26 ΙΟΥΛΙΟΥ, ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ. Η ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΓΚΡΕΜΙΣΕ ΚΑΙ ΕΚΑΝΕ ΣΚΟΝΗ ΤΟΥΣ ΝΑΟΥΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΓΑΛΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ... "Τῶν Έλλήνων Σεβάσματα ὡς κόνιν ἐλέπτυνας".
ΜΙΑ ΑΛΗΘΙΝΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ. ΒΡΕΘΗΚΕ ΜΙΑ ΤΕΤΑΡΤΗ ΧΩΡΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ. Ο ΖΗΝΩΝ ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ ΠΙΣΤΕΥΕΙ, ΟΤΙ ΑΝ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΘΕΙ Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ, ΘΑ ΕΧΕΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ, ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΤΡΟΧΟΥ ΚΑΙ ΠΙΘΑΝΟΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ.
ΕΛΛΑΔΑ: Η ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΚΟΛΑΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΟΥΝ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΡΙΚΕΣ ΜΑΦΙΟΖΙΚΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ. ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ ΣΤΟΝ ΓΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΕΓΓΟΝΟ.
ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ, Ο ΜΑΚΕΔΩΝ ΜΑΡΤΥΡΑΣ
ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
ΚΑΤΑΓΩΓΗ: ΧΩΡΙΟ ΒΟΓΑΤΣΙΚΟ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ
ΣΤΗΝ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
«Να ξέρετε πως αν τρέξουμε να σώσουμε την Μακεδονία, η Μακεδονία θα μας σώσει. Θα μας σώσει από την βρώμα όπου κυλιούμαστε, θα μας σώσει από την μετριότητα και από την ψοφιοσύνη, θα μας λυτρώσει από τον αισχρό τον ύπνο, θα μας ελευθερώσει. Αν τρέξουμε να σώσουμε την Μακεδονία, εμείς θα σωθούμε».
Ίων Δραγούμης, «Μαρτύρων και Ηρώων αίμα», 1907.
ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΒΟΓΑΤΣΙΚΟ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ, Η ΠΑΤΡΙΔΑ ΤΟΥ ΙΩΝΑ ΔΡΑΓΟΥΜΗ
 |
| Το όμορφο Βογατσικό. Πίνακας του Ζ. Μπλιάγκα. |
ΤΟ ΒΟΓΑΤΣΙΚΟ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ
Το Βογατσικό είναι ιστορικό χωριό του Νομού Καστοριάς της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και αποτελεί έδρα της Δημοτικής Ενότητας Ίωνα Δραγούμη του Δήμου Ορεστίδος. Βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα του Νομού, στα σύνορα με το Νομό Κοζάνης και σε υψόμετρο 777μ. Εκκλησιαστικά, υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Σισανίου και Σιατίστης. Ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι 708 κάτοικοι.
Το Βογατσικό βρίσκεται σε φυσική οχυρή θέση, καθώς περιβάλλεται από βουνά από όλες τις πλευρές, ενώ Ν.-ΝΔ. ρέει ο Ποταμός Αλιάκμονας. Οι πλαγιές των παρακείμενων βουνών και γενικά η περιοχή παλαιότερα ήταν καλυμμένες από πυκνά δάση, γεγονός που προστάτευε ακόμη περισσότερο το χωριό.
Σήμερα, ακριβώς έξω από τα όρια του χωριού, περνάει ο κάθετος οδικός άξονας που ενώνει την Εγνατία Οδό με την Κρυσταλλοπηγή.
Για την προέλευση του ονόματος "Βογατσικό" υπάρχουν δύο κύριες εκδοχές.
Η μία αναφέρει ότι είναι η εξελληνισμένη εκδοχή του τούρκικου "Μπογάζ Κιοϊ", το οποίο σήμαινε "Χωριό του Μπουγαζιού", καθώς το χωριό είναι χτισμένο σε "μπογάζι" δηλαδή στο τέρμα στενής χαράδρας. Έτσι το "Μπογάζ Κιοϊ" έγινε "Μπογατσκο" και κατόπιν "Βογατσικό".
Η άλλη εκδοχή, αναφέρει ότι το Βογατσικό πήρε το όνομά του από τα "Μπογάτσια", είδος ψωμιού που φτιαχνόταν σε εορταστικές και άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις. Επίσης το Βογατσικό στα τούρκικα αναφερόταν και ως "Γεντί Κιοϊ" δηλαδή "Επταχώρι", όνομα το οποίο έχει τις ρίζες του στην ιστορία του χωριού, καθώς το Βογατσικό αποτελεί την συνένωση επτά παλαιότερων οικισμών στην ευρύτερη περιοχή για τον φόβο των Τούρκων.
Η ίδρυση του Βογατσικού είναι αποτέλεσμα της μετοίκησης των γηγενών πληθυσμών της περιοχής προς τα ορεινά κατά τον 14ο αιώνα λόγω της εγκατάστασης Τούρκων -μετά την Οθωμανική κατάκτηση της περιοχής- στα πλουσιότερα και πιο εύφορα εδάφη. Η ανάγκη για περισσότερη προστασία και ασφάλεια είχε ως αποτέλεσμα την συνένωση των κατοίκων των οικισμών που αποτέλεσαν το Βογατσικό. Το 1530 είχε 148 χριστιανικά νοικοκυριά.
Κατά την επανάσταση του 1821 οι κάτοικοι του Βογατσικού αγωνίστηκαν κατά των Οθωμανών. Σπουδαίοι αγωνιστές της επανάστασης του 1821 ήταν ο Αθανάσιος Καπλάνης (γενν. 1790) και ο Νικόλαος Ιωάννου.
Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα αποτελούσε διοικητικό κέντρο και κομβικό σημείο της περιοχής γι αυτό και με το ψευδώνυμο "Γάβρος" ήταν κέντρο της πολιτικής επιτροπής του Μακεδονικού Αγώνα. Σπουδαίοι Μακεδονομάχοι, ήταν οι οπλαρχηγοί Σωτήριος Βισβίκης και Κωνσταντίνος Ντόγρας.
Λόγω της θέσης του, γρήγορα το Βογατσικό αναπτύχθηκε σε κωμόπολη μέχρι το 1912, οπότε πυρπολήθηκε από τα οπισθοχωρούντα τουρκικά στρατεύματα.
Σημαντικές Προσωπικότητες
Από το Βογατσικό κατάγεται η οικογένεια των Δραγούμηδων, εκ της οποίας ο Στέφανος Δραγούμης (1842-1923) διετέλεσε Πρωθυπουργός της Ελλάδας (1910) και ο Ίων Δραγούμης(1878-1920) υπήρξε πρωτεργάτης του Μακεδονικού Αγώνα και υπέρμαχος της Μεγάλης Ιδέας. Επίσης, η Ναταλία Σ. Δραγούμη ήταν η σύζυγος του Παύλου Μελά.
Ακόμη το Βογατσικό είναι πατρίδα του Ιωάννη Κούσκουρα, εκδότη της Εφημερίδας "Νέα Αλήθεια" (1903) και μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης, και του Παρμενίωνα Τζίφρα, ο οποίος διετέλεσε αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου.
Ο Όθων Ρουσόπουλος και ο Αθανάσιος Ρουσόπουλος, καθηγητές του πανεπιστημίου Αθηνών, ήταν επίσης από το Βογατσικό.
- Ανδρέου Δ. Κορομήλη, Το Βογατσικόν. Ιστορία - Λαογραφία, Θεσσαλονίκη 1972
 |
| ΜΙΚΡΗ ΑΡΚΟΥΔΑ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ ΤΟΥ ΒΟΓΑΤΣΙΚΟΥ. ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΑΦΘΟΝΕΣ ΑΡΚΟΥΔΕΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟ ΧΩΡΙΟ. |
 |
H ΒΛΑΧΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΣΤΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΒΡΑΒΕΙΟ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΑΘΗΝΩΝ |
 |
| Η προτομή του Ίωνα Δραγούμη στο Βογατσικό Καστοριάς |
 |
Ο καταγόμενος από το Βογατσικό Καστοριάς Μακεδόνας Στέφανος Δραγούμης, βασικό στέλεχος της Μακεδονικής Επιτροπής. Πρωθυπουργός της Ελλάδος (1910) και πατέρας του Ίωνα Δραγούμη. |
 |
Η οικία της οικογένειας Δραγούμη στο Βογατσικό. Σχεδιαστική αναπαράσταση |
 |
Στάτιστα Καστοριάς Εδώ, στις 13/10/1904 σκοτώθηκε ο ήρωας Μακεδονομάχος Παύλος Μελάς |
 |
Τι να πρωτοπιάσεις και πώς; Πώς να μεταφέρεις την εκπάγλου ομορφιάς πρωτεύουσα του νομού; Πώς να περιγράψεις τα ονειρεμένα χωριά Νεστόριο, Βογατσικό, .. |
 |
Νικόλαος (ή Λάκης) Πύρζας (1880-1947) Μακεδονομάχος από τη Φλώρινα |
 |
ΟΙ ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΙ |
 |
Ο καπετάν Κώττας. |
Ο καπετάν Κώττας. |
Όταν τον αντίκρισε ο Παύλος Μελάς, ο κατ’ εξοχήν ήρωας του Μακεδονικού Αγώνος, είδε με δέος και θαυμασμό τον ισχνό αυτόν άνδρα από την Ρούλια των Κορεστίων, τον αδιαμφισβήτητο ηγέτη αυτού του Αγώνος. Ούτε οι διάφοροι σύλλογοι, ούτε τα Προξενεία, ούτε οι διάφοροι πράκτορες από την Ελλάδα αντιπροσώπευαν αυτό που αντιπροσώπευε ο Κώττας, την Ελληνική Μακεδονία! Την γενναιότητα και την παλληκαριά του, την σύνεση και την μεγαλοφροσύνη του, δεν τις χωρούσαν η Ρούλια και τα Κορέστια, ούτε η Καστοριά, αλλά μόνο η Ελλάδα ολόκληρη για την οποία έδωσε την ζωή του. Την Ελλάδα μάλιστα της οποίας το ελεύθερο μέρος δεν είχε γνωρίσει ποτέ, παρά μόνο στο πρόσωπο λίγων εκλεκτών αγωνιστών, όπως ο Παύλος Μελάς και ο Γερμανός Καραβαγγέλης.
Η δόξα του Κώττα έγκειται στο γεγονός ότι κατόρθωσε να κρατηθεί πέντε, σχεδόν, χρόνια και να συνεχίσει έναν σκληρό διμέτωπο αγώνα εναντίον της τουρκικής κυριαρχίας και του βουλγαρικού κομιτάτου.
Ως άλλος μεσαιωνικός πολέμαρχος, εγκατέστησε την κυριαρχία του σε πολλά χωριά των Κορεστίων και των Πρεσπών, σὠζοντάς τους απ᾿ τις αρπαχτικές διαθέσεις των τουρκαλβανών και τις άθλιες ωμότητες των βουλγάρων «ελευθερωτών».
27 Σεπτεμβρίου 1905, πριν από 110 χρόνια, δέσμιος των Οθωμανών οδηγείται στο ικρίωμα για ν᾿ απαγχονισθεί. Καθώς τον οδηγούσαν στην κρεμάλα, ᾿χτύπησε με τις χειροπέδες δύο δεσμοφύλακες, τους έρριξε κάτω, έσπασε την φρουρά των λογχοφόρων στρατιωτών κι έτρεξε προς την ελευθερία του! Αν ήξερε τους δρόμους και δεν έπεφτε σε αδιέξοδο και τελικά ᾿πάνω σε μια περίπολο, θα είχε ξεφύγει. Το πρόσωπό του στην κρεμάλα ήταν μαύρο απ᾿ τα χτυπήματα και τα ρούχα του έσταζαν αίμα. Είχε παλέψει ώς την τελευταία στιγμή, ως γνήσιος μαχητής που ήταν: αναγόμενος με την ζωή του αλλά και με τον θάνατό του στο βάθρο των προτύπων εκείνων μαχητών, που παραδειγματίζουν και καθιερώνουν μέτρα συγκρίσεως κάθε αληθούς αγωνιστού.
Κατάκοπος αλλ᾿ αγέρωχος και αποφασισμένος φώναξε, «ντα ζίβι Γκρ᾿τσια!» (Ζήτω η Ελλάς) – και πέρασε στο πάνθεον των ηρώων.
Ο Κώττας Χρήστου με τους γιους του, Δημήτριο και Σωτήριο και τον υπασπιστή του Σίμο Ιωαννίδη
ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ, πρωινό της 27ης Σεπτεμβρίου του 1905.
Κατά τη διαδρομή έως την πλατεία όπου θα απαγχονιζόταν, ο Κώττας Χρήστου ξέφυγε από τους φρουρούς του και διέφυγε στα στενά σοκάκια της πόλης. Ακολούθησε τεράστια κινητοποίηση των τουρκικών δυνάμεων και ανθρωποκυνηγητό στους δρόμους της πόλης και τελικά συνελήφθηκε. Οδηγήθηκε τελικά στην πλατεία Ατ Παζάρ και εκεί ο Κώττας απαίτησε να του λύσουν τα χέρια.
Ανέβηκε μόνος του στο ικρίωμα και αποφασισμένος, αφού φώναξε για τελευταία φορά: Ντα ζίβι Γκ(ά)ρτσια! (Ζήτω η Ελλάς), κλώτσησε μόνος του το υποπόδιο.
ΖΗΝΩΝ ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου