Κι εμείς θέλουμε πολλούς σαν αυτόν. Ο Γιάννης Ιωαννίδης είναι ένας από τους πιο διακεκριμένους επιστήμονες στον κόσμο. Είναι καθηγητής Παθολογίας, Ερευνας, Πολιτικής Υγείας και Στατιστικής στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, ιδρυτής και διευθυντής του κέντρου «μετα-έρευνας» Meta-Research Innovation Center (METRICS) στο ίδιο πανεπιστήμιο και διευθυντής του διδακτορικού προγράμματος Επιδημιολογίας και Κλινικής Ερευνας. Βρέθηκε στη Μεγάλη Αίθουσα του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών για να αναγορευτεί σε επίτιμο διδάκτορα της Ιατρικής Σχολής για την τεράστια συνεισφορά του στην επιστήμη.
«Χρωστάω πολλά στο πανεπιστήμιο Αθηνών. Πρώτη φορά μιλάω σε αυτήν την αίθουσα και έχω τρακ», είπε. Οταν αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή Αθηνών, τον Ιούνιο του 1990, ήταν ο πρώτος χρονικά, οπότε, αναγκαστικά στερήθηκε την παραδοσιακή τελετή αποφοίτησης και ορκίστηκε μόνος του σε μία κάμαρα! «Σπάνια έχω μιλήσει στην Αθήνα. Μόνο το 0,1% των προσκλήσεων που παίρνω είναι από την Ελλάδα», πρόσθεσε.
Το 0,1%! Ο άνθρωπος που έχει χαρακτηριστεί (το 2010) από το αμερικανικό περιοδικό The Atlantic ως «ο πιο τολμηρός επιστήμονας – διανοούμενος, ένας από τους σύγχρονους επιστήμονες με τη μεγαλύτερη επιρροή»! Ο κ. Ιωαννίδης κατατάσσεται ανάμεσα στους 20 πλέον αναφερόμενους επιστήμονες παγκοσμίως και είναι ο πλέον αναφερόμενος γιατρός ανάμεσα σε πάνω από 20 εκατομμύρια ατόμων που έχουν δημοσιεύσει στην επιστημονική βιβλιογραφία, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του έγκυρου Thomson Reuters. Περίπου τα δύο τρίτα αυτής της απήχησης αφορούν έργο που έχει γίνει από την Ελλάδα.
Η πιο διαβασμένη και τολμηρή έρευνα που δημοσίευσε το 2005 ο κ. Ιωαννίδης συνεπήρε τον κόσμο της έρευνας. Δείχνει «Γιατί τα ευρήματα των περισσότερων δημοσιευμένων επιστημονικών ερευνών είναι αναληθή», παρουσιάζει την πληθώρα ανυπόστατων ισχυρισμών και λανθασμένων στατιστικών στοιχείων που προκύπτουν από τις σύγχρονες έρευνες και γίνεται σημείο αναφοράς στον κόσμο της έρευνας και μεθοδολογίας -με πάνω από 1,5 εκατομμύρια αναγνώστες.
Ο ίδιος, επιδιώκοντας να αναζητήσει τρόπους που θα οδηγήσουν ερευνητές σε πιο αξιόπιστα αποτελέσματα και στον περιορισμό των σφαλμάτων και των μεροληψιών, άρχισε να εργάζεται στη «μετα-έρευνα» και το 2014 ίδρυσε το μοναδικό στον κόσμο εργαστήριο METRICS στο Στάνφορντ.
Ο κ. Ιωαννίδης γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη το 1965, αλλά μεγάλωσε στην Αθήνα. Εκανε κάθε βήμα της σταδιοδρομίας του σημειώνοντας πρωτιές -πρώτος στο σχολείο του (Valedictorian στο Κολέγιο Αθηνών), πρώτος στην Ιατρική Σχολή (με το αστρονομικό 9,4) κι έκτοτε έχει λάβει δεκάδες βραβεία και τιμητικούς τίτλους. Ολοκλήρωσε την ιατρική εκπαίδευση στα αμερικανικά πανεπιστήμια Χάρβαρντ και Ταφτς (αργότερα έγινε καθηγητής επιδημιολογίας και στα δύο), και διηύθυνε από το 1999 έως το 2010 το εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας, στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, όπου σταδιακά απέκτησε διεθνή αναγνωρισιμότητα. Αποφάσισε να μετακομίσει στις ΗΠΑ και από το 2010 διδάσκει στο κορυφαίο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ.
Παρεμπιπτόντως, όπως ανακοίνωσε εμφανώς χαρούμενος την Τρίτη, τον περασμένο Νοέμβριο πρότεινε στο τμήμα Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Στάνφορντ να διδάξει ένα μάθημα («The Cosmopolitan Introvert: Modern Greek Poetry and its Itinerants») με θέμα τη σύγκριση ελλήνων ποιητών του τελευταίου αιώνα με αμερικανούς και ευρωπαίους συγγραφείς με παράλληλους βίους και η πρότασή του έγινε δεκτή -μιλάμε για έναν λάτρη της ποίησης και λογοτεχνίας ο οποίος έχει γράψει έξι λογοτεχνικά βιβλία.
Ο κ. Ιωαννίδης ζει σήμερα στην Καλιφόρνια με τη σύζυγό του και την κόρη του. Εφυγε από την Ελλάδα για να αποφύγει τη «γεροντοκρατία, όχι την ηλικιακή, κυρίως την πνευματική», όπως έχει πει. «Φεύγει αυτός που έχει και λίγο τον δαίμονα μέσα του για να τον σπρώξει να «αποδράσει»», έχει εξηγήσει σε μία υπέροχη ομιλία του στο TedX. Ναι αλλά γιατί δεν επιστρέφουν; Γιατί αυτός ο «δαίμονας» δεν βολεύεται στο περιβάλλον όπου προβάλλεται η μετριότητα για να επικαλύψει την αριστεία.
Γιατί «στην Ελλάδα αφήνουμε να βγουν στην επιφάνεια οι συνδικαλιστές, οι ποδοσφαιριστές, οι τραγουδιστές, αλλά όχι οι πραγματικά νέοι», όπως έχει πει ο ίδιος, πάντα ωμός και προκλητικός στις τοποθετήσεις του για την ελληνική επικαιρότητα. «Υπάρχουν πανεπιστημιακοί που θεωρούνται στην Ελλάδα φωστήρες. Ομως διεθνώς δεν έχουν επιστημονική επιρροή, είναι παντελώς άγνωστοι. Ζουν μέσα στη “φούσκα” της ελληνικής πραγματικότητας, που ανακυκλώνει τους μέτριους», τονίζει ο ίδιος σε κάθε ευκαιρία. Αλλά «υπάρχουν πολλοί ήρωες γύρω μας που ποδοπατούνται από τους μέτριους και καταφέρνουν ακόμη να σηκωθούν», λέει προβάλλοντας, επίσης σε κάθε ευκαιρία, ακαδημαϊκούς, επιστήμονες, ερευνητές που εκτιμά.
Στην αίθουσα του πανεπιστημίου υπενθύμισε ότι η Ελλάδα διαθέτει αμέτρητους αξιολογότατους επιστήμονες και ερευνητές. «Αν η χώρα μπορούσε να αξιοποιήσει στοιχειωδώς το επιστημονικό της δυναμικό θα ήταν μια από τις 4-5 υπερδυνάμεις του πλανήτη». Αλλά η γνώση δεν έχει εθνικιστικό χαρακτήρα. «Η επιστήμη δεν είναι τοπικό κειμήλιο, αλλά παγκόσμια υπόθεση. Κάθε χώρα πάει μπροστά στο μέτρο που έλκει τα καλύτερα μυαλά», τόνισε. Μπορεί η Ελλάδα να προσελκύσει τους άριστους των 7 δισεκατομμυρίων; «Είναι μια ωραιότατη χώρα, με υπέροχους, εγκάρδιους ανθρώπους, ιδανικό κλίμα, πυκνή αναφορικότητα πολιτισμού. Αλλά ποτέ δεν επενδύσαμε σε ό,τι αξίζει», υπογράμμισε. «Μόνο μνήμες επιστρέφουν, ασυνόδευτες από σώμα. Μόνο επιθυμίες επιστρέφουν, ασυνόδευτες από θυμικό».
Στην προσωπική του σελίδα γράφει ο κ. Ιωαννίδης: «Φαίνεται ότι κατατάσσομαι ανάμεσα στους 20 πλέον αναφερόμενους επιστήμονες παγκοσμίως. Αυτό μάλλον αποδεικνύει ότι οι μετρήσεις αναφορών σε επιστημονικά έργα είναι πιθανότατα αναξιόπιστες, καθώς υπολογίζω ότι στη ζωή μου έχω απορριφθεί πάνω από 1.000 φορές».
«Πάντως, θεωρώ τον εαυτό μου προνομιούχο που είχα την ευκαιρία να διδαχθώ και συνεχίζω να μαθαίνω μέσα από την αλληλεπίδρασή μου με νέους φοιτητές και νέους επιστήμονες (κάθε ηλικίας) από όλον τον κόσμο. Αγαπώ να μου υπενθυμίζουν διαρκώς ότι ξέρω μόνο κάτι περισσότερο από το τίποτα».
protagon/ Δημοσίευση του 2017
Γ. Ιωαννίδης: Η Ελλάδα θα μπορούσε να ήταν μια από τις 4-5 υπερδυνάμεις του πλανήτη - TrikalaTroll
ΖΗΝΩΝ ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: «ΚΥΡΙΑΚΟ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ, Η ΘΕΣΗ ΣΟΥ ΕΙΝΑΙ ΣΤΗΝ ΦΥΛΑΚΗ».
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: «Στις ΗΠΑ μια επιχείρηση που χρωστάει τεράστια ποσά και βλάπτει κραυγαλέα το δημόσιο συμφέρον, δεν αλλάζει απλώς κτίριο. Θα πρέπει να κηρυχθεί χρεοκοπημένη και οι ηγέτες της να οδηγηθούν σε δίκη και πιθανότατα στη φυλακή. Ένα κόμμα σαν την Ν.Δ. που χρωστάει πάνω από 100 εκατομμύρια Ευρώ θα έπρεπε να κηρύξει χρεοκοπία και οι ηγέτες του να οδηγηθούν στην φυλακή. Κ. Μητσοτάκη, εσείς είστε ο ηγέτης αυτού ακριβώς του κόμματος».
Στις 16 και 17 Νοεμβρίου του 2023 ανεβάστηκε, σε πρώτη εκτέλεση, στο πανεπιστήμιο Στάνφορντ στο Σαν Φραντσίσκο, η όπερα του Χάρη Βρόντου “Το Περιδέραιο”.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο λιμπρέτο έγραψε ο Γιάννης Ιωαννίδης, καθηγητής επιδημιολογίας στο Στάνφορντ και ποιητής.
Θέμα της όπερας είναι ο ατελέσφορος ερωτικός πόλεμος ανάμεσα σε μια καθηγήτρια βιολογίας της γεννετικής μηχανικής και έναν λέκτορα της φιλολογίας. Με ειρωνικό πνεύμα το λιμπρέτο αποδομεί το μύθο του Τριστάνου και της Ιζόλδης, εστιάζοντας στο ζοφερό μέλλον που θα φέρει η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης.
Την παρουσίαση της όπερας υποστήριξαν πέντε τραγουδιστές που διαπρέπουν σε αμερικανικές όπερες με κορυφαίο τον βαρύτονο Γιουτζίν Ραντοβεάνου που σκηνοθέτησε το έργο. Διηύθυνε η Μαρί Λουίζ Κατσαλίς.
Ζ.Π.
Τα φάρμακα για την Χοληστερίνη (στατίνες) μειώνουν τον κίνδυνο για το πιο θανατηφόρο είδος εγκεφαλικού.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίναι γνωστό ότι οι στατίνες μειώνουν τον κίνδυνο ενός ατόμου για εγκεφαλικό από σχηματισμό θρόμβου αίματος. Αλλά μια νέα μελέτη δείχνει ότι μπορούν επίσης να μειώσουν τον κίνδυνο ενός πρώτου εγκεφαλικού επεισοδίου από ενδοεγκεφαλική αιμορραγία, το πιο θανατηφόρο είδος εγκεφαλικού.
Μια ενδοεγκεφαλική αιμορραγία (αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο) είναι όταν το αίμα από μια αρτηρία αρχίζει ξαφνικά να αιμορραγεί στον εγκέφαλο. Είναι η δεύτερη πιο κοινή αιτία εγκεφαλικού μετά τον θρόμβο αίματος (ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο).
Πολλοί παράγοντες μέσω αλλαγών στον τρόπο ζωής, όπως η υγιεινή διατροφή, η άσκηση και η διακοπή του καπνίσματος μειώνουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.
Οι στατίνες είναι ένα ακόμα ισχυρό εργαλείο για τον ίδιο σκοπό. Λειτουργούν μειώνοντας τις εναποθέσεις λίπους στις αρτηρίες και εμποδίζοντάς τις να συσσωρεύονται για να αποκόψουν τη ροή αίματος στον εγκέφαλο. Παγκοσμίως, εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι τα λαμβάνουν στατίνες για να αποτρέψουν καρδιακά προβλήματα ή εγκεφαλικό επεισόδιο.
Υπάρχουν αντικρουόμενες έρευνες σχετικά με το εάν οι στατίνες μειώνουν τον κίνδυνο ενός ατόμου για ένα πρώτο αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Η νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Neurology, φαίνεται να θέτει ένα όριο σε ένα βαθμό σε αυτήν τη συζήτηση.
Πώς έγινε η νέα έρευνα
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα συνταγογραφήσεων και τα αρχεία υγείας περισσότερων από 88.000 ανθρώπων στη Δανία που δεν είχαν ιστορικό εγκεφαλικού. Κατά την περίοδο της μελέτης, 989 άτομα (με μέσο όρο ηλικίας τα 76 έτη) υπέστησαν ένα πρώτο αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο στην περιοχή του λοβού του εγκεφάλου και 1.175 (με μέσο όρο ηλικίας τα 75 έτη) είχαν ένα επεισόδιο σε άλλα μέρη του εγκεφάλου.
Οι ερευνητές έκαναν διάκριση μεταξύ λοβιακών και μη εγκεφαλικών επεισοδίων, ώστε να μπορέσουν να αναζητήσουν διαφορές στα εγκεφαλικά σε διαφορετικά μέρη του εγκεφάλου. Τα μη λοβιακά εγκεφαλικά προκαλούνται συχνά από υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση).
Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε εν μέρει από το Novo Nordisk Foundation. Η φαρμακευτική εταιρεία Novo Nordisk κατασκευάζει φάρμακα για τη θεραπεία του εγκεφαλικού επεισοδίου, αλλά το ίδρυμα δεν συμμετείχε στον σχεδιασμό της μελέτης ή στην ερμηνεία των δεδομένων, λένε οι ερευνητές.
Ζ.Π.
Οι συμμετέχοντες που χρησιμοποίησαν στατίνες για οποιαδήποτε χρονική περίοδο είχαν:
Διαγραφή• 17% χαμηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού στις περιοχές του λοβού του εγκεφάλου και
• 16% χαμηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού στις μη λοβώδεις περιοχές του εγκεφάλου
Όταν χρησιμοποιούσαν στατίνες για περισσότερα από πέντε χρόνια, είχαν:
33% χαμηλότερο κίνδυνο αιμορραγικού εγκεφαλικού επεισοδίου στις περιοχές του λοβού και
38% χαμηλότερο κίνδυνο σε άλλες περιοχές του εγκεφάλου
“Είναι καθησυχαστικά νέα για τα άτομα που λαμβάνουν στατίνες. Αυτά τα φάρμακα φαίνεται να μειώνουν τον κίνδυνο αιμορραγικού εγκεφαλικού καθώς και τον κίνδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού”, δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης δρ. David Gaist, καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Νότιας Δανίας στην πόλη Οντένσε.
Ωστόσο, η μελέτη έχει ορισμένους περιορισμούς:
• Δεν διέθετε δεδομένα για δυνητικά σημαντικές υποκείμενες καταστάσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε εγκεφαλικό επεισόδιο.
• Δεν έλαβε υπόψη άλλες συμπεριφορές που θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο ενός ατόμου, όπως το κάπνισμα ή η κατανάλωση αλκοόλ.
• Θα χρειαστεί επίσης πρόσθετη έρευνα για να καθοριστεί εάν τα αποτελέσματα θα ήταν τα ίδια σε μη ευρωπαϊκούς πληθυσμούς.
Άλλη έρευνα εν εξελίξει
Μια μεγάλη εν εξελίξει δοκιμή που χρηματοδοτείται από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ προσπαθεί να προσδιορίσει εάν τα άτομα που έχουν λάβει στατίνες και έχουν εισαχθεί σε νοσοκομείο με αιμορραγικό εγκεφαλικό θα πρέπει να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν το φάρμακο ή να σταματήσουν να το παίρνουν.
Κάποιες έρευνες έχουν δείξει ότι τα άτομα που έχουν ιστορικό ισχαιμικού εγκεφαλικού μπορεί να έχουν υψηλότερο κίνδυνο και για αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο, εάν παίρνουν στατίνες.
“Υπήρχαν αυτές οι μικρές διερευνητικές μελέτες που υπέδειξαν την πιθανότητα να υπήρχε αυξημένος κίνδυνος αιμορραγικού εγκεφαλικού, εάν υπήρχε ιστορικό ισχαιμικού εγκεφαλικού. Οπότε αυτό μας απομάκρυνε λίγο”, είπε ο δρ. Pooja Khatri, καθηγητής και επικεφαλής του τμήματος νευρολογίας και ιατρικής αποκατάστασης στο Ιατρικό Κολλέγιο του Πανεπιστημίου του Σινσινάτι. Εργάζεται τακτικά με άτομα που έχουν υποστεί εγκεφαλικά και δεν συμμετείχε στη νέα έρευνα.
Είπε ότι αυτή η μελέτη δείχνει κάτι που βιολογικά έχει νόημα: Η λήψη στατινών και η αποφυγή συσσώρευσης λιπών στις αρτηρίες καθιστούν τα αιμορραγικά εγκεφαλικά λιγότερο πιθανά.
“Μελέτες σαν αυτό το τελευταίο είδος τελειώνουν την όποια κουβέντα, επειδή είναι μεγαλύτερες, περιεκτικές και βασίζονται στον πληθυσμό. Αυτή η μελέτη μου λέει ότι εάν ένας ασθενής δεν έχει ποτέ εγκεφαλικό και έχει ενδείξεις, οι στατίνες είναι σίγουρα μια καλή ιδέα. Μας κάνει να πιστεύουμε ότι έχουμε δίκιο να πιστεύουμε ότι συνολικά, οι ασθενείς είναι σε καλύτερη κατάσταση αν παίρνουν στατίνες”.
Ζ.Π.