Η «ΧΡΥΣΗ ΕΠΟΧΗ» ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ
Ο Άλφρεντ Έλτον Βαν Βογκτ είναι ο κλασσικός συγγραφέας του «μακρινού βαθέος διαστήματος». Ο πιο δημοφιλής και ο πιο πολυδιαβασμένος συγγραφέας της Ε.Φ.
στους έφηβους και στους νέους.
Tο πάθος για την υπερβολή, για το μεγαλείο, για την εξόγκωση των
ανθρώπινων δυνατοτήτων, είναι το χαρακτηριστικό των έργων του.
Από τα μυθιστορήματά του λείπει συχνά η συνοχή και η
ισορροπία των αναλογιών, αλλά η δαιμονιακή τους δύναμη είναι αναμφισβήτητη. Τα μυθιστορήματά του ασκούν μία παράδοξη, σχεδόν ονειρική γοητεία, παρά τα άπειρα ελαττώματα τους,
(υπερβολική ψευδοεπιστημονική αυταρέσκεια, έλλειψη αρχιτεκτονικής,
έντονα μελοδραματικά στοιχεία).
Ο βαν Βογκτ ισχυρίστηκε ότι οι περισσότερες από τις ιδέες του
προέρχονταν από όνειρα. Πολλές φορές ξυπνούσε από τον ύπνο
του κάθε 90 λεπτά και κατέγραφε τα όνειρά του.
Karen Anderson, Art Cox, Kris Neville, A. E. Van Vogt
O βαν Βογκτ γεννήθηκε το 1912 σε ένα αγρόκτημα στο Έρενμπουργκ, ένα χωριό Γερμανόφωνων Μενονιτών (Ιουδαΐζουσα προτεσταντική αίρεση), ανατολικά της Γκρέτνα της Μανιτόμπα,
νότια του Γουίνιπεγκ, στον Καναδά. Ήταν το δεύτερο από τα πέντε
παιδιά της οικογένειας. Μέχρι την ηλικία των τεσσάρων χρονών, ο βαν Βογκτ μιλούσε στο σπίτι του μια Γερμανική διάλεκτο της
Κάτω Γερμανίας. Έζησε στη μικρή πόλη του Νέβιλ τα δέκα πρώτα χρόνια της ζωής του. Ο πατέρας του ήταν δικηγόρος, που μετακόμισε με την οικογένειά του αρκετές φορές. Όταν ήταν 10 ετών, κινήθηκαν προς το Μόρντεν της Μανιτόμπα. Στη συνέχεια μετακόμισε στο Γουίνιπεγκ, όπου ο πατέρας του έγινε διευθυντής της ατμοπλοϊκής γραμμής Ολλανδία-Αμερική.
τρομερή περίοδος για μένα. Ήμουν σαν ένα πλοίο χωρίς άγκυρα
που παρασέρνεται μέσα από το σκοτάδι σε μια θύελλα».
Το δεύτερο τεύχος του «Fantasy Book» το 1948 με το μυθιστόρημα του βαν Βογκτ.
1939 ΜΑΥΡΟΣ ΕΞΟΛΟΘΡΕΥΤΗΣ Το κινηματογραφικό έργο « ΑΛΙΕΝ» είναι
ουσιαστικά μια κινηματογραφική εκδοχή του «Μαύρου Εξολοθρευτή».
Οι απόψεις για την ποιότητα της εργασίας του βαν Βογκτ είναι
Στα νεανικά του χρόνια δούλεψε σε διάφορες εργασίες και στα 20
έγραψε το πρώτο του διήγημα σε ένα διαγωνισμό περιοδικού.
Δεν κατάφερε να κερδίσει το βραβείο, αλλά του έστειλαν μια επιταγή 110 δολαρίων. Μετά ένα χρόνο έγραψε ένα διήγημα,
που του χάρισε το μισθό ενός έτους.
Την ίδια περίπου εποχή συνάντησε στο Μέιν, τη μέλλουσα σύζυγό του Έντνα Μαίην Χαλλ.
Το δεύτερο τεύχος του «Fantasy Book» το 1948 με το μυθιστόρημα του βαν Βογκτ.
Τον Αύγουστο του 1938, σε ηλικία 26 ετών ο βαν Βογκτ αγόρασε
από ένα περίπτερο και διάβασε το περιβόητο διήγημα του Κάμπελ
«Ποιός θα πάει εκεί;» Η ιστορία αυτή τον ενέπνευσε να γράψει και
αυτός ένα διήγημα, την «Καμάρα του Θηρίου». Η ιστορία του απορρίφτηκε για δημοσίευση, αλλά η δεύτερη με τον τίτλο
«Ο Μαύρος Εξολοθρευτής» έγινε δεκτή.
Η πρώτη αυτή δημοσίευση Ε.Φ. του βαν Βογκτ ήταν εμπνευσμένη
«Ο Μαύρος Εξολοθρευτής», «Black Destroyer», είναι το βασικό
μυθιστόρημα από το οποίο εμπνεύστηκαν όλοι οι μετέπειτα
δημιουργοί τα σενάρια των ταινιών τύπου «ΑΛΙΕΝ».
Το 1940 έγραψε το πρώτο ολοκληρωμένο μυθιστόρημα με τίτλο «Σλαν» και το πούλησε για 835 δολάρια. Το «Σλαν» έγινε τελικά ένα από τα πιο διάσημα μυθιστορήματα του
βαν Βογκτ και αναφέρεται στην ιστορία ενός υπερανθρώπου.
Το «Σλαν» ήταν μια τεράστια επιτυχία για τον νεαρό βαν Βογκτ. Αποφάσισε να εγκαταλείψει όλες τις άλλες ασχολίες του και να αφοσιωθεί στην συγγραφή.
Το 1945 ο βαν Βογκτ δημοσιεύει το μυθιστόρημα
«Ο κόσμος του Μηδέν – Α».
Εκείνη την εποχή ο βαν Βογκτ ήταν οπαδός του πολωνοαμερικανού φιλοσόφου Άλφρεντ Κορτσύμπσκυ, του οποίου τα βιβλία διάβαζε
ακατάπαυστα και προσπαθούσε να τα εκλαϊκεύσει. Έτσι το
μυθιστόρημα αυτό αποτέλεσε μία εισαγωγή στα (υποτιθέμενα)
μη Αριστοτελικά συστήματα Λογικής και στην αναπτυχθείσα από τον Κορτσύμπσκυ θεωρία της Γενικής Σημασιολογίας. Ήταν μια τεράστια, αν και αμφιλεγόμενη, επιτυχία.
Κατά τον Κορτσύμπσκυ, ή μη-Αριστοτελική λογική, τις αρχές της
οποίας ισχυριζόταν, ότι ανακάλυψε αυτός, αναφέρεται στην νοητική λειτουργία και την εγκεφαλική ικανότητα, που πρέπει
να αναπτύξουμε, για να την χρησιμοποιήσουμε για την εύρεση
της αλήθειας με βάση τον διαισθητικό επαγωγικό συλλογισμό.
Πολλοί αναγνώστες υπέβαλαν ερωτήσεις, άλλοι δεν κατάλαβαν
το βιβλίο και τελικά ένας νεαρός κριτικός Ε.Φ. ο Δάμων Νάιτ,
έγραψε μία καταλυτική ανάλυση και απόρριψη του βιβλίου.
Ο Δάμων Νάιτ έγραψε ότι: «Ο Κόσμος του Μηδέν - Α είναι μία από τις χειρότερες ιστορίες επιστημονικής φαντασίας, που έχουν δημοσιευτεί ποτέ. Η δομή και το στήσιμο του έργου, η επιλογή των λέξεων, ο τρόπος που απεικονίζονται οι σκηνές, οι μη
αληθινοί χαρακτήρες…» Ο Δάμων Νάιτ απεχθανόταν τον τρόπο γραψίματος του βαν Βογκτ και με επανειλημμένες κριτικές προσπάθησε να γελοιοποιήσει για πολλά χρόνια το έργο του.
Το 1974 βέβαια, πήρε εν μέρει πίσω την κριτική του.
Το 1948 ο βαν Βογκτ έγραψε την πολυαναμενόμενη συνέχεια του
«Κόσμου του Μηδέ – Α) και το 1980 το τρίτο μέρος.
Το 1950 δημοσίευσε το μυθιστόρημα «Το ταξίδι του διαστημικού λαγωνικού»
όπου τόνιζε την σημασία της δημιουργίας μιας νέας επιστήμης, της
Εξω – Βιολογίας, που θα ασχολείται με την εκτίμηση εξωγήινων λογικών μορφών ζωής.
ουσιαστικά μια κινηματογραφική εκδοχή του «Μαύρου Εξολοθρευτή».
Σε όλα τα έργα του βαν Βογκτ η μορφή διακυβέρνησης που φαντάζεται
σαν την πιο κατάλληλη για τους Γαλαξιακούς πολιτισμούς, είναι η
φωτισμένη απόλυτη μοναρχία.
Επίσης σταθερή πολιτική αρχή του είναι η ελευθερία κατοχής όπλων.
Όπως χαρακτηριστικά έγραψε:
«Το δικαίωμα κατοχής όπλων είναι δικαίωμα ελευθερίας».
έντονα διχασμένες.
Το 1984 ο Χάρτγουελ δήλωσε:
«Κανείς δεν είχε λάβει στα σοβαρά τον βαν Βογκτ σαν συγγραφέα
για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, ο ίδιος διαβάζεται φανατικά και εξακολουθεί να διαβάζεται».
«Πιο είναι το μυστικό της παράξενης γοητείας του βαν Βογκτ; Μερικές φορές ο Ντοκ Σμιθ (ο μεγάλος δημιουργός της «Όπερας
του Διαστήματος»), δίπλα στον βαν Βογκτ μοιάζει σαν ένας
παγωμένος ρεαλιστής».
Υπάρχει και μία άποψη σε ορισμένους (φαντάζομαι λίγους...) κύκλους στις ΗΠΑ, ότι ο βαν Βογκτ ήταν στην πραγματικότητα ένας εξωγήινος, εντεταλμένος να φέρει με τις ιστορίες του το
ανθρώπινο πνεύμα, σε μία γαλαξιακή προοπτική.
Πολλοί συγγραφείς Ε.Φ. ομολόγησαν ότι οι ιστορίες του βαν Βογκτ,
τους επηρέασαν καθοριστικά στα δικά τους έργα. Ο Φίλιππος Ντίκ π.χ.
έγραψε ότι: «ο βαν Βογκτ γράφει με μία μυστηριώδη ποιότητα.
Η μυστηριώδης χαοτική κατάσταση που υπάρχει στο Σύμπαν, την οποία αυτός ανέδειξε με ποιότητα και ποικιλία, μας
έπεισε με τα βιβλία του να μην την φοβόμαστε».
Ο Πωλ ντι Φίλιππο έγραψε: «ο βαν Βογκτ ήξερε πάντα ακριβώς τι έκανε σε όλους τους τομείς της φανταστικής γραφής του. Κάθε ιστορία του περιλαμβάνει μια νέα οπτική γωνία για το Σύμπαν, μια μοναδική
περιγραφή, που την κάνει να ξεχωρίζει. Ήταν ο πρώτος συγγραφέας που έριξε λαμπερό φως στους περιορισμένες τρόπους με τους οποίους
είχαμε μάθει να προβάλουμε το σύμπαν και την ανθρώπινη κατάσταση».
Το 1996, ο βαν Βογκτ έλαβε ειδική τιμητική διάκριση από την παγκόσμια ένωση συγγραφέων Ε.Φ. «για την επί έξι δεκαετίες (1936 – 1996) συμβολή του στην χρυσή εποχή της επιστημονικής φαντασίας». Το έργο του βαν Βογκτ «Ο Κόσμος του Μηδέν –Α» μεταφράστηκε στα γαλλικά από τον υπερρεαλιστή συγγραφέα Μπορίς Βιάν.
Άλλα ενδιαφέροντα μυθιστορήματα του βαν Βογκτ είναι τα:
(Alfred Habdank Skarbek Korzybski) (1879 - 1950). Πολωνοαμερικανός ανεξάρτητος στοχαστής, ο οποίος, υποτίθεται, ανέπτυξε ένα νέο επιστημονικό πεδίο που το ονόμασε
Γενική Σημασιολογία. Το 1938 ίδρυσε το Ινστιτούτο
1. Ο μακρινός Κένταυρος (1940).
2. Το μαγεμένο χωριό (1940).
3. Σλαν (1946).
4. Οι κατασκευαστές των όπλων (1947).
5. Η Βίβλος του Φθα (1948).
6. Το ταξίδι του διαστημικού λαγωνικού (1950).
Είναι η πρώτη ιστορία που καταγράφει τις περιπέτειες του πληρώματος ενός μεγάλου, στρατιωτικού τύπου, διαστημόπλοιου, που εξερευνά το σύμπαν. Η ιστορία αυτή ενέπνευσε τον Gene Roddenberry να δημιουργήσει την τηλεοπτική σειρά του «ΣΤΑΡ ΤΡΕΚ».
7. Τα καταστήματα όπλων Ισέρ (1951).
Ένα πραγματικά κλασικό μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας με ισχυρή πολιτική χροιά.
8. Ο μικτός άνθρωπος (1952).
9. Η αυτοκρατορία του ατόμου (1957).
10. Ο πόλεμος εναντίον των Ραλλ. (1959).
11. Το τελευταίο φρούριο της γης (1960).
12. Ο μάγος του Λινν (1962).
13. Ο βίαιος άνθρωπος (1962).
14. Το τέρας (1963).
15. Τυρανόπολις (1973).
16. Ο άνθρωπος με τα χίλια ονόματα (1974).
17. Ο αναρχικός κολοσσός (1977).
18. Αναγέννηση (1979).
19. Αυτοβιογραφία (1975). Ήταν η χρονιά που η πέθανε η σύζυγός του Μαίην.
20. Κοσμική Συνάντηση (1980).
21. Ο Κόσμος του Μηδέν – Α (τρία) (1985)
ΑΛΦΡΕΝΤ ΚΟΡΤΖΥΜΠΣΚΥ
Γενική Σημασιολογία. Το 1938 ίδρυσε το Ινστιτούτο
Γενικής Σημασιολογίας (IGS) στο Σικάγο. Η Διεθνής Εταιρεία για την Γενική Σημασιολογία (ISGS) ιδρύθηκε τον 1943
από τον Haya kawa.
από τον Haya kawa.
Δεν πρέπει να συγχέεται η Γενική Σημασιολογία του Κορτζύμπσκυ με την Επιστήμη της Σημασιολογίας (Σημαντική φιλοσοφία)
της σχολής της Βιέννης.
Ο Κορτζύμπσκυ υποστήριξε ότι η αληθινή γνώση του κόσμου είναι περιορισμένη τόσο από τον τρόπο κατασκευής του ανθρώπινου νευρικού συστήματος, όσον και από τις γλώσσες που οι άνθρωποι έχουν αναπτύξει. Έτσι κανείς δεν μπορεί να έχει άμεση πρόσβαση με την πραγματικότητα, δεδομένου ότι, ό,τι γνωρίζουμε, είναι μόνο αυτό
που φιλτράρεται μέσα από τις εισροές και τις απαντήσεις του εγκεφάλου
στην πραγματικότητα.
Η πιο γνωστή ρήση του ήταν: «ο χάρτης δεν είναι το έδαφος».
Ο Κορτζύμπσκυ υποστήριξε ότι οι άνθρωποι περιορίζονται σε ό, τι ξέρουν από:
1. την δομή του νευρικού συστήματος τους.
2. την δομή των γλωσσών τους. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να βιώσουν
τον κόσμο άμεσα, αλλά μόνο μέσα από τις «αφαιρέσεις» του. Αυτές όμως πολλές φορές μας παραπλανούν για το τι πραγματικά
συμβαίνει.
Όπως καταλαβαίνει εύκολα κάθε ευφυής Έλληνας, η θεωρία αυτή, είναι
σχεδόν αντιγραφή, λέξη προς λέξη, της θεωρίας του Πλάτωνα για το
Σπήλαιο και τον κόσμο των σκιών και των ιδεών. Και όμως αυτή η αντιγραφή έκανε πάταγο στις ΗΠΑ τον 20ό αιώνα
σαν μία μεγαλοφυής ανακάλυψη.
Ο βυθισμένος στο εβραϊκό τέλμα, στον Ιουδαϊκό προτεσταντισμό,
(300 ιουδαΐζουσες προτεσταντικές αιρέσεις !), στην Αγγλοϊσραηλιτική θεωρία και στις ιδεοληψίες του Μεσσιανισμού της Παλαιάς Διαθήκης - Ταλμούδ υπερήφανος λαός των Η.Π.Α προσπαθεί – μάταια - να απαλλαγεί από την ελληνική φιλοσοφία και επιστήμη.
«Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΗΔΕΝ – Α», (μία μικρή ανάλυση από τον γράφοντα).
Το 1945 Van Vogt έγραψε το μυθιστόρημα: «Ο Κόσμος του Μηδέν – Α»,
μία από τις πιο αμφιλεγόμενες και επιτυχημένες ιστορίες στη λογοτεχνία της επιστημονικής φαντασίας. Βασίστηκε στο έργο του Alfred Korzybski, με τίτλο: «Η επιστήμη και η λογικότητα,
Εισαγωγή στη μη-Αριστοτελική Λογική».
Από το μυθιστόρημα αυτό πολλοί αναγνώστες έμαθαν την επιστήμη της Γενικής Σημασιολογίας του Άλφρεντ Κορτσύμπσκυ.
Κατά το μυθιστόρημα βρισκόμαστε στο έτος 2.560 μ.Χ.
Η Γη έχει γίνει ένας κόσμος ΜΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΚΟΣ, που ελέγχεται από ένα υπολογιστή. Ο βασικός πρωταγωνιστής Γκίλμπερτ Γκοσσέιν βρίσκει τον εαυτό του
να κατέχεται από περίεργες αναμνήσεις και προσπαθεί να μάθει από τον υπολογιστή ποιος είναι πραγματικά. Τελικά μαθαίνει ότι είναι ο μόνος άνθρωπος στο γαλαξία με ένα ιδιαίτερα ανεπτυγμένο εγκέφαλο. Αυτόν τον εγκέφαλο πρέπει να τον εκπαιδεύσει, να χρησιμοποιεί
το συνολικό δυναμικό του, για να σώσει την γη. Βρίσκεται έτσι
μπλεγμένος σε ένα θανάσιμο παιχνίδι, που περιλαμβάνει την νόηση ολόκληρου του γαλαξία. Το μυθιστόρημα προσπαθεί να παρουσιάσει ένα κόσμο στον οποίο οι άνθρωποι να μπορούν να ζήσουν με την λογική και την καθαρή σκέψη. Ένα κόσμο όπου η
αυτογνωσία και η λογική αντικαθιστά την δεισιδαιμονία και την
άγνοια. Οι άνδρες και οι γυναίκες μπορούν επιτέλους να μάθουν να αναγνωρίζουν τι πραγματικά είναι, ελέγχοντας τον παρωχημένο πανάρχαιο γενετικό προγραμματισμό των γονιδίων μας, ο οποίος παλιά ήταν βέβαια ένας απαραίτητος παράγοντας
κοινωνικής επιβίωσης στην εξέλιξή μας, αλλά τώρα μπορεί
να γίνει τροχοπέδη.
Ο βαν Βογκτ δήλωνε άθεος, αλλά αναγνώριζε ότι ο αθεϊσμός,
σαν θεωρία, δεν έχει τον κατάλληλο τρόπο για να αντισταθμίσει στους ανθρώπους τον φόβο και την υπαρξιακή αγωνία, που τους προκαλεί η επίγνωση της οριστικής θνητότητας και του αναπόφευκτου
ατομικού θανάτου. Για πολλούς ανθρώπους βέβαια, το να θέτεις τέτοια ερωτήματα,
σημαίνει ότι αμφισβητείς τις κολώνες που τους στηρίζουν στην
ζωή και αυτή η απειλή για τις πεποιθήσεις τους, τους προκαλεί
ανασφάλεια και άρα θυμό. Ο βαν Βογκτ προσπαθούσε να βρει
έναν διανοητικό τρόπο, έτσι ώστε να αναπτύξει κάθε άνθρωπος τέτοια
ικανότητα πειθαρχημένης σκέψης, που να βασίζεται στην ανώτερη
λογική, η οποία θα κατευθύνει τον άνθρωπο μακριά από τα μονοπάτια
του φόβου και της άγνοιας.
«Ο θεός ουσιαστικά είναι ένα τμήμα του εγκεφάλου μας. Όταν το μυαλό μας πεθαίνει, τελειώνουν οι γνωστικές διαδικασίες και σταματά να λειτουργεί η συνείδηση. Ο φυσικός θάνατος αναδιανέμει στο αχανές σύμπαν την ενέργειά που περικλείει το σώμα μας
και η ύλη επανακάμπτει στο έδαφος σαν κοσμική σκόνη και φυσικό αέριο.
Αυτά ποτέ ξανά δεν θα υπάρξουν στον ίδιο ακριβώς μοριακό συνδυασμό.
Ποτέ ξανά δεν θα βιώσουμε την ίδια συνειδητή κατάσταση και ποτέ δεν θα υπάρξουν όντα που
να ξαναέχουν ανάλογη σχέση με αυτό που είμαστε εμείς σήμερα».
«Η κατανόηση αυτού του πράγματος θα μπορούσε να σηματοδοτήσει
την έλευση μιας νέας φάσης στην εξέλιξη του είδους μας».
Αυτό είναι το μήνυμα του «Ο κόσμος του Μηδέν – Α».-
ΖΗΝΩΝ ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου