ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΑΚΡΩΤΗΡΙΟΥ (1.300 π.Χ.) ΚΑΙ Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΧΑΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΡΩΪΚΟ ΠΟΛΕΜΟ - EΛΛΗΝΟΓΕΝΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΚΑΙ ΛΑΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΣΙΑΤΙΚΗΣ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ (Ε.Α.Χ.) - Η Κιλικία Α'

 

ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΑΚΡΩΤΗΡΙΟΥ (1.300 π.Χ.) ΚΑΙ Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΧΑΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΡΩΪΚΟ ΠΟΛΕΜΟ - Ι΄ ΜΕΡΟΣ - ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΚΑΙ ΛΑΟΙ - ΕΛΥΜΑΪΣ - ΕΛΥΜΑΙΟΙ

 

Η ΕΛΛΗΝΟΠΟΛΙΣ

 

ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΑΚΡΩΤΗΡΙΟΥ (1.300 π.Χ.) ΚΑΙ Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΧΑΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΡΩΪΚΟ ΠΟΛΕΜΟ - Ι΄ ΜΕΡΟΣ Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΚΗΝΗ ΤΟΥ 1.300 Π.Χ. - ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΚΑΙ ΛΑΟΙ - Η χώρα Μιτάννι

ΙA΄ ΜΕΡΟΣ    Η  ΔΙΕΘΝΗΣ  ΣΚΗΝΗ  ΤΟΥ  1.300  Π.Χ.

EΛΛΗΝΟΓΕΝΗ  ΒΑΣΙΛΕΙΑ  ΚΑΙ  ΛΑΟΙ  ΤΗΣ  ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ  ΑΣΙΑΤΙΚΗΣ 

ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ  (Ε.Α.Χ.)

1.    Η Κιλικία Α'

           ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ   ΠΗΓΕΣ  ΓΙΑ  ΤΗΝ  ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ  ΚΙΛΙΚΙΑ 

           Σύμφωνα  με  πανάρχαιες  Ελληνικές  παραδόσεις,  η  Κιλικία  πρώτο-εποικίσθηκε  γύρω   στα  2.000  π.Χ.  από  Έλληνες  Δαναούς.  Σύμφωνα  με  αυτές  τις παραδόσεις,  η  ιστορική   αρχαία  ελληνική  πόλη  της  Κιλικίας,   τα ΑΔΑΝΑ,  ιδρύθηκε από τον μυθικό Δαναό,   Βασιλιά του Άργους,  ο οποίος    έφερε  πολλούς  Δαναούς/Έλληνες από το Άργος  στην   περιοχή,    για  μόνιμη εγκατάσταση  και  έδωσε το όνομα στην μεγαλύτερη πόλη.

         Σύμφωνα με άλλες Ελληνικές παραδόσεις τα  Άδανα  ιδρύθηκαν από τον Τιτάνα  Άδανα, γιό του Ουρανού και της Γης   και αδελφό του Κρόνου    (μαρτυρία Στέφανου του Βυζάντιου).  Όλες πάντως οι αρχαίες  παραδόσεις αποδεικνύουν την Ελληνικότητα της περιοχής.

         Το  παραθαλάσσιο  Κρητομυκηναϊκό  εμπόριο με  τους  Έλληνες  Δαναούς Κίλικες  ήταν  συνεχές  και  εκτεταμένο.     

         Σε  όλη  την  περιοχή  της  Κιλικίας  βρέθηκαν  και  βρίσκονται ΠΑΜΠΟΛΛΑ δείγματα Μυκηναϊκής κεραμικής του 15^ου,  14^ου  και  13^ου  αιώνα π.Χ.   (π.χ.  τα αρχαιολογικά ευρήματα στην κωμόπολη Γκοζλουκουλέ   (Gozlukule),    με κεραμική ύστερου Μυκηναϊκού ρυθμού ΙΙΙ).

       Ο  ΜΥΝ-ΗΤΑΣ  ΤΗΣ  ΚΙΛΙΚΙΑΣ  ΤΩΝ  ΔΑΝΑΩΝ

 Ο   ιστορικός  Στράβωνας λέει  ότι στην Κιλικία βασίλευσαν  δύο  πανάρχαιες ελληνικές  δυναστείες, του Ηετίωνα  και του Μύνητα,  (και  στην  Κιλικία  εμφανίζεται

σαν  γενάρχης  του  πολιτισμού  κάποιος  Μύν-ητας).  Αυτές  οι  Ελληνικές δυναστείες

της  Κιλικίας  ήταν  σύμμαχοι των Τρώων, κατά τον Όμηρο.  Ο  Αχιλλεύς  τους σκότωσε όλους,  κατά  την  διάρκεια της  πολιορκίας  της  Τροίας.

       Η  ΟΝΟΜΑΣΙΑ  ΤΗΣ  ΚΙΛΙΚΙΑΣ 

      Η Κιλικία, σύμφωνα με τους Ελληνικούς μύθους, πήρε το όνομα της από τον Κίλικα,  

τον  γιό του Αγήνορα,  αδελφού του Φοίνικα  και  ιδρυτή του  βασιλείου  των  Θηβών

Κάδμου.  Αρχαιότατη ονομασία της  ήταν  η  Αώα,  από το όνομα ενός  ποταμού της, του Αώου.  Πιθανολογείται  ότι  ο  ποταμός  με  το  όνομα  Αώος  είναι  ο  Κύδνος, κοντά

στην πανάρχαια  Ελληνική πόλη Λυρνησσό, την  οποία  αργότερα οι Χετταίοι  μετονόμασαν  σε  Ταρσό.  Έτσι  ο  Αώος  -  Κύδνος  αποδόθηκε  στα  Χετταιϊκά: χώρα  των  Δαναών  του  

ποταμού  Κύδνου,  Κιζζ-ουβάτνα,  δηλαδή  Κιλικία.      

      Οι  Χετταίοι,  οι  οποίοι  κατέλαβαν  το  1.335  π.Χ.  την  Κιλικία,  την  αναφέρουν  στα  

αρχεία  τους  σαν  ΚΙΖΖΟΥΒΑΤΝΑ  και  σαν  Ούρα Ανταννίγια/Ura Adaniyya  

(χώρα  Δαναών),  τους  δε  πανάρχαιους  κατοίκους  της,  τους  ονόμαζαν  

Danuba - Δαναούς.   

     Σε  Ασσυριακές επιγραφές  από  το  1.300  π.Χ.  η  χώρα  εμφανίζεται  με  τα  ονόματα

    Κούι  / Quwe  και   Κιλίκκου  / khilikku  (Κιλικία).

      Την  Κιλικία  η  Παλαιά  Διαθήκη  αποκαλεί  Κωά  ή  Θεκουέ,  (παραφθορά του Κούι,  Κιλίκου,  Κιζζουβάτνα). 

 ΞΕΝΕΣ   ΠΗΓΕΣ  ΓΙΑ  ΤΗΝ  ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ  ΚΙΛΙΚΙΑ  (ΧΩΡΑ  ΤΩΝ  ΔΑΝΑΩΝ)

         Στις Αιγυπτιακές επιγραφές των Φαραώ Τουθμώσις Β'/Thotmosis II (1.437 π.Χ.) και Αμένοφις Γ'/Amenophis III (1.390  π.Χ)  η πανάρχαια  Κιλικία  εμφανίζεται ως Danuja  

(Ντανούγια),  δηλαδή  χώρα  των  Δαναών.

     Σύμφωνα με την Χιττίτικη επιγραφή της Κάβα που βρέθηκε στην πρωτεύουσα Χαττούσα,  το πρώην βασίλειο Κιζζουβάτνα, ήταν υπό την εποπτεία του μεγάλου Βασιλείου  των  Χετταίων  από το 1.335 π.Χ. με την ονομασία Ούρα Ανταννίγια/Ura Adaniyya (χώρα  Δαναών). 

Τους  πανάρχαιους  κατοίκους  οι  Χετταίοι  τους  ονόμαζαν  Danuba - Δαναοί,  

κάτι που συμφωνεί απόλυτα με τις προηγούμενες Αιγυπτιακές επιγραφές.

      Δαναοί  ήταν  η  κοινή ονομασία για τους Κίλικες  και  από όλους τους   άλλους  μεγάλους προϊστορικούς  λαούς.

       Η Κιλικία,  όπως  και  η  βορειότερη  Καππαδοκία,  ήταν  διάσημη για τα επιβλητικά της  άλογα,  τα  οποία  είχαν  την  φήμη,  ότι  ήταν τα  καλύτερα στον  κόσμο.  Σ’  αυτό  το  θέμα  αναφέρεται  και  η  Παλαιά  Διαθήκη,  η  οποία  γράφει  ότι  από  τον  τόπο  αυτόν   ο βασιλιάς  Σολομώντας  εφοδίαζε  το  βασίλειό  του  με  άλογα.  

Γ Βασ. 10,28           καὶ ἡ ἔξοδος Σαλωμὼν τῶν ἱππέων καὶ ἐξ Αἰγύπτου καὶ ἐκ Θεκουέ, ἔμποροι τοῦ βασιλέως ἐλάμβανον ἐκ Θεκουὲ ἐν ἀλλάγματι·

Γ Βασ. 10,29           καὶ ἀνέβαινεν ἡ ἔξοδος ἐξ Αἰγύπτου, ἅρμα ἀντὶ ἑκατὸν ἀργυρίου καὶ ἵππος ἀντὶ πεντήκοντα ἀργυρίου· καὶ οὕτως πᾶσι τοῖς βασιλεῦσι Χεττιΐν καὶ βασιλεῦσι Συρίας κατὰ θάλασσαν ἐξεπορεύοντο.

Μετάφραση:

Γ Βασ. 10,28             Ο  Σολομών  έφερνε  άλογα  από  την  Κιλικία   και  από  την  Αίγυπτο,   Οι έμποροι του βασιλιά  αγόραζαν τα  άλογα  της Κιλικίας  με χρήματα.  

Γ Βασ. 10,29              Κάθε  άρμα που  εισαγόταν  από την Αίγυπτο  και  την  Κιλικία,  στοίχιζε  100  αργύρια  και  κάθε  άλογο  50  αργύρια. Έτσι, όλοι οι βασιλιάδες των Χετταίων, των Συρίων  και  των  άλλων  παραθαλασσίων  λαών, αγόραζαν άλογα απ’ αυτούς.

ΟΙ  ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ  ΠΟΛΕΙΣ  ΤΗΣ  ΚΙΛΙΚΙΑΣ

1η     Τα  Άδανα.  Είναι κτισμένα στην πεδινή περιοχή της Κιλικίας, στις όχθες του ποταμού Σάρου.

2^η     Η  Ταρσός,  η  οποία  στην αρχαιότητα  ήταν  η  πρωτεύουσα της ορεινής Κιλικίας.    

Δεν  γνωρίζουμε  το  προηγούμενο αυθεντικό  ελληνικό  όνομα  της  Ταρσού.  Πιθανώς  να  ήταν  το  Ομηρικό: Λυρνησσός.  Το  όνομα  Ταρσός μάλλον  το έδωσαν οι  Χετταίοι   από  το  όνομα   του  θεού  τους  Τάρζα / Ταρκού / Tarkhu.  Στην Ταρσό,  στα  πανάρχαια

 πρωτοελληνικά χρόνια  υπήρχε  λιμνοθάλασσα.  Η πόλη ήταν παραθαλάσσια  και  είχε λιμάνι πάνω στην λιμνοθάλασσα,  η οποία σταδιακά αποξηράνθηκε, με αποτέλεσμα η Ταρσός να εισχωρήσει περίπου 15  χιλιόμετρα  εσωτερικά στην ξηρά.  Από  τότε το λιμάνι της πόλης μεταφέρθηκε στο  επίνειο  Ζεφύριο. 

Η  Ταρσός  στα χρόνια του Στράβωνα, είχε  φιλολογικές και φιλοσοφικές  σχολές,  που

  ήταν  περιζήτητες από σπουδαστές τού τότε γνωστού κόσμου.  Πλήθος διδασκάλων, όπως οι στωικοί φιλόσοφοι Αντίπατρος και Αρχέδημος, οι δύο Αθηνόδωροι, οι γραμματικοί Αρτεμίδωρος και Διόδωρος, αλλά και ο τραγικός ποιητής Διονυσίδης  ήρθαν  σαν  δάσκαλοι 

 και  δίδαξαν  στην  πόλη.

3^η     Το  Ζεφύριο.  Τον 2ο αιώνα μ.Χ. μετονομάστηκε σε  Ανδριανόπολις, προς τιμή του ρωμαίου  αυτοκράτορα Ανδριανού  και στα νεώτερα χρόνια πήρε το όνομα Μυρσίνη, λόγω του φυτού Μυρσού,  που υπήρχε  άφθονο στην περιοχή.

4^η       Η  Μοψουεστάς,  (Μόψου  Εστία),  η  οποία  σύμφωνα με τις παραδόσεις ιδρύθηκε από τον Έλληνα μάγο Μόψο, ο οποίος έζησε  εκεί  ΠΡΙΝ την εποχή του Τρωικού πολέμου.

 5^η     Οι  Σόλοι.  Η πόλη ιδρύθηκε τον 7ο αιώνα π.χ. από Ρόδιους ναυτικούς  και

  ήταν η πατρίδα του διάσημου ποιητή Αράτου των Σόλων (315 - 240 π.Χ.).

    Ο  Όμηρος  περιγράφει  δύο  μεγάλες  πόλεις  των  Ελλήνων  Κιλίκων,  τις:

 6^η    α.  Υποπλακίη Θήβη  (πιθανώς  τα  Άδανα)  

 7^η    β.   Λυρνησσό  (πιθανώς  να  είναι  η  μεταγενέστερη  Ταρσός).

Άποψη της Σελεύκειας της Κιλικίας από το Αρχαίο Στάδιο.

 8^η    Η   Σελεύκεια  επί  Καλυκάνδου.  Η  πόλη  ιδρύθηκε από  τον  Έλληνα  Βασιλιά της Συρίας  (301  - 281 π.Χ.)   Σέλευκο  Α'  τον Νικάτορα  (356  - 281  π.Χ.),   τον  

σημαντικότερο  από  τους διαδόχους  του Μεγάλου  Αλεξάνδρου.  Πρωτεύουσα   του  

απέραντου Βασιλείου  του  ήταν  η  κοντινή  ένδοξη  Ελληνική  πόλη  Αντιόχεια.  Το  

τεράστιο  κράτος  του  Σελεύκου  Α’  εκτεινόταν  από  την Ελληνική  Κιλικία  μέχρι  και  

το  σημερινό  Αφγανιστάν,  μέρος  του  Ινδουστάν  και  μεγάλο  τμήμα  της  νότιας  

Σιβηρίας.  Η  έκτασή  του δηλαδή  ήταν  πάνω  από  5.000.000  τ.χ.      

 9^η    Η  Σελινούς

10^η   Η  Ιεράπολις

11^η   Το  Ανεμούριον

12^η   Η  Αλεξάνδρεια  η  Μικρά   (Αλεξανδρέττα  - Iskenderun)

13^η   Η   Αφροδισιάς

14^η   Η   Ελεούσα

15^η   Η   Ανάζαρβος 

16^η   Η   Μυρίανδρος

17^η   Η   Αιγαία  (!)

18^η   Η  Κελένδερις

19^η   Η  Νάγιδος

20ή   Η   Αρσινόη

21^η    Ο   Μάλλος

22^η    Η   Ισσός

23^η    Η  Αντιόχεια  η  Μικρά

24^η       Η Διοκαισάρεια Κιλικίας

Η  Διοκαισάρεια  Κιλικίας ήταν μία από τις δύο ομώνυμες Αρχαίες Ελληνικές

 πόλεις που αναπτύχθηκαν στην αρχαιότητα. Η άλλη  Διοκαισάρεια  βρίσκεται  στην  Φιλισταία.  Την συγκεκριμένη της 

Κιλικίας, που βρίσκεται δυτικά της σύγχρονης Μερσίνης, σύμφωνα με την παράδοση φέρεται να την ίδρυσε ο μυθικός ήρωας του Τρωικού πολέμου ο Αίας ο Τελαμώνιος,  ο αδελφός του Τεύκρου.

Αρχικά η πόλη αυτή δημιουργήθηκε γύρω από ένα αρχαίο ιερό της Όλβας, κάποιας παλαιότερης τοπικής θεότητας  και  στη συνέχεια ταυτίσθηκε με τον Δία 

τον Όλβιο.  Έτσι η πόλη απαντάται επίσης και με το όνομα Ολβιανόπολη.
     Η Διοκαισάρεια ήταν κτισμένη σε πεδιάδα (λεκανοπέδιο) μεταξύ λόφων επί της κεντρικής ρωμαϊκής οδού που οδηγούσε στη Σελεύκεια Ισαυρίας. Ο δε ναός και το ιερό προστατευόταν από ισχυρό οχυρό με πύργους. Είναι αδιευκρίνιστο πως χωρίζονταν οι δύο πόλεις Όλβα και Διοκαισάρεια, του χώρου που αναπτυσσόταν η κάθε μία, καθώς και οι υπ΄ αυτών υπαγόμενες περιοχές, με συνέπεια πολλοί να τις ταυτίζουν. Σήμερα στην περιοχή αυτής σώζεται τμήμα του περίλαμπρου ναού του Ολβίου Διός που πρόκειται για περίπτερο ναό με υψηλούς κίονες που φέρουν κιονόκρανα κορινθιακού ρυθμού που χρονολογείται από τον 3ο αιώνα π.Χ., καθώς και ένας ελληνιστικός πύργος της ίδιας εποχής στα βόρεια της πόλης. Επίσης σώζονται λείψανα αρχαίου Νυμφαίου, ενός ναού αφιερωμένου στη θεά Τύχη του 1ου αιώνα, τμήματα αρχαίου θεάτρου, του 2ου αιώνα (μ.Χ.), ρωμαϊκού υδραγωγείου και της ρωμαϊκής οδού. Εκτός των τειχών της πόλης εντοπίστηκε από την αρχαιολογική έρευνα μεγάλη νεκρόπολη με λαξευτούς τάφους και σαρκοφάγους των ρωμαϊκών και των πρώτων χριστιανικών χρόνων, καθώς και αρχαία νομίσματα με το όνομα της πόλης. Εκ των αναφορών αυτών διαφαίνεται ότι η πόλη είχε ιδιαίτερη ανάπτυξη και ευημερία κόβοντας δικά της νομίσματα.

Ζ.ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ