ΦΩΤΗΣ ΤΣΙΟΥΚΛΑΣ. 19ΧΡΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΑΠΟ ΤΑ ΓΡΕΒΕΝΑ ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ ΕΓΙΝΕ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΟΥΧΟΣ ΜΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ΤΩΝ 13 ΕΤΩΝ. ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΟΙ ΝΕΟΙ ΠΕΡΙΦΕΡΟΝΤΑΙ ΑΝΕΡΓΟΙ, Ή ΑΙΩΝΙΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ, ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΜΙΖΕΡΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΗΦΕΙΑ, Ή ΚΑΤΑΠΙΝΟΥΝ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΥΑΛΟΥ (ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ, ΘΡΗΣΚΟΛΗΨΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΥΠΟΥ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ ΄Η ΤΗΣ ΠΡΟΔΟΣΙΑΣ ΤΥΠΟΥ ΤΣΙΠΡΑ).
Σύγχρονες μορφές του Ελληνισμού:
Κωνσταντίνος Αδρακτάς [του Γ. Μανούσου]
Από το ιστολόγιο του Λευτέρη Πανούση.
Γράφει ο Γιώργος Μανούσος
Αφορμή για το παρόν κείμενο αποτέλεσε ο θάνατος ενός μεγάλου Έλληνα οραματιστή και εφευρέτη. Ενός ανθρώπου που η είδηση του θανάτου του πέρασε στα ψιλά και που για πάρα πολλά χρόνια παρέμενε στην αφάνεια. Του Κωσταντίνου Αδρακτά. Από σήμερα λοιπόν και ανά τακτά χρονικά διαστήματα θα αφιερώνουμε λίγες γραμμές για ανθρώπους ξεχασμένους και λησμονημένους που όμως με την ευφυία τους και την δημιουργικότητα τους επιβεβαιώνουν την ρήση ότι «δια τους Έλληνας ουδέν ακατόρθωτων!»
Εμείς οι Έλληνες Εθνικιστές, υπέρμαχοι της αριστείας και της αξιοκρατίας δίνουμε τα εύσημα στους μικρούς αυτούς καθημερινούς ήρωες, και αν κάποιοι δεν βρίσκονται στην ζωή σήμερα, τα κείμενα αυτά θα αποτελούν -στην μικρή αυτή διαδικτυακή γωνιά- έναν φόρο τιμής και μια κληρονομιά για τις επόμενες γενιές!
Ποιος ήταν όμως αυτός ο Ευρηματικός Κύριος;
Ο Κωνσταντίνος Αδρακτάς ήταν ο δημιουργός του πρώτου αμιγώς ηλεκτρικού αυτοκινήτου που κατασκευάστηκε στην αρχή της δεκαετίας του '70.
Απόφοιτος του MIT, εργάστηκε για τη NASA και υπήρξε ο δημιουργός πίσω από το Εnfield 8000, το 2θέσιο ηλεκτρικό αυτοκίνητο πόλης που κατασκευαζόταν στη Σύρο στις αρχές της δεκαετίας.
Στα τέλη της δεκαετίας του '60 συναντάμε μία φιλόδοξη προσπάθεια να μπει ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο πόλης σε παραγωγή. Πρόκειται για το Enfield 8000, που, παρά τη βρετανική καταγωγή του, έφερε ελληνική υπογραφή, καθώς ιδιοκτήτης της εταιρείας ήταν ο οραματιστής Ανδριώτης εφοπλιστής Γιάννης Γουλανδρής, ενώ την ευθύνη για το project είχε αναλάβει ένας Έλληνας μηχανικός, απόφοιτος του ΜΙΤ, ο Κωνσταντίνος Αδρακτάς. Η εξέλιξη του αυτοκινήτου πραγματοποιήθηκε στην Αγγλία, όπου και κατάφερε να διακριθεί σε ένα διαγωνισμό του Συμβουλίου Ηλεκτρικής Ενέργειας απέναντι στις προτάσεις της Ford και της Leyland για την προμήθεια περίπου εξήντα αυτοκινήτων, αριθμός που, αν και μικρός, ήταν ικανός για να δημιουργηθεί για πρώτη φορά στην πρόσφατη ιστορία της αυτοκίνησης μια μικρή γραμμή παραγωγής ενός ηλεκτρικού τετράτροχου. Επιπλέον, η κατάκτηση του συμβολαίου θεωρητικά θα μπορούσε να αποτελέσει την κινητήρια δύναμη ώστε να διευρυνθούν οι πωλήσεις και σταδιακά να μειωθεί το κόστος της παραγωγής.
Πριν πρακτικά ξεκινήσει η κατασκευή του αυτοκινήτου, ο Γιάννης Γουλανδρής αποφάσισε να κλείσει το εργοστάσιο στην Αγγλία και να μεταφέρει τη γραμμή παραγωγής στη Σύρο, στο κτίριο ενός παλιού κλωστηρίου, πολύ κοντά στα ναυπηγεία του Νεωρίου που είχε αποκτήσει λίγα χρόνια νωρίτερα, απόφαση με την οποία ήταν αντίθετος ο Κωνσταντίνος Αδρακτάς, καθώς θεωρούσε ότι η συγκεκριμένη επιλογή θα οδηγούσε στο θάνατο του Enfield 8000, γι αυτό και δε δέχθηκε να συνεχίσει να ηγείται του project όταν αυτό ήρθε στην Ελλάδα.
Πιο συγκεκριμένα θεωρούσε πως η Ελλάδα δεν διέθετε τις προϋποθέσεις να στηθεί μια βιομηχανία αυτοκινήτου, πόσω μάλλον ένα νησί, όπως η Σύρος, καθώς ήταν ακόμα πιο δυσχερής η μεταφορά των ανταλλακτικών και στη συνέχεια η διανομή του τελικού προϊόντος.
Η εξέλιξη του αυτοκινήτου πραγματοποιήθηκε στην Αγγλία, όπου η εταιρεία κατάφερε και κέρδισε διαγωνισμό του Συμβουλίου Ηλεκτρικής Ενέργειας (σ.σ. επιβλέπουσα Αρχή, περίπου όπως η ΡΑΕ), αφήνοντας πίσω εταιρείες όπως η Ford και η Leyland, για την προμήθεια περίπου 100 αυτοκινήτων: η πρώτη μικρή γραμμή παραγωγής ηλεκτρικού αυτοκινήτου στη νεότερη ιστορία της αυτοκίνησης.
Είχε περάσει επιτυχώς όλα τα προβλεπόμενα τεστ στη Μ.Βρετανία, ενώ ήδη από τον Ιανουάριο του 1973 είχε υπογραφεί συμβόλαιο μεταξύ Electricity Council (η οποία μέσω του ερευνητικού της κέντρου ήδη από το 1965 πειραματιζόταν με ηλεκτρικά οχήματα) και Enfield Automotive.
Επρόκειτο δε να παραχθεί στις ΗΠΑ, ενώ ο τότε κυβερνήτης της Καλιφόρνια Ρόναλντ Ρήγκαν είχε στείλει ένα μεταγωγικό αεροπλάνο για να μεταφέρει 3 E8000ECC στην Καλιφόρνια, στο πλαίσιο αντιρρυπαντικής νομοθεσίας που είχε τεθεί σε ισχύ στην αμερικανική πολιτεία. Ωστόσο το E8000ECC δεν παρήχθη τελικά στις ΗΠΑ.
Το E8000 υπήρξε το πρώτο ηλεκτρικό αυτοκίνητο ευρείας παραγωγής παγκοσμίως, ότι διέθετε μοναδική αεροδυναμική (αεροδυναμικός συντελεστής μικρότερος κι από μοντέλα της Porsche: 0,29) και είχε καλαίσθητο σχεδιασμό. Το πλαίσιό του ήταν αλουμινένιο (ενάντια στη διάβρωση) ,ενώ τα στάνταρ εσωτερικής σχεδίασης ήταν παρόμοια με τη Rolls Royce (π.χ δερμάτινα καθίσματα).
Σχεδιαστές του ήταν οι John Samuel, John Acroyd και ο Κων/νος Αδρακτάς, πρόεδρος και τεχνικός διευθυντής της Enfield.
Τα τεχνικά του χαρακτηριστικά ήταν:
•Διθέσιο με αλουμινένιο σκελετό και συμβατικές πόρτες.
•Μεγάλες καμπύλες επιφάνειες και θερμαινόμενο παρμπρίζ. Δεν διέθετε θέρμανση. Όπισθεν με κουμπί.
•Χρήση ηλεκτροκινητήρα 48V DC με ισχύ 8,16HP (6kW) / 4400 rpm. Πίσω κίνηση χωρίς κιβώτιο ταχυτήτων. Έφερε φορτιστή το όχημα που συνδεόταν στο ηλεκτρικό δίκτυο.
•Μπαταρίες οξέος μόλυβδου 110Αh/48V. 8 συνολικά (55Ah/12V) 4 εμπρός και 4 πίσω + 1 ακόμη για τα φώτα, αναπτήρα. Φόρτιση σε περίπτωση free-wheeling.
•6 h φόρτιση και αυτονομία 110-130km ανάλογα το έδαφος.
•Βάρος 965kg εκ των οποίων 308kg οι μπαταρίες !
•Μήκος 2,7m και μικρό κύκλο περιστροφής. Ευέλικτο όχημα με ικανοποιητική επιτάχυνση. Μέγιστη ταχ. 70-80 km/h.
•Επιτυχία σε όλα τα tests του Η.Β. – Αθόρυβο.
•Δερμάτινο σαλόνι - Διαθέσιμο σε πορτοκαλί, κόκκινο, λευκό και κίτρινο
Το κόστος του ήταν 2.808 λίρες Αγγλίας (1975) πάνω από 2 φορές όσο το Mini Couper ή ίσο με το 3 lt Ford Capri, ενώ ήταν εγκεκριμένο από το Ηνωμένο Βασίλειο για τη κυκλοφορία του.
Κυκλοφόρησαν δύο εκδόσεις τους: i) Bicini και ii) Μiner (Σουηδία).
Εν μέσω πετρελαϊκής κρίσης το 1973 ο Ανδριώτης εφοπλιστής Γιάννης Γουλανδρής (με στόλο tankers) αγοράζει την εταιρεία Εnfield και αποφασίζει να μεταφέρει τη γραμμή παραγωγής στα Ναυπηγεία Νεωρίου στη Σύρο (που είχε αγοράσει μαζί με τους 2 αδερφούς του πριν από λίγους μήνες) και τα κεντρικά στον Πειραιά με μια νέα εταιρεία λεγόμενη «Ένφιλντ-Νεώριον Ε.Π.Ε.».
Ο πρόεδρος και τεχνικός διευθυντής της Enfield, διατήρησε τις επιφυλάξεις του για τη μεταφορά της γραμμής παραγωγής στη Σύρο και τασσόταν υπέρ της προώθησης της παραγωγής σε χώρες που είχαν επιδείξει ήδη ενδιαφέρον για την ανάπτυξη ηλεκτρικών αυτοκινήτων, όπως οι ΗΠΑ με αποτέλεσμα να παραιτηθεί. Ο Κ. Αδρακτάς ευελπιστούσε δε στην ευόδωση συνεργασιών με επιχειρηματίες, όπως ο Αριστοτέλης Ωνάσης, ιδιοκτήτης της Ολυμπιακής, ο οποίος επρόκειτο να υπογράψει συμβόλαιο με την εταιρεία για την παραγωγή ηλεκτρικών αυτοκινήτων, για χρήση στα αεροδρόμια και για ενοικίαση.
Η επιθυμία του Γ. Γουλανδρή οδήγησε στην παραγωγή του μοντέλου Ε 8000 σχεδιασμένο από τον Γιώργο Μιχαήλ (βιομηχανικό σχεδιαστή γεννημένο στην Θεσσαλονίκη), ο οποίος είχε προσληφθεί στη νέα εταιρεία. Δημιουργήθηκε μια μικρή παραγωγική μονάδα κατασκευής αυτοκινήτων μέσα σε ένα παλιό νηματουργείο, δίπλα στα ναυπηγεία του Νεωρίου στην Ερμούπολη της Σύρου ενώ τα κεντρικά γραφεία της εταιρεία ήταν στην Ακτή Μιαούλη στον Πειραιά. Στη Σύρο υπήρχε φθηνό εργατικό δυναμικό αλλά χωρίς γνωστικό υπόβαθρο σε κατασκευή αυτοκινήτων και έγινε χρήση απαρχαιωμένων τεχνικών (χειρωνακτική σφυρηλάτηση).
Το Ε8000 ήταν ένα διθέσιο όχημα, ουσιαστικά ίδιο με το αγγλικό, με ακριβώς τα ίδια τεχνικά χαρακτηριστικά και το ίδιο ακριβώς σχήμα. Η μόνη τους διαφορά ήταν ότι αυτό που κατασκευάστηκε στη Σύρο ήταν από αλουμίνιο και οι πόρτες του δεν ήταν συρόμενες αλλά άνοιγαν με το συμβατικό τρόπο. Όλα τα Ε8000 προωθήθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Δεν έλαβε ποτέ έγκριση για τη κυκλοφορία του στην Ελλάδα λόγω αδυναμίας φορολόγησης του (η επίσημη αιτία) Oι εκδόσεις Bicini και Miner ήταν ελληνικής σχεδίασης από τον σχεδιαστή Γ. Μιχαήλ στηριζόμενα στα ίδια ηλεκτρομηχανολογικά μέρη, όμως ποτέ δεν πέρασαν από έλεγχο crash test. Το πρώτο αυτοκίνητο το οποίο κατασκευάστηκε στη Σύρο κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 1973.
Παρόλο τις φιλότιμες προσπάθειες των στελεχών της εταιρείας να προωθηθεί σε κυκλοφορία στην Ελλάδα και τη χρήση του από εταιρείες του Δημοσίου αλλά και την Ολυμπιακή Αεροπορία, δεν υπήρχε αποτέλεσμα λόγω μη απάντησης του Υπουργείου Οικονομικών στα αιτήματα της εταιρείας για τη φορολόγηση του.
Συνολικά παρήχθησαν τη περίοδο 1973-1976, 112 αυτοκίνητα. To 1976 η μονάδα παραγωγής και η εταιρεία έκλεισε. Στις αρχές του ‘80 βγήκαν σε πλειστηριασμό τα Ε8000 από τα British Energy Councils, τα οποία έγιναν ανάρπαστα από συλλέκτες.
Οι αιτίες που οδήγησαν στην εμπορική αποτυχία του Enfield 8000 ήταν το υψηλό κόστος κτήσης του, η μειωμένη αυτονομία του αλλά και η χρονική περίοδος που αυτό αναπτύχθηκε στην Ελλάδα (μεταβατική εποχή από τη Χούντα στη Μεταπολίτευση). Η περίοδος εν μέσω πετρελαϊκής κρίσης μπορούσε να θεωρηθεί ιδανική για τη προώθηση ενός σύγχρονου μικρού ηλεκτροκίνητου αυτοκινήτου πόλης.
Πρωταγωνιστές του εγχειρήματος αυτού αναφέρουν ότι όλα τα προσκόμματα που έθεσε ο κρατικός μηχανισμός έχουν βαθύτερη αιτία τις πιέσεις του πετρελαϊκού λόμπυ και της συμβατικής αυτοκινητοβιομηχανίας η οποία δεν θα ανεχόταν τη μαζική παραγωγή ηλεκτροκίνητων οχημάτων. Οι πιέσεις που ασκήθηκαν ήταν σε πολιτικό, οικονομικό και επιχειρηματικό επίπεδο, οδηγώντας ένα ακόμη κεφάλαιο της αυτοκινητοβιομηχανίας στην Ελλάδα σε πρόωρο θάνατο.
Και έτσι γράφτηκε ένας ακόμα επιχειρηματικός επίλογος στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης. Τα παραδείγματα άπειρα, ιδίως την δεκαετία του 80’ , την λεγόμενη και περίοδο αποβιομηχανοποίησης του Ανδρέα Παπανδρέου. Επι των ημερών του, χιλιάδες επιχειρήσεις έκλεισαν, και ένας τεράστιος κομματικός στρατός διορίστηκε στο δημόσιο που ταλανίζει ακόμα και σήμερα τις νεότερες γενιές.
Ο Κωσταντίνος Αδρακτάς έφυγε από κοντά μας πριν λίγες μέρες. Έφυγε ήσυχα και αθόρυβα, χωρίς διθυράμβους και τυμπανοκρουσίες. Η παρακαταθήκη που άφησε όμως στην Ηλεκτροκίνηση είναι τεράστια.
*Με πηγες από το περιοδικό 4 τροχοί και τον Κων/νο Γκαράκη.
Γεώργιος Μανούσος
ΥΣ: Πρόκειται για το ίδιο αυτοκίνητο που είχε δίπλα του ο Μητσοτάκης το περασμένο καλοκαίρι σε παρουσίαση προωθώντας την ηλεκτροκίνηση. Aυτό είναι το ήθος του πολιτικού συστήματος, οι ίδιοι που έχουν διαλύσει κάθε ίχνος Ελληνικής παραγωγικής διαδικασίας τολμούν και διαφημίζονται με τα έργα ανθρώπων που οι ίδιοι κατέστρεψαν.
ΖΗΝΩΝ ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου