7 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1956. ΟΙ ΑΓΓΛΟΙ ΠΥΡΟΒΟΛΟΥΝ ΚΑΙ ΣΚΟΤΩΝΟΥΝ ΤΟΝ 18ΧΡΟΝΟ ΜΑΘΗΤΗ ΠΕΤΡΑΚΗ ΓΙΑΛΛΟΥΡΟ, ΤΟΝ ΣΗΜΑΙΟΦΟΡΟ ΤΗΣ ΕΟΚΑ. «Έκανε δέκα βήματα εμπρός και με όλη την δύναμη της ψυχής του κραύγασε «Ζήτω η Ένωσις» πέφτοντας νεκρός».
Ετάφη
σε κοινό τάφο με τον δάσκαλο του τον
Συριανό, στην περιοχή του Λυκαβηττού,
στο δε μνήμα του εγράφη και το παρακάτω
επίγραμμα που το συνέθεσε ο ίδιος:
«Εγώ
υπήρξα ο Πρόκλος, Λύκιος στην γενιά και ο Συριανός
εδώ με ανέθρεψε
διάδοχο της διδασκαλίας του.
Αυτός
εδώ ο κοινός τάφος δέχτηκε τα σώματα
και των δύο,
μακάρι και τις ψυχές μας
κοινός τόπος να τις λάβει».
(Από Βικιπαίδεια)
Ο Πρόκλος ο Λύκιος, αποκαλούμενος και Πρόκλος ο Διάδοχος (Κωνσταντινούπολη, 8 Φεβρουαρίου 412 – Αθήνα, 17 Απριλίου 485) ήταν νεοπλατωνικός φιλόσοφος, ένας από τους τελευταίους, σημαντικότερους κλασικούς φιλοσόφους. Πρότεινε ένα από τα πιο ανεπτυγμένα συστήματα του νεοπλατωνισμού και επηρέασε σημαντικά την μετέπειτα δυτική φιλοσοφία καθώς και την ισλαμική σχολή σκέψης. Από το 450 μέχρι τον θάνατό του, διηύθυνε την Ακαδημία Πλάτωνος.
Βιογραφία
Στην Παλατινή Ανθολογία σώζεται το επίγραμμα του τάφου του:
Πρόκλος ἐγὼ γενόμην Λύκιος γένος, ὃν Συριανὸς ἐνθάδ' ἀμοιβὸν ἐῆς θρέψε διδασκαλίης. Ξυνὸς δ' ἀμφοτέρων ὅδε σώματα δέξατο τύμβος· αἴθε δὲ καὶ ψυχὰς χῶρος ἕεις λελάχοι.
Ο Συριανός ήταν ο δάσκαλός του και διευθυντής της Ακαδημίας του Πλάτωνα. Ο Πρόκλος ανέλαβε τη διεύθυνση της Ακαδημίας μετά τον Συριανό.
Ο πατέρας του Πρόκλου ήταν πατρίκιος. Η καταγωγή του ήταν από τη Λυκία. Ο Πρόκλος γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 6 Φεβρουαρίου 412, όπως προκύπτει από ωροσκόπιο που γράφτηκε από τον μαθητή του Μαρίνο το Νεαπολίτη, αλλά μεγάλωσε στην Ξάνθο. Σπούδασε στην Αλεξάνδρεια ρητορική, φιλοσοφία και μαθηματικά με την πρόθεση να ακολουθήσει δικαστική σταδιοδρομία όπως ο πατέρας του. Επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη πριν ολοκληρώσει τις σπουδές του. Εκεί άρχισε να εργάζεται ως δικηγόρος, αλλά ανακάλυψε ότι προτιμά τη φιλοσοφία και επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια, όπου άρχισε να μελετά τον Αριστοτέλη με δάσκαλο τον Ολυμπιόδωρο.
Έργα του Πρόκλου
- Σχόλια στον Πλατωνικό Τίμαιο
- Σχόλια στην Πολιτεία του Πλάτωνα
- Σχόλια στον Αλκιβιάδη του Πλάτωνα
- Σχόλια στον Παρμενίδη του Πλάτωνα
- Σχόλια στον Κρατύλο του Πλάτωνα
- Περί της κατά Πλάτωνα θεολογίας
- Στοιχείωσις θεολογική
- Περί των δέκα προς την πρόνοιαν απορρημάτων
- Περί προνοίας και ειμαρμένης
- Περί της των κακών υποστάσεως
- Σχόλια στο πρώτο βιβλίο του Ευκλείδη
- Σχόλια στα Έργα και Ημέρες του Ησιόδου
- Υποτύπωσις αστρονομικών υποθέσεων
- Υποτύπωσις φυσική
- Σφαίρα
- Περί της καθ' Έλληνας ιερατικής τέχνης
- Παράφρασις εις την Πτολεμαίου συγγραφή
- Εις την τετράβιβλον Πτολεμαίου εξήγησις
- Περί αιδιότητος Κόσμου (σώζεται στο «Κατά Πρόκλου» από τον Φιλόπονο)
- Εις το πρώτον και το δεύτερον της Νικομάχου αριθμητικής εισαγωγής (έργο που είχε αποδοθεί στον Φιλόπονο)
Έργα από τα οποία σώζονται αποσπάσματα:
- Σχόλια στα Χαλδαϊκά λόγια
- Σχόλια στις Εννεάδες του Πλωτίνου
- Σχόλια στα Χρυσά έπη του Πυθαγόρα
- Λειτουργικοί ύμνοι (στον Ήλιο, την Αφροδίτη, τις Μούσες, σε όλους τους θεούς, στην Λύκια Αφροδίτη, στην Εκάτη, στον Ιανό και την Αθηνά)
Το μαθηματικό του έργο
Το κύριο μαθηματικό έργο του Πρόκλου είναι τα "Σχόλια στο 1ο Βιβλίο των Στοιχείων του Ευκλείδη". Εκεί, πέραν των εκτεταμένων σχολίων (700 σελίδες περίπου), παραθέτει στην εισαγωγή ένα ιστορικό σημείωμα των αρχαίων Ελληνικών μαθηματικών. Ξεκινώντας από την εποχή του Θαλή φτάνει μέχρι την εποχή του Ευκλείδη, διατρέχοντας μια χρονική περίοδο περίπου τριακοσίων ετών, και αναφέρει 24 γεωμέτρες καθώς και τη συμβολή κάθε ενός στη γεωμετρία. Αυτό είναι το πληρέστερο ιστορικό σημείωμα που σώζεται και τα στοιχεία του έχουν αντληθεί από την "Ιστορία της Γεωμετρίας" του Ευδήμου.
"Ο Θαλής πρώτος πήγε στην Αίγυπτο και έφερε αυτή τη θεωρία [γεωμετρία] στην Ελλάδα και αυτός βρήκε πολλά. Πολλές από τις αρχές της εισηγήθηκαν από αυτόν, άλλες μεν τις επέβαλλε [δικαιολόγησε] αυστηρά, άλλες δε αισθητικά.
Μετά από αυτόν ο Μάμερκος (ή Μαμέρτιος), αδελφός του ποιητή Στησιχόρου, ο οποίος μνημονεύεται για τη σπουδή της γεωμετρίας, και αναφέρεται ο Ιππίας ο Ηλείος που δοξάστηκε από τη γεωμετρία. Μετά από αυτούς ο Πυθαγόρας ο οποίος με τη φιλοσοφία του ανύψωσε τη γεωμετρία σε ελεύθερη επιστήμη, γιατί θεώρησε τις αρχές της από πάνω προς κάτω και όχι με βάση τα υλικά αντικείμενα και τα θεωρήματα διερεύνησε όπως έπρεπε, και την πραγματεία των ασύμμετρων μεγεθών και τη σύσταση των κοσμικών σχημάτων (Πλατωνικά στερεά) βρήκε.
Μετά από αυτόν ο Αναξαγόρας ο Κλαζομένιος ασχολήθηκε πολύ με τη γεωμετρία και ο Οινοπίδης ο Χίος, λίγο νεώτερος από τον Αναξαγόρα, τους οποίος και ο Πλάτων μνημόνευσε στους «Αντεραστές» για τη δόξα που έλαβαν από τα μαθηματικά. Μετά από αυτούς, ο Ιπποκράτης ο Χίος, που τετραγώνισε τον μηνίσκο, και ο Θεόδωρος ο Κυρηναίος που έγιναν επιφανείς στη γεωμετρία. Από όλους τους παραπάνω, πρώτος ο Ιπποκράτης συνέγραψε και Στοιχεία [γεωμετρίας].
Ο Πλάτων μετά, μέγιστη συμβολή είχε και σε άλλα αντικείμενα και στη γεωμετρία που τη χρησιμοποίησε για να μελετήσει πολλά άλλα θέματα, και στους διαλόγους που έγραψε έβαλε πολλά μαθηματικά θέματα και συνέβαλε τα μέγιστα στην ανάπτυξη της φιλοσοφίας τους. Εκείνη την περίοδο ο Λεωδάμας ο Θάσιος, ο Αρχύτας ο Ταραντίνος και ο Θεαίτητος ο Αθηναίος ανακάλυψαν πολλά θεωρήματα και κατέστησαν τη γεωμετρία επιστημονικότερη.
Λίγο νεώτερος του Λεωδάμαντα ήταν ο Νεοκλείδης και ο μαθητής του Λέων, οι οποίοι έδωσαν στην γεωμετρία πολλά και ο Λέοντας συνέθεσε Στοιχεία μεγάλα στο πλήθος και με μεγάλη επιμέλεια και διορισμούς [συνθήκες] βρήκε για το πότε ένα πρόβλημα είναι δυνατό να επιλυθεί και πότε είναι αδύνατο. Ο Εύδοξος ο Κνίδιος λίγο νεώτερος από τον Λέοντα, έγινε και συνεργάτης του Πλάτωνα, αύξησε πολύ το πλήθος των θεωρημάτων και στις τρεις υπάρχουσες αναλογίες προσέθεσε άλλες τρεις και αυτά [θεωρήματα] που πήρε από τον Πλάτωνα για την τομή των ευθειών αύξησε στο πλήθος και χρησιμοποίησε και την αναλυτική μέθοδο.
Ο Αμύκλας ο Ηρακλειώτης ένας από τους συνεργάτες του Πλάτωνα, και ο Μέναιχμος μαθητής του Εύδοξου και συνεργάτης του Πλάτωνα και ο αδελφός του Δεινόστρατος ακόμη τελειότερη έκαναν την γεωμετρία. Ο Θεύδης ο Μάγνης διακρίθηκε και στα μαθηματικά και στην άλλη φιλοσοφία, γιατί και τα Στοιχεία τα συνέταξε εξαιρετικά, και πολλά θεωρήματα τα έκανε καθολικότερα. Εκείνη επίσης την εποχή ο Αθήναιος ο Κυζικηνός διακρίθηκε και στα άλλα μαθήματα και στη γεωμετρία έγινε επιφανής. Διότι όλοι αυτοί έκαναν από κοινού μελέτες μέσα στην Ακαδημία.
Ο Ερμότιμος ο Κολοφώνιος τα θεωρήματα του Εύδοξου και του Θεαίτητου προήγαγε περισσότερο και πολλά άλλα στοιχεία βρήκε και για τους γεωμετρικούς τόπους πολλά έγραψε. Ο Φίλιππος ο Μενδαίος μαθητής όντας του Πλάτωνα, προετράπηκε από αυτόν να ασχοληθεί με τα μαθηματικά, έκανε τις έρευνές του σύμφωνα με τις οδηγίες του Πλάτωνα και κατά την πλατωνική φιλοσοφία. Όσοι λοιπόν έγραψαν την ιστορία μέχρι αυτόν, αναγράφουν την τελειοποίηση αυτής της επιστήμης.
Λίγο νεότερος από αυτούς είναι ο Ευκλείδης που συγκέντρωσε τα Στοιχεία και διέταξε πολλά θεωρήματα που βρέθηκαν από τον Εύδοξο, τελειοποίησε άλλα που βρέθηκαν από τον Θεαίτητο και συμπλήρωσε με αλάνθαστες αποδείξεις εκείνα που δεν είχαν αποδειχθεί αυστηρά πριν από αυτόν. Έζησε αυτός επί βασιλείας του Πτολεμαίου του Α΄ γιατί ο Αρχιμήδης μνημονεύει τον Ευκλείδη και λέγεται ότι ο Πτολεμαίος τον ρώτησε αν υπάρχει βασιλική οδός για τη γεωμετρία εκτός των Στοιχείων και ο Ευκλείδης του απάντησε ότι δεν υπάρχει βασιλική οδός για τη γεωμετρία. Είναι λοιπόν αυτός νεώτερος από τους συνομήλικους του Πλάτωνα μεγαλύτερος δε του Αρχιμήδη και του Ερατοσθένη, γιατί αυτοί οι δύο ήταν συνομήλικοι, όπως μαρτυρεί ο Ερατοσθένης. Το σύστημα που επέλεξε για τα Στοιχεία ήταν Πλατωνικό [σύμφωνο με τις επιταγές του Πλάτωνα] και αφού είχε αποδεχθεί την Πλατωνική φιλοσοφία έθεσε σαν σκοπό της συγγραφής των Στοιχείων την κατασκευή των Πλατωνικών σχημάτων [στερεών].
Υπάρχουν όμως και άλλα συγγράμματα του Ευκλείδη θαυμαστής ακρίβειας και επιστημονικής θεωρίας. Αυτά είναι τα Οπτικά, τα Κατοπτρικά, τα Στοιχεία μουσικής, και το βιβλίο των Διαιρέσεων. Πολλοί τον θαυμάζουν για τη συγγραφή των Στοιχείων, για τη διάταξη και την επιλογή των θεωρημάτων και των προβλημάτων. Γιατί δεν καταχώρισε κάθε τι που ήταν γνωστό, αλλά κάθε απαραίτητο για την οικοδόμηση της γεωμετρίας, επίσης χρησιμοποίησε όλους τους τρόπους των συλλογισμών που είναι αλάνθαστοι και οικείοι στην επιστήμη, ακόμη χρησιμοποίησε όλες τις αποδεικτικές μεθόδους".
Επιπλέον βιβλιογραφία
- L.J. Rosan, The Philosophy of Proclus, (Νέα Υόρκη 1949)
- Glenn Morrow, Proclus' Euclid Commentary
- R. Beutler, RE article. «Proklos», Band XXIII, 1 (1957), cols 186-247
- Proclus' Commentary on Plato's Parmenides, translated by Glenn R, Murrow and John M. Dillon, 1987, Princeton Univ. Press (ISBN 9780691180403)
- Σωτήρης Χ. Γκουντουβάς, «Γεωμετρικές Διαδρομές», Αθήνα 2015
Παραπομπές
· Δημόπουλος, Άγγελος. Διπλωματική Εργασία (PDF). ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ. σελ. 33.
· · Παλατινή Ανθολογία VII 341
· · Σ. Γκουντουβάς (2015), σελ.15
- · Σ. Γκουντουβάς (2015), σελ.15-17
- Πρόκλου, Υποτύπωσις Άστρονομικών Υποθέσεων - πλήρες αρχαίο κείμενο
- Πρόκλου, Περί της καθ' Έλληνας Ιερατικής Τέχνης - πλήρες αρχαίο κείμενο & αγγλική μετάφραση
- Ο Πρόκλος ο
Διάδοχος[νεκρός σύνδεσμος]
ΖΗΝΩΝ ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ
Σαν σήμερα, στις 8 Φεβρουαρίου 1865, κατά τη διάρκεια επιστημονικής συνάντησης στη Βέρνη ο Γκρέγκορ Μένδελ παρουσίασε τους νόμους της κληρονομικότητας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΖ.Π.
Πέθανε ο βραβευμένος ηθοποιός και συγγραφέας Μάκης Πανώριος. Γεννήθηκε το 1935 και θα ταφεί στην πατρίδα του, την Κεφαλονιά.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔιακρίσεις
• Διεθνές βραβείο Karel για την προσφορά του στην επιστημονική φαντασία και λογοτεχνία
• Χρυσός Ικαρομένιππος: πρώτο βραβείο για το διήγημα επιστημονικής φαντασίας “Ηθοποιός”
• Χρυσό στεφάνι ελιάς για την προσφορά του στα γράμματα και τον πολιτισμό
• Πλακέτα της Λέσχης Επιστημονικής Φαντασίας για την προσφορά του στην διάδοση της επιστημονικής φαντασίας στην Ελλάδα
Εκδόσεις
• Η κατάκτηση
• Η αυτοκρατορία της μηχανής
• Ακόμη και τα πουλιά
• Αύριο
• Το καράβι στο βουνό
• Η καταδίκη
• Η διαδρομή
• Το μαυσωλείο
• Ο ξένος Φαέθων Πύλη
• Η σιωπή στο τέλος του δρόμου
Ζ.Π.
Λείπουν 280.000 εργαζόμενοι από τις οικοδομές. ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΟΥΤΕ ΓΚΑΡΣΟΝΙΑ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑπό τη μία να παραμένει πολύ υψηλός ο δείκτης ανεργίας (περίπου 17%) και από την άλλη οι επιχειρήσεις να μην μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους σε προσωπικό, από εργάτες έως και εξειδικευμένους επιστήμονες.
Ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) Γιώργος Στασινός: συνολικά λείπουν 100.000 εργαζόμενοι από τις οικοδομές και 127.000 από τις κατασκευές. Ακόμη, χρειάζονται επιπλέον 10.000 μηχανικοί και περισσότεροι από 50.000 τεχνίτες. Το ότι αυτή η εκτίμηση είναι μετριοπαθής το αποδεικνύει με ανάγλυφο τρόπο η αποτύπωση της εξέλιξης του εργατικού δυναμικού στις κατασκευές, σύμφωνα με έρευνα του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ).
Με βάση αυτή, λοιπόν, το 2008 στον κατασκευαστικό κλάδο απασχολούνταν συνολικά 595.000 άτομα, ενώ το 2019 το εργατικό δυναμικό στον ίδιο κλάδο έφτανε μετά βίας τα 150.000. Το 2020, βάσει της έρευνας του ΙΟΒΕ που επικαλείται στοιχεία της Eurostat, ο κατασκευαστικός κλάδος στην Ελλάδα είχε 61.511 εταιρείες, εκ των οποίων οι 4.830 ειδικεύονταν σε κατασκευές κτιρίων. Το 2009 οι εταιρείες του κλάδου ήταν 112.952, ενώ οι ειδικευμένες σε κατασκευές κτιρίων ήταν 17.372.
Οι Έλληνες καλουπατζήδες/μπετατζήδες και οι σιδεράδες φύγαν στο εξωτερικό. Ομοίως και τα εργατικά χέρια που ασχολούνται με ξυλουργικά, υδραυλικά, ηλεκτρικά.
Στην Ελλάδα στα μπετά είναι οι Αλβανοί, στο χτίσιμο οι Πολωνοί, οι Ρουμάνοι και οι Αιγύπτιοι, στο μπογιάτισμα οι Πολωνοί. Μεγάλη έλλειψη ακόμη υπάρχει στους εργάτες, το λεγόμενο «φτηνό μεροκάματο». Παρατηρήσατε απ’ όλα αυτά κάτι να λείπει; Οι άνθρωποι των κατασκευών παραπονιούνται ότι «απέχουν τα ελληνικά χέρια από τις οικοδομές». Ισως, λένε, πρόκειται για μια διαχρονική παρανόηση ότι η οικοδομή είναι μια πολύ σκληρή δουλειά όπου δεν μπορούν να τη βγάλουν πέρα οι περισσότεροι νέοι και δεν θα την πληρωθούν καλά.
«Στην πραγματικότητα», εξηγεί κατασκευαστής, «τη σκληρή δουλειά κάτω από τον ήλιο ή στο κρύο κάνουν αυτοί που “σιδερώνουν” και οι καλουπατζήδες. Οταν όμως ανεγερθεί η οικοδομή, τα πράγματα είναι πιο χαλαρά». Ναι, σωματική κόπωση υπάρχει, αλλά τα μεροκάματα δεν είναι άσχημα -στη χειρότερη περίπτωση, 50 ευρώ και ασφάλιση για έναν ανειδίκευτο- και δεν είναι κάτι που δεν βγαίνει.
Ζ.Π.
Ο αγροτικός τομέας είναι σε συνεχή μαρασμό. Τα αγροκτήματα ακαλλιέργητα, οι καρποί των δέντρων σαπίζουν πάνω στα δέντρα. Οι ιδιοκτήτες της αγροτικής γης στη πλειοψηφία υπέργηροι και επιβιώνουν από συντάξεις και τις ενισχύσεις της Ε.Ε. Οι εργάτες γης από την Αλβανία που σήκωσαν το βάρος αυτό, μεγάλωσαν και αυτοί σε ηλικία και μειώθηκε το εργατικό δυναμικό. Επιπλέον, οι περισσότεροι αλλοδαποί εργάτες γης πρόκοψαν και απέκτησαν δικό τους κλήρο και έπαψαν να προσφέρουν την έμμισθη εργασία τους. Τα δε παιδιά τους ακολούθησαν άλλους δρόμους και δεν παρέμειναν ως εργάτες γης.
Διαγραφή• Στην οικοδομή οι εργάτες είναι ανύπαρκτοι, ενώ η πλειοψηφία των πρώην αλλοδαπών εργατών (κυρίως από Αλβανία) τώρα έχουν γίνει εργολάβοι.
• Τεράστιες ελλείψεις παρατηρούνται στα τεχνικά επαγγέλματα των υδραυλικών, ηλεκτρολόγων και γενικά των συντηρητών. Ελλείψεις επίσης εντοπίζονται στα τεχνικά επαγγέλματα επισκευής οχημάτων.
Ζ.Π.
Η ΕΛΛΑΔΑ ΔΕΝ ΠΑΡΑΓΕΙ ΟΥΤΕ ΓΚΑΡΣΟΝΙΑ.
ΔιαγραφήΟ τουρισμός είναι σε διαρκή αναζήτηση προσωπικού και οι θέσεις δεν καλύπτονται. Πολλές μονάδες εστίασης και ξενοδοχείων σε τουριστικές κυρίως περιοχές θα μείνουν κλειστές ή θα υπολειτουργούν την φετινή σεζόν λόγω έλλειψης προσωπικού.
• Ειδικευόμενοι λογιστές – φοροτεχνικοί είναι σε έλλειψη.
• Προγραμματιστές είδος προς εξαφάνιση. Υπάρχει τεράστια ζήτηση γιατί όλες οι πλατφόρμες που εξυπηρετούν τις καταναλωτικές ανάγκες απαιτούν εξειδικευμένα στελέχη πληροφορικής. Το πρόβλημα εντείνεται λόγω της δυνατότητας για κινητικότητα που προσφέρει αυτός ο κλάδος, είναι πολλοί αυτοί που απασχολούνται από εταιρείες του εξωτερικού με τηλεργασία και διαμένοντας στην Ελλάδα.
Ζ.Π.
Ούτε Έλληνες, ούτε ξένοι εργάτες πηγαίνουν να δουλέψουν, ούτε στα χωράφια, αλλά ούτε και στις τουριστικές επιχειρήσεις.
ΔιαγραφήΓια χρόνια τις ελιές τις μάζευαν αλλοδαποί, αλλά τώρα δεν υπάρχει κανείς. Η παραγωγή είτε μαζεύεται όπως – όπως από τους ντόπιους είτε εγκαταλείπεται.
Ζ.Π.