13 ΙΟΥΝΙΟΥ 323 Π.Χ. ΟΤΑΝ Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΕΤΟΙΜΑΖΟΤΑΝ ΝΑ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙ ΤΗΝ ΑΡΑΒΙΑ. Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΘΑ ΓΛΥΤΩΝΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΑΒΡΑΑΜΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ. Ο ΠΡΟΩΡΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΜΕΓΙΣΤΟΥ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ, Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΣΥΜΦΟΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ.

 

ΟΙ ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ ΑΠΑΙΤΗΣΑΝ ΚΑΙ ΕΓΙΝΑΝ Η ΤΡΙΤΗ ΕΘΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ «ΒΟΡΕΙΑΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ». «Βουλγαρική εθνότητα» στο σύνταγμα της χώρας θα βάλουν τα Σκόπια. ΤΑ ΣΚΟΠΙΑ ΑΝΗΚΟΥΝ ΜΕ ΝΟΜΟ ΠΛΕΟΝ ΣΕ ΒΟΥΛΓΑΡΟΥΣ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΥΣ. ΟΙ ΜΟΝΟΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΕΚΕΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ 700.000 ΕΛΛΗΝΕΣ. Οι πρακτόρικες ελληνικές κυβερνήσεις ουδέποτε αγωνίστηκαν για να αναγνωριστούν επισήμως ως ελληνική μειονότητα οι 200.000 Έλληνες της περιοχής του Μοναστηρίου, την οποία μειονότητα παραδέχονται οι ίδιοι οι Σκοπιανοί.

«Για τους προφήτες - μάγους, η πρόγνωση θανάτου ήταν ξεκάθαρη δήλωση δολοφονικής πρόθεσης. Κανένας μάγος δεν θα ήθελε να αστοχήσουν οι προβλέψεις του, κατά συνέπεια όλοι οι προφήτες θα έκαναν το παν για να επαληθευθούν, άρα ο μηχανισμός επαλήθευσης των προφητειών είναι… οι ίδιοι οι προφήτες!»  Μιχάλης Καλόπουλος

"Ο Αλέξανδρος όταν επέστρεψε στη Βαβυλώνα το 323 π.Χ. άρχισε να οργανώνει τον περίπλου καθώς και την κατάκτηση της ηπειρωτικής Αραβίας και κατόπιν την εξερεύνηση των ακτών της Βόρειας Αφρικής, στην οποία είχε τη βάση του το ισχυρό κράτος της Καρχηδόνας. Είναι επίσης βέβαιο πως γνώριζε την ύπαρξη της ανερχόμενης δύναμης των Ρωμαίων στην Ιταλική χερσόνησο -ο θείος του Αλέξανδρος Α´ της Ηπείρου είχε εκστρατεύσει στην Ιταλία την ίδια περίοδο με τις εκστρατείες του Αλεξάνδρου στην Ασία -, και τον σημαντικό πλούτο των ελληνικών αποικιών της νότιας Ιταλίας.

Επιπλέον, είχε σχεδιάσει την ανέγερση εξαιρετικά μεγαλεπήβολων και δαπανηρών κτισμάτων και ναών, καθώς και την κατασκευή ενός τεράστιου στόλου στην Αλεξάνδρεια, ποσοτικά κατά τα πρότυπα του Τρωικού πολέμου, τα έργα αυτά όμως φέρονται να ακυρώθηκαν μετά τον θάνατό του λόγω του μεγάλου κόστους τους.

Λίγο πριν την αναχώρηση για την Αραβία, στις 2 προς 3 Ιουνίου 323 π.Χ. συμμετείχε σε συμπόσιο έπειτα από το οποίο εκδήλωσε πυρετό, που διήρκεσε και τις επόμενες ημέρες αναγκάζοντάς τον να μεταθέσει την ημερομηνία αναχώρησης. Μετά από μια σύντομη βελτίωση της υγείας του κατέρρευσε ξανά, χωρίς να μπορεί να περπατήσει ή να μιλήσει. Η φήμη ότι είχε ήδη πεθάνει ανάγκασε τους στρατηγούς του να επιτρέψουν σε όλους τους στρατιώτες του να περάσουν από το κρεβάτι του για να τον αποχαιρετίσουν. Με τη συνολική ασθένεια να διαρκεί 10 ημέρες, πέθανε στις 13 Ιουνίου 323 π.Χ."

 

Μέγας Αλέξανδρος – Αραβική εκστρατεία (323 π.Χ) – Χείλων (chilonas.com)

Μέγας Αλέξανδρος – η Αραβική εκστρατεία (323 π.Χ) | Ένωση Μακεδόνων Κέρκυρας (wordpress.com)

Μέγας Αλέξανδρος – η Αραβική εκστρατεία (323 π.Χ)

Από Χείλων

Είσοδος του Μεγ. Αλεξάνδρου στην Βαβυλώνα – πίνακας του Charles Le Brun

Ο Αλέξανδρος εκτός από την εξερεύνηση των εδαφών βορείως της Υρκανίας (αρχαία χώρα της ΝΔ. Ασίας στη θέση της σημερινής επαρχίας Μαζαντεράν του Ιράν) αποφάσισε και την εξερεύνηση της νότιας θάλασσας γύρω από την Αραβία. Για το σκοπό αυτό έστειλε τρεις αποστολές υπό τον Αρχία, τον Ανδροσθένη και τον Ιέρωνα, αντίστοιχα. Ο Αρχίας με μία τριακόντορο διατάχθηκε να ερευνήσει τη δυνατότητα θαλασσινού ταξιδιού προς την Αραβία, αλλά λόγω της αδυναμίας ανεφοδιασμού στα έρημα παράλια της Αραβίας, δεν τόλμησε να προχωρήσει πιο πέρα από ένα νησί μεγάλο, πεδινό, σχετικά εύφορο, που βρισκόταν σε απόσταση ενός εικοσιτετραώρου με ούριο άνεμο, και λεγόταν Τύλος (είναι το σημερινό νησί Μωχαρέα, το μεγαλύτερο του Μπαχρέιν). Ο Ανδροσθένης με άλλη μία τριακόντορο περιέπλευσε την αραβική χερσόνησο ως το ακρωτήριο Μάκετα (στη χερσόνησο Μουσαντάμ του Ομάν). Ο Ιέρων από τους Σόλους με μία τρίτη τριακόντορο πήρε διαταγή να περιπλεύσει τη χερσόνησο και να καταλήξει στην Αίγυπτο, στην αιγυπτιακή πλευρά της Ηρωούπολης (Πιθώμ), αλλά ούτε κι αυτός κατάφερε να φτάσει ως το τέρμα του προορισμού του.

Ωστόσο περιέπλευσε το μεγαλύτερο μέρος της αραβικής χερσονήσου και όταν επέστρεψε, ενημέρωσε τον Αλέξανδρο ότι η Αραβία ήταν μεγάλη, όση περίπου και η Ινδία, ότι η χερσόνησός της προχωρούσε βαθιά μέσα στη θάλασσα, ότι είχε πολλά νησιά και αγκυροβόλια γύρω από τις ακτές της και ότι υπήρχαν κασσία, σμύρνα, λιβανωτός, κιννάμωμον και αυτοφυείς νάρδοι. Φαίνεται όμως ότι ούτε ο Ιέρων βγήκε έξω από τα στενά του Ορμούζ. Οι άνυδρες ακτές της Αραβίας επέτρεπαν τον παράπλου τους μόνο ως εκεί, που έφταναν οι προμήθειες των πλοίων κυρίως σε νερό. Απέναντι από τις εκβολές του Ευφράτη και σε απόσταση 120 σταδίων (περίπου 22 χμ) υπήρχε ένα νησάκι με δάση (το σημερινό νησί Φαϊλάκα του Κουβέιτ), το οποίο ο Αλέξανδρος διέταξε να ονομασθεί «Ίκαρος» σε αντιστοιχία προς το ομώνυμο νησί του Αιγαίου.

Τις ακτές της Αραβίας είχε δει και ο στόλος του Νέαρχου, μάλιστα όταν παρέπλεαν τις ακτές της Αρμόζειας (στα στενά του Ορμούζ), ήταν τόσο κοντά τους, ώστε αρκετοί κυβερνήτες, μεταξύ των οποίων και ο Ονησίκρητος, πρότειναν να την προσεγγίσουν. Όμως ο Νέαρχος επέμεινε να ολοκληρώσει την αποστολή, που του είχε αναθέσει ο Αλέξανδρος, δηλαδή να εξερευνήσει τα νότια παράλια της Ασίας προς την Αραβική Θάλασσα και τον Περσικό Κόλπο, και να μην αναλάβει με δική του πρωτοβουλία επιπλέον εγχειρήματα εν αγνοία του Αλεξάνδρου. Μετά τις αποστολές των παραπάνω εξερευνητών, αποδείχθηκε ότι ο Νέαρχος είχε πάρει μία πολύ συνετή απόφαση. Αφού ούτε εκείνοι, που είχαν σταλεί επί τούτου δεν μπόρεσαν να ανεφοδιαστούν στα έρημα παράλια της Αραβίας και υποχρεώθηκαν να επιστρέψουν πριν ολοκληρώσουν τις αποστολές τους, ο Νέαρχος, που ήδη είχε υποστεί σημαντικές ταλαιπωρίες στην κύρια αποστολή του, αν συναινούσε να περιπλεύσει την Αραβία, το λιγότερο που μπορούμε να πούμε, είναι ότι δεν θα βραβευόταν από τον Αλέξανδρο για τις ναυτικές του υπηρεσίες.

Ο Αλέξανδρος σκόπευε να εποικίσει τα νησιά και τα παράλια του Περσικού Κόλπου, διότι πίστευε ότι ευρισκόμενα πάνω στη θαλάσσια εμπορική οδό μεταξύ Ινδίας και Βαβυλώνας, είχαν όλες τις προοπτικές να γίνουν εξίσου πλούσια με τη Φοινίκη. Σύμφωνα με τις πληροφορίες των εξερευνητών, η Αραβία ήταν πολύ πλούσια χώρα, γι’ αυτό ήθελε να την εντάξει στον κόσμο του, είτε το ήθελαν οι Άραβες είτε όχι. Δηλαδή ο Αλέξανδρος ήθελε να κατακτήσει την Αραβία για τους ίδιους λόγους, που τον Μεσαίωνα κατέκτησαν την Ινδία οι Ευρωπαίοι, και για ανάλογους με εκείνους, που σήμερα χειραγωγούν τα αραβικά κράτη οι πετρελαϊκές εταιρίες. Οι Άραβες της δύσης δεν είχαν προβάλει καμία αντίρρηση να γίνουν φόρου υποτελείς του, όταν κατέλαβε την Αίγυπτο. Όμως οι Άραβες των ανατολικών παραλίων είχαν αγνοήσει επιδεικτικά τον Βασιλιά της Ασίας και δεν του είχαν στείλει πρέσβεις, για να ζητήσουν την επιείκειά του ή να τον τιμήσουν για τις επιτυχίες του. Ο Αλέξανδρος δεν χρειαζόταν σημαντικότερη αφορμή για να τους επιτεθεί, και άρχισε την προπαρασκευή για απόβαση στις αραβικές ακτές του Περσικού Κόλπου.

Έξω από τη Βαβυλώνα ο Αλέξανδρος διέταξε να γίνουν οι κατάλληλες χωματουργικές εργασίες για την κατασκευή ναυστάθμου και των αναλόγων νεώσοικων για 1.000 πολεμικά πλοία, ενώ έστειλε τον Μίκκαλο τον Κλαζομένιο στη Φοινίκη και τη Συρία με 500 τάλαντα, για να προσλάβει ελεύθερους πολίτες και να αγοράσει δούλους εκπαιδευμένους στα θαλασσινά επαγγέλματα. Ο Μίκκαλος έκανε καλή δουλειά και τόσο από τη Φοινίκη όσο και από όλα τα παράλια της Μεσογείου, άρχισαν να συρρέουν ναυτικοί για πληρώματα και βοηθητικές υπηρεσίες, δύτες πορφύρας και άλλοι θαλασσινοί. Πάνω από 45 φοινικικά πλοία (2 πεντήρεις, 3 τετρήρεις, 12 τριήρεις και περί τις 30 τριακόντοροι) ταξίδεψαν αποσυναρμολογημένα από τις ακτές της Μεσογείου, συναρμολογήθηκαν ξανά στη Θάψακο και κατέπλευσαν τον Ευφράτη ως τη Βαβυλώνα. Από τα χρήσιμα στη ναυπηγική δέντρα, μόνο τα κυπαρίσσια αφθονούσαν στην Ασσυρία και θυσιάσθηκαν για την κατασκευή του στόλου. Παράλληλα διατάχθηκε η συγκέντρωση στρατευμάτων από τις πιο ήρεμες σατραπείες.

Χάρτης εξερευνήσεων του Μεγ. Αλεξάνδρου_1696. Πηγή: wiki commons

Στο διάστημα, που κατασκευαζόταν ο ναύσταθμος κι ο στόλος κι ενώ οι εξερευνητές ερευνούσαν τα παράλια της Αραβίας, ο Αλέξανδρος κατέπλευσε τον Ευφράτη κι έκανε αυτοψία στον παραπόταμο Πολλακόπα. Αυτός βρισκόταν περί τα 800 στάδια (148 χμ) νοτίως της Βαβυλώνας και δεν ήταν πραγματικός ποταμός, αλλά αποστραγγιστική διώρυγα. Το έργο αυτό ήταν απαραίτητο, διότι την άνοιξη, που έλιωναν τα χιόνια και ανέβαινε η στάθμη του Ευφράτη, παροχέτευε τα νερά του στις λίμνες και στα έλη κοντά στα παράλια και δεν άφηνε να πλημμυρίσουν οι αγροί και να καταστραφούν οι καλλιέργειες γύρω από την κοίτη του ποταμού. Όμως το φθινόπωρο, που ελλείψει βροχοπτώσεων τα νερά του ποταμού λιγόστευαν, αν συνέχιζαν να παροχετεύονται στον Πολλακόπα, δεν θα απέμεναν αρκετά στον Ευφράτη και θα δημιουργούνταν προβλήματα στην άρδευση. Εκείνη την εποχή του χρόνου ήταν αναγκαίο το φράξιμο του Πολλακόπα και κάποιος σατράπης της Βαβυλωνίας είχε καταφέρει να κατασκευάσει ένα φράγμα.

Το έργο ήταν πολύ δύσκολο, επειδή το έδαφος ήταν λασπώδες, δεν συγκρατούσε τα νερά και απασχόλησε 10.000 Ασσυρίους, που κατέβαλαν επίπονες προσπάθειες, για να το ολοκληρώσουν μέσα σε 2 μήνες. Ο Αλέξανδρος ήθελε να κάνει ένα σημαντικό έργο για την Ασσυρία και τη Βαβυλώνα, ίσως επειδή την είχε επιλέξει για πρωτεύουσα του κράτους του. Αποφάσισε λοιπόν να κατασκευάσει νέο και λειτουργικότερο φράγμα στην αποστραγγιστική διώρυγα του Πολλακόπα. Σε απόσταση 30 σταδίων (περίπου 5,5 χμ) από την αρχή της, το έδαφος ήταν στεγνό, σκληρό και προσφερόταν για την κατασκευή αποτελεσματικού φράγματος, καθώς δεν θα επέτρεπε τη διαρροή νερού την εποχή της λειψυδρίας, ενώ την εποχή των άφθονων νερών θα επέτρεπε την εύκολη εκτροπή της πλεονάζουσας ποσότητας. Επίσης στο τέλος του Πολλακόπα, κοντά τις λίμνες και τις ακτές του Περσικού Κόλπου, όπου η περιοχή ήταν κατάλληλη, ίδρυσε μία πόλη στην οποία εγκαταστάθηκαν Έλληνες απόμαχοι μισθοφόροι.

Τότε έφτασαν στη Βαβυλώνα οι διοικητές με τα στρατεύματα, που είχε καλέσει. Ήταν ο Πευκέστας με 20.000 περίπου Πέρσες στρατιώτες και αρκετούς από τους πιο πολεμικούς γείτονές τους, τους Κοσσαίους και τους Τάπουρους. Ο Φιλόξενος ήλθε από την Καρία με σημαντική στρατιά, ο Μένανδρος από τη Λυδία κι αυτός με αρκετό στρατό καθώς και ο Μενίδας με τους ιππείς του από τα Εκβάτανα. Ο Αλέξανδρος επαίνεσε τους Πέρσες για την προθυμία τους να πολεμήσουν υπό τις διαταγές του και για την υπακοή τους στον Πευκέστα, τον οποίο συνεχάρη για την αποτελεσματικότητά του ως σατράπη της Περσίδος. Οι Πέρσες στρατιώτες κατατάχθηκαν στη φάλαγγα, αλλά όχι ως ίσοι όπως οι εξέχοντες ομοεθνείς τους ή οι Επίγονοι, αλλά με τον τρόπο που εφάρμοσαν όλοι οι αποικιακοί στρατοί μέχρι τα αποικιακά στρατεύματα Άγγλων και Γάλλων στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Συγκεκριμένα, το θεμελιώδες τμήμα όλων των ελληνικών στρατών, η δεκάς (αντίστοιχο της σημερινής ομάδας τυφεκιοφόρων) αυξήθηκε σε δεκαεξάδα, επικεφαλής της οποίας ήταν τρεις Μακεδόνες, ο δεκαδάρχης, ο διμοιρίτης και ο δεκαστάτηρος, ακολουθούσαν 12 Πέρσες στρατιώτες και το τμήμα ολοκλήρωνε ένας ακόμη Μακεδόνας δεκαστάτηρος. Οι Μακεδόνες βαθμοφόροι έφεραν τον τυπικό μακεδονικό οπλισμό, αλλά οι Πέρσες στρατιώτες διατήρησαν τα μεσάγκυλά τους, σε αντίθεση προς τους Επιγόνους.

Ήλθαν κι άλλοι πρέσβεις από ελληνικά κράτη και στεφάνωσαν τον Αλέξανδρο με χρυσά στεφάνια, στεφανωμένοι και οι ίδιοι σαν να ήταν θεωροί, που πήγαιναν να τιμήσουν κάποιο θεό. Στο μεταξύ είχε κατασκευαστεί ένα τμήμα του στόλου και εν όψει της εισβολής στην Αραβία ο Αλέξανδρος άρχισε την εκπαίδευση των πληρωμάτων οργανώνοντας πολλούς αγώνες ανάμεσα στις τριήρεις και όσες τετρήρεις υπήρχαν. Οι αγώνες διοργανώθηκαν στον Ευφράτη, αφορούσαν στην ικανότητα των πληρωμάτων, τη δεξιότητα των κυβερνητών και τα έπαθλά τους ήταν στεφάνια, κατά το ελληνικό έθιμο.

Εκείνες τις ημέρες, τον Μάιο του 323 π.Χ, επέστρεψε ο εταίρος Φίλιππος από την Αίγυπτο κομίζοντας το χρησμό του Άμμωνα, ο οποίος φυσικά διαφέρει από ιστορικό σε ιστορικό. Κατά τον Αρριανό και τον Πλούταρχο ο Άμμων απέρριψε το αίτημα του Αλεξάνδρου να θεοποιηθεί ο Ηφαιστίων και επέτρεψε μόνο την ηρωοποίησή του. Κατά τον Διόδωρο ο χρησμός του Άμμωνα επικύρωνε την επιθυμία του Αλεξάνδρου και ανακήρυσσε τον Ηφαιστίωνα σε θεό. Ο Αλέξανδρος ικανοποιήθηκε και διέταξε να προσφερθούν στο νεκρό θυσίες αρμόζουσες σε θεό πάρεδρο (σύνθρονο των 12) στη διάρκεια των οποίων θυσιάστηκαν 10.000 ζώα όλων των ειδών. Κατά τον Ιουστίνο ο Αλέξανδρος διέταξε να λατρεύεται ο Ηφαιστίων ως θεός, ενώ το συγκεκριμένο σημείο του Κούρτιου δεν σώζεται. Ο Αλέξανδρος χάρηκε πολύ, κήρυξε το τέλος του πένθους και προσέφερε τις προσήκουσες θυσίες.

Έστειλε και μία επιστολή στην Αίγυπτο, στον κυβερνήτη Κλεομένη, τον οποίο βάρυναν πολλές κατηγορίες για σωρεία αδικημάτων. Ο Αλέξανδρος πολλές φορές είχε διαπιστώσει ότι οι διαταγές του εκτελούνταν είτε με πλημμέλεια είτε και καθόλου. Ο Ηφαιστίων πάλι, όπως είδαμε, είχε πολλές αντιπάθειες ανάμεσα στους Μακεδόνες αριστοκράτες. Όσοι απ’ αυτούς είχαν παραμείνει ως αξιωματούχοι στην Αίγυπτο, μακρυά από την ασιατική αντίληψη της νέας Αυλής, ίσως αναζητούσαν τρόπο να τιμωρήσουν τον Ηφαιστίωνα έστω και μετά θάνατον. Για το λόγο αυτό ο Αλέξανδρος ανέθεσε στη σκοτεινή φυσιογνωμία του Κλεομένη την υλοποίηση των σχετικών εντολών, δελεάζοντάς τον με γενική αμνηστία, για όλα όσα είχε διαπράξει και όσα τυχόν θα διέπραττε στο μέλλον.

O Ηφαιστίων στην σαρκοφάγο του Μεγ. Αλεξάνδρου 300 πΧ – μουσείο Κων/πολης

Ο Αρριανός κατέγραψε μόνο την ωφέλεια, που θα είχε αν επετύγχανε, όχι όμως και τις συνέπειες, που θα υφίστατο ο Κλεομένης, αν αποτύγχανε στην αποστολή του. Βέβαια οι συνέπειες ήταν τόσο αναμενόμενες βάσει όσων είχαν προηγηθεί, ώστε είναι πιθανό ο Αλέξανδρος να μην τις ανέφερε καν ως ευκόλως εννοούμενες. Η αλήθεια είναι ότι ο Κλεομένης επιφορτιζόταν με πολύ δύσκολο έργο, προκειμένου να κερδίσει την αμνηστία για τα εγκλήματά του. Έπρεπε να κατασκευάσει στη μνήμη του Ηφαιστίωνα δύο μνημεία απαράμιλλα σε μέγεθος και πολυτέλεια, ένα στην Αλεξάνδρεια κι άλλο ένα στο νησάκι Φάρος, όπου αργότερα επρόκειτο να χτιστεί ένα από τα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου, ο φάρος της Αλεξανδρείας.

Μία πολύ σημαντική πληροφορία είναι ότι με την ίδια επιστολή ο Αλέξανδρος διέτασσε να χρησιμοποιείται το όνομα του Ηφαιστίωνα για τη χρονολόγηση. Στην αρχαιότητα χρησιμοποιούσαν κάποια πρόσωπα για τη χρονολόγηση των συνθηκών, των σύμφωνων, αλλά και των συμβολαίων και κάθε άλλης αστικής ή εμπορικής πράξης. Έτσι οι Αθηναίοι χρησιμοποιούσαν τους επώνυμους άρχοντες, οι Μακεδόνες τους βασιλιάδες τους και το Αχαιμενιδικό κράτος τους Πέρσες βασιλείς. Ήταν πολύ σημαντική η καταγραφόμενη πρόθεση του Αλεξάνδρου να χρησιμοποιηθεί ως βάση χρονολόγησης το όνομα του Ηφαιστίωνα, διότι τον εξομοίωνε με ανώτατο πολιτειακό άρχοντα εν ζωή.

Πηγές

http://www.alexanderofmacedon.info

Αρριανός Ζ.14, 19, 21, 23, Ινδική 43

Πλούταρχος Αλέξανδρος 72.3

Διόδωρος ΙΖ.115.6

Κούρτιος 10.1.19

Ιουστίνος 12.12.12

Κυριακή 16 Ιουνίου 2019,

Ο θάνατος του Μεγάλου Αλεξάνδρου και οι υποψίες για δηλητήριο

Ο θάνατος του Μεγάλου Αλεξάνδρου και οι υποψίες για δηλητήριο | Liberal.gr

Της Αγγελικής Κώττη

Τον Ιούνιο του 323 π.Χ. ο Αλέξανδρος ο Μακεδών, που αργότερα αποκλήθηκε Μέγας, κλείνει για πάντα τα μάτια του, στην μακρινή Βαβυλώνα. Η ημερομηνία θανάτου του κυμαίνεται σε υπολογισμούς κυρίως μεταξύ 10ης και 13ης Ιουνίου του 323 π.Χ. Ωστόσο η ακριβέστερη προσέγγιση ως υπολογισμός της ημέρας του θανάτου του, είναι η 30η Δαισίου, με βάση τα στοιχεία του Πλουτάρχου. Αντιστοιχεί, όπως όλα δείχνουν, στην 10η Ιουνίου του 323 π.Χ. Αυτά τα στοιχεία παραθέτει ο θεολόγος Κωνσταντίνος Κόττης (απλή συνωνυμία με την υπογράφουσα) στο εξαιρετικά ενδιαφέρον κείμενό του με τίτλο  «Περί του θανάτου του Μεγάλου Αλεξάνδρου: Μύθοι, υποψίες και πραγματικότητες» το οποίο μπορείτε να διαβάσετε εδώ. 

Ο μελετητής έχει ερευνήσει όλες τις αρχαίες πηγές και παραθέτει συμπεράσματα που εξήγαγε ύστερα από αυτή τη μελέτη. Στην αρχή εξετάζει όλους τους «ψιθύρους» που έχουν ακουστεί και έφτασαν ως εμάς από την αρχαιότητα, σχετικά με το αν κάποιος δηλητηρίασε ή έβαλε να δηλητηριάσουν τον στρατηλάτη. Ξεκινά από τη διαμάχη του Αντιπάτρου, τον οποίο ο Αλέξανδρος είχε αφήσει ως αντιβασιλέα ο Αλέξανδρος στη Μακεδονία, με την Ολυμπιάδα.

«Ο ίδιος ο Αντίπατρος είχε διασπείρει συγγενείς αυτού σε διάφορες κομβικές θέσεις ανά την ελληνική νεότευκτη αυτοκρατορία» σημειώνει. «Ένας από αυτούς, ο νεότερος υιός του Ιόλ(λ)ας ήταν παρά το πλευρό του Αλεξάνδρου. Περί το 317 π.Χ., φαίνεται πως αναδύεται το θέμα του θανάτου του ως δηλητηρίασης και της απόδοσης αυτής της ενέργειας στον Ιόλα, από την Ολυμπιάδα. Έτσι προχώρησε σε βεβήλωση των λειψάνων του Ιόλα ως προδότη, ο οποίος έχει στον μεταξύ πεθάνει και έχει φυσικά συντελεσθεί η εκφορά του στην Ελλάδα.

Μια αποδεκτή τιμωρία σε κάθε ελληνική πόλη για τέτοιες περιπτώσεις. Μην λησμονούμε πως ο Αλέξανδρος με μονομερή πράξη το 327 και με εθνική αναγνώριση το 324, ήταν εν ζωή εκθεωμένος. Εδώ πρέπει να πούμε πως το μνημείο της Αμφιπόλεως, φέρει στοιχεία, τα οποία θα μπορούσαν να αποδοθούν σε τελετουργική βεβήλωση, ως αντίποινα για τον Ιόλα.»

Η δεύτερη περίπτωση που εξετάζει είναι του Αριστοτέλη, που υπήρξε δάσκαλος του νεαρού βασιλιά. «Ήταν γνωστό στις αρχαίες πηγές, το ότι ο φιλόσοφος είχε κατηγορηθεί, τότε, πως έστειλε μέσω του Κασσάνδρου, υιού και διαδόχου του Αντιπάτρου, δηλητήριο για τον Αλέξανδρο, εξαιτίας της εκτέλεσης του συγγενούς αυτού Καλλισθένους» γράφει ο Κ. Κόττης. 'Για τον Αριστοτέλη μπορούμε να πούμε τα εξής: τιμήθηκε, ήδη, εν ζωή, ως πνευματικός 2ος οικιστής των Σταγείρων. Μετά την φιλίππεια καταστροφή, είχε πετύχει την ανοικοδόμησή της πόλης του, είτε από τον Φίλιππό Β΄, είτε από τον Αλέξανδρο τον Γ΄ (και μάλλον αυτό είναι το πιθανότερο).

Ένα χρόνο μετά τον θάνατό του στη Χαλκίδα το 322, τελέσθηκε η ανακομιδή των λειψάνων του, όπου και ετέθη ως ο ήρως της 2ης οίκησης των Σταγείρων. Επίσης είναι, μάλλον, άγνωστο στο ευρύ κοινό, πως άφησε διαχειριστή της διαθήκης του, τον μισητό στην αλεξανδρινή οικογένεια Αντίπατρο. Αυτά τα θέματα αναδείχθηκαν τα τελευταία χρόνια, από τις μελέτες του αρχαιολόγου Κ. Σισμανίδη. Ωστόσο αν και στον Πλούταρχο αυτά αναγνωρίζονται ως υπαρκτές από τότε κατηγορίες, όχι, όμως, αποδεκτές, στις ρωμαϊκές πηγές, η δηλητηρίαση του Αλεξάνδρου είναι δεδομένη, προερχόμενη από τον Αντίπατρο και χωρίς να εμπλέκεται, πάντως, ο Αριστοτέλης».

Τέλος σχολιάζει ένα θέμα το οποίο ανακινήθηκε τα τελευταία χρόνια. «Υποστηρίζεται» λέει, «στο πλαίσιο των υποθέσεων δολοφονίας του Αλεξάνδρου, ότι οι αυτουργοί προέρχονταν από το ιερατείο των Χαλδαίων, το οποίο χαρακτηρίζεται αυθαίρετα 'ιουδαϊκό'. Βασική επίκληση αυτών, είναι ότι ο Αλέξανδρος σχεδίαζε να καταστήσει περίλαμπρη την Βαβυλώνα, ενώ υπήρχε παλαιότατη βιβλική προφητεία, για την ερήμωση της Βαβυλώνος. Έτσι η προφητεία θα ακυρωνόταν και οι ίδιοι θα απαξιώνονταν.»

Υπάρχουν, ωστόσο, και «τα ιστορικώς μαρτυρούμενα του γεγονότος». Ο Ιουστίνος στην «Επιτομή» του αναφέρει σε γενικές γραμμές τα διαδραματισθέντα ως εξής: Ο Αλέξανδρος έμαθε πως πρέσβεις από πολλά έθνη της Δυτικής Ευρώπης και της Βόρειας Αφρικής τον ανέμεναν στην Βαβυλώνα. Σπεύδοντας, λοιπόν, στην βασιλεύουσα εξαιτίας αυτού, συνάντησε έναν Μάγο. Ο τελευταίος τον παρότρυνε να μην εισέλθει στην Βαβυλώνα, γιατί ο δρόμος αυτός θα αποβεί γι΄αυτόν ολέθριος (Κατά τον Διόδωρο τον Σικελιώτη, ο οποίος έχει ορισμένα κοινά στοιχεία με τον Ιουστίνο, αυτό έλαβε χώρα σε απόσταση 300 σταδίων από την πόλη).

Ο Αλέξανδρος ακολούθησε τα λόγια του Μάγου και πήγε στη υπερευφράτια πόλη Βαρσίππη. Όμως εκεί τον συμβούλεψε ο φιλόσοφος του Ανάξαρχος να καταφρονεί τις προφητείες των μάγων. Γιατί αν υπάρχουν θεία μελλούμενα να πραγματοποιηθούν, αυτά είναι άγνωστα στους θνητούς. Αλλά και αν είναι φυσικά αναγκαία να γίνουν κάποια πράγματα, τότε είναι αμετάβλητα και δεν μπορεί κανείς να τα αποφύγει. Έτσι ο Αλέξανδρος, άλλαξε γνώμη και πορεύθηκε, τελικά, προς την Βαβυλώνα.

«Εδώ να σημειώσουμε» τονίζει ο μελετητής «πως οι Τημενίδες, (η οικογένεια του Αλεξάνδρου) είχαν, ήδη, από τα χρόνια του Τημένου, ως προϋπόθεση για την θετική έκβαση της εκστρατείας, τον σεβασμό προς τους μάντεις. Αυτό είχε ως αφετηρία, τον φόνο του μάντη Κάρνου, από τον ηρακλείδη Ιππότη. Μια βασική διαφοροποίηση του Ιουστίνου – Τρώγου από τις άλλες πηγές, είναι πως καταγράφει μόνο ένα Μάγο (ο οποίος ως μέλος αυτής της ένδοξης φυλής, ήταν και ιερέας και αστρονόμος - μάντης). Οι υποστηρικτές της υπόθεσης της «χαλδαϊκής τρομοκράτησης», αναφέρονται, κυρίως, στους Χαλδαίους μάντεις και άρα στις λοιπές πηγές, που μιλούν για πολλούς και όχι για ένα Μάντη.

Επικαλούνται την βιβλική προφητεία του Ησαΐου (μεγάλου βιβλικού προφήτη του 8ου αιώνα π.Χ.), την οποία ισχυρίζονται πως οι μάντεις είχαν σχεδιάσει να αυτοεκπληρώσουν, προαναγγέλλοντας τον κίνδυνο στον Αλέξανδρο και δολοφονώντας τον μετά.»

Στη συνέχεια εξετάζει αστρολογικά δεδομένα, με βάση τα οποία έκαναν τις μαντείες τους οι Χαλδαίοι αναφέροντας ότι η εικόνα του ουρανού της Βαβυλώνος, ήδη, κατά την 25η Μαΐου του 323 π.Χ., δίνει εικόνα συνόδου Διός-Ερμού-Κρόνου (για τον Κρόνο, ας θυμηθούμε πως έτρωγε τα παιδιά του, άρα σημαίνει εκμηδένιση, θάνατο). «Επιγραμματικά, μια αστεροσκοπεία, εύλογα, κατά τις αντιλήψεις της εποχής, πιθανόν, να αναγνώριζε, πρώτιστα, τον Ερμή ως ψυχοπομπό, αλλά και τον Αλέξανδρο ως Ερμή» λέει ο κ. Κόττης. «Μπορεί, όντως, γι΄ αυτό να ζητήθηκε από τον Αλέξανδρο να καθυστερήσει να εισέλθει στη Βαβυλώνα, συντείνοντας σε αυτό, το ότι ως κυρίαρχος, πολιτικά και αρχιερατικά των Θρακών, ενσάρκωνε τον Ερμή. Μέχρι, φυσικά, να παρέλθει το σπάνιο αυτό αστρονομικό φαινόμενο, για να μην τον βρει ο θάνατος.

Στον Αρριανό, δεν υπάρχει ένας Μάγος, αλλά Χαλδαίοι λόγιοι (σ.σ. πιθανόν Μάγοι), οι οποίοι είχαν λάβει τον αρνητικό για τον Αλέξανδρο χρησμό από τον θεό Βηλ. Του ζήτησαν να αναστείλει την είσοδο στη Βαβυλώνα ή εφόσον, τελικά προχωρήσει, να εισέλθει με πορεία, περισσότερο, προς τα ανατολικά, παρά δυτικά. Αυτό μπορεί να δόθηκε ως εναρμόνιση με την ιδέα της ανατολής ως Απόλλων και ζωή και της Δύσης ως Ερμής και θάνατος. Όμως, όπως μαρτυρεί το κείμενο, η προς ανατολάς πορεία προς την πόλη, ήταν πολύ δύσκολη λόγω τοποθεσίας.

Ενδέχεται να δόθηκε ως συμβουλή απεγνωσμένη, ώστε να επιτευχθεί, λόγω της εδαφικής δυσχέρειας, μια καθυστερημένη άφιξη, ώστε να διαλυθεί το αστρονομικό φαινόμενο της συνόδου. Η εικόνα της συνόδου των τριών πλανητών της 25ης Μαΐου, ήταν ακόμα υπαρκτή ως φαινόμενο και κατά την 10η Ιουνίου του 323 π.Χ.. Εκείνη, λοιπόν, την ημέρα, προς την Δύση, ο πλανήτης Mercury (Ερμής), αναμφίβολα θεωρούμενος ως Ερμής ψυχοπομπός, ήταν στην μέγιστη λαμπρότητά του. Περίπου τέτοια ώρα μετηλλάγη ο Αλέξανδρος.».

Οι εκστρατείες του Μεγάλου Αλεξάνδρου που δεν έγιναν ποτέ | ΑΡΧΑΙΩΝ ΤΟΠΟΣ (wordpress.com)

Οι εκστρατείες του Μεγάλου Αλεξάνδρου που δεν έγιναν ποτέ

29 Νοεμβρίου 2018  Αρχαίων Τόπος

Ο Μέγας Αλέξανδρος υπήρξε αναμφισβήτητα ένας πάρα πολύ φιλόδοξος ηγέτης. Το μυαλό του δεν έπαψε ποτέ να επεξεργάζεται σχέδια για εξερευνήσεις και κατακτήσεις νέων εδαφών. Όταν το 323 π.Χ πέθανε σε ηλικία 33 ετών, βρισκόταν στην Βαβυλώνα, όπου αναπαυόταν μετά την επιστροφή του από την εκστρατεία στην Ινδία. Αυτή η περίοδος ανάπαυλας όμως ήταν εντελώς προσωρινή. Ο Μακεδόνας βασιλιάς δεν σκόπευε σε καμία περίπτωση να αποσυρθεί από τις μάχες και να κυβερνήσει την αυτοκρατορία του ειρηνικά. Ποιες καινούργιες πολεμικές επιχειρήσεις είχε άραγε στο νου του λίγο πριν πεθάνει;

 

Η εκστρατεία στην Αραβία

Σχεδόν όλες οι αρχαίες πηγές συμφωνούν πως, μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής του, ο Μέγας Αλέξανδρος οργάνωνε πυρετωδώς μια μεγάλη εκστρατεία στην Αραβία. Ο απόπλους του στόλου μάλιστα αναβαλλόταν συνεχώς, εξαιτίας της σταθερής επιδείνωσης που παρουσίαζε η υγεία του Μακεδόνα βασιλιά.
Στην εκστρατεία θα συμμετείχαν βέβαια και χερσαίες δυνάμεις. Ως αφορμή για την εισβολή θα χρησίμευε το γεγονός ότι τα αραβικά έθνη δεν είχαν στείλει ποτέ πρεσβευτές στον Αλέξανδρο ούτε είχαν επιδιώξει με κάποιον επίσημο τρόπο την φιλία του.
Παρόλα αυτά, οι Μακεδόνες διοικητές γνώριζαν ελάχιστα πράγματα για την χώρα στην οποία σκόπευαν να εκστρατεύσουν.
Ο Αλέξανδρος είχε στείλει τρεις ναυτικές αποστολές, με εντολές να περιπλεύσουν την Αραβική Χερσόνησο μέχρι την Αίγυπτο, αλλά όλες απέτυχαν να πραγματοποιήσουν τον σκοπό τους. Εντούτοις κατάφεραν να συλλέξουν αρκετές πολύτιμες πληροφορίες για τις δυνατότητες των περιοχών που εξερεύνησαν.
Οι αναφορές των τριών αποστολών μιλούσαν για μια τεράστια χώρα, με ακτογραμμή όχι πολύ μικρότερη από εκείνη της Ινδίας. Ο Αλέξανδρος μάθαινε ενθουσιασμένος ότι στα παράλια των περιοχών που εξερευνήθηκαν υπήρχαν δεκάδες φυσικά λιμάνια, κατάλληλα για την ίδρυση πόλεων και εμπορικών ναύσταθμων.
Ένα επιπλέον κίνητρο για τις μελλοντικές επιχειρήσεις στην Αραβία ήταν φυσικά και ο πλούτος της χώρας, η οποία φημιζόταν για την σμύρνα, το λιβάνι, την κανέλα και τα διάφορα αιθέρια έλαιά της.

Εκτός από την συλλογή γεωγραφικών πληροφοριών, οι προετοιμασίες της σχεδιαζόμενης εκστρατείας περιλάμβαναν συγκέντρωση στρατευμάτων από διάφορα σημεία της αυτοκρατορίας, ναυπήγηση νέων πλοίων και στρατολόγηση επιπλέον πληρωμάτων. Παράλληλα είχαν ξεκινήσει εργασίες επέκτασης του λιμανιού της Βαβυλώνας.
Ο Αλέξανδρος ήθελε να αυξήσει την χωρητικότητα του ώστε να μπορεί να φιλοξενήσει 1000 πολεμικά πλοία, διαθέτοντας ταυτόχρονα ισάριθμους νεώσοικους. Η Βαβυλώνα θα χρησίμευε ως βάση για τις επιχειρήσεις στην Αραβία. Από εκεί θα ξεκινούσε ο στόλος, ο οποίος θα διέσχιζε τον ποταμό Ευφράτη και θα εξερχόταν στον Περσικό Κόλπο.
Μέσω της ίδιας διαδρομής θα γινόταν και ο ανεφοδιασμός των ελληνικών στρατευμάτων που θα βρίσκονταν στην Αραβική Χερσόνησο, καθώς και η αποστολή των απαιτούμενων εφεδρειών. Όλα αυτά όμως ματαιώθηκαν με τον πρόωρο και ξαφνικό θάνατο του Αλεξάνδρου, οι διάδοχοι του οποίου δεν είχαν το ίδιο ενδιαφέρον για νέες εξερευνήσεις και κατακτήσεις.

Η εκστρατεία στις ακτές της Βορείου Αφρικής

Σύμφωνα με τον αρχαίο Έλληνα ιστορικό Διόδωρο τον Σικελιώτη, μετά τον θάνατο του ΜεγάλουΑλεξάνδρου βρέθηκαν κάποιες προσωπικές του σημειώσεις, οι λεγόμενες «Υπομνήματα».

Σε αυτές, ο Μακεδόνας στρατηλάτης περιέγραφε με λεπτομέρειες τα μελλοντικά του σχέδια για μια εκστρατεία στις βόρειες ακτές της Αφρικής.
Οι κύριοι στόχοι της φιλόδοξης εκείνης επιχείρησης θα ήταν η Καρχηδόνα, η Λιβύη και οι Ηράκλειες Στήλες, δηλαδή το σημερινό Στενό του Γιβραλτάρ.
Ο Αλέξανδρος είχε ως απώτερο σκοπό να θέσει υπό τον έλεγχό του τα βόρεια παράλια της Αφρικής και να τοποθετήσει κατά μήκος τους μια σειρά από ναύσταθμους.
Με αυτόν τον τρόπο θα δημιουργούσε ένα δίκτυο εμπορικών δρόμων που θα ξεκινούσε από τις Ηράκλειες Στήλες και θα κατέληγε στα λιμάνια της Μέσης Ανατολής και του Ινδικού Ωκεανού. Βασικοί αντίπαλοι του Αλεξάνδρου σε αυτήν την εκστρατεία θα ήταν όχι μόνο οι Καρχηδόνιοι και τα έθνη των βορειοαφρικανικών ακτών αλλά και κάποιες παράλιες φυλές της Ιβηρικής Χερσονήσου και της Σικελίας.

Για την προέλαση των μακεδονικών δυνάμεων προς την Δύση είχε προγραμματιστεί η κατασκευή 1000 καινούργιων πολεμικών πλοίων στα ναυπηγία της Φοινίκης – Παλαιστίνης , της Συρίας, της Κιλικίας και της Κύπρου.
Ο ίδιος στόλος εξάλλου θα συμμετείχε και στην σχεδιαζόμενη εκστρατεία της Αραβίας, που αναφέρθηκε προηγουμένως. Ορισμένοι μελετητές υποστηρίζουν ότι ο Μακεδόνας βασιλιάς σκόπευε να χρησιμοποιήσει την Βόρειο Αφρική ως βάση για μελλοντικές επιχειρήσεις στην Ιταλία, όπου η Ρώμη άρχιζε να αναδεικνύεται σε περιφερειακή δύναμη.
Κάτι παρόμοιο εξάλλου είχε ήδη πραγματοποιηθεί από κάποιο μέλος της οικογένειάς του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Ο αδερφός της μητέρας του, ο Αλέξανδρος Α΄ o Μολοσσός, βασιλιάς της Ηπείρου, εκστράτευσε το 333 π.Χ στην κάτω Ιταλία για να βοηθήσει τους Ταραντίνους εναντίον των Λευκανών και των Βρεττίων.
Η άποψη αυτή όμως παραμένει στα όρια της απλής εικασίας, καθώς οι αρχαίες πηγές δεν αναφέρουν κάποια συγκεκριμένα σχέδια του Μεγάλου Αλεξάνδρου για επιχειρήσεις εναντίον των Ρωμαίων.

Η εκστρατεία στην περιοχή της Κασπίας θάλασσας

Ο Μέγας Αλέξανδρος επιθυμούσε ανέκαθεν να διαπιστώσει αν η Κασπία Θάλασσα ήταν μια πολύ μεγάλη λίμνη – όπως υποστήριζε ο Αριστοτέλης – ή κάποιος τεράστιος θαλάσσιος κόλπος. Επιπλέον η θέση της βρισκόταν σε ένα στρατηγικό σημείο, ενώνοντας γνωστές περιοχές της Ασίας με άγνωστες περιοχές της Ευρώπης.
Για τον λόγο αυτό ο στρατηγός Ηρακλείδης τέθηκε επικεφαλής μιας αποστολής στην Υρκανία, την περιοχή που βρίσκεται νότια της Κασπίας Θάλασσας. Εκεί, ο Μακεδόνας διοικητής, με εντολή του Αλεξάνδρου, θα συγκέντρωνε στρατεύματα και θα ναυπηγούσε επί τόπου έναν νέο στόλο, χρησιμοποιώντας την ξυλεία των γειτονικών δασών.
Στη συνέχεια θα εξερευνούσε τις ακτές της Κασπίας Θάλασσας, συγκεντρώνοντας πληροφορίες για τα έθνη που κατοικούσαν γύρω από αυτήν και τους ποταμούς που κατέληγαν στα νερά της.
Κάποιοι σύγχρονοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι αυτή η εξερευνητική εκστρατεία δεν παρέμεινε στο στάδιο του σχεδιασμού και τελικά πραγματοποιήθηκε.
Είναι όμως πρακτικά αδύνατο να εξακριβωθεί με βεβαιότητα αν κάτι τέτοιο ισχύει.

Η εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Ανατολή άλλαξε για πάντα την ιστορία της Ασίας, επιφέροντας ριζικές μεταβολές μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Ποια θα ήταν όμως τα αποτελέσματα μιας παρόμοιας επιχείρησης στην Δύση;… Θα μπορούσε άραγε να ιδρυθούν και να μακροημερεύσουν ελληνικά κρατίδια στην Βόρειο Αφρική; … Θα κατάφερναν οι Ρωμαίοι και οι Καρχηδόνιοι να δημιουργήσουν τις δικές τους αυτοκρατορίες; …Πώς θα διαμορφωνόταν η ιστορία των λαών της Αραβικής Χερσονήσου και της περιοχής γύρω από την Κασπία, αν υποτάσσονταν στους Μακεδόνες και έρχονταν σε επαφή με τον ελληνικό πολιτισμό;… Όλα αυτά είναι ερωτήματα που εκ των πραγμάτων θα μείνουν αναπάντητα, όσοι αιώνες κι αν περάσουν.

Ιωάννης Παγουλάτος Νομικός, Δημοσιογράφος στο …www.huffingtonpost.gr
ΦΩΤ ΑΡΧΕΙΟ ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ

Χαλδαίοι σκότωσαν τον Μ. Αλέξανδρο

Η Αλεπού και το Λιοντάρι αντάμωσαν στην Βαβυλώνα!

Μ. Καλόπουλος

Χαλδαίοι (Εβραίοι) σκότωσαν τον Μ. Αλέξανδρο - Πύλη Ιάσωνος και Ρέας (schizas.com)

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ:  "ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ",  ΚΕΦΑΛΑΙΟ  Α΄,  Η αλεπού και το λιοντάρι αντάμωσαν στην Βαβυλώνα!

Ένα ιστορικό αίνιγμα χειρότερο κι απ’ την ίδια την σφήκα της Αιγύπτου, είναι το ποιός σκότωσε τον Μέγα Αλέξανδρο. Κάποιοι αβασάνιστα θέλουν να χρεώσουν τον θάνατο του Αλεξάνδρου στους συντρόφους του. Σ’ εκείνους δηλαδή που με την παραμικρή παράλειψη καθήκοντος την ώρα της μάχης, στις οποίες σημειωτέον ο Αλέξανδρος διεκδικούσε πάντα πρωταγωνιστικό ρόλο, θα μπορούσαν αναρίθμητες φορές να επιφέρουν τον θάνατο του ακατάβλητου στρατηλάτη απ’ την Μακεδονία.

Κάποτε μάλιστα, όταν ο στρατηγός του Παρμενίων, του έγραψε να προσέξει τον φίλο και προσωπικό του γιατρό Φίλιππο, ως πιθανό προδότη και δηλητηριαστή του, αυτός πρώτα διάβασε το γράμμα και με το ένα χέρι παρέδωσε στον γιατρό του Φίλιππο την επιστολή που τον κατηγορούσε για προδοσία και με το άλλο πήρε απ’ τα χέρια του το φάρμακο και το ήπιε μπροστά σ’ όλους, χωρίς φυσικά να βλαφτεί.[1]

Οι άνθρωποι που ακολουθούσαν τον Αλέξανδρο, είχαν απόλυτη συναίσθηση, της ανεπανάληπτης ιστορικής εποποιίας που ζούσαν κοντά του και γνώριζαν ότι τα ονόματά τους θα γραφούν για πάντα στο φωτεινότερο στερέωμα της ιστορίας!

Στην απεγνωσμένη όμως αναζήτηση μιας πιθανής σκευωρίας κατά της ζωής του Αλεξάνδρου, πολλοί ιστορικοί κατέληξαν σε κάποιες πιθανές εκδοχές!

Ο Πλούταρχος[2] αναφέρεται σε διάφορα πιθανά σενάρια ενοχής, με βασικότερα, αυτό της διχόνοιας που υποκίνησε η μητέρα του Αλέξανδρου Ολυμπιάδα με τον διοικητή της Ευρώπης στρατηγό Αντίπατρο,[3] και τον γιο του Κάσσανδρο.[4]

Στις συνωμοσίες δηλητηριασμού εμπλέκουν, τους δύο οινοχόους του Αλεξάνδρου τον Μήδιο και Ιόλλα (γιο του Αντίπατρου), αλλά και τον δάσκαλό του, τον άριστο άνθρωπο και πανεπιστήμονα Αριστοτέλη!

Ασφαλώς και κάποια σενάρια δολοφονίας του Αλεξάνδρου απ’ την πλευρά των Ελλήνων, δεν στερούνται ενδείξεων, αλλά ο τρόπος της θανάτωσης του Αλεξάνδρου, είναι που μας παραπέμπει έντονα σε χαλδαιο-περσικό τρόπο δολοπλοκίας, κάτι που αδικαιολόγητα παραβλέπουν οι ιστορικοί.

Φυσικά δεν φιλοδοξούμε εδώ, να λύσουμε τον γρίφο, ποιός σκότωσε τον Μέγα Αλέξανδρο. Αλλά είναι νομίζω μέσα στα πλαίσια της μελέτης μας, να υπογραμμίσουμε την εξαιρετική πιθανότητα ανάμειξης του χαλδαιικού ιερατείου, στην δολοφονία του Αλεξάνδρου και την ενδεχόμενη παρουσία του μαγγανευτή δόλου, στα σημαντικότερα σταυροδρόμια της ιστορίας.

Ο Αλέξανδρος μετά την εκπληκτική νίκη του κατά του Δαρείου πρώτα στον Γρανικό[5] μετά στην Ισσό[6] και κατόπιν στα Γαυγάμηλα,[7] έφτασε στην Βαβυλώνα το 331 π.Χ. όπου και του παρέδωσαν την πόλη αμαχητί. Επτά χρόνια μετά το τέλος της εκστρατείας στα βάθη της Ασία και την Ινδία, το 324 επέστρεψε στην Βαβυλώνα κατακτητής “ολόκληρης” της Ασίας, με δεδηλωμένη την πρόθεσή του, να κάνει την Βαβυλώνα πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας του.

Να λοιπόν η άλλη πλευρά των γεγονότων, που ποτέ δεν φωτίζεται αρκετά: «Με τον τερματισμό του πολέμου (με τους ορεσίβιους Κοσσαίους) ο Αλέξανδρος βάδιζε πλέον με βραδύ ρυθμό προς την Βαβυλώνα. Ενώ απείχε τριακόσια στάδια απ’ την Βαβυλώνα, οι λεγόμενοι Χαλδαίοι, αστρολόγοι με μεγάλη φήμη, που συνήθιζαν να προλέγουν τα μέλλοντα, με αρχηγό τους κάποιον Βελεφάντη,[8] μήνυσαν στον Αλέξανδρο, ότι προείδαν τον επικείμενο θάνατό του στην Βαβυλώνα. Πρόσταξαν δε να ειδοποιήσουν τον βασιλιά για τον κίνδυνο που τον απειλούσε και τον συμβούλεψαν με κανένα τρόπο να μην εισέλθει στην πόλη. Είπαν δε πως μπορεί να διαφύγει τον κίνδυνο (του θανάτου) αν αναστηλώσει τον τάφο του Βήλου, τον γκρεμισμένο από τους Πέρσες, παραιτηθεί απ’ την είσοδό του στην Βαβυλώνα και δεχθεί να προσπεράσει δίπλα απ’ την πόλη!

Όταν ο Αλέξανδρος έμαθε για την προφητεία των Χαλδαίων κατεπλάγη και αναλογιζόμενος την οξύνοια και την φήμη αυτών των ανθρώπων ταράχθηκε.[9] Τότε έστειλε μεν στην πόλη πολλούς απ’ τους φίλους του, αλλ’ αυτός αλλάζοντας δρόμο παρέκαμψε την Βαβυλώνα και στρατοπέδευσε σε απόσταση διακοσίων σταδίων απ’ αυτήν. Το γεγονός αυτό προκάλεσε γενική κατάπληξη κι αμέσως τον επισκέφθηκαν πολλοί άλλοι Έλληνες και μεταξύ των φιλοσόφων και ο Ανάξαρχος. Αυτοί όταν έμαθαν την αιτία του πράγματος, εξάντλησαν όλη τους την πειστική δύναμη με επιχειρήματα απ’ την φιλοσοφία και τον μετέπεισαν σε τέτοιο βαθμό που καταφρόνησε κάθε μαντική τέχνη και περισσότερο αυτή των περίφημων Χαλδαίων! Έτσι ο βασιλιάς σαν να ήταν ψυχικά λαβωμένος και θεραπεύθηκε από τους λόγους των φιλοσόφων, εισήλθε τελικά μετά δυνάμεως στην Βαβυλώνα» Διοδ. Σικελιώτης 17. 112. 

Αναμφίβολα ήταν μια κορυφαία στιγμή της ιστορίας!

Στο θέατρο της ιστορίας, οι ιερείς της Βαβυλώνας μασκαρεμένοι σε αυτόκλητους σωτήρες, έφερναν στον Αλέξανδρο δώρο μια ευκαιρία διαφυγής, από αφανισμό που… οι ίδιοι είχαν επινοήσει! Σωτηρία υπήρχε… αλλά μόνο εάν και εφόσον ο μεγαλειώδης Έλληνας, δεχόταν να παραιτηθεί απ’ την πορεία του! Η πιο πονηρή “αλεπού” της ιστορίας, το χαλδαιικό ιερατείο, ξάφνιασε το πιο ρωμαλέο λιοντάρι της παγκόσμιας ιστορίας, τον Μέγα Αλέξανδρο! Ο στρατηλάτης με το ένστικτο του αήττητου ηγέτη, διαισθάνθηκε τον κίνδυνο και κοντοστάθηκε αναστατωμένος.

Οι “παντογνώστες” όμως “σοφοί” συνοδοί του, με αρχηγό τους κάποιον ανόητο Ανάξαρχο,[10] έσπευσαν να τον καθησυχάσουν… και το πέτυχαν! Η ασφάλεια του Αλέξανδρου, ήταν στα χέρια ανθρώπων που είχαν παντελή άγνοια της χαλδαιικής πανουργίας. Κατά φαντασία φιλόσοφοι, κατ’ ουσία αφελείς καθησυχαστές, δεν κατάφεραν ούτε υποθετικά να αναγνωρίσουν στα λόγια των Χαλδαίων, κάποια έμμεση απειλή κατά της ζωής του Αλεξάνδρου!

Οι ανάξιοι αυτοί φύλακες της ζωής του μεγάλου βασιλιά, δεν γνώριζαν τίποτε για τους άθλους των Χαλδαίων, αγνοούσαν εντελώς το αόρατο οπλοστάσιο και τα απίθανα υλικά[11] της δηλητηριο-μαγγανείας. Δεν γνώριζαν τα αναρίθμητα προσωπεία του χαμογελαστού δόλου, του αυτόκλητου σωτήρα, την θεατρική δουλοπρέπεια, την υποκριτική φιλία και τις αλάνθαστες συνταγές σεξουαλικής σαγήνης χάριν διείσδυσης στο περιβάλλον του προεπιλεγμένου στόχου-θύματος!

Στην πραγματικότητα δεν είχαν ιδέα για τα ύπουλα, αποτελεσματικά όπλα της Ανατολής! Ήταν λοιπόν φυσικό, να μην μπορούν ούτε το μέγεθος ούτε τον τύπο της αντιπαλότητας να υποθέσουν!

Ανίκανοι να συλλάβουν έστω και αμυδρά την έμμεση απειλή των Χαλδαίων κατά της ζωής του Αλεξάνδρου, πνιγμένοι μέσα στην ίδια τους την φιλοσοφική φλυαρία, δεν είδαν την ιστορική ευκαιρία να ανταποδώσουν τις απειλές των μάγων! Χρησιμοποιώντας την ίδια θεολογική γλώσσα, θα μπορούσαν να απειλήσουν τους Μάγους λέγοντας για παράδειγμα ότι… κάποια ήθη, έθιμα ή προφητείες των Μακεδόνων… απαιτούσαν τον θάνατο όλων εκείνων, που ανακοινώνουν τέτοιες απειλητικές προβλέψεις κατά της ζωής του μεγάλου βασιλέως! Στην περίπτωση μάλιστα, που μετά τις προφητείες εναντίον του, απειλήσει πράγματι οτιδήποτε την ζωή του Αλεξάνδρου, με βάση αυτά τους τα έθιμα, οι πρώτοι που θα θανατωθούν, θα είναι εκείνοι που έφεραν την απειλητική προφητεία στον βασιλιά!

Μια τέτοια έντεχνη αντιστροφή της απειλής, διατυπωμένη μάλιστα στην δική τους γλώσσα των θεολογικών υπαινιγμών, θα έβαζε τα αναμένα κάρβουνα ξανά πίσω στα δικά τους χέρια και θα τους ανάγκαζε να ξανασκεφτούν πολύ καλά πριν αποπειραθούν να κάνουν πράξη με οποιονδήποτε τρόπο τις απειλητικές τους “προφητείες”! Μια τέτοια ξεκάθαρη προειδοποίηση μάλλον θα ανάγκαζε τους μάγους να σκεφτούν όλους τους δυνατούς τρόπους για να… προστατέψουν την ζωή του Αλέξανδρου γιατί η επιβίωσή τους θα είχε άρρηκτα δεθεί με την δική του!

Δυστυχώς η ανικανότητα αυτή την φορά, περίσσεψε απ’ την μεριά των Ελλήνων! Οι Έλληνες “σοφοί”, που περιστοίχιζαν τον Αλέξανδρο, στην συγκεκριμένη περίπτωση αποδείχθηκαν εξαιρετικά ανεπαρκείς. Με αόριστες μεγαλοστομίες και ηρωολογίες, υποβάθμισαν το περιστατικό, μιλώντας απαξιωτικά κατά «της χαλδαιικής μαντικής τέχνης»… χωρίς καν να την γνωρίζουν!

Η ελληνική σοφία, δεν ήταν σε θέση να υποθέσει ότι για τους μάγους, η πρόγνωση θανάτου ήταν ξεκάθαρη δήλωση δολοφονικής πρόθεσης. Η συλλογιστική ήταν και παραμένει απλή: κανένας μάγος δεν θα ήθελε να αστοχήσουν οι προβλέψεις του, κατά συνέπεια όλοι οι προφήτες θα έκαναν το παν για να επαληθευθούν, άρα ο μηχανισμός επαλήθευσης των προφητειών είναι… οι ίδιοι οι προφήτες!

Όμως, αγνοώντας εντελώς τον αντίπαλο[12] η ελληνική σοφία δεν κατάφερε να αντιτάξει την παραμικρή αντιπανουργία![13] Αντιθέτως, διέλυσαν τους φόβους του Αλέξανδρου, τον αφόπλισαν εντελώς από κάθε επιφύλαξη και τον οδήγησαν απροστάτευτο στην Βαβυλώνα, ανάμεσα στους ονομαστούς, αλλά γερασμένους, ανίσχυρους και ακίνδυνους όπως νόμισαν μάγους!

Απόδειξη της παντελούς αδιαφορίας απέναντι στις προειδοποιήσεις των μάγων αλλά και της σοβαρής έλλειψης αυστηρής περιφρούρησης του Αλεξάνδρου ήταν το εξής ενδεικτικό γεγονός: «ένας απ’ τους ντόπιους (σκλάβους) που ήταν δεμένος λύθηκε και χωρίς να γίνει αντιληπτός απ’ τους φρουρούς πέρασε την αυλή και τις θύρες του παλατιού και μπήκε μέσα χωρίς να τον εμποδίσει κανείς. Πλησίασε τον βασιλικό θρόνο, φόρεσε την βασιλική στολή και το διάδημα, κάθισε στον θρόνο (του Αλεξάνδρου) και έμεινε εκεί ησυχάζων. (!) Όταν το έμαθε ο Αλέξανδρος εξεπλάγη δια το παράδοξον… θυσίασε στους αποτρόπαιους θεούς,[14] αλλά ήταν όλος αγωνία και έφερε στο νου του την προφητεία των Χαλδαίων και τους φιλοσόφους που τον έπεισαν να μπει στην Βαβυλώνα κατέκρινε (κειμ: κατεμέμφετο) την δε τέχνη των Χαλδαίων και την αγχίνοια εθάυμαζε και βλαστημούσε όσους με ευφυολογήματα (κείμ: ευρησιλογίες[15] ) περί πεπρωμένου μίλησαν» Διοδ. Σικελιώτης 17.116.1-4.

Οι βλαστήμιες όμως, εκτόνωσαν μάλλον τις ανησυχίες παρά βοήθησαν τον Αλέξανδρο! Φαίνεται πως η γενικότερη οργάνωση ασφάλειας και περιφρούρησης του Αλέξανδρου είχε αποδιοργανωθεί. Την εικόνα της εγκατάλειψης και της ανεπαρκούς περιφρούρησής του από τους σωματοφύλακές του, συμπληρώνει μια τριήμερη περιπέτεια του Αλεξάνδρου στους δαιδαλώδης βάλτους της Βαβυλώνας. «το πλοιάριο του Αλεξάνδρου ξέκοψε από τα άλλα και για τρεις μέρες και τρεις νύχτες χάθηκε και περιπλανήθηκε στα κανάλια, τόσο που φοβήθηκε ότι δεν θα σωθεί. Όλα αυτά τα ανέφερε στους μάντεις ως άσχημα προμηνύματα». Διόδ. Σικελιώτης 17.116.5-6

Ο ίδιος ο Αλέξανδρος λοιπόν δεν φαίνεται πως ήταν άμοιρος αυτών των εξελίξεων, αφού με εξαιρετικά ταχείς ρυθμούς και με πολυάριθμους μεικτούς γάμους και προνόμια, προσπαθούσε να γεφυρώσει το χάσμα των δύο κόσμων. Κατά την επιστροφή του στην Βαβυλώνα ο Αλέξανδρος, σταμάτησε στα Σούσα και τέλεσε τους γάμους του με την Στατείρα την κόρη του Δαρείου. Πάντρεψε 90 αξιωματικούς του και 10.000 στρατιώτες του με Περσίδες. Ο φίλος του Ηφαιστίων πήρε κι αυτός μια κόρη του Δαρείου. Πέντε ημέρες και πέντε νύχτες κράτησαν τα μεγαλοπρεπή γλέντια των μεικτών αυτών γάμων.

Στα Σούσα ο Αλέξανδρος: «τρισμυρίους (30.000) νέους επέλεξε, ελληνικά γράμματα τους δίδαξε και στην μακεδονική πολεμική τέχνη τους εκπαίδευσε, πολλούς δε και επιστάτες (αξιωματικούς!) κατέστησε»

Χαρακτηριστική είναι επίσης η λεπτομέρεια που δείχνει τον Αλέξανδρο να κρατάει ακόμα και τους δούλους του Δαρείου στην υπηρεσία του: «και ο ευνούχος είπε κλαίγοντας. Τώρα είμαι δικός σου δούλος, ενώ προηγουμένως ήμουν του Δαρείου» Διοδ. Σικελιώτης 17.66.4. Ο Μακεδόνας ηγέτης λοιπόν, απλούστατα δεν ήταν σε θέση να αντιληφθεί τον κόσμο της ανατολίτικης μαγείας! Απ’ το συζυγικό του κρεβάτι, μέχρι τον άμεσο υπηρετικό και στρατιωτικό του περίγυρο, ήταν πια ζωσμένος από εξελληνισμένους Πέρσες, των οποίων τις καταβολές, τις προθέσεις και τους μυστικούς όρκους[17] εκδίκησης, κανείς και ποτέ δεν θα μπορούσε να ανακαλύψει!

Κανείς δεν μπορεί να εξηγήσει, πώς ο Αλέξανδρος που τυπικά ήταν ο φοβερότερος εχθρός των Περσών, ο κατακτητής και ο καταστροφέας της Περσικής αυτοκρατορίας, αυτός που έστω δικαιωματικά, άρπαξε 50.000 τάλαντα χρυσού απ’ τα Σούσα και 120.000 τάλαντα άλλους θησαυρούς απ’ την Περσέπολη[18] … πώς ήταν δυνατόν να πίστεψε πως μπορούσε να κάνει τους κατασυντριμμένους απ’ το χέρι του Πέρσες, ακίνδυνους φίλους και υπηρέτες του;!

Είναι γνωστό ότι σε μια στιγμή εκδίκησης για τις ασταμάτητες αναίτιες επιδρομές των Περσών κατά των Ελλήνων, ο Αλέξανδρος με την σιωπηρή συγκατάθεσή του, επέτρεψε: «στην Αθηναία ετέρα Θαΐδα και πλήθος άλλων γυναικών, να πυρπολήσουν την Περσέπολη, την χιλιόστυλη περσική πρωτεύουσα, την οποία ο Αλέξανδρος χαρακτήριζε ως την πιο επικίνδυνη πόλη της Ασίας, αλλά και την πλουσιότερη πόλη στον κόσμο». (Διοδ. Σικελιώτης 17.72)

Θα ήταν λοιπόν ποτέ δυνατόν, κάποιοι, έστω ένας μικρός αριθμός απ’ τους ηττημένους Πέρσες, να μην φιλοξενούν άσβεστο κρυφό μίσος και μυστικούς όρκους εκδίκησης, κατά του ανθρώπου που έγινε αφορμή να χάσουν τους προσφιλείς τους, τα σπίτια τους, τις αμύθητες περιουσίες τους, τα προνόμια και την χλιδή της ζωή τους;

Κι όμως οι προσπάθειες αυτές της υπερβολικής, σχεδόν βίαιης και κυριολεκτικής ένωσης Περσών και Μακεδόνων, συνεχίσθηκαν αμείωτες απ’ την μεριά του Αλεξάνδρου, προκαλώντας δικαιολογημένη αγανάκτηση μεταξύ των βετεράνων Μακεδόνων του στρατεύματος. Ο Αλέξανδρος “διευθέτησε” αμέσως το πρόβλημα αποστρατεύοντας 11.500 βετεράνους, που τους έστειλε πίσω στην Ελλάδα με πολλά προνόμια! Η διένεξη εκτονώθηκε με ένα γιγάντιο συμπόσιο συμβιβασμού 9.000 ατόμων!

Όλα δείχνουν ότι οι αρχικές επιφυλάξεις, είχαν δώσει την θέση τους στο άπιαστο όνειρο της συνένωσης και της συναδέλφωσης των δύο λαών! Κανείς πια δεν μπορούσε να συγκρατήσει τον Αλέξανδρο απ’ το να ανοίγει διάπλατα τις πύλες των ευκαιριών, σ’ αυτούς που μόλις χθες είχαν κάθε λόγο να τον θέλουν νεκρό!

Στα Εκβάτανα, λίγο πριν από την είσοδό του στην Βαβυλώνα, ο Ηφαιστίωνας εμφάνισε επίμονο πυρετό! Ξεφεύγοντας από την επιτήρηση του γιατρού του, ήπιε ένα μεγάλο κύπελλο (νερωμένο) κρασί και λίγο αργότερα πεθαίνει! Ο Αλέξανδρος τον μετέφερε και θρήνησε τον χαμό του σαν ήρωας τραγωδίας! Χαρακτηριστική είναι η απαίτησή του, να σβήσουν οι Χαλδαίοι το άσβεστο ιερό τους πυρ, προς τιμή του θανόντος.

Την άνοιξη του 323 εφτά χρόνια μετά την πρώτη του είσοδο στην Βαβυλώνα, ο Αλέξανδρος επέστρεψε σ’ αυτήν φορτωμένος χαλδαιο-περσικά στρατεύματα υπηρετικό προσωπικό και νύφες, αποφασισμένος να κάνει την πάλαι ποτέ ένδοξη πόλη του Ναβουχοδονόσορα πρωτεύουσά του. Με γιορτές και παραστάσεις υποδέχεται 3.000 καλλιτέχνες και πρέσβεις απ’ την Ελλάδα και άλλα μέρη της αυτοκρατορίας του.

Η Βαβυλώνα βρισκόταν πράγματι στο θεωρητικό κέντρο της αχανούς αυτοκρατορίας του. Οι προθέσεις του αυτές αρχίζουν πλέον σταθερά και υλοποιούνται. Στην θέση του ονομαστού πύργου της Βαβυλώνας, υπήρχε πια μόνο ένα βουνό από πηλό και πλίθες που έπρεπε να παραμεριστούν, για να μπορέσει να θέσει τα νέα θεμέλια του. Ο Αλέξανδρος αρχίζει την ανοικοδόμηση της Βαβυλώνας, διατάζοντας την απομάκρυνση των χωμάτων. Σύμφωνα με τον Στράβωνα: «με τον παραμερισμό των ερειπίων ασχολήθηκαν 10.000 άνθρωποι για δύο μήνες». Στραβ.16.1.5.26. Ήταν πια φανερό, ότι ο Αλέξανδρος θα ανάσταινε εκ βάθρων την Βαβυλώνα! Η ανοικοδόμηση όμως του πύργου, ουδέποτε πραγματοποιήθηκε λόγω του πρόωρου θανάτου του Αλεξάνδρου, μετά από επίμονο πυρετό δώδεκα ημερών.

ΖΗΝΩΝ  ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ