Η ΓΑΛΙΛΑΙΑ ΚΑΙ Ο ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ (ΓΙΑΧΣΟΥΑ ΝΑΖΙΡ)

 

 

9 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ, ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΛΩΤ.

 

 

Οι πόλεις της  Γαλιλαίας  ήταν οργανωμένες με τα ελληνικά δεδομένα και είχαν ναούς, θέατρα, γυμναστήρια, «αγορά» κτλ. Οι Ιουδαίοι αντιμετώπιζαν με εχθρότητα τους Γαλιλαίους, όπως συνέβαινε παλαιότερα με τους Φιλισταίους, αφού τους έβλεπαν ανταγωνιστικά  και  φυλετικά  διαφορετικούς.

Τα ελληνικά ονόματα πού  είχαν  οι  περισσότερες  πόλεις της Γαλιλαίας (Επτάπηγον, Καισάρεια, Τιβεριάς, Σκυθόπολις) αλλά και οι γειτονικές (Γέρασα, Πέλλα, Φιλαδέλφεια, Καλλιρόη, Ελευθερούπολις κ.α.) μαρτυρούν την έντονη  ελληνική παρουσία στην περιοχή. 

 

Η καταγραφή του Επισκόπου Δωροθέου ο οποίος έζησε μεταξύ 2ου και 3ου μ Χ αιώνα  περιλαμβάνεται στην Χρονογραφία με τίτλο Chronicon Paschale (εκδόσεις Βόννης και Βενετίας) και αποκαλύπτει ότι όλες οι μητέρες των μαθητών του Χριστού είχαν Αρχαία Ελληνικά ονόματα:

Ιεροκλεία, η μητέρα του Ιωάννη και του Ιακώβου

Σοφία, η μητέρα του Φιλίππου

Ρέα, η μητέρα του Θωμά

Ουρανία, η μητέρα του Βαρθολομαίου

Ευτυχία, η μητέρα του Ιακώβου του Αλφαίου

Χειροθεία, η μητέρα του Ματθαίου

Αμμία (=μητέρα), η μητέρα του Σίμωνος του Κανανίτη

Σελήνη η μητέρα του Θαδδαίου

Ιωάννα (εκ του Ίωνα), η μητέρα του Πέτρου και του Ιακώβου

Η  Γαλιλαία  είναι η βορειότερη περιοχή της σημερινής    Παλαιστίνης.

ΤΟ  ΟΝΟΜΑ  ΓΑΛΙΛΑΙΑ

      Υπάρχουν  δύο  ετυμολογίες  για  την  λέξη  Γαλιλαία.

 

 ΓΚΕΛΙΛ  ΧΑ ΓΚΟΪΜ

«Η Γαλιλαία ήταν εξελληνισμένη σε τέτοια έκταση, πού οι Εβραίοι την αποκαλούσαν πλέον «γη των εθνικών»,  - Γκελίλ  χα  γκοΐμ-.

Mack, B.L.  Τhe  Lost  Gospel,  Element Books,  1993,  σελίδες 51 - 68

      Η  μία  παράγει  το  όνομα  από  τον  εξελληνισμένο  τύπο  του εβραϊκού ονόματος Γκαλίλ (=κύκλος, περιοχή, Γη].

    Η  άλλη  ετυμολογία  της  «Γαλιλαίας  των  εθνών», όπως ονομαζόταν, λέγεται  ότι  προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις γα (γη) και λιλαίομαι (επιθυμώ). Άρα  Γαλιλαία  = επιθυμητή γη.

Το έτυμο της ονομασίας Γαλιλαία προέρχεται, κατά μία εκδοχή, από την αρχαία φωκική πόλη Λιλαία, η οποία στα νεότερα χρόνια μετονομάστηκε σε Κάτω Αγόριανη Παρνασσού. Επομένως η Γαλιλαία είναι η γα (δηλαδή η γή στα δωρικά) της Λιλαίας. Αγνοούμε αν η Λιλαία, που αναφέρεται στο «Νεών Κατάλογο» της β’ ραψωδίας της Ιλιάδας, όπου καταγράφονται τα πλοία των Αχαιών, τα οποία εκστράτευσαν κατά της Τροίας, είχε ιδρύσει αποικία στη Γαλιλαία.

ΤΑ  ΕΔΑΦΙΚΑ  ΟΡΙΑ  ΤΗΣ  ΓΑΛΙΛΑΙΑΣ

      Η  έκταση  της  Γαλιλαίας  είναι  περίπου  5000  τχ.  Περίπου  σαν  τον  νομό  Λάρισας.

Τα εδαφικά όρια της Γαλιλαίας δεν παρέμεναν σταθερά στο διάβα των ετών. Η μέγιστη έκτασή της φαίνεται να ήταν περίπου 100 επί 50 χλμ. και περιλάμβανε την αρχαία εδαφική περιοχή των φυλών Ασήρ, Ισσάχαρ, Νεφθαλί και Ζαβουλών. Ωστόσο, στη διάρκεια της επίγειας διακονίας του Ιησού Χριστού, η Γαλιλαία, ενόσω υπαγόταν στη δικαιοδοσία του Ηρώδη Αντίπα (Λου 3:1), είχε έκταση μόλις 40 χλμ. περίπου από την Α προς τη Δ και περίπου 60 χλμ. από το Β προς το Ν.

Προς το Ν βρισκόταν η Σαμάρεια, και το νότιο όριο της Γαλιλαίας εκτεινόταν από τους πρόποδες του Όρους Κάρμηλος, κατά μήκος της Κοιλάδας της Ιεζραέλ (Εσδρηλών), προς τη Σκυθόπολη (Βαιθ-σεάν) και από εκεί έφτανε στον Ιορδάνη. Σύμφωνα με τον Ιώσηπο, ο Ιορδάνης Ποταμός, με τη Θάλασσα της Γαλιλαίας και τη λίμνη Χούλα (το μεγαλύτερο μέρος της οποίας έχει αποξηρανθεί), αποτελούσε το ανατολικό όριο, αλλά ίσως υπήρχαν περιοχές όπου το όριο αυτό δεν ήταν τόσο σαφώς καθορισμένο. Η περιοχή της Τύρου, η οποία έφτανε κάτω από την αρχαία πόλη Κέδες (Κάδασα, Κυδασοί), συνόρευε με τη Γαλιλαία στο Β. (Ο Ιουδαϊκός Πόλεμος, Γ΄, 35-40 [iii, 1]· Β΄, 459 [xviii, 1]· Δ΄, 104, 105 [ii, 3]) Προς τα Δ εκτεινόταν η περιοχή της Πτολεμαΐδας (Ακό) και το Όρος Κάρμηλος.

Η βόρεια αυτή ρωμαϊκή επαρχία της Παλαιστίνης, η οποία βρισκόταν στα Δ του Ιορδάνη, χωριζόταν επιπλέον σε Άνω και Κάτω Γαλιλαία. Το όριο ανάμεσα στις δύο Γαλιλαίες εκτεινόταν από την Τιβεριάδα στη δυτική όχθη της Θάλασσας της Γαλιλαίας ως ένα σημείο κάπου κοντά στην Πτολεμαΐδα.—Ο Ιουδαϊκός Πόλεμος, Γ΄, 35 (iii, 1).

ΟΙ  ΠΟΛΕΙΣ  ΤΗΣ  ΓΑΛΙΛΑΙΑΣ

Οι πόλεις της  Γαλιλαίας  ήταν οργανωμένες με τα ελληνικά δεδομένα και είχαν ναούς, θέατρα, γυμναστήρια, «αγορά» κτλ. Οι Ιουδαίοι αντιμετώπιζαν με εχθρότητα τους Γαλιλαίους, όπως συνέβαινε παλαιότερα με τους Φιλισταίους, αφού τους έβλεπαν ανταγωνιστικά  και  φυλετικά  διαφορετικούς.

Τα ελληνικά ονόματα πού  είχαν  οι  περισσότερες  πόλεις της Γαλιλαίας (Επτάπηγον, Καισάρεια, Τιβεριάς, Σκυθόπολις) αλλά και οι γειτονικές (Γέρασα, Πέλλα, Φιλαδέλφεια, Καλλιρόη, Ελευθερούπολις κ.α.) μαρτυρούν την έντονη  ελληνική παρουσία στην περιοχή. Οι κάτοικοι ήταν Έλληνες, εξελληνισμένοι και ελληνίζοντες. Καθομιλουμένη γλώσσα των εθνοτήτων ήταν η ελληνική. Αυτές  οι  ρωμαϊκές  ή  εβραϊκές,  (κατά  τους  διεθνείς  ιουδαίους),  πόλεις,  για  1.000  ολόκληρα  χρόνια  (από  το  300  π.Χ.  μέχρι  και  το  700  μ.Χ.  πού  καταστράφηκαν  από  τους  άραβες), ενώ  ανέπτυξαν  σπουδαίο  ελληνικό  πολιτισμό  και  έβγαλαν  περίφημους  επιστήμονες  και  συγγραφείς,  σήμερα  αγνοούνται από  τους  ίδιους  τους  νεοέλληνες.   

        Ο  πληθυσμός  της  στα  χρόνια  του  Χριστού  ήταν  περίπου  150.000 κάτοικοι  και ο εβραίος  ιστορικός  Ιώσηπος  αναφέρει  ότι  είχε  15  πόλεις  και  204  χωριά.

     Ο Άγιος Κύριλλος καταγράφει ότι κατά την εποχή του Χριστού στις πόλεις της Γαλιλαίας κατοικούσαν Έλληνες.

Επειδή ευρίσκεται κοντά η χώρα των Ιουδαίων προς την χώρα των Γαλιλαίων και επειδή έχουν πόλεις και κωμοπόλεις γειτονικές μεταξύ τους οι Έλληνες και εκείνοι ( οι Ιουδαίοι ) έκαναν συχνές τις αναμίξεις, σύχναζαν δε οι μεν προς τους δε ( Κύριλλος Ερμηνεία εις το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον τόμος 2 σελίδα 308 ).

Πολλές  Ελληνικές πόλεις είχαν ιδρυθεί στα παράλια από την Πτολεμαϊδα την παλιά Άκκα ως την Γάζα.

Η Καισάρεια που ο Ηρώδης ο Μέγας μετέτρεψε σε πρώτο λιμάνι της Παλαιστίνης ήταν κατά τα τρία τέταρτα Ελληνική.

Η Σεπφωρίς, η πρωτεύουσα της Γαλιλαίας, ήταν στην ουσία και αυτή Ελληνική πόλη

Δανιήλ Ροπς (Η καθημερινή ζωή στην Παλαιστίνη σελίδα 52-53)

Οι εξελληνισμένες πόλεις της Γαλιλαίας και ευρύτερα της Παλαιστίνης παρέμεναν ακμάζουσες και κατά την εποχή του Χριστού. Η  εβραϊκή  γλώσσα  είχε  εξαφανισθεί  και    μιλούσαν  μόνο  ελληνικά  και  αραμαϊκά (συριακά).

Ο  ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ  ΤΗΣ  ΓΑΛΙΛΑΙΑΣ      

‘Ολος  ο  πληθυσμός  στην  Δεκάπολη  και  στη  Γαλιλαία  είχε  ελληνική  καταγωγή  από  το  300  π.Χ.  τουλάχιστον  και  πριν  απ’ αυτό,  γιατί  οι  λίγοι  εβραίοι  πού  υπήρχαν στην  Γαλιλαία  ως  το  600  π.Χ.  περίπου  είχαν  μεταφερθεί  στην  Βαβυλώνα  από τον  Ναβουχωδονόσορα  και  ελάχιστοι  επέστρεψαν  πίσω  και  αυτοί  κυρίως  γύρισαν  στην  Ιουδαία.

Αν και οι πόλεις ευρίσκοντο υπό Ρωμαϊκή διοίκηση το Ελληνικό στοιχείο εξακολουθούσε να είναι κυρίαρχο και ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού ήταν Ελληνικής καταγωγής.

Το αυτό συνέβαινε και με τους μαθητές του Χριστού οι οποίοι ήταν όλοι Γαλιλαίοι πλην ενός του Ιούδα ο οποίος ήταν Ιουδαίος.

Τρεις Γαλιλαίοι  μαθητές  του Ιησού Χριστού  είχαν  καθαρά  ελληνικά  ονόματα  ΠΕΤΡΟΣ,  ΑΝΔΡΕΑΣ, ΦΙΛΙΠΠΟΣ.     

Οι Γαλιλαίοι μαθητές του Χριστού είχαν ρίζες Ελληνικές και αυτό φανερώνεται όχι μόνον από την  εξελληνισμένη περιοχή στην οποία κατοικούσαν,  αλλά  και  από τα Αρχαία Ελληνικά ονόματά τους,

-Φίλιππος, Πέτρος, Ανδρέας, Σίμων,  Ιωάννης (εκ του Ίωνας)

Θωμάς (εκ του θώμα=θαύμα)

Η καταγραφή του Επισκόπου Δωροθέου ο οποίος έζησε μεταξύ 2ου και 3ου μ Χ αιώνα  περιλαμβάνεται στην Χρονογραφία με τίτλο Chronicon Paschale (εκδόσεις Βόννης και Βενετίας) και αποκαλύπτει ότι όλες οι μητέρες των μαθητών του Χριστού είχαν Αρχαία Ελληνικά ονόματα:

Ιεροκλεία, η μητέρα του Ιωάννη και του Ιακώβου

Σοφία, η μητέρα του Φιλίππου

Ρέα, η μητέρα του Θωμά

Ουρανία, η μητέρα του Βαρθολομαίου

Ευτυχία η μητέρα του Ιακώβου του Αλφαίου

Χειροθεία, η μητέρα του Ματθαίου

Αμμία (=μητέρα), η μητέρα του Σίμωνος του Κανανίτη

Σελήνη, η μητέρα του Θαδδαίου

Ιωάννα (εκ του Ίωνα), η μητέρα του Πέτρου και του Ιακώβου

( Στην καταγραφή του Δωροθέου δεν αναφέρονται τα ονόματα της μητέρας του Σίμωνα του ζηλωτή και της μητέρας του Ιούδα )

Όσον αφορά στους πατέρες των μαθητών του Χριστού στην καταγραφή του Δωροθέου περιλαμβάνονται μερικά ακόμη Αρχαία Ελληνικά ονόματα όπως Διοφάνης, Σωσθένης, Άνδρων, Ζήνων, Αλφαίος, Ιωνάς, (εκ του Ίωνας) και Ζεβεδαίος (εκ του Ζευς+Ιδαίος).

 ΓΙΑΤΙ  ΝΑΖΩΡΑΙΟΣ  ΚΑΙ  ΟΧΙ  ΝΑΖΑΡΕΤΙΝΟΣ;  […και ήλθεν εις Νάζαρα ου ην τεθραμμένος και εισήλθεν κατά το ειωθός αυτώ εν τη ημέρα των σαββάτων… (Λουκ. 4, 16)].

Τόσο στην Παλαιά όσο και στην Καινή Διαθήκη η Γαλιλαία δεν θεωρείται εβραϊκή περιοχή, αλλά ξένη χώρα, στην οποία δεν κατοικούσαν Ιουδαίοι αλλά αλλοεθνείς. ΄Ηταν λοιπόν επόμενο που ο Ιησούς απέφευγε να διδάσκει στην Ιουδαία, «δια τον φόβον των Ιουδαίων», όπως αναφέρεται συχνά στα Ευαγγέλια. ΄Αλλωστε οι ίδιοι οι Ιουδαίοι τον αποκαλούσαν ειρωνικά Ναζωραίο, υποδεικνύοντας έτσι ότι τον θεωρούσαν ξένο. Λίγο περίεργο φαίνεται ωστόσο το ότι, ενώ ο Ιησούς καταγόταν από τη Ναζαρέτ, δεν τον αποκαλούσαν, όπως θα ήταν φυσικό, Ναζαρετινό. Το επίθετο Ναζωραίος ήταν όμως το ορθό, δεδομένου ότι η πόλη λεγόταν στα ελληνικά Νάζαρα, όπως αυτή αναφέρεται και στα Ευαγγέλια […και ήλθεν εις Νάζαρα ου ην τεθραμμένος και εισήλθεν κατά το ειωθός αυτώ εν τη ημέρα των σαββάτων… (Λουκ. 4, 16)], και τα χρόνια εκείνα τα 2/3 των κατοίκων της ήταν ΄Ελληνες. Η σημερινή αραβική ονομασία της σημαίνει «Η ένδοξη».

Γεγονός πάντως είναι ότι οι Γαλιλαίοι ήταν Φιλισταίοι, δηλαδή κρητικής καταγωγής, που απόγονοί τους είναι οι σημερινοί Παλαιστίνιοι, οι οποίοι έχουν κρατήσει μέχρι σήμερα τόσο στα αραβικά όσο και σε όλες τις γλώσσες την ελληνική τους ονομασία, που προέρχεται από την εβραϊκή Πελεσέτ (= χώρα των Φιλισταίων).

 Όπως βλέπετε, από αρχαιοτάτων χρόνων κρατάει η εχθρότητα  των  Εβραίων απέναντι  στους Φιλισταίους (βλ. την ιστορία του Δαβίδ και του Γολιάθ). Σύμφωνα πάλι  με την ελληνική μυθολογία, με το όνομα Παλαιστίνος ήταν γνωστός ένας βασιλιάς της Μακεδονίας, γιος του θεού Ποσειδώνα. Όταν ο Παλαιστίνος πληροφορήθηκε το θάνατο του γιού του Αλιάκμονα, αυτοκτόνησε πέφτοντας στον ποταμό Κόνοζο, που απ’ αυτό το τραγικό συμβάν μετονομάστηκε σε Παλαιστίνο και αργότερα (μέχρι και σήμερα) σε Στρυμόνα.

              Από  το  200  π.Χ.  μέχρι  το  100  π.Χ.  περίπου  έγινε  η  περιβόητη  επανάσταση  των  δολοφόνων  Μακαβαίων  εναντίον  των  Ελλήνων  της  Γαλιλαίας.  Οι  Μακαβαίοι ήταν  οι  τζιχαντιστές  της  εποχής  (στα  εβραϊκά  ΜΑΚΑΒ = μαχαίρι - σφυρί).

    Το 103 π.Χ. οι Ιουδαίοι φανατικοί  ΜΑΚΑΒΑΙΟΙ  ΤΖΙΧΑΝΤΙΣΤΕΣ  κατέλαβαν οριστικά  την Γαλιλαία,  πολλές  Ελληνικές  πόλεις  κάηκαν  και οι κάτοικοί τους εξαναγκάστηκαν να ασπαστούν με  το  ζόρι  τον Ιουδαϊσμό.  Τι  εννοούμε  με  το  ζόρι.  Οι  Έλληνες  άνδρες  σφάχθηκαν  ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΆ  με  μαχαίρι  (εν  στόματι  μαχαίρας υπερηφανεύεται η Παλαιά Διαθήκη), και  τα  μικρά  αρσενικά  υποβλήθηκαν  σε  υποχρεωτική  περιτομή,  (σήμερα  γίνεται  υποχρεωτική  περιτομή  στους  αμερικανούς  στις  ΗΠΑ  και  στους  Ελληνοαμερικανούς,  για... ιατρικούς λόγους  ! ).

    Παρ’ όλα  αυτά  το  ελληνικό  αίμα  των  Γαλιλαίων  δεν  άλλαξε  και  παρά  τον  σκληρό  και  απάνθρωπο  μωυσαϊκό  νόμο  πού  είχε  επιβληθεί  με  την  βία  μέχρι της γεννήσεως του  Χριστού πολλοί  Γαλιλαίοι  γύρισαν  στις  παλιές τους λατρείες, ενώ παράλληλα εγκαταστάθηκαν κι άλλοι Έλληνες στη Γαλιλαία μαζί με Λατίνους, Σύριους  κλπ.

Τι αναφέρει ο Παν. Χρήστου εις το βιβλίο του: «Ελληνική Παρουσία στην Παλαιστίνη»:
«…Πολλές από τις ελληνικές και εξελληνισμένες πόλεις ήσαν τοποθετημένες γύρω από την περίφημη λίμνη Γεννησαρέτ».

ΣΕΠΦΩΡΙΣ  -  ΔΙΟΚΑΙΣΑΡΕΙΑ
Η σπουδαιότερη και μεγαλύτερη πόλις της Γαλιλαίας από τα μέσα του 1ου αιώνος π.Χ. ήτο η Σέπφωρις στο μέσον περίπου του δρόμου από την λίμνη της Γαλιλαίας προς τη θάλασσα. Σε μεταγενέστερα νομίσματα χαρακτηρίζεται ως «Διοκαισάρεια ιερά άσυλος και αυτόνομος» και επειδή σε μερικά νομίσματα επιγράφεται η φράσις «Τραϊανός αυτοκράτωρ έδωκεν» (εξέδωκε) μπορεί να συναχθή ότι αυτός ήταν ο αυτοκράτωρ που παρεχώρησε την αυτονομία. Κατά τους χρόνους του πρώτου ιουδαϊκού πολέμου υπέστη και αυτή μερική καταστροφή αλλά συνήλθε γρήγορα και για ένα διάστημα εφιλοξένησε το ιουδαϊκό Συνέδριο. Η παράδοσις την θεωρεί γενέτειρα της Θεοτόκου Μαρίας και είναι γνωστό ότι κατά την χριστιανική αρχαιότητα ήταν έδρα επισκόπου. Οι ανασκαφές έχουν αποκαλύψει τα λείψανα του αμφιθεάτρου της.

ΤΙΒΕΡΙΑΣ

Στο κέντρο περίπου της δυτικής ακτής της λίμνης εκτίσθηκε γύρω στα 20 μ.Χ. από τον Ηρώδη Αντύπα μια πόλις που ονομάσθηκε προς τιμήν του τότε αυτοκράτορος Τιβεριάς και με το ίδιο όνομα φέρεται σήμερα στα στόματα των Παλαιστινίων (Τιβερίγια). Ενώ στην αρχή προωριζόταν να αποτελέση ελληνιστικό κέντρο και απαγορεύθηκε από τους νομοδιδασκάλους ή διαμονή Ιουδαίων στον χώρο της, ο οποίος είχε χαρακτηρισθή ακάθαρτος, επειδή προηγουμένως ένα μέρος του αποτελούσε νεκροταφείο, επρόκειτο πολύ σύντομα να γίνη το κέντρο του παλαιστινιακού ιουδαϊσμού. Κατά τα ολίγα πρώτα χρόνια της ήταν πρωτεύουσα της Γαλιλαίας και είχε ελληνική εσωτερική διάρθρωση με βουλή από 600 μέλη και δύο εκτελεστικούς άρχοντες, τον στρατηγό για τις εσωτερικές υποθέσεις και τον αγορανόμο για τις οικονομικές. Ανάκτορο, στάδιο, αγορά, ναός συνεπλήρωναν τους ελληνικούς θεσμούς της, εως ότου άλλαξε μορφή και έγινε βασικώς ιουδαϊκή.
Το περιπλανώμενο ιουδαϊκό Συνέδριο μετά την καταστροφή της Ιερουσαλήμ εγκαταστάθηκε τελικώς σε αυτήν, αφού κατά την ιουδαϊκή επανάστασι Ιουδαίοι, που επέδραμαν εναντίον της από άλλες πόλεις της Γαλιλαίας, κατέσφαξαν όλους «τους ενοικούντας Έλληνας» όπως βεβαιώνει ο Ιώσηπος, που παρευρίσκονταν στην περιοχή αυτήν την εποχή.

Ο Ιώσηπος βέβαια δεν ήταν απλά ένας εβραίος ιστορικός του καιρού εκείνου. Πριν τον ιουδαϊκό πόλεμο του  63 μ.Χ. διορίσθηκε από τον Ιουδαίο  αρχιερέα Ανανία, διοικητής της Γαλιλαίας, με αποστολή  να  καταδιώξει τα ριζοσπαστικά ιουδαϊκά κινήματα της περιοχής.  Μια από τις αντάρτικες ομάδες με τις οποίες ασχολήθηκε μέσα και γύρω από την λίμνη Τιβεριάδα διοικείτο από αρχισυμμορίτη ονομαζόμενο …Ιησού.

"Προφθάνει, όμως, ο Ιησούς του Σαπφία, που ήταν αρχηγός των επαναστατών όπως ήδη αναφέραμε, στην παράταξη των ναυτών και των απόρων, παίρνοντας μαζί του μερικούς από τους κατοίκους της Γαλιλαίας, έβαλε φωτιά σ’ όλα τα οικήματα των ανακτόρων…Τότε επίσης ο Ιησούς και οι οπαδοί του έσφαξαν όλους τους Έλληνες κατοίκους της Τιβεριάδας, όσους πριν τον πόλεμο ήταν εχθροί τους".

– Ιωσήπου, Βίος 12.

ΦΙΛΩΤΕΡΕΙΑ

Στο νότιο μέρος της λίμνης Γεννησαρέτ, εγκαταστάθηκε ένας ελληνικός οικισμός από τα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου ο οποίος από τον Πτολεμαίο Β΄ Φιλάδελφο προβιβάσθηκε σε πόλη με το όνομα Φιλωτέρεια προς τιμήν της αδελφής του Φιλωτέρας. Ήταν τόση η ορμητικότης των στρατιωτών του Ιουδαίου ηγεμόνος Αεξάνδρου Ιανναίου, κατά τις αρχές του 1ου αιώνος π.Χ. ώστε δεν έμεινε σ’ αυτήν λίθος επί λίθου και είναι δύσκολο σήμερα να καθορισθή με ακρίβεια ακόμη και η τοποθεσία της πόλεως. Από μια πλευρά η Τιβεριάς αποτελεί ανοικοδόμησι της Φιλωτερίας, και μάλιστα με υλικά από τα ερείπιά της, αν και απείχε αρκετά από αυτήν.

ΕΠΤΑΠΗΓΟΝ

Στην βόρεια ακτή της λίμνης ευρισκόταν το Επτάπηγον, το οποίο διατηρεί ως σήμερα το όνομά του (Εττάβγα). Στον τόπο αυτόν, εκτός από ερείπια βυζαντινού ναού με θαυμασίας τέχνης ψηφιδωτά, έχει ευρεθή ένας κυκλικός πύργος με κλίμακα μετρήσεως του ύψους των υδάτων της λίμνης.
Από το σημείο αυτό δεν απέχει παρά δύο μόνο χιλιόμετρα μια τοποθεσία η οποία σήμερα ονομάζεται Τελ Χουμ και χωρίς αμφιβολία είναι ο χώρος στον οποίο βρισκόταν παλαιά η Καπερναούμ, η τόσο γνωστή από το έργο του Ιησού Χριστού πόλις.
Η μικρή απόστασις φανερώνει ότι οι δύο πόλεις, Επτάπηγον και Καπερναούμ, αποτελούσαν μάλλον μια με χωριστές συνοικίες για τους Έλληνες και τους Ιουδαίους. Η σωζόμενη συναγωγή της πόλεως, κτισμένη γύρω στα 200 μ.Χ. αποτελείται από μια ορθογώνια αίθουσα, η οποία στηρίζεται με κίονες κορινθιακού ρυθμού και περιλαμβάνει νάρθηκα και τρία κλίτη.

ΣΚΥΘΟΠΟΛΙΣ -  ΝΥΣΑ

Η Σκυθόπολις, τοποθετημένη μερικά χιλιόμετρα νοτίως της λίμνης Γεννησαρέτ και δυτικώς του Ιορδάνη, στη λωρίδα που κατείχαν παλαιότερα οι Φιλισταίοι, ευρίσκεται στα όρια Γαλιλαίας και Σαμαρείας. Οι Φιλισταίοι είχαν εδώ μεγαλοπρεπή ναό της θεότητος των όφεων, από τον οποίο η πόλις επήρε το σημιτικό όνομα Βεθ Σεάν (Οίκος των Όφεων). Οι Ισραηλίτες, οι οποίοι έχασαν τον πρώτο βασιλέα των Σαούλ πολεμώντας προ αυτής κατόρθωσαν να την καταλάβουν. Ο Ηρόδοτος περιγράφει μια εισβολή των Σκυθών στην Παλαιστίνη και την Αίγυπτο ολίγον πριν από τα 600 και φαίνεται ότι από τότε της έμεινε το άλλως ανεξήγητο νέο της όνομα Σκυθόπολις , με το οποίο αναφαίνεται τον 3ο αιώνα π.Χ.
Επειδή μόνο οι Έλληνες ονόμαζαν αυτόν τον λαό Σκύθες, πρέπει να υποθέσωμεν ότι το όνομα αυτό δόθηκε στην πόλη από τους Φιλισταιοέλληνες. Κατά τα ελληνιστικά χρόνια η κυρία λατρεία της πόλεως ήταν του Διονύσου, από τον οποίο απέκτησε και το όνομα Νύσα, όπως ονομαζόταν η τροφός του Διονύσου, εμφανιζόμενη στα νομίσματά της. Ελατρεύονταν επίσης σ’ αυτήν ο Ζευς και ο Ήλιος. Αν και ο Αντίοχος Θ’ Φιλοπάτωρ την παρεχώρησε στους Ασμοναίους με χρηματικά ανταλλάγματα, η Σκυθόπολις έμεινε πάντοτε ελληνική, τόσο πολύ μάλιστα, ώστε και οι ολίγοι Ιουδαίοι οι οποίοι εγκαταστάθηκαν σ’ αυτήν αργότερα να συντάσσονται με το μέρος των Ελλήνων κατά τις ιουδαϊκές επαναστάσεις. Σύμφωνα με την εξογκωμένη ίσως είδησι του Ιωσήπου οι Σκυθοπολίτες σε μία περίπτωσι εφόνευσαν άνω των 10.000 Ιουδαίων .
Από την εποχή του Πομπήϊου απετέλεσε αυτόνομη πόλη και τμήμα της Δεκαπόλεως, ως η μόνη πόλις της ομοσπονδίας δυτικώς του Ιορδάνη  και η μεγαλύτερή της μετά την Δαμασκό. Ήταν ονομαστή για την βιομηχανία των λινών υφασμάτων.
Σπουδαία ήταν η θέση της κατά την βυζαντινή εποχή οπότε ανέδειξε αξιόλογες προσωπικότητες, ως έδρα μιας από τις κυριότερες μητροπόλεις της Παλαιστίνης. Ο πρώτος γνωστός επίσκοπός της είναι ο Πατρόφιλος, που υπεστήριζε τον αρειανισμό. Σε μεγάλη ακμή ευρισκόταν ιδίως τον 6ο αιώνα μ.Χ. εποχή κατά την οποία έζησαν οι σπουδαίοι συγγραφείς Ιωάννης ο Σχολαστικός και Κύριλλος ο Σκυθοπολίτης.
Γύρω από το σημερινό χωριό Βεθ Σεάν, που έχει διευρυνθή με νέες συνοικίες κατά το 1949 ,και σε μεγάλη έκταση, σώζονται ερείπια που δείχνουν ότι κατά τα ελληνιστικά και τα πρώτα βυζαντινά χρόνια ήταν μεγαλόπολις: τείχη, αμφιθέατρο, θέατρο. Ένα από τα κυριότερα ευρήματα είναι τα ερείπια ενός ελληνικού μοναστηριού της Θεοτόκου Μαρίας, κτισμένου τον 6ο αιώνα, του οποίου τα θαυμάσια μωσαϊκά σώζονται σε καλή κατάσταση.

Ο Λεωνίδας Ι. Φιλιππίδης, μέσα στο μνημειώδες έργο του «Ιστορία της εποχής της Καινής Διαθήκης εξ απόψεως παγκοσμίου και πανθρησκειακής» (2), αναφερόμενος στους Έλληνες που ζούσαν στην Παλαιστίνη, αλλά και τις λατρείες, που έκαναν στις ελληνικές πόλεις της περιοχής αυτής, μεταξύ άλλων γράφει και τα εξής:

«Καθ’ όλην την χώραν μνημονεύονται «πόλεις Ελληνίδες».

 Η Γάζα ήδη κατά την προελληνιστικήν εποχήν, ετέλει εις ζωηράν εμπορικήν επικοινωνίαν μετά της Ελλάδος από δε της κατακτήσεώς της δια του Μ. Αλεξάνδρου κατέστη μακεδονικόν οπλοστάσιον. Πόλις «Ελληνίς» χαρακτηρίζεται αυτή παρ’ Ιωσήπω.

 –Η Ανθηδών ήτο Ελληνική, ως εκφαίνει το όνομά της.

 Εν Ασκάλωνι εκόπησαν νομίσματα του Μ. Αλεξάνδρου .

– Η Ιόπη, παλαιά πόλις του μύθου του Περσέως και της Ανδρομέδας, ήτο επί των διαδόχων μακεδονικόν οπλοστάσιον.

 – Η Απολλωνία (σημιτιστί: Αρσούφ) εθεμελιώθη πιθανώς εις Ελληνικήν εποχήν, διότι ο Απόλλων εθεωρείτο φυλετικός θεός των Σελευκιδών.

– Ο Πύργος Στράτωνος φέρει ελληνικό όνομα, καίπερ ιδρυθείς υπό των Σιδωνίων.

– Η Δώρα ήδη από του 5ου αι. π.Χ. ήτο φόρου υποτελής εις τους Αθηναίους.

– Εν Άκη (Πτολεμαϊδι) ήδη επί των ρητόρων Ισαίου και Δημοσθένους, υπήρχεν ελληνική εμπορική παροικία, πολυάριθμα νομίσματα εκόπησαν εκεί, επί δε των διαδόχων ήτο σπουδαίον οπλοστάσιον˙ ο κυρίως εξελληνισμός της και η εκ νέου ίδρυσίς της συνετελέσθη επί Πτολεμαίου Β΄ Φιλαδέλφου, ότε και εκλήθη Πτολεμαϊς.

 – Η Σαμάρεια ήδη διά του Μ. Αλεξάνδρου, επωκίσθη υπό Ελλήνων.

– Η Σκυθόπολις εμφανίζεται ελληνώνυμος ήδη κατά τον γ’ αιώνα.

- Παρά τη λίμνην Γεννησαρέτ ανθεί υπό Αντιόχου του Μεγάλου (218 π.Χ.) η Φιλωτερία ή Φιλωτέρα,  ομώνυμος πόλις εν Άνω Αιγύπτω, ούτω καλουμένη από τίνος αδελφής Πτολεμαίου Β’ Φιλαδέλφου.

 – Εκείθεν του Ιορδάνου αναφέρονται ως «Ελληνίδες» πόλεις  αι: Ίππος και Γάδαρα. Η Πέλλα και το Δίον,  ομώνυμοι Μακεδονικών πόλεων, ιδρύθησαν πιθανώς υπό του Μ. Αλεξάνδρου το βραδύτερον επί των διαδόχων.

-. Η Φιλαδέλφεια, παλαιά πρωτεύουσα των Αμμωνιτών, εξελληνίσθη υπό Πτολεμαίου Β΄ του Φιλάδελφου».

Ας  παραθέσουμε εδώ  και  την  ιστορική  φράση του Παλαιστίνιου ηγέτη, Γιασέρ Αραφάτ,  στην Αθήνα  την  15η Δεκεμβρίου 1981:

      «Εμείς οι Παλαιστίνιοι καταγόμαστε από την Κρήτη. ΕΙΜΑΣΤΕ  ΕΛΛΗΝΕΣ.  Φύγαμε από την Κρήτη και πήγαμε στην Παλαιστίνη. Ξαναγυρίσαμε στην Κρήτη και ξαναφύγαμε από την Κρήτη και ξαναπήγαμε και εγκατασταθήκαμε μονίμως στην Παλαιστίνη…».-

 

 

ΖΗΝΩΝ  ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ