνουν  νέες  γενεές,  ενώ  οι  άλλες  έπεφταν  στο  πλάι  του  δρόμου.      

   

Ποια είναι τα 5 απαραίτητα στοιχεία (εκτός  του  άνθρακα)  που πρέπει να έχει  μία νέα Γη,  για  την  δημιουργία  και  την  συντήρηση  της  ζωής,  

ΟΠΩΣ  ΤΗΝ ΞΕΡΟΥΜΕ;

1.  Το  σημαντικότερο στοιχείο για την ανάπτυξη και επιβίωση της ζωής,  ανάλογης της  Γης,  σε έναν πλανήτη είναι η θερμοκρασία. Πρέπει να είναι τέτοια ώστε να επιτρέπει στο νερό να υφίσταται σε υγρή μορφή και να βρίσκεται σε ιδανική απόσταση από το μητρικό του άστρο, στην λεγόμενη «κατοικήσιμη ζώνη».

2.   Η ζωή στη Γη, χρησιμοποιεί μόνο δύο είδη ενέργειας για το μεταβολισμό: το φως του ήλιου και τη χημεία οξειδοαναγωγής. Είτε το ένα είτε το άλλο πρέπει να υπάρχει.

3.   Η ασφάλεια. Ότι δηλαδή δεν υπάρχει τίποτα που θα μπορεί να σκοτώσει την ζωή, όπως η δυνατή    ακτινοβολία  του  τοπικού  ήλιου.

4.   Η ύπαρξη αζώτου είναι ουσιαστικής σημασίας κριτήριο για την κατοικησιμότητα ενός πλανήτη.5.   Ύπαρξη  ελεύθερου  οξυγόνου.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ  ΤΩΝ  ΕΜΒΙΩΝ  ΟΝΤΩΝ. ΟΙ  

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΕΣ  ΠΛΕΥΡΕΣ ΤΗΣ  ΖΩΗΣ

       Η  ζωή,  όπως  την  κατανοούμε  σήμερα,  προσδιορίζεται  από

  1.   Αύξηση  μέσω  μεταβολικών  διαδικασιών.

  2.   Αναπαραγωγή  και  συντήρηση  του  εμβίου  όντος.

  3.   Ικανότητα  προσαρμογής  στις  μεταβολές  του  εξωτερικού  περιβάλλοντος,   

με ανακίνηση  μεταβολών  στο  εσωτερικό  του.

  4.   Οργάνωση  τέτοια,  που  τα  μέρη  του  εμβίου  όντος  σχετίζονται  με  τα  

 άλλα μέρη  και  με  το  σύνολο,  υποκινούμενα  από  την  αρνητική  εντροπία.

        Δεν  υπάρχουν  στοιχεία  που  να  υποστηρίζουν  ότι  η  ζωή  στο  Σύμπαν   

θα είναι  διαφορετική  και  δεν  θα  εμπεριέχει  τα  ανωτέρω  χαρακτηριστικά.  

Η ΓΕΝΕΣΗ ΚΑΙ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ  ΣΤΗ  ΓΗ

     Πρέπει  να  έχουμε πάντα  στο  μυαλό  μας  ότι  τα  εξωτερικά  χαρακτηριστικά 

 ενός  ζωντανού  πλάσματος  υπαγορεύονται  κατά  μεγάλο  μέρος  

από  τις συνθήκες  και  το  περιβάλλον,  όπου  έζησαν  οι  μακρινοί   

πρόγονοί  του.   Με δεδομένη  την  εξέλιξη,  όλες  οι  μορφές  ζωής  πρέπει   

πάντοτε  να  προσαρμοσθούν στο  περιβάλλον  τους  με  όλους  τους  δυνατούς  

 τρόπους.  Η  εμφάνιση  των  ατόμων κάθε  είδους  (των  ζώων,  της  ανθρώπινης   

φυλής,  των  εξωγήινων),  είναι  απόδειξη και  πηγή  πληροφοριών  για  την   

βιολογική  και  κοινωνική  τους  ιστορία.  Ακόμη και  αν  το  περιβάλλον   

μένει  στάσιμο  για  καιρό,  μεταβολές  θα  συμβούν,  μέσα από  μια  άπειρη   

σειρά  ραφιναρισμάτων.  Η  ανθρώπινη  φυλή  βρίσκεται  στην τελευταία  και   

ανώτερη  βαθμίδα  προσαρμογής,  τα  ίχνη  της  οποίας  είναι  ορατά  σε πλήθος   

υπολείμματα,  άλλα  χρήσιμα  και  άλλα  άχρηστα,  όπως  η  περίσσεια δακτύλων,   

τα  νύχια  στα δάχτυλα,  οι  τρίχες,  οι  αμυγδαλές,  τα  δάχτυλα  των ποδών,   οι  κυνόδοντες  και  η  όσφρηση.       

     Μπορούμε  χοντρικά  να  ορίσουμε  την  νοημοσύνη  ( = ζωική  αντιληπτική 

ικανότητα) ενός εμβίου  όντος, σαν την αντίληψη  που  έχει αυτό  τον  ζωντανό  ον, 

 για  το  περιβάλλον  που  το  περιβάλλει.  Η  νοημοσύνη  διαφέρει  από  

την νόηση, η οποία θεωρείται  ως «ανεπτυγμένη διανοητική  ικανότητα», 

που  εμφανίζεται μόνο  σε  ένα  επίπεδο  νοημοσύνης,  αυτό  των  ανθρωπίνων   

όντων,  που  διαθέτουν πλήρη  γλώσσα.   

     Διακρίνουμε,  κατά  προσέγγιση,  αρκετά  επίπεδα  νοημοσύνης:

1.   Αντιληπτική  ικανότητα  μονοκυττάρων  οργανισμών.

2.   Μικρότερα  ασπόνδυλα,  που  περιλαμβάνει  όλα  τα  έντομα  και  τα   

θαλάσσια πλάσματα  μέχρι  και  τον  καρχαρία  (το  χταπόδι  ίσως  είναι  η  

 ιδιοφυΐα  του  είδους).

3.   Πτηνά,  ερπετά  και  μερικά  ψάρια.

4.   Κατώτερα  θηλαστικά  (ποντικοί  μέχρι  πίθηκοι).

5.   Νοημοσύνη  ανθρωποειδών  πιθήκων  (ουραγκοτάγκος,  γορίλλας,  χιμπατζής).

6.   Πρωτοανθρωποειδής  νοημοσύνη,  δηλαδή  καθυστερημένοι  με  μικρό   

λεξιλόγιο.

7.   Ανθρωποειδής  νοημοσύνη,  επίπεδο  πρωτόγονων  φυλών,  με  μικρή  

πολυπλοκότητα  γλώσσας  και  γνώση  παραδομένη  μέσα  από  θρύλους   κ

αι ενισχυμένη  από  ταμπού.

8.   Ισοανθρώπινη,  δηλαδή  το  επίπεδο  του  πολιτισμένου  ανθρώπου,   

με  όλη  την πολυπλοκότητα  των  κοινωνικών  θεσμών.

9.   Υπερανθρώπινη,  απροσδιόριστη.  

      

Για  ανώτερης  τάξης  αντίληψη  και  νοημοσύνη,  ο  εγκέφαλος  πρέπει  

 προφανώς  να διαθέτει  μία  ορισμένη  ελάχιστη  μάζα  και  ο  εγκέφαλος  

 τέτοιου  μεγέθους  πρέπει να  τρέφεται.  Για  να  τροφοδοτείται  ένας   

τέτοιος  εγκέφαλος  χρειάζεται  μία κρίσιμη  ελάχιστη  σωματική  μάζα   

και  για  τον  λόγο  αυτόν  τα  μικρά  πλάσματα, όπως  τα  πτηνά  και   

τα  έντομα,  δεν  μπορούν  να  είναι  τόσο  ευφυή  σαν  τον άνθρωπο.   

Στον  άνθρωπο  η  αναλογία  σώμα/εγκέφαλος  είναι  περίπου  50  προς  1. 

Η  ΝΟΗΣΗ - ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΗ  ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ - ΕΥΦΥΪΑ

   Θεωρείται ότι  ένα  ον  έχει νόηση  ή  διανοητική  ικανότητα,   

όταν αυτό  μπορεί  να  ανταλλάξει  ιδέες  και  πληροφορίες  με  ένα   

άλλο  ον.

 «Πληροφορία  είναι  η  άρση  της  αβεβαιότητας».

 ΣΥΓΧΡΟΝΗ  ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ  ΛΟΓΙΚΗ.  Θεωρία πληροφοριών

«Χάσαμε τη σοφία

για χάρη της γνώσης,

 χάσαμε τη γνώση

για χάρη της πληροφορίας».

Τόμας  Στερνς  Ελιοτ,  Αμερικανός  ποιητής  (1888 – 1965)  Βραβείο Νόμπελ.

(Κύρια πηγή έμπνευσής σε πολλά  έργα  του υπήρξε η τραγωδία «Ευμενίδες»  

του Αισχύλου.  Ο  Πάουντ χαρακτήρισε  το  έργο  του  ως  μία  «δικαίωση  του κινήματος του  μοντέρνου  πειράματος»).  Ο  βασικός  κριτής  και  θιασώτης   

του  ποιητή  Έλιοτ, υπήρξε  ο  μεγαλύτερος  ποιητής  της  Αμερικής,   

ο  Έζρα  Πάουντ.  Αναμένουμε τηλεφώνημα  του  Ρότσιλντ  στην  Ακαδημία   

της  Στοκχόλμης,  να  αφαιρεθεί  άμεσα το  Βραβείο  Νόμπελ  από  τον ποιητή   Έλιοτ. 

   ΤΑ  ΒΑΣΙΚΑ  ΚΡΙΤΗΡΙΑ  ΤΗΣ  ΝΟΗΣΗΣ

Για  να  αποδεχθούμε  ότι  έχουμε  τις  ενδείξεις  για  μία  αναπτυγμένη  νόηση  

πρέπει να  πληρούνται  ορισμένα  βασικά  κριτήρια.

1.   Το  υποκείμενο  πρέπει  να  έχει  την  ικανότητα  να  προβλέπει  το  μέλλον   

και  να σχεδιάζει  τις  πράξεις  του  με  βάση  αυτό.

2.   Το  πλάσμα  πρέπει  να  μπορεί  να  στηρίζει  τις  ενέργειές  του  σε   

προηγούμενες ενέργειες,,  που  ή  γνώρισε  άμεσα  ή  παρατήρησε,  πράγμα   

που  προϋποθέτει  μνήμη.

3.   Το  πλάσμα  πρέπει  να  έχει  την  ικανότητα  να  μαθαίνει  και  να   

προσαρμόζεται διανοητικά.

4.   Το  υποκείμενο  πρέπει  συνειδητά  να  μορφοποιεί,  να  ταξινομεί  και   

να ερμηνεύει  την  εμπειρία,  που  είναι  η  βάση της  αφηρημένης  αντίληψης  

 και  της  μη ενστικτώδους  επικοινωνίας.    

Αριστοτέλης (384–322 π.Χ.), θεωρείται ο πατέρας της λογικής

“Πάντες  ἄν­θρω­ποι  τοῦ  εἰ­δέ­ναι  ὀ­ρέ­γον­ται  φύ­σει”.

«Ό­λοι  οι  άν­θρω­ποι  έ­χουν  α­πό  τη  φύ­ση  τους  έ­φε­ση  για  γνώ­ση».

Η  ΛΟΓΙΚΗ

Ο πρώτος που χρησιμοποίησε τον όρο "λόγος" ήταν ο Ηράκλειτος ο οποίος διευκρίνισε ότι ο λόγος είναι ένας σύνδεσμος,   ο οποίος συνδέει τον κόσμο 

(τα φαινόμενα) με την ομιλία.

Ο Αριστοτέλης πρώτος ανέπτυξε την επιστήμη της λογικής. Η αριστοτελική λογική έγινε ευρέως αποδεκτή στην επιστήμη και τα μαθηματικά. Το αριστοτελικό σύστημα της λογικής ήταν αυτό που εισήγαγε τον υποθετικό συλλογισμό, τη χρονική τυπική λογική και την επαγωγική λογική, καθώς και σημαντικούς όρους όπως κατηγορία, συλλογισμός και πρόταση

Η συλλογιστική λογική, που αναπτύχθηκε από τον Αριστοτέλη, κυριάρχησε στη Δύση μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, όταν το ενδιαφέρον στα θεμέλια των μαθηματικών ώθησε στην ανάπτυξη της συμβολικής λογικής (που σήμερα ονομάζεται μαθηματική λογική).

Η λογική, ειδικά η προτασιακή λογική, υλοποιείται σε κυκλώματα λογικής του υπολογιστή και είναι θεμελιώδους σημασίας για την επιστήμη των υπολογιστών. Η λογική συνήθως διδάσκεται από πανεπιστημιακά τμήματα φιλοσοφίας, συχνά ως υποχρεωτικό μάθημα.

Η λογική του Αριστοτέλη

Η λογική του Αριστοτέλη, και ιδιαίτερα η θεωρία του για το συλλογισμό, είχε τεράστια επιρροή στη δυτική σκέψη. Τα έργα λογικής, που ονομάζονται ως σύνολο Το Όργανον, είναι η πρώτη τυπική μελέτη της λογικής που έχει βρεθεί. Αν και είναι δύσκολο να προσδιορίσουμε τις ημερομηνίες, η πιθανή σειρά της γραφής των λογικών έργων του Αριστοτέλη είναι:

• Κατηγορίες, μια μελέτη για τις δέκα κατηγορίες που χαρακτηρίζουν τα όντα του αισθητού κόσμου
• Τοπικά (με ένα παράρτημα του που ονομάζεται Περί των Σοφιστικών ελέγχων), μια συζήτηση της διαλεκτικής
• Περί ερμηνείας, μια ανάλυση απλών κατηγορηματικών προτάσεων, σε απλούς όρους, άρνηση, και ενδείξεις ποσότητας, καθώς και μια ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των εννοιών της αντίθεσης και μετατροπής. Το 7ο κεφάλαιο είναι η προέλευση του "τετραγώνου αντίθεσης" (ή λογικού τετραγώνου). Το 9ο κεφάλαιο περιέχει τις απαρχές της τροπικής λογικής.
• Αναλυτικά Πρότερα, μια τυπική ανάλυση του έγκυρου επιχειρήματος ή "συλλογισμού"
• Αναλυτικά Ύστερα, μια μελέτη της επιστημονικής απόδειξης, που περιέχει τις ώριμες απόψεις του Αριστοτέλη στη λογική.

Τα έργα αυτά είναι εξαιρετικής σημασίας για την ιστορία της λογικής. Ο Αριστοτέλης ήταν ο πρώτος επιστήμονας της λογικής που επιχείρησε μια συστηματική ανάλυση της λογικής σύνταξης, σε ουσιαστικό και ρήμα. Στις Κατηγορίες αποπειράθηκε σε όλα τα πράγματα που ένα ουσιαστικό μπορεί να αναφέρεται. Αυτή η ιδέα αποτελεί τη βάση του φιλοσοφικού του έργου, τα Μεταφυσικά, τα οποία είχαν επίσης βαθιά επίδραση στη Δυτική σκέψη. Ήταν ο πρώτος που ασχολήθηκε με τις αρχές της αντίφασης καιαποκλεισμένης μέσης με συστηματικό τρόπο. Υπήρξε ο πρώτος επιστήμονας της τυπικής λογικής (δηλαδή έδωσε τις αρχές της συλλογιστικής που χρησιμοποιεί μεταβλητές για να δείξει την υποκείμενη λογική μορφή των επιχειρημάτων). Ερευνούσε για τις σχέσεις εξάρτησης που χαρακτηρίζουν αναγκαστικά το συμπέρασμα, και διέκρινε την εγκυρότητα αυτών των σχέσεων, από την αλήθεια των προκείμενων (η αξιοπιστία του επιχειρήματος). Τα Αναλυτικά Πρότερα αποτελούν το εγχειρίδιο της συλλογιστικής, όπου τρεις σημαντικές αρχές εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά στην ιστορία: η χρήση των μεταβλητών, μια καθαρά τυπική αντιμετώπιση και τη χρήση ενός αξιωματικού συστήματος. Στα Τοπικά και Περί των Σοφιστικών ελέγχων ανέπτυξε επίσης μια θεωρία μη-τυπικής λογικής (π.χ. θεωρία των 

πλανών).

Μελέτη της λογικής

Η έννοια της λογικής μορφής είναι κεντρικής σημασίας για τη λογική, αποφαίνεται ότι η εγκυρότητα ενός επιχειρήματος καθορίζεται από την λογική μορφή του, όχι από το περιεχόμενο του.

• Άτυπη λογική είναι η μελέτη των επιχειρημάτων της φυσικής γλώσσας. Η μελέτη των λογικών πλανών είναι ένας ιδιαίτερα σημαντικός κλάδος της άτυπης λογικής.
• Τυπική λογική είναι η μελέτη της συμπερασματολογίας με καθαρά τυπικό περιεχόμενο. Ένα συμπέρασμα διαθέτει ένα καθαρά τυπικό περιεχόμενο εάν αυτό μπορεί να εκφραστεί ως ιδιαίτερη εφαρμογή ενός εντελώς αφηρημένου κανόνα, ενός κανόνα δηλαδή που δεν είναι για κάποιο συγκεκριμένο πράγμα ή υπάρχον αντικείμενο. Τα έργα του Αριστοτέλη περιέχουν την αρχαιότερη γνωστή τυπική μελέτη της λογικής. Η σύγχρονη τυπική λογική ακολουθεί και επεκτείνεται του Αριστοτέλη.
• Συμβολική λογική είναι η μελέτη των συμβολικών αφαιρέσεων που λαμβάνουν υπόψη τους τα τυπικά γνωρίσματα του λογικού συμπεράσματος.
• Μαθηματική λογική είναι μια επέκταση της συμβολικής λογικής σε άλλα πεδία, ιδίως στη μελέτη της θεωρίας μοντέλων, της θεωρίας αποδείξεων, της θεωρίας συνόλων
• και της θεωρίας αναδρομής .

Μεταξύ των σημαντικών ιδιοτήτων που τα συστήματα λογικής μπορούν να έχουν είναι:

• Συνέπεια, που σημαίνει ότι κανένα θεώρημα του συστήματος δεν  έρχεται σε αντίθεση με ένα άλλο.
• Εγκυρότητα, που σημαίνει ότι οι αποδεικτικοί κανόνες του συστήματος δεν θα επιτρέψουν ποτέ ένα ψευδό συμπέρασμα από αληθινές προκείμενες. Ένα σύστημα λογικής έχει την ιδιότητα της αξιοπιστίας όταν το σύστημα αυτό έχει την ιδιότητα της εγκυρότητας και χρησιμοποιεί μόνο προκείμενες προτάσεις που αποδεικνύουν αληθινά συμπεράσματα (ή, στην περίπτωση των αξιωμάτων, είναι αλήθεια εξ ορισμού).
• Πληρότητα (του συστήματος λογικής), που σημαίνει ότι αν ένας τύπος είναι ορθός, τότε θα μπορεί να αποδειχθεί (αν είναι αλήθεια, αποτελεί θεώρημα του εν λόγω συστήματος).
• Αξιοπιστία, ο όρος αυτός έχει πολλές ξεχωριστές σημασίες, πράγμα το οποίο δημιουργεί κάποια σύγχυση στη βιβλιογραφία. Πιο συχνά, η αξιοπιστία αναφέρεται σε λογικά συστήματα, που σημαίνει ότι αν ένας τύπος μπορεί να αποδειχθεί σε ένα σύστημα λογικής, τότε είναι αλήθεια στο αντίστοιχο μοντέλο/δομή (αν Α είναι ένα θεώρημα, τότε το Α είναι αλήθεια). Αυτό είναι το αντίστροφο της πληρότητας. Μια ξεχωριστή, περιφερική χρήση της αξιοπιστίας αναφέρεται στα επιχειρήματα, που σημαίνει ότι οι προκείμενες προτάσεις ενός έγκυρου επιχειρήματος είναι αληθινές και στον πραγματικό κόσμο.

Η  ΒΑΣΗ  ΤΗΣ  ΝΟΗΣΗΣ

   Η  βάση  της  νόησης  δεν  είναι,  όπως  υπέθετε,  κατ’ αρχήν  σαν 

συζήτηση,  ο Αριστοτέλης, η «ανάγκη  κατανόησης»  του οποιουδήποτε  

πράγματος.

Η  νόηση,  ή  αλλιώς  η  ανεπτυγμένη  διανοητική  ζωή,  έχει  σαν  βάση  της  

τα  πρότυπα  συμπεριφοράς  της  εν  λόγω  ζωής,  που  υπαγορεύονται  από   

τις ανάγκες  της  απέναντι  στο  περιβάλλον  της.  Τα  χαρακτηριστικά  της  

συμπεριφοράς  μεταβιβάζονται  γενετικά  όπως  απέδειξε  ο  Κόνραντ Λόρεντζ   

και  ο  Ρόμπερτ  Αντρέυ.  Ο  Ζακ  Μονό  μάλιστα  απέδειξε  ότι  το μόριο  DNA   

είναι  υπερεπαρκές  για  το  καθήκον  της  μεταβίβασης «κανόνων  συμπεριφοράς»   

από  γενιά  σε  γενιά.  Αυτά  δρουν  σαν εύπλαστες  μήτρες  για  την   

συμπεριφορά  των  πλασμάτων  στο  περιβάλλον τους  και  η  επιτυχία  ή   

αποτυχία  τους  διαφαίνεται  στην  βιωσιμότητα των  ειδών.

Ο  Ζακ  Μονό  απέδειξε  ότι  το  μόριο  DNA  είναι  υπερεπαρκές  για  το 

καθήκον  της  μεταβίβασης  «κανόνων  συμπεριφοράς»  από  γενιά  σε 

γενιά.

΄Οπως  απέδειξε  ο  Κόνραντ  Λόρεντζ, τα  χαρακτηριστικά  της  

συμπεριφοράς  μεταβιβάζονται  γενετικά.

   ΚΑΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗ ΞΕΧΝΑΜΕ  ΟΤΙ Ο ΡΟΤΣΙΛΝΤ  ΔΕΝ  

ΚΑΝΕΙ ΚΟΥΜΑΝΤΟ  ΜΟΝΟ  ΣΤΟ  ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ,  

ΤΑ  ΜΜΕ  ΚΑΙ ΣΤΗΝ  ΠΟΛΙΤΙΚΗ,  ΑΛΛΑ  ΥΠΑΓΟΡΕΥΕΙ  

ΤΑ  ΠΑΝΤΑ  ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ,   

ΑΚΟΜΗ  ΚΑΙ  ΤΗΝ  ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ  ΕΡΕΥΝΑ:

17/12/2015   Γιατί το Πανεπιστήμιο του Σάλτσμπουργκ ανακαλεί το διδακτορικό του Νομπελίστα Κόνραντ Λόρεντς; 

Το Πανεπιστήμιο του Σάλτσμπουργκ, ανακάλεσε τον τίτλο του «επίτιμου διδάκτορα» που το ίδιο είχε απονείμει το 1983, στον παγκόσμια γνωστό βιολόγο ανθρώπινης συμπεριφοράς που είχε τιμηθεί και με το Βραβείο Νόμπελ, Κόνραντ Λόρεντς (7.11.1903 - 27.2.1989), εξαιτίας της ανοικτής υποστήριξης του στη ναζιστική ιδεολογία και της διάδοσης της από μέρους του, μέσα από την έρευνα και τη διδασκαλία του.

Οπως επισημαίνεται στη σχετική έρευνα του Πανεπιστημίου, στην οποία βασίστηκε η σημερινή απόφασή του, ο Κόνραντ Λόρεντς, ήδη το 1938, σε επιστολή του και αίτησή του για εγγραφή ως μέλος (που συντελέστηκε τον Ιούνιο του 1938) προς το ναζιστικό κόμμα του Αδόλφου Χίτλερ (Εθνικό Σοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα), τόνιζε πως υπήρξε πάντα από πεποίθηση εθνικοσοσιαλιστής.

Πρόσθετε ακόμη, πως πολύ πριν την «αλλαγή» ο ίδιος είχε πετύχει να αποδείξει σε Σοσιαλιστές φοιτητές τη «βιολογική αδυναμία του Μαρξισμού» και να τους προσηλυτίσει στον Εθνικοσοσιαλισμό.

Σύμφωνα με την έρευνα του Πανεπιστημίου, ο Κόνραντ Λόρεντς προσπάθησε να διαδώσει τα σημαντικότερα στοιχεία της ρατσιστικής ναζιστικής ιδεολογίας, κάτι το οποίο αποσιωπήθηκε το 1983 όταν αποφασίστηκε να του απονεμηθεί το επίτιμο διδακτορικό του Πανεπιστημίου. Με τη σημερινή απόφασή του το Πανεπιστήμιο τον κρίνει ανάξιο της τιμητικής διάκρισης που του αφαιρείται πλέον επίσημα με αιτιολόγηση και όχι μόνον με σιωπηρή διαγραφή του από τον κατάλογο των επίτιμων διδακτόρων.

Το Πανεπιστήμιο του Σάλτσμπουργκ, ως πρώτο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα στην Αυστρία, με περυσινή απόφαση της Συγκλήτου του, είχε ανακοινώσει την πρόθεσή του να ελέγξει αν υπάρχουν «προβληματικές περιπτώσεις» από τα συνολικά 88 πρόσωπα που έχουν ανακηρυχτεί στην ιστορία του «επίτιμοι διδάκτορες» και στα οποία περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, ο αρχιμουσικός Χέρμπερτ φον Κάραγιαν, ο ζωγράφος Οσκαρ Κοκόσκα και ο συγγραφέας Πέτερ Χάντκε.

  Η  ΝΟΗΣΗ  ΕΙΝΑΙ  ΕΡΓΑΛΕΙΟ  ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ

   Για  να  κατανοήσουμε  γιατί  γεννήθηκε αυτό  που  αποκαλούμε νόηση  

πρέπει  να  καταφύγουμε  πάλι  στην  εξέλιξη.

    Ο  νους  κάθε  μορφής  ζωής, ανθρώπινης  ή  αλλιώτικης,  είναι  βασικά  

παράγοντας επιβίωσης,  ευημερίας  και  προόδου  του  πλάσματος,  τόσον  σαν  

άτομο,  όσον  και σαν  είδος.  Σαν  κάθε  φυσικό  χαρακτηριστικό,  η  κοινωνική ατμόσφαιρα και κουλτούρα  μιας φυλής,  είναι  ουσιαστικά  εργαλείο  επιβίωσης.  

 Η σκέψη της ομάδας βασίζεται  στα  ουσιαστικά  ( ή  θεωρούμενα  ουσιαστικά)  

στοιχεία  της σχέσης  ανάμεσα  στο  άτομο,  την  ομάδα  και  το  Σύμπαν.  Ό,τι  

απειλεί  τα πρότυπα σκέψης,  απειλεί  τις  πεποιθήσεις και  γι  αυτό, απειλώντας   

ολόκληρο  το  κοινωνικό οικοδόμημα,  απειλεί  και  το  άτομο.

       Η  ψυχολογία  του  ατομικού  ανθρώπινου  όντος  βασίζεται  στις  ανάγκες   

της επιβίωσής  του  και  απ’ αυτό  πηγάζει  η  δομή  της  θρησκείας,  της  ηθικής 

 και  του νόμου  από  την  μια,  και  της  διανοητικής  έντασης,  της νεύρωσης  

και  της  ψύχωσης από  την  άλλη.

       Από  τις  πράξεις  και  αντιδράσεις  των  άλλων  ζώων  με  άλλο  επίπεδο  

ευφυΐας, μπορεί να φανεί ότι  και η  ζωική ενστικτώδης  συμπεριφορά  βασίζεται   

επίσης στον  παράγοντα  επιβίωσης.  Έτσι  υποθέτουμε  ότι  και  η  ψυχολογία  

των  εξωγήινων θα  ερμηνευθεί  με ανάλογους  κανόνες  συμπεριφοράς.  Αν  

αυτό  δεν  ισχύει  για  την εξωγήινη νοημοσύνη,  η εκτίμηση  της συμπεριφοράς   

τους  θα  είναι  όντως  δύσκολη.       

ΥΠΑΡΧΕΙ  «ΑΝΩΤΕΡΗ»  ΝΟΗΣΗ;

      Οι  επιστήμονες  θεωρούν  ότι  η  εξελικτική  διαδικασία  θα  επιφέρει  

παραπέρα  ανάπτυξη  της  ίδιας  της  νόησης,  αυτό  όμως  είναι συζητήσιμο,   

ειδικά  για  συνεχή  ανάπτυξη  εκατομμυρίων  χρόνων.

   Οι  ικανότητες  μπορεί  να  βελτιωθούν, αυτό  όμως  δεν  είναι  το  ίδιο,  ένας 

ταχύτατος  υπολογιστής  δεν  είναι  εξυπνότερος από  έναν  αργό.  Η  έννοια  

πολλών επιστημόνων  για  ύπαρξη  «νόησης  ανώτερης  τάξης»,  όπως  π.χ.  η  

δικιά  μας  σε σχέση  με  των  μυρμηγκιών,  είναι  παραπλανητική,  μπερδεμένη  

 και  τελικά  χωρίς περιεχόμενο,  γιατί  τα  μυρμήγκια  δεν  σκέφτονται  καθόλου.

     Οι επιστήμονες  αυτοί, συνήθως μονοδιάστατοι  και χωρίς πλατειά  μόρφωση,  

αναφέρονται  όχι  σε  ανώτερη τάξη  νόησης, που  θα μπορούσε  να μετρηθεί  

 με όρους ικανοτήτων, αλλά σε  ανώτερη τάξη νοός, πράγμα  που  φαίνεται  

 λογικά ότι  δεν  υπάρχει.

    Χωρίς  λεπτομερέστατη  μελέτη  της  τυπικής  Αριστοτελικής  και  της  

Μαθηματικοποιημένης  Λογικής, είναι πολύ  δύσκολη  η ανάλυση  αυτού  

 του σημείου.

     Σύμφωνα  μ’  αυτή,  αν  υπήρχε  μία  «ΑΝΩΤΕΡΗ  ΤΑΞΗ  ΛΟΓΙΚΗΣ»,  

τότε θα  έπρεπε  να  υπάρχουν  κατηγορίες  σκέψης,  που  δεν  θα  

μπορούσαν  να αναλυθούν,  μήτε  να  κατανοηθεί  η  δομή  τους,  με  την  

 χρήση  των  σημερινών λογικών  τεχνικών.  Αν  οι  μέθοδοι  της  τυπικής  

 λογικής  παρομοιασθούν  με ρακέτα  του  τέννις,  θα  υπήρχαν  τρύπες   

σ’ αυτή,  μέσα  από  τις  οποίες ορισμένου  είδους  μπαλάκια  θα  

περνούσαν  σίγουρα.  Έτσι  η  κοινή  θέση:  «Δεν θα  είχαμε  επίγνωση  

ανώτερης  τάξης  σκέψεων,  όπως  τα  μυρμήγκια  δεν  έχουν επίγνωση  

της  δικιά  μας»,  είναι  λαθεμένη.

     Θα  μπορούσαμε  να  γνωρίζουμε  ΤΟ  ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ  της  ανώτερης   

τάξης σκέψεως,  αν  και  δεν  θα  μπορούσαμε  να  την  αναλύσουμε,   

κι  αυτό  θα αποδείκνυε  την  ύπαρξη  κενών  στην  ρακέτα.

  Αν    συνεχισθεί η  εξέλιξή μας ίσως μπορέσουμε  να  σκεφθούμε πιο γρήγορα  

και  καθαρά.  Αυτό  όμως  είναι  βελτίωση  ικανοτήτων  μάλλον, παρά  «ανώτερη  

 νόηση»,  όπως  λέγεται.  Οι φυσικές επιτεύξεις  είναι το μόνο  πρότυπο άμεσης   

σύγκρισης  με  άλλες  νοήσεις,  όταν  τις συναντήσουμε.

   Υπάρχει  μία  άλλη  πιθανή κατεύθυνση  για  την εξέλιξη  της  νόησης,  

η βελτίωση  της  μνήμης.  Όντα  που  θα  μπορούσαν  να  συγκρατούν  και   

να χρησιμοποιούν  λεξιλόγιο  ευρύτερο  από  το  δικό  μας  (αρκετό  π.χ.  για  

 να έχουν ιδιαίτερη  λήξη  για  κάθε  αριθμό  μέχρι  το  ένα  εκατομμύριο),  

 θα μπορούσαν  να  σκέφτονται και  να  επικοινωνούν  με μεγαλύτερη ακρίβεια  

από μας. Σημειωτέον  ότι ο  Όμηρος είχε το μεγαλύτερο λεξιλόγιο από όποιον  

άλλον άνθρωπο έζησε.                  

      Υπάρχει  μία  γενική  τάση  να  θεωρείται  κάθε  φυλή  με  ανώτερη 

ευφυΐα,  σαν  συσσωμάτωση  υπερ – αυγοκέφαλων,  που  μπορούν  

να λύνουν  εκατοντάδες  διαφορικές  εξισώσεις  στο  λεπτό.  Αυτό  όμως,   

αν συμβαίνει,  δεν  τους  κάνει  πιο  ευφυείς  από  τους  ανθρώπους:  

απλά σημαίνει  ότι  μπορούν  να  κάνουν  πράξεις  γρηγορότερα.  Δεν  

υπάρχει βάση  να  πιστεύουμε  ότι  θα  ζούσαν  πληρέστερα  γι αυτό  ή  

θα  είχαν υψηλότερο  δυναμικό  επιβίωσης.

    Μία  ανώτερη  νόηση  θα έπρεπε να κατανοεί  πλευρές του Σύμπαντος,  

 που  ο  άνθρωπος  ποτέ  δεν  μπόρεσε,  όσο  και  αν εκπαιδεύτηκε.

     Ο  άνθρωπος,  προς  το  παρόν  λειτουργεί  καλά,  ΜΕΣΑ  ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ   

ΤΗΣ  ΜΑΘΗMAΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΗΣ  ΛΟΓΙΚΗΣ,  και  ίσως θα  μπορούσε  να   

κατανοήσει  κάθε παράγοντα  και κάθε  φαινόμενο του Σύμπαντος,  

που  εκφράζεται  με  αυτούς  τους  όρους.-

ΖΗΝΩΝ  ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ