«ΡΩΜΑΪΚΟΥΣ» ΤΑΦΟΥΣ (ΟΧΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ) ΑΝΑΚΑΛΥΨΑΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΙ ΣΤΗΝ ΛΩΡΙΔΑ ΤΗΣ ΓΑΖΑΣ, ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΗ ΑΝΘΗΔΩΝΑ ΤΗΣ ΓΑΖΑΣ. (ΚΑΝΕΝΑΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΑΝΘΗΔΩΝΑ ΤΗΣ ΓΑΖΑΣ). ΠΟΙΕΣ ΗΤΑΝ ΟΙ 154 ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ;
Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΗ ΑΝΘΗΔΩΝ, ΤΟ ΕΠΙΝΕΙΟ ΤΗΣ ΓΑΖΑΣ. ΧΤΙΣΤΗΚΕ ΑΠΟ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΑΝΘΗΔΩΝΑΣ ΤΗΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ. ΚΑΝΕΝΑΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΔΕΝ ΤΗΝ ΞΕΡΕΙ. ΣΗΜΕΡΑ ΛΕΓΕΤΑΙ Blakhiyah.
Ανθηδών Παλαιστίνης
ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
Η Ανθηδών ήταν αρχαία ελληνική πόλη της παραλιακής Παλαιστίνης.
Η πόλη ιδρύθηκε κατά τους ελληνιστικούς χρόνους με αποίκους από την Ανθηδόνα της Βοιωτίας. Βρισκόταν μεταξύ της Γάζας και της Ασκαλώνος και χρησίμευε ως επίνειο της πρώτης. Κυριολεκτικά σημαίνει "ανθισμένη πόλη". Ως ελληνική πόλη διέθετε αγορά και ναούς, αφιερωμένους στην αλιεία και στη ναυπηγική τέχνη. Διέθετε Βουλή των 500 ατόμων με δικό της στρατό και επικεφαλής έναν στρατηγό.
Για πρώτη φορά αναφέρεται από τον Φλάβιο Ιώσηπο στην Ιουδαϊκή αρχαιολογία (8,357), όταν την κατέλαβε ο αρχηγός των Ιουδαίων Αλέξανδρος Ιανναίος και την κατέστρεψε. Το 64 π.Χ. ο Πομπήιος την απελευθέρωσε και την ξαναέκτισε ο διάδοχός του Γαβίνιος. Στη συνέχεια η Ανθηδών -μαζί με την παράκτια Παλαιστίνη- πέρασε στα χέρια της Κλεοπάτρας και ύστερα στον Αύγουστο που την παραχώρησε στον Ηρώδη. Ο τελευταίος μετονόμασε την πόλη σε Αγριππιάδα προς τιμήν του Αγρίππα στρατηγό και γαμπρό του Οκταβιανού. Κατά τη διάρκεια του Ιουδαϊκού πολέμου (66 -70 μ.Χ.), η θρησκευτική παράταξη των Ζηλωτών επιτέθηκε στην Ανθηδόνα, αλλά η επίθεσή τους αποκρούστηκε με επιτυχία και έτσι διατηρήθηκε ως ελληνιστική πόλη.
Κατά τον 4ο αιώνα μ.Χ. η πόλη έγινε επισκοπική έδρα, αν και η ειδωλολατρία επέζησε εκεί ως τον 5ο αιώνα κατά τον Σωζομενό (Εκκλησιαστική ιστορία 5,9). Ο τελευταίος μας πληροφορεί για κάποιον Ζήνωνα, αδελφό των μαρτύρων Νεστάβου και Ευσεβίου -που μαρτύρησαν το 362 στα χρόνια του Ιουλιανού- που κατέφυγε στην Ανθηδόνα. Οι κάτοικοι της πόλεως επειδή ήταν παγανιστές μόλις έμαθαν ότι ήταν Χριστιανός, τον έδειραν και τον οδήγησαν έξω από την πόλη. Στη συνέχεια αυτός ο Ζήνων έγινε επίσκοπος της πόλεως. Πρώτος γνωστός επίσκοπος της Ανθηδόνος υπήρξε ο Παύλος που έλαβε μέρος στις Συνόδους της Εφέσου και της Χαλκηδόνος το 431 και 451 αντίστοιχα. Στη συνέχεια ένας άλλος επίσκοπος υπήρξε ο Ευστάθιος -που έλαβε μέρος στη Σύνοδο των Ιεροσολύμων το 518- και ο Δωρόθεος σε αυτήν του 536. Την εποχή εκείνη ήταν γνωστή ως Μαϊουμάς. Δεν πρέπει να παραλειφθεί και ένας άλλος επίσκοπος ο άγιος Κοσμάς ο Μελωδός (743-752 μ.Χ.).
Πρόκειται για τη σημερινή θέση με το αραβικό όνομα Τελ Μπλαχία (Tell Blakhiyah), στη Λωρίδα της Γάζας, 2 χιλιόμετρα βορείως του λιμανιού της Γάζας, ενώ λίγο βορειότερα ένας λόφος λέγεται Teda, εκ παραφθοράς του ελληνικού ονόματος. Ανακαλύφθηκαν βάσεις τοίχου στην επιφάνεια του εδάφους και κάτω από τους αμμολόφους θραύσματα αγγείων.
Γάζα
ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
Από τα διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα και αρχαίες γραμματείες η πόλη αυτή φέρεται να κατοικείται περισσότερο από τρεις συνεχείς χιλιετίες. Πρώτη ιστορική αναφορά της γίνεται από τον Φαραώ Τούθμωση Γ΄ (της 18ης Φαραωνικής δυναστείας) δηλαδή περί το 1500 π.Χ. που σημαίνει ότι ήδη ήταν πόλη ανεπτυγμένη στην οποία κατοικούσαν οι Φιλισταίοι που κατάγονταν από την περιοχή του Αιγαίου.
Επίσης η πόλη μνημονεύεται και στις πινακίδες της Τελ ελ-Αμάρνα που αποτελούσαν τα διπλωματικά και διοικητικά αρχεία της αρχαίας Αιγύπτου. Στη Βιβλική εποχή, τότε που κατά τους Ισραηλίτες, ο θεός Γιαχβέ αποφάσισε να τους οδηγήσει στην περιοχή αυτή, η Γάζα ήδη ήταν, όχι μόνο σημαντική πόλη αλλά και το κέντρο της λεγόμενης Πεντάπολης των Φιλισταίων οι οποίοι είχαν αποκλειστεί παλαιότερα για 350 χρόνια από τους Αιγυπτίους. Εκεί φαίνεται πως και ο βιβλικός Σαμψών έχασε τη ζωή του στα ερείπια του ναού του θεού Δαγών.
Η Γάζα κτισμένη επί της κεντρικής αρχαίας οδού "Via Maris" που συνέδεε την Αίγυπτο με την αρχαία χώρα της Παλαιστίνης ήταν επόμενο εκ της στρατηγικής αυτής θέσης της να γνωρίσει ελάχιστα διαστήματα ειρήνης σ΄ όλη σχεδόν την αρχαιότητα. Έτσι φέρεται να την κατέκτησαν κατά σειρά οι Αιγύπτιοι, οι έποικοι Ισραηλίτες, οι Ασσύριοι, οι Πέρσες, και οι Έλληνες
Στους ελληνιστικούς χρόνους αναδείχθηκε σε σημαντικό εμπορικό λιμένα όπου και έφερε το ελληνικό όνομα Νεάπολις και που απείχε 5 χλμ. από την παλαιά πόλη. Κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους που ακολούθησαν και στις αρχές της βυζαντινής Αυτοκρατορίας η πόλη γνώρισε μεγάλη περίοδο ειρήνης και μεγάλη εμπορική κίνηση.
Η αρχαία Ανθηδόνα σε κίνδυνο
http://anaskafi.blogspot.com/2013/05/blog-post_8911.html
H Unesco και οι εμπειρογνωμόνες στη Λωρίδα της Γάζας ανησυχούν για τις πρόσφατες κατασκευαστικές εργασίες που διεξάγονται από τη Χαμάς κατά μήκος της ακτής της πόλης της Γάζας, όπου βρίσκονται τα ερείπια του αρχαίου λιμανιού της Ανθηδόνας.
Τοπικές πηγές αναφέρουν ότι αρκετές μπουλντόζες εργάζονται στην περιοχή, αυξάνοντας τους φόβους ότι θα μπορούσε να βλάψει τους υπόγειους αρχαιολογικούς θησαυρούς.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα al-Monitor, η Ezzedine al-Qassam, δηλαδή η ένοπλη πτέρυγα της Χαμάς, σκοπεύει να οικοδομήσει μια νέα στρατιωτική εγκατάσταση στην περιοχή.
Η αρχαία Ανθηδόνα ηλικίας 3.000 ετών αποτελούσε ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια της Μεσογείου. Στον αρχαιολογικό της χώρο περιλαμβάνονται ψηφιδωτά και κίονες από τους Ρωμαϊκούς και Βυζαντινούς χρόνους.
Η πόλη ιδρύθηκε κατά τους ελληνιστικούς χρόνους με αποίκους από την Ανθηδόνα της Βοιωτίας. Βρισκόταν μεταξύ της Γάζης και της Ασκαλώνος και χρησίμευε για επίνειο της πρώτης. Κυριολεκτικά σημαίνει "ανθισμένη πόλη". Ως ελληνική πόλη διέθετε αγορά και ναούς, αφιερωμένους στην αλιεία και στη ναυπηγική τέχνη. Διέθετε Βουλή των 500 ατόμων με δικό της στρατό και επικεφαλής έναν στρατηγό.
Για πρώτη φορά αναφέρεται από τον Φλάβιο Ιώσηπο στην Ιουδαϊκή αρχαιολογία, όταν την κατέλαβε ο αρχηγός των Ιουδαίων Αλέξανδρος Ιανναίος και την κατέστρεψε. Το 64 π.Χ. ο Πομπήιος την απελευθέρωσε και την ξαναέκτισε ο διάδοχός του Γαβίνιος. Στη συνέχεια η Ανθηδών -μαζί με την παράκτια Παλαιστίνη- πέρασε στα χέρια της Κλεοπάτρας και ύστερα στον Αύγουστο που την παραχώρησε στον Ηρώδη. Ο τελευταίος μετονόμασε την πόλη σε Αγριππιάδα προς τιμήν του Αγρίππα στρατηγό και γαμπρό του Οκταβιανού. Κατά τη διάρκεια του "Ιουδαϊκού πολέμου" (66 -70 μ.Χ.) η θρησκευτική παράταξη των Ζηλωτών επιτέθηκε στην Ανθηδόνα, αλλά η επίθεσή τους αποκρούστηκε με επιτυχία και έτσι διατηρήθηκε ως ελληνιστική πόλη.
Κατά τον 4ο αιώνα μ.Χ. η πόλη έγινε επισκοπική έδρα, αν και η ειδωλολατρία επέζησε εκεί ως τον 5ο αιώνα κατά τον Σωζομενό. Ο τελευταίος μας πληροφορεί για κάποιον Ζήνωνα, αδελφό των μαρτύρων Νεστάβου και Ευσεβίου -που μαρτύρησαν το 362 στα χρόνια του Ιουλιανού- που κατέφυγε στην Ανθηδόνα. Οι κάτοικοι της πόλεως επειδή ήταν παγανιστές μόλις έμαθαν ότι ήταν Χριστιανός, τον έδειραν και τον οδήγησαν έξω από την πόλη. Στη συνέχεια αυτός ο Ζήνων έγινε επίσκοπος της πόλεως. Πρώτος γνωστός επίσκοπος της Ανθηδώνος υπήρξε ο Παύλος που έλαβε μέρος στις Συνόδους της Εφέσου και της Χαλκηδόνος το 431 και 451 αντίστοιχα. Στη συνέχεια ένας άλλος επίσκοπος υπήρξε ο Ευστάθιος -που έλαβε μέρος στη Σύνοδο των Ιεροσολύμων το 518- και ο Δωρόθεος σε αυτήν του 536. Την εποχή εκείνη ήταν γνωστή ως Μαϊουμάς. Δεν πρέπει να παραλειφθεί και ένας άλλος επίσκοπος ο άγιος Κοσμάς ο Μελωδός (743-752 μ.Χ.).
Πρόκειται για τη σημερινή πόλη του Ισραήλ Tell Blakhiyah -2 χιλιόμετρα βορείως του λιμανιού της Γάζας-, ενώ λίγο βορειότερα ένας λόφος λέγεται Teda, εκ παραφθοράς του ελληνικού ονόματος. Ανακαλύφθηκαν βάσεις τοίχου στην επιφάνεια του εδάφους και κάτω από τους αμμολόφους θραύσματα αγγείων.
Υψηλόβαθμος αξιωματούχος του παλαιστινιακού υπουργείου Eσωτερικών δήλωσε ότι το έργο αφορά μόνο μια περιορισμένη περιοχή και θα είναι μικρής διάρκειας. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, σε κάθε περίπτωση, η επίσημη κυβέρνηση της Χαμάς, θα δώσει την δέουσα προσοχή έτσι ώστε να μην βλάψει τους αρχαιολογικούς θησαυρούς που θα έχουν θαφτεί στην περιοχή.
Ωστόσο, σειρά ακτιβιστών έχουν ζητήσει από τον πρωθυπουργό της Χαμάς, Ismail Haniyeh και την Unesco να παρέμβει για την πρόληψη ζημιών στην αρχαία περιοχή του λιμανιού.
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΣΤΗΝ ΓΑΖΑ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟι στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ εναντίον της Λωρίδας της Γάζας από το 2007 και μετά είχαν τεράστιες αρνητικές επιπτώσεις στον πολιτιστικό της πλούτο. Οι βομβαρδισμοί άφησαν πίσω τους είτε μνημεία ολοσχερώς κατεστραμμένα, είτε άλλα με πολύ σημαντικές φθορές που έχουν καταστεί, πολλά από αυτά, στατικά επισφαλή και επικίνδυνα για όσους κινούνται στον περιβάλλοντα χώρο τους. Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης “Συμπαγές Μολύβι” (2008-2009) καταστράφηκε επίσης μέρος των εκθεμάτων -κυρίως ελληνιστικοί και ρωμαϊκοί αμφορείς – του μοναδικού ως τότε μουσείου της περιοχής, που λειτουργούσε με ιδιωτική πρωτοβουλία.
Ιδιαίτερα κατά την επιχείρηση “Προστατευτική Αιχμή” (2014) που ήταν η μεγαλύτερη σε ένταση, διάρκεια και αριθμό θυμάτων στρατιωτική επιδρομή του κατά της Λωρίδας της Γάζας μετά το 2007. Χτυπήθηκαν με πυραύλους και οι 3 Ελληνικοί χριστιανικοί ναοί της Πόλης της Γάζας, μεταξύ των οποίων ο βυζαντινός ναός του Αγίου Πορφυρίου (12ου αι).
Οι αρχαιολογικοί χώροι και τα ιστορικά μνημεία που έχουν πληγεί περισσότερο από τις στρατιωτικές ισραηλινές επιθέσεις, σύμφωνα με τα δελτία τύπου του Υπουργείου Τουρισμού και Αρχαιοτήτων της Παλαιστινιακής Εθνικής Αρχής και χωρίς να δίνονται μέχρι στιγμής περισσότερες πληροφορίες, είναι οι εξής:
– ο προϊστορικός οικισμός Tell es-Sakan που ιδρύθηκε από τους Αιγυπτίους στα τέλη της 4ης χιλιετίας,
– η αρχαία Ελληνική πόλη-λιμάνι Ανθηδών που έχει αποκαλυφθεί τμηματικά ενώ μεγάλο μέρος της εκτείνεται κάτω από τη θάλασσα,
– ο αρχαίος οικισμός που έχει ανασκαφεί στη Ράφα, με στοιχεία που αποδεικνύουν συνεχή κατοίκηση από τα προϊστορικά χρόνια ως τα πρώιμα ισλαμικά,
– το μοναστήρι του Αγίου Ιλαρίωνα (Tell Umm Amer) του 4ου αι, το αρχαιότερο που έχει ανακαλυφθεί σε όλη την ιστορική Παλαιστίνη,
– ο βυζαντινός ναός στη Jabaliya με ψηφιδωτά δάπεδα (6ος αι),
– ο βυζαντινός ναός του Αγίου Πορφυρίου (12ος αι) στην Παλιά Πόλη της Γάζας,
– το “καραβάν σεράι” ή “φρούριο” στο Khan Yunis (14ου αι), αρχικά σταθμός καραβανιών και αργότερα στρατιωτική βάση,
– μεγάλος αριθμός διατηρητέων κτιρίων (κατοικίες, αγορές) στο ιστορικό κέντρο της Πόλης της Γάζας, της Ράφα, της Beit Hanoun και του Khan Yunis.
Δύο από τα παραπάνω μνημεία, η αρχαία Ελληνική πόλη Ανθηδών και το μοναστήρι του Αγίου Ιλαρίωνα έχουν προταθεί από την Παλαιστινιακή Εθνική Αρχή για ένταξη στη λίστα των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.
Ζ.Π.