ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΑΚΡΩΤΗΡΙΟΥ (1.300 π.Χ.) ΚΑΙ Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΧΑΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΡΩΪΚΟ ΠΟΛΕΜΟ - Ι΄ ΜΕΡΟΣ Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΚΗΝΗ ΤΟΥ 1.300 Π.Χ. - ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΚΑΙ ΛΑΟΙ - Η Χώρα των Χουρριτών
ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΑΚΡΩΤΗΡΙΟΥ (1.300 π.Χ.) ΚΑΙ Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΧΑΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΡΩΪΚΟ ΠΟΛΕΜΟ - Ι΄ ΜΕΡΟΣ Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΚΗΝΗ ΤΟΥ 1.300 Π.Χ. - ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΚΑΙ ΛΑΟΙ - ΟΙ ΣΗΜΙΤΕΣ ΑΜΟΡΡΑΙΟΙ
Ι΄ ΜΕΡΟΣ Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΚΗΝΗ ΤΟΥ 1.300 Π.Χ.
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΚΑΙ ΛΑΟΙ
3. Η χώρα Μιτάννι
 |
| Χάρτης της Άνω Μεσοποταμίας (1.400 π.Χ.) που δείχνει το Βασίλειο Μιτάννι ανάμεσα στο Ελληνοκασσιτικό βασίλειο της Βαβυλώνας, στην Αίγυπτο και στο βασίλειο των Eλληνοχετταίων |
Η χώρα με το όνομα Μιτάννι άκμασε ανάμεσα στο 1.500 -1.300 π.Χ. Το βασίλειο αυτό καταλύθηκε στην περίοδο του Τρωϊκού πολέμου.
Στην σφηνοειδή γραφή των Χετταίων η χώρα αυτή αναφέρεται σαν KUR Mi-it-ta-ni (που πιθανώς σημαίνει: οι Χουρρίτες του ποταμού), στην Ασσυριακή σφηνοειδή ονομάζεται Χανιγκαλμπάτ και στα Αιγυπτιακά ιερογλυφικά κείμενα αναφέρεται σαν Ναχαρίν.
Το κράτος των Μιτάννι δημιουργήθηκε μετά την περιβόητη και απίστευτη καταδρομική εκστρατεία του Ελληνοχετταίου βασιλιά Μύρσιλου I, το 1.595 (κατ’ άλλους το 1.531 π.Χ). Ο Μύρσιλος, σαν άλλος Μέγας Αλέξανδρος, με πολύ στρατό, βάδισε ταχύτατα περίπου 1.000 χιλιόμετρα από την χώρα του στην Βαβυλώνα, την πρωτεύουσα του Αμορρίτικου σημιτικού βασιλείου της δυναστείας του Χαμουραμπί, την κατέλαβε και την λεηλάτησε. Την παρέδωσε μετά στους συμμάχους και ομοφύλους του Ελληνοκασσίτες και στη συνέχεια επέστρεψε στην Χαττούσα, για να μην επανέλθει ποτέ πια στην Βαβυλώνα.
Μετά 100 περίπου χρόνια οι Αχαιοί των Μυκηνών με πολύ στρατό και στόλο κατέλαβαν την Κύπρο.
Η χώρα των Μιτάννι αναδείχθηκε στη τότε διεθνή σκηνή σαν μία περιφερειακή δύναμη, αμέσως μετά την καταστροφή της Σημιτικής Αμορρίτικης Βαβυλώνας από τους Χετταίους (1.595 π.Χ.), έχοντας να αντιμετωπίσει μία σειρά από αδύναμους Ασσύριους
βασιλείς. Πιστεύεται ότι οι αντιμαχόμενες Χουρρίτικες φυλές και διάφορα μικρά πόλεις-κράτη της άνω Μεσοποταμίας, ενώθηκαν με την βία από τον Βασιλιά των Χετταίων
Μύρσιλο, έτσι ώστε να αποτελέσουν ένα ενδιάμεσο σάκο προστασίας, ανάμεσα στην αυτοκρατορία των Χετταίων και τους Σημιτικούς λαούς της Μεσοποταμίας. Δεδομένου ότι η σημιτική νότια Μεσοποταμία είχε εξουδετερωθεί και την κυβερνούσαν πλέον οι ομόφυλοι Ελληνοκασσίτες, η μόνη δύναμη που είχε απομείνει στην περιοχή ήταν οι
Ασσύριοι, στην άνω Μεσοποταμία. Αυτή η ευφυής πολιτική οδήγησε στο σχηματισμό του βασιλείου του Μιτάννι, σαν ένα βασίλειο - μαριονέτα των Χετταίων, ένα κράτος - ασπίδα από τις επιθέσεις των Ασσυρίων.
Στην αρχή οι σημίτες Ασσύριοι ήταν αποδυναμωμένοι και έτσι ο πιο σημαντικός αντίπαλος των Μιτάννι στην περιοχή ήταν οι Αιγύπτιοι. Μετά από πολλές στρατιωτικές και διπλωματικές αψιμαχίες το βασίλειο των Μιτάννι σταθεροποίησε τα σύνορά του με
την Αίγυπτο. Τελικά όμως υπέκυψε στις επιθέσεις των Σημιτών Ασσυρίων και αποτέλεσεεπαρχία της Μέσης ασσυριακής αυτοκρατορίας.
Στο απόγειο της δύναμής της, κατά τη διάρκεια του 14ου αιώνα π.Χ., το βασίλειο Μιτάννι είχε πρωτεύουσα την Βασουκάνη, η θέση της οποίας είναι κοντά στις πηγές του ποταμού
Αβόρα, παραποτάμου του Ευφράτη. Το βασίλειο κυβερνούσε μία Ινδοελληνική άρχουσα τάξη με ένα κατά βάση Χουρριανικό πληθυσμό. Ο θρυλικός ιδρυτής της δυναστείας του βασιλείου (1.500 π.Χ.) ήταν ένας βασιλιάς που ονομαζόταν Κίρτα, με διάδοχο τον
βασιλιά Σουτάρνα. Τίποτα δεν είναι γνωστό σχετικά με τους δύο αυτούς βασιλείς.
Ένα σημαντικό στοιχείο του πολιτισμού των Μιτάννι είναι ότι διέδωσαν, μέσω της
Συρίας και της Μεσοποταμίας σε όλη την Ανατολή, την τέχνη και την τεχνοτροπία μιας
κεραμικής, ενός καθαρά Ελληνικού - Αιγαιακού τύπου.
Η γεωγραφική θέση της χώρας των Μιτάννι
Η χώρα των Μιτάννι, που βρισκόταν στην Βόρεια Μεσοποταμία, είχε σαν κέντρο την κοιλάδα του ποταμού Αβόρα ( Κhabur) με δύο πρωτεύουσες: Την Tαϊτή και την Βασουκάνη (στις Ασσυριακές πηγές ονομάζονται Taidu και Ushshukana αντίστοιχα). Στη βόρεια Συρία εκτεινόταν από τα βουνά του Ταύρου στα δυτικά μέχρι την πόλη Nούζη (το σύγχρονο Κιρκούκ) και τον ποταμό Τίγρη στα ανατολικά. Στα νότια εκτεινόταν από το Χαλέπι (Nουχάση) και το Μαρί δυτικά, μέχρι τον Ευφράτη στα ανατολικά.
Γεωγραφικά το κράτος του Μιτάννι τοποθετείται στην βόρεια Μεσοποταμία και στην βόρεια Συρία.
Οι Μιτάννι ελέγχανε τους εμπορικούς δρόμους από τον ποταμό Αβόρα και τον άνω
Ευφράτη μέχρι την Καρχεμίς. Για ορισμένο διάστημα κυριαρχούσαν και στις πηγές του
Τίγρη και στους δρόμους προς την Νινευή, Αρμπίλ, Ασσούρ και Νούζη. Στα ανατολικά
διατηρούσαν πολύ καλές σχέσεις με τους Κασσίτες της Βαβυλώνας.
Οι σύμμαχοι των Μιτάννι ήταν μικρότερα ελληνοχουριτικά βασίλεια όπως αυτά της
Κιζζουβάτνα (Κιλικία), του Μουκίς, της Ευαγορίτιδας (Ουγκαρίτ), της Κουάτνα και ων πόλεων δίπλα στον ποταμό Ορόντη όπως της Νίβας, του Αλαλάχ, της Έμπλα, της Χάμα και της
Καδύτου.
Το κλίμα της περιοχής ήταν κατάλληλο για γεωργική εκμετάλλευση, η γη ήταν πολύ
εύφορη και η κτηνοτροφία με αιγοπρόβατα και βοοειδή ευδοκιμούσε.
Το όνομα Μιτάννι
Ο Αιγύπτιος αστρονόμος Αμεμεμχέτ έγραψε το 1.480 π.Χ. «Απομνημονεύματα». Εκεί αναφέρει για πρώτη φορά την «ξένη χώρα που ονομάζεται Μιτάννι».
Η χώρα Μιτάννι αναφέρεται ως Mαρυάννου, Nαχαρίν και Μιτάννι από τους
Αιγυπτίους, ως Χούρρι από τους Χετταίους και ως Χανιγκαλμπάτ από τους Ασσύριους. Ένα κείμενο των Χετταίων, από την εποχή του Mύρσιλου Α΄, αναφέρει ένα «Βασίλειο των Χούρρι».
Ο ίδιος ο βασιλιάς των Μιτάννι Τουσράττα σε σφηνοειδή γραφή που βρέθηκε στις πινακίδεςτης Αμάρνα, αναφέρεται στο βασίλειό του σαν «βασίλειο της Χανιγκαλμπάτ». Αιγυπτιακές πηγές γράφουν την Μιτάννι «ΝΧΡΝ», η οποία είναι συνήθως προφέρεται ως Ναχαρίν, ίσως
από την σημιτική Ασσυριακή λέξη για το ποτάμι.
Η φυλετική καταγωγή και η γλώσσα του λαού της χώρας
Μιτάννι
Η επίσημη ακαδημαϊκή κοινότητα των ιστορικών αναφέρει ότι «η εθνικότητα του λαού της Μιτάννι είναι δύσκολο να εξακριβωθεί». Έχει γίνει δεκτό ότι τίποτα ασφαλές δεν μπορεί να συναχθεί με βάση τα τρέχοντα στοιχεία. Όπως καλά γνωρίζουμε δεν υπάρχει καμιά σκέψη
στην σημερινή ανθελληνική ιστοριογραφία, για οποιαδήποτε αναφορά και συσχέτιση για
ελληνογενή προέλευση της χώρας των Μιτάννι. Πολλά ονόματα της αριστοκρατίας των
Μιτάννι και ειδικά ορισμένες θεότητες παραπέμπουν σε πολύ αρχαία Ινδο-Ελληνική
προέλευση (Βαρούνα, Ίντρα, Νασάτυα, Μίτρα), αν και μερικοί νομίζουν ότι είναι
Ελληνοκασσιτικά.
Η γλώσσα του λαού των κοινών ανθρώπων, η Χουρρίτικη γλώσσα , δεν είναι ούτε ινδοευρωπαϊκή, ούτε σημιτική. Σχετίζεται με την γλώσσα των κατοίκων της Ουραρτού,
και θα μπορούσε να είναι ένας πανάρχαιος κλάδος της πρωτόγονης Ελληνοπελασγικής,
στην οποία να ανήκει και η σημερινή Βασκική, με την οποία μοιάζουν μορφολογικά.
Δυστυχώς δεν υπάρχουν αξιόλογοι, ικανοί και ψυχωμένοι έλληνες γλωσσολόγοι για να
ψάξουν προς αυτήν την κατεύθυνση.
Από τις Ακκαδικές επιγραφές γνωρίζουμε ότι οι Χουρρίτες ζούσαν στα ανατολικά του ποταμού Τίγρη, στην βόρεια Μεσοποταμία και στην κοιλάδα του ποταμού Αβόρα. Οι Χουρρίτες αναφέρονται στα κείμενα της Nουζή, στα κείμενα της Ευαγορίτιδος (Ουγκαρίτ),
στα αρχεία των Χετταίων, στα αρχεία της Μαρί, στις πινακίδες της Αλλαλάκ, (στρώμα VII, από το τελευταίο μέρος της αρχαίας βαβυλωνιακής περιόδου). Επίσης αναφέρονται άτομα με Χουρριανικά ονόματα στις εκβολές του ποταμού Ορόντη. Μία πινακίδα των Χετταίων, από την εποχή του Mυρσίλου Ι,αναφέρει έναν «βασιλιά των Χουρριτών». Η ορολογία αυτήχρησιμοποιήθηκε
για τελευταία φορά για το βασιλιά Tουσράττα των Μιτάννι, στα αρχεία της Αμάρνα. Οι ορεινοί
Χουρρίτες της Ανατολίας, η Ελληνική Κιλικία (Kιζζουβάτνα) στα δυτικά και η Iσούβα στο βορρά ήταν φίλοι και έγιναν σημαντικοί σύμμαχοι της χώρας των Μιτάννι.
Ορισμένες σωζόμενες λέξεις των Μιτάννι παραπέμπουν σε πανάρχαια Ινδο-Ελληνική
γλώσσα. Π.χ. άικα – έκα = ένας, μία (αρχαία ελληνικά – έκαστος = ο καθένας), τέρα = τρεις,
πάντσα = πέντε, σάπτα = επτά, νάβα = εννέα, βαρτάνα = φέρτε (στα αρχαία Μακεδονικά β=φ=π),
μπαμπρού = καφέ, παλίτα = γκρίζο, πιγκαλά = κόκκινο, βισούβα = ηλιοστάσιο, μίστα = πληρωμή (μισθός;). Οι πολεμιστές των Μιτάννι αποκαλούνται Μάρυα, ο όρος για τον πολεμιστή στα σανσκριτικά.
Μέσα σε μερικούς αιώνες από την πτώση της πρωτεύουσας Βασουκάνη στην Ασσυρία, ο λαός των Μιτάννι είχε πλήρως εκσημιτισθεί και γλωσσικά μιλούσε πλέον τα σημιτικάΑραμαϊκά. Ακριβώς το ίδιο είχε συμβεί με τους Φιλισταίους στην Παλαιστίνη. Η χρήση της Χουρρίτικης γλώσσας άρχισε να αποθαρρύνεται με βίαιο τρόπο σε όλη την νεο-ασσυριακή σημιτική αυτοκρατορία .
Το 1.000 π.Χ. σε επιγραφές των Ασσυρίων βασιλέων Αντάντ-Νιραρί ΙΙ και Σαλμανασάρ ΙΙΙ,
η λέξη Μιτάννι – Χανιγκαλμπάτ, χρησιμοποιείται πλέον μόνο ως γεωγραφικός όρος.
Ο στόχος επιτεύχθηκε. Η γενοκτονία του λαού των Χουρριτών – Μιτάννι εξετελέσθη
πλήρως.
Ιστορία του βασιλείου Μιτάννι
Οι γνωστοί Βασιλείς των Μιτάννι Όλες οι χρονολογίες της ιστορίας των Μιτάννι
συσχετίζονται και αντιστοιχίζονται με αυτές των Χετταίων, των Αιγυπτίων και των
Ασσυρίων. Δεν υπάρχουν μέχρι σήμερα αυθεντικές ιστορικές πηγές για την ιστορία του
βασιλείου Μιτάννι, με προέλευση από τους ίδιους τους Μιτάννι. Ότι γνωρίζουμε βασίζεται κυρίως σε πηγές των Ασσυρίων, Χετταίων και Αιγυπτίων,
καθώς και σε διάφορες επιγραφές που βρέθηκαν στη Συρία.
1. Kίρτα: (1.500 π.Χ. )
2. Σουτάρνα Ι: (1.480 π.Χ.)
Ο Σουτάρνα ήταν γιός του Kίρτα και βασιλιάς των Μιτάννι (η χώρα Nαχαρίν κατά τους Αιγύπτιους). Στην εποχή του έγινε η πολυθρύλητη μάχη της Μεγιδώ. Στην πόλη Μεγιδδώ της Φιλισταίας, μία συμμαχία πολλών φυλών της περιοχής, στρατός από την χώρα των Μιτάννι και
στρατός από την πόλη της Καδύτου, όλοι υπό τις διαταγές του βασιλιά της Καδύτου, έδωσαν μία φονική μάχη (1.465 π.X.). Η αιγυπτιακή νίκη στην Μεγιδώ άνοιξε για τους αιγυπτίους το δρόμο προς τον βορρά. Σύμφωνα με τις αιγυπτιακές πηγές ο Φαραώ Τούθμωσις ΙΙΙ, στο 33ο έτος της βασιλείας του, με αιγυπτιακά στρατεύματα διέσχισε τον Ευφράτη στο Καρχεμίς, μετά την
μάχη στην Μεγιδώ και κατέλαβε εκτάσεις της χώρας των Μιτάννι. Ο αιγυπτιακός στρατός
έφθασε και κατέλαβε μία πόλη που ονομάζεται Iρύν (σήμερα Eρίν, 20 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Χαλεπίου.) Διέπλευσε τον Ευφράτη στο Eμάρ και στη συνέχεια επέστρεψε στην Αίγυπτο.
Ο Αιγύπτιος βασιλιάς κυνήγησε ελέφαντες στη λίμνη Nίγια. Ο μέσος Ορόντης και η Φοινίκη
έγιναν τότε αιγυπτιακό έδαφος.
3. Παρρατάρνα: γιός του Kίρτα (1.460 π.Χ)
Ο ικανός βασιλιάς Παραττάρνα των Μιτάννι, επεξέτεινε το βασίλειο δυτικά προς το Χαλέπι (Aleppo) και έκανε υποτελή την Φιλισταιϊκή πόλη Αλλαλάκ του βασιλιά Ιντριμή.
Η Kιζζουβάτνα (Κιλικία) στα δυτικά και η Ασσυρία στα ανατολικά γίνονται κράτη υποτελή
στους Μιτάννι. Ο βασιλιάς Παρρατάρνα αναφέρεται σε μία πινακίδα σφηνοειδούς γραφής
στην πόλη Νουζή και σε μία επιγραφή στην πόλη Αλαλάκ του Βασιλιά Ιντριμή.
4. Σαουστάταρ: (1.430 π.Χ.)
Επί των ημερών του οι Αχαιοί καταλαμβάνουν την Κύπρο. Είναι σύγχρονος του Iντριμή της Aλαλάκ. Το βασίλειο των Μιτάννι ισχυροποιήθηκε πολύ κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Σαουστάταρ. Ο Σαουστάταρ λεηλάτησε την ασσυριακή πρωτεύουσα της Aσσούρ κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Nουρ-Ιλί. . Αυτό είναι γνωστό από ένα έγγραφο των Χετταίων, την λεγόμενη συνθήκη Σουπιλουλιούμα - Σατιβάζα. Μετά την άλωση της Aσσούρ, η Ασσυρία
άρχισε να πληρώνει φόρο υποταγής στους Μιτάννι, μέχρι την περίοδο του βασιλιά Eριντά-Αντάντ Ι (1.390 – 1.366 π.Χ.).
ενσωματώθηκαν στο κράτος των Μιτάννι από τον Σαουστάταρ.
 |
| Η σφραγίδα του Βασιλιά των Μιτάννι Σαουστάταρ (1.420 π.Χ.). Λιοντάρια και άλλα ζώα περιστοιχίζουν ένα φτερωτό ήλιο. Το 1.420 π.Χ. είναι το έτος της Αχαϊκής εκστρατείας στην Κύπρο. |
Η στρατιωτική υπεροχή των Μιτάννι βασίστηκε στην χρήση του δίτροχου πολεμικού άρματος, το οποίο θεωρείται ανακάλυψη των Μιτάννι.
Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Φαραώ της Αιγύπτου Αμενχοτέπ II, οι Μιτάννι φαίνεται να έχουν ανακτήσει την επιρροή στη μέση κοιλάδα του ποταμού Ορόντη, που είχε κατακτηθεί από τον Tουθμώσις III. Ο Αμενχοτέπ ΙΙ εισέβαλε στην Συρία το 1.420 π.Χ. δηλαδή την
εποχή της εκστρατείας των Αχαιών στην Κύπρο (1.420 π.Χ). Οι ταυτόχρονες εκστρατείες των Αιγυπτίων και των Αχαιών προς ανατολάς, συμμάχων από παλιά, μας κάνει να υποθέσουμε δραστήριες διπλωματικές σχέσεις των κρατών της εποχής.
5. Αρτατάμα Ι: (1.400 π.Χ.)
Ο Αρτατάμα είναι σύγχρονος του Φαραώ Αμενχοτέπ II (1.426 – 1.400 π.Χ.).
Αναφέρεται ότι έκανε συνθήκη ειρήνης με τον Φαραώ της Αιγύπτου Τούθμωσις IV
(1.401 – 1.391 π.Χ.).
Ο βασιλιάς των Χετταίων Τάνταλος (Tανταλίγια) ξεκίνησε πόλεμο εναντίον των
δορυφόρων κρατών των Μιτάννι: της Κιλικίας (Kιζζουβάτνα), της Αρζάβα, της Ισούβα και του Χαλεπίου.
Μετά από μερικές επιτυχίες εναντίον των Φαραώ για τον έλεγχο της Συρίας, ο βασιλιάς
των Μιτάννι ζήτησε ειρήνη με την Αίγυπτο και τελικά η Αίγυπτος και οι Μιτάννι έγιναν σύμμαχοι. Τα σύνορα καθορίσθηκαν μεταξύ Αιγύπτου και Μιτάννι στον ποταμό Ορόντη
Η Ελληνική πόλη Ευαγορίτιδα (Ουγκαρίτ) παρέμεινε μέρος του αιγυπτιακού εδάφους
Φιλικά γράμματα, πολυτελή δώρα και επιστολές άρχισαν να ανταλλάσσονται μεταξύ
των Αιγυπτίων και των Μιτάννι. Οι Μιτάννι ενδιαφέρονταν ιδιαίτερα για τον Αιγυπτιακό χρυσό. Όλη αυτή η φιλία κατέληξε σε ένα αριθμό βασιλικών γάμων. Η κόρη του βασιλιά
Aρτατάμα Ι, η Κίλου – Χέπα, παντρεύθηκε τον Αιγύπτιο Φαραώ Tούθμωσις IV. Η κόρη του Σουττάρνα ΙΙ, παντρεύθηκε τον Φαραώ Αμενχοτέπ ΙΙΙ , ο οποίος κυβέρνησε την Αίγυπτο στις αρχές του 14ου αι. π.Χ. Σε άλλο μεταγενέστερο βασιλικό γάμο η Tάντου – Χέπα, η κόρη του Tουσράττα, στάλθηκε στην Αίγυπτο. Όταν ο Φαραώ Αμενχοτέπ ΙΙΙ αρρώστησε, ο βασιλιάς των Μιτάννι του έστειλε ένα άγαλμα της θεάς Σάουκα ( Ιστάρ ) της Νινευή , που είχε τη φήμη ότι θεραπεύει όλες τις ασθένειες..
6. Σουτάρνα ΙΙ: (1.365 π.Χ.)
Ο Σουτάρνα ήταν ο βασιλιάς των Μιτάννι την εποχή της Αργοναυτικής εκστρατείας (1.360 π.Χ.). Η κόρη του παντρεύτηκε τον Φαραώ Αμενχοτέπ Γ '.
Στα χρόνια της βασιλείας του Ασσύριου Eρίντα -Αντάντ Ι (1.390 – 1.366 π.Χ.) η επιρροή
των Μιτάννι επί της Ασσυρίας υποχώρησε σημαντικά. Αργότερα ο βασιλιάς Aσούρ - Ουμπαλίτ I
(1.365 – 1.330 π.Χ.) της Ασσυρίας επιτέθηκε στον Σουττάρνα ΙΙ, τον νίκησε και προσάρτησε
μεγάλες περιοχές της χώρας των Μιτάννι στην Ασσυρία, στο μέσα του 14ου αιώνα π.Χ., καθιστώντας την χώρα του μεγάλη δύναμη.
7. Aρτασουμάρα
Μετά τον Σουτάρνα ΙΙ ανέβηκε στον θρόνο ο γιός του Αρτασουμάρα, ο οποίος γρήγορα δολοφονήθηκε.
8. Tουσράτα: (1.350 π.Χ.)
Είναι σύγχρονος του βασιλιά των Χετταίων Ιππόλυτου Ι (Suppiluliumas Ι) και των
Φαραώ της Αιγύπτου Αμενχοτέπ ΙΙΙ και του Αμενχοτέπ ΙV σύμφωνα με της πινακίδες
της Αμάρνα.
Ο Tουσράττα πήρε τον τίτλο «βασιλιάς της χώρας Μιτάννι» ενώ ο επόμενος βασιλιάς
Aρτατάμα ΙΙ ονομάζεται «βασιλιάς της Χούρρι».
Μετά τον θάνατο του Σουτάρνα ΙΙ, η χώρα των Μιτάννι συνταράχθηκε από τον πόλεμο της διαδοχής. Τελικά ο Tουσράττα, ο γιος του Σουτάρνα ΙΙ, ανέβηκε στο θρόνο, αλλά η
βασιλεία είχε αποδυναμωθεί σημαντικά και οι Χετταίοι και οι Ασσύριοι απειλούσαν συνεχώς
το βασίλειο. Την ίδια στιγμή, οι διπλωματικές σχέσεις με την Αίγυπτο εξασθένησαν, γιατί οι
Αιγύπτιοι φοβήθηκαν την αυξανόμενη δύναμη των Χετταίων και των Ασσυρίων.
 |
| Πινακίδα με σφηνοειδή γραφή. Είναι μία επιστολή από τον βασιλιά Τουσράττα των Μιτάννι (1.350 π.Χ.) στον Φαραώ Αμενχοτέπ ΙΙΙ. |
Ο βασιλιάς των Χετταίων Ιππόλυτος (Suppiluliuma) εισέβαλεστις υποτελείς χώρες των Μιτάννι στην βόρεια Συρία και επέβαλε σαν ηγέτες πιστούς φίλους των Χετταίων.
Ο Σημίτης Αμορραίος βασιλιάς Αζιρού έκανε μία μυστική συμφωνία με το βασιλιά των Χετταίων Suppiluliuma Ι. Η Κιλικία (Kιζζουβάτνα), που είχε αποστατήσει από τους Χετταίους,
ανακαταλήφθηκε από τον Ιππόλυτο, ο οποίος στην συνέχεια εισέβαλε στην δυτική κοιλάδα του Ευφράτη και απέσπασε από τους Μιτάννι πολλά εδάφη μεταξύ των οποίων και την Ισούβα.
Μετά προσπάθησε να καταλάβει την πρωτεύουσα Βασουκάνη, χωρίς να τα καταφέρει, αλλά
λεηλάτησε την χώρα και άρπαξε αιχμαλώτους, βοοειδή, πρόβατα και άλογα.
Σε μια δεύτερη εκστρατεία, οι Χετταίοι διέσχισαν ξανά τον Ευφράτη και κατέλαβαν το Χαλέπι,
την Mουκίς, την Nίγια, την Aραχάτι, την Aπίνα, την Κάτνα καθώς και ορισμένες πόλεις, τα ονόματα των οποίων δεν έχουν διασωθεί., Ο Ιππόλυτος (Σουπιλολιούμα) στις σφηνοειδείς
πινακίδες ισχυρίζεται ότι έχει υποτάξει όλη τη γη: «από το Όρος του Λιβάνου μέχρι την αντίπερα όχθη του Ευφράτη».
9. Aρτατάμα ΙΙ: (1.340 π.Χ.)
Ο Αρτατάμα ΙΙ έκανε συνθήκη ειρήνης με τον βασιλιά των Χετταίων Ιππόλυτο Ι
(Suppiluliumas Ι). Ωστόσο, από την εποχή του Eρίντα - Αντάντ Ι (1.390 – 1.366 π.Χ.) η επιρροή
των Μιτάννι επί της Ασσυρίας ήταν σε μεγάλη κάμψη. Ο Eρίντα Αντάντ Ι ασχολήθηκε και
με τις δυναστικές διαμάχες των Μιτάννι.
10. Σουτάρνα ΙΙΙ:
Είναι σύγχρονος με τον βασιλιά των Χετταίων Ιππόλυτο Ι (Suppiluliumas Ι).
11. Σατιβάζα ή Κουρτιβάζα: (1.320 π.Χ.)
Στα χρόνια πριν τον Τρωϊκό πόλεμο η χώρα των Μιτάννι συνταράσσεται από εμφύλιο πόλεμο ανάμεσα στους γιούς του Τουσράττα. . Στην αναταραχή που ακολουθεί, οι Ασσύριοι του Ασσούρ – Ουμπαλίτ Ι εισέβαλαν στη χώρα και βάδισαν προς την πρωτεύουσα Βασουκάνη. Φαίνεται ότι ένας γιός του Τουσράττα είχε ζητήσει την βοήθεια των
Ασσυρίων και ο άλλος την βοήθεια των Χετταίων Στο τέλος ένας στρατός των Χετταίων κατέκτησε την πρωτεύουσα Βασουκάνη και επέβαλε τον Σατιβάζα ή Κουρτιβάζα ως υποτελή
βασιλιά των Μιτάννι στα τέλη του 14ου αι. π.Χ. Οι Ασσύριοι υποχώρησαν μπροστά στην ανώτερη δύναμη των Χετταίων. Ο βασιλιάς των Χετταίων Ιππόλυτος ισχυρίζεται σε σφηνοειδή κείμενα ότι «ολόκληρη η γη των Μιτάννι, των Ασσυρίων και του Άσλη έγινε δική του».
Η χώρα των Μιτάννι γίνεται υποτελής στην Αυτοκρατορία των Χετταίων. Η συνθήκη μεταξύ Σουπιλουλιούμας των Χάττι και Σαττιβάζα των Μιτάννι έχει διατηρηθεί και είναι μία από τις κύριες πηγές για την περίοδο αυτή. Μετά τη σύναψη της Συνθήκης, ο γιος του Σουπιλουλιούμας
Πιγιασίλη, οδήγησε ένα στρατό των Χετταίων στους Μιτάννι. Τελικά ο Σατταβάζα έγινε βασιλιάς των Μιτάννι,αλλά ο Σουπιλουλιούμας κράτησε την Χαρκεμίς και το τμήμα δυτικά του Ευφράτη.
Έτσι το βασίλειο των Μιτάννι περιορίστηκε στις κοιλάδες των ποταμών Αβόρα και Μπαλίκ
και εξαρτιόνταν όλο και περισσότερο από τους Χετταίους.
Αργότερα οι Ασσύριοι του Aσσούρ-Ουμπαλίτ άρχισαν ξανά τις επιθέσεις εναντίον των
Μιτάννι. Η πόλη Νουζή, ανατολικά του Τίγρη, κατακτήθηκε και καταστράφηκε. Η χώρα
των Μιτάννι χάθηκε οριστικά κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Μύρσιλου ΙΙΙ των Χετταίων, που νικήθηκε από τους Ασσύριους. Η απώλεια της χώρας των Μιτάννι ήταν ένα μεγάλο πλήγμα για το κύρος των Χετταίων στον αρχαίο κόσμο.
12. Σαττουάρα Ι: (1.300 π.Χ.)
Εποχή του Τρωϊκού πολέμου.
Η χώρα των Μιτάννι γίνεται υποτελής της Ασσυρίας του Αντάντ-Νιραρί. Κατά την
διάρκεια του Τρωϊκού πολέμου και όταν βασιλιάς των Χετταίων ήταν ο Μύρσιλος Β΄,
σύμφωνα με τις επιγραφές του βασιλιά των Ασσυρίων Αντάντ-Νιραρί Ι (1.307 - 1.275 π.Χ.) ο βασιλιάς των Μιτάννι Σαττουάρα ορκίσθηκε πίστη ως υποτελής στους Ασσύριους.
13. Βασασάττα (1.280 π.Χ.)
Εποχή μετά τον Τρωϊκό πόλεμο.
Ο Βασασάττα είναι ο τελευταίος Βασιλιάς των Μιτάννι πριν η χώρα κατακτηθεί από τους Ασσύριους. Οι Ασσύριοι άρχισαν να επεκτείνονται δυτικά και κατέλαβαν τις βασιλικές πόλεις
Κατέκτησαν επίσης και την χώρα Iρριντού. Ο γιος του Σατουάρα Ι, Βασασάττα, προσπάθησε να επαναστατήσει. Ζήτησε την βοήθεια των Χετταίων στην επανάσταση εναντίον των
Ασσυρίων, αλλά ο βασιλιάς Ατάσιλλος ήταν απορροφημένος με εσωτερικές διαμάχες.
Ο Βασασάττα νικήθηκε και η σύζυγος, οι γιοι και οι κόρες του Βασασάττα συνελήφθησαν.
Ο Βασασάττα κατάφερε να διαφύγει. Υπάρχουν επιστολές του Βασασάττα στα αρχεία των Χετταίων που αναφέρουν ότι έγινε κυβερνήτης μιάς ελεύθερης επαρχίας των Μιτάννι που
ονομαζόταν Σουμπρία.
Ενώ ο Ασσύριος βασιλιάς Αντάντ-Νιραρί (1.307 - 1.275 π.Χ.) είχε κατακτήσει την καρδιά της χώρας των Μιτάννι καθώς και τα εδάφη μεταξύ Μπαλίκ και Αβόρα από τους Χετταίους , δεν φαίνεται να είχε διασχίσει τον ποταμό Ευφράτη και το Χαρκεμίς παρέμεινε τμήμα του βασιλείου των Χετταίων. Μετά την νίκη του επί των Μιτάννι, ο Aντάντ-Νιραρί σε επιστολές του προς τους κυβερνήτες των Χετταίων διεκδίκησε τον τίτλο του Μεγάλου Βασιλέως ( ΣΑΡΟΥ ΡΑΜΠΟΥ – τίτλος των Χετταίων βασιλέων).
14. Σαττουάρα ΙΙ (1.250 π.Χ.)
Η τελευταία αντίσταση των Μιτάννι. Το τέλος του Βασιλείου των Μιτάννι. Η χώρα των Μιτάννι γίνεται Ασσυριακή επαρχία.
Στην εποχή του Σαλμανασάρ Ι (1.270-1.240 π.Χ.) ο Βασιλιάς Σατουάρα ΙΙ
επαναστάτησε το1.250 π.Χ. εναντίον των Ασσυρίων, με τη βοήθεια της νομαδικής
ήταν καλά προετοιμασμένος και είχαν καταλάβει όλα τα ορεινά περάσματα και τους νερόλακκους
της περιοχής. Παρ 'όλα αυτά ο Σαλμανασάρ συνέτριψε τους ενωμένους Χετταίους, Μιτάννι
και Αραμαίους. Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι στην μάχη σκότωσε 15.000 άνδρες και τους υπόλοιπους
τους αιχμαλώτισε και τους τύφλωσε. Οι Ασσυριακές επιγραφές αναφέρουν την κατάκτηση
180 Χουρριτικών πόλεων που «έχουν μετατραπεί σε ερείπια». Ο Ασσύριος βασιλιάς Σαλμανασάρ
υπερηφανεύεται ότι «έσφαξε σαν τα πρόβατα τους στρατιώτες των Μιτάννι, των Χετταίων και των συμμάχων τους Αραμαίων». Οι πόλεις των Μιτάννι, από την Tαιντού μέχρι την
Iρριντού κατελήφθηκαν, καθώς και όλες οι άλλες του όρους Kασίαρ και Eλαχούτ. Επίσης
καταλήφθηκαν τα φρούρια των Μιτάννι στον Ευφράτη Σουντού, Χαρρανού και το Καρχεμίς. Μια άλλη επιγραφή αναφέρει την κατασκευή ενός ναού του θεού Αντάντ στην πόλη των
Μιτάννι Καχάτ, που είχε και αυτή καταληφθεί.
Οι σφαγές των Ασσυρίων ήταν ατελείωτες. Ένα μέρος του πληθυσμού των
Μιτάννι που επέζησε, εκτοπίστηκε και υπηρέτησε ως φθηνό εργατικό δυναμικό. Διοικητικά έγγραφα αναφέρουν την χορήγηση κριθαριού στους «εκτοπισμένους ανθρώπους», που
απελάθηκαν από την χώρα των Μιτάννι. Για παράδειγμα, ο Ασσύριος διοικητής της πόλης
το Σουντουχού «ως σπόροι, τροφή για τα βόδια τους και για τον εαυτό τους». Οι Ασσύριοι έχτισαν στα σύνορα και μία γραμμή οχυρώσεων εναντίον των Χετταίων στο ποταμό Μπαλίκ.
Σύμφωνα με την ασσυριακή πινακίδα του βασιλιά Tουκουλτί -Νινουρτά I (1.243-1.207
π.Χ.) έγιναν μαζικές σφαγές και εκτοπίσεις των πληθυσμών των Μιτάννι σε νέα εξέγερση τωνυπόδουλων Χουρριτών. Η έδρα της κατοχικής Ασσυριακής εξουσίας στην χώρα των Μιτάννι, η Σαμπί Αμπυάντ, στην εποχή του Σαλμανασάρ, ερημώθηκε μεταξύ του 1.200 και 1.150 π.Χ.
Στην εποχή της βασιλείας στην Ασσυρία του Aσούρ – Νιραρί ΙΙΙ, το 1.200 π.Χ. - στο
τέλος της εποχής του Χαλκού, στις μετακινήσεις των λαών της θάλασσας, ένα ελληνικό φύλοαπό την Δυτική Μακεδονία, οι Φρύγες ή Βρύγες εισέβαλαν και κατέστρεψαν την
Αυτοκρατορία των Χετταίων, που ήταν ήδη πολύ εξασθενημένη από το ψυχρό κλιματικό
γεγονός του 1.250 π.Χ. και από τις ήττες της από την Ασσυρία. Οι Έλληνοφρύγες νίκησαν σε πολλές μάχες και τους Ασσύριους και εγκαταστάθηκαν μαζικά στην περιοχή. Αργότερα οι Ασσύριοι επανέκτησαν αυτές τις χώρες.
ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΠΡΩΪΜΗ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ
ΣΙΔΗΡΟΥ Ο ΛΑΟΣ ΤΩΝ ΜΙΤΑΝΝΙ ΚΑΙ ΤΩΝ ΧΟΥΡΡΙΤΏΝ ΠΟΥ ΖΟΥΣΕ
ΣΤΗΝ ΑΝΩ ΜΕΣΟΠΟΤΑΜΙΑ, ΕΞΟΛΟΘΡΕΥΤΗΚΕ ΜΕ ΑΝΕΛΕΗΤΕΣ ΣΦΑΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΗΜΙΤΕΣ ΕΙΣΒΟΛΕΙΣ.
Όσοι γλύτωσαν εκσημιτίσθηκαν με το ζόρι. Η χώρα εποικίστηκε από ασσυριακές και αραμαϊκές φυλές. Η γλώσσα και η εθνική συνείδηση έσβησε και η χώρα και ο Ελληνοχουρριτικός λαός των Μιτάννι πέρασαν στην ιστορία.-
Ζ. ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου