ΤΟ "ΘΕΙΟ ΒΡΕΦΟΣ" ΔΙΟΝΥΣΟΣ ΣΤΗΝ ΦΑΤΝΗ. ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΓΛΥΠΤΟ ΑΝΑΓΛΥΦΟ ΤΟΥ 330 Π.Χ. Η ΧΕΙΜΕΡΙΝΗ ΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ. Α΄ ΜΕΡΟΣ

ΕΝΑ  ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟ  ΓΛΥΠΤΟ  ΠΟΥ  ΑΠΟΚΡΥΒΕΤΑΙ  ΣΚΟΠΙΜΑ.  ΤΟ  "ΘΕΙΟΝ  ΒΡΕΦΟΣ"  ΤΩΝ  ΕΛΛΗΝΩΝ. 

Το συγκεκριμένο γλυπτό ανάγλυφο απεικονίζει αφιέρωμα του Νεοπτόλεμου από τον δήμο Μελίτης και χρονολογείται περίπου στο 330 π.Χ.   Εικονίζεται το Σπήλαιο του Πάνα ως φάτνη, όπου ο Ερμής παραδίδει το "θείο βρέφος" Διόνυσο στις Νύμφες, υπό το βλέμμα του Διός, του Απόλλωνος και της Δήμητρας.

Η μαρμάρινη απεικόνιση με την γέννηση του Διονύσου εκτίθεται στην Αρχαία Αγορά των Αθηνών στην Στοά του Αττάλου.
Ο  ΜΙΚΡΟΣ  ΔΙΟΝΥΣΟΣ  ΗΤΑΝ ΓΙΑ  ΤΟΥΣ  ΑΡΧΑΙΟΥΣ  ΕΛΛΗΝΕΣ  ΤΟ  ¨ΘΕΙΟΝ  ΒΡΕΦΟΣ",  ΓΙΟΣ  ΤΟΥ  ΔΙΑ  ΚΑΙ  ΤΗΣ  ΠΑΡΘΕΝΟΥ  (!)  ΣΕΜΕΛΗΣ,  Ο  ¨ΣΩΤΗΡ  ΤΟΥ  ΚΟΣΜΟΥ"  ΚΑΙ  Ο  "ΚΑΛΟΣ  ΠΟΙΜΗΝ".  ΟΙ  ΕΛΛΗΝΕΣ  ΙΕΡΕΙΣ  ΤΟΥ  ΚΡΑΤΟΥΣΑΝ  ΤΗΝ  ΠΟΙΜΕΝΙΚΗ  ΡΑΒΔΟ.

Χειμερινό ηλιοστάσιο

21 Δεκεμβρίου η Γη βρίσκεται στο χειμερινό ηλιοστάσιο, η μικρότερη ημέρα του χρόνου στο βόρειο ημισφαίριο είναι σήμερα (μόλις 9.5 ώρες στην Αθήνα).  

Το Χειμερινό Ηλιοστάσιο είναι όρος της αστρονομίας που χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει μία συγκεκριμένη στιγμή του έτους, όταν ο ήλιος βρίσκεται στη μεγαλύτερη δυνατή απόσταση νοτίως του ισημερινού.

Ο ίδιος όρος χρησιμοποιείται και για να χαρακτηρίσει το αντίστοιχο σημείο από τη μεγαλύτερη δυνατή απόκλιση της εκλειπτικής από τον ουράνιο ισημερινό.

Το χειμερινό ηλιοστάσιο συμβαίνει κάθε χρόνο στο Βόρειο Ημισφαίριο της Γης στις 21 ή 22 Δεκεμβρίου, οπότε παρατηρείται η μικρότερη ημέρα του χρόνου και ορίζεται ως η επίσημη έναρξη του χειμώνα το λεγόμενο Χειμερινό Ηλιοστάσιο.

Αντίστροφα, στο Νότιο Ημισφαίριο παρατηρείται η μεγαλύτερη ημέρα του χρόνου και ορίζεται ως η επίσημη έναρξη του καλοκαιριού, το λεγόμενο Θερινό Ηλιοστάσιο

Ηλιοστάσιο ονομάζεται η χρονική στιγμή κατά την οποία ο άξονας της Γης εμφανίζεται στραμμένος όσο περισσότερο προς ή μακριά από τον Ήλιο συμβαίνει κατά την ετήσια τροχιά της Γης γύρω από αυτόν. Αυτό ισοδυναμεί με τον Ήλιο να βρίσκεται στο βορειότερο ή στο νοτιότερο σημείο του ουρανού που βρίσκεται το μεσημέρι, όπως εμφανίζεται σε εμάς πάνω στην επιφάνεια της Γης.

Η λέξη προέρχεται από το «ήλιος» και το «στέκομαι» - «στάση» επειδή κοντά στα ηλιοστάσια (λίγες ημέρες πριν ή μετά) ο Ήλιος φαίνεται να επιβραδύνει τη φαινομενική κίνησή του προς τα βόρεια ή προς τα νότια (κίνηση στην απόκλιση), μέχρι που την ημέρα του ηλιοστασίου αυτή η κίνηση μηδενίζεται και αντιστρέφεται.

Εξίσου σωστό ετυμολογικά είναι και το συνώνυμο «ηλιοτρόπιο». Με την ευρύτερη σημασία, ο όρος «ηλιοστάσιο» σημαίνει και την ημέρα που παρατηρείται αυτό το φαινόμενο, δύο φορές τον χρόνο, τον Ιούνιο και τον Δεκέμβριο.

Τα ηλιοστάσια, όπως και οι ισημερίες, συνδέονται αναπόσπαστα με τις εποχές του έτους.

Η αιτία της υπάρξεως των εποχών του έτους είναι ότι ο άξονας περιστροφής της Γης γύρω από τον εαυτό της δεν είναι κάθετος στο επίπεδο της περιφοράς της γύρω από τον Ήλιο, αλλά (στα χρόνια μας) σχηματίζει μία γωνία περίπου 23° 26΄ (αποκαλούμενη λόξωση της εκλειπτικής), ενώ ταυτόχρονα ο άξονας κρατά την ίδια διεύθυνση στον χώρο.

Ως αποτέλεσμα, τη μισή χρονιά (από τις 20 Μαρτίου ή 21 Μαρτίου ως τις 22 Σεπτεμβρίου ή 23 Σεπτεμβρίου) το βόρειο ημισφαίριο «γέρνει» προς τον Ήλιο, με το μέγιστο περί τις 21 Ιουνίου, ενώ την άλλη μισή χρονιά το νότιο ημισφαίριο είναι αυτό που «βλέπει» περισσότερο ήλιο, με το μέγιστο περί τις 21 Δεκεμβρίου.

Οι δύο στιγμές των μεγίστων αυτών είναι τα ηλιοστάσια.

Βόρειο ημισφαίριο: Κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο ο Ήλιος εμφανίζεται να περνά ακριβώς από το ζενίθ το μεσημέρι σε τόπους που βρίσκονται σε γεωγραφικό πλάτος 23° 26΄ Βόρειο (ισοδύναμα: πάνω στον Τροπικό του Καρκίνου).

Νότιο ημισφαίριο: Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει κατά το νότιο ηλιοστάσιο σε τόπους που βρίσκονται σε γεωγραφικό πλάτος 23° 26΄ Νότιο (ισοδύναμα: πάνω στον Τροπικό του Αιγόκερω).

Οι τόποι της Γης ανάμεσα σε αυτά τα δύο πλάτη βρίσκονται στην Τροπική ζώνη και μπορούν να δουν τον Ήλιο να περνά από το ζενίθ δύο ημέρες κάθε χρόνο.

Με λίγα λόγια, όταν ο ήλιος βρεθεί στον Τροπικό του Αιγόκερου στης 21 Δεκεμβρίου, θα έχουμε την μικρότερη μέρα του έτους στο βόρειο ημισφαίριο, δηλαδή θα έχουμε το χειμερινό ηλιοστάσιο.

Για το Νότιο ημισφαίριο θα συμβαίνει το αντίθετο και θα έχει την μεγαλύτερη μέρα του έτους, δηλαδή θερινό ηλιοστάσιο.

Όταν στις 21 Ιουνίου ο ήλιος βρεθεί στον Τροπικό του καρκίνου το φαινόμενο αντιστρέφεται για τα δύο ημισφαίρια και για το βόρειο θα έχουμε την μεγαλύτερη μέρα του έτους και το θερινό ηλιοστάσιο.

 

      ΤΟ  "ΘΕΙΟΝ  ΒΡΕΦΟΣ"

Στην Αρχαία Ελλάδα στο Χειμερινό Ηλιοστάσιο γιόρταζαν την γέννηση του Διονύσου, γιου του Δία και της παρθένου Σεμέλης, τον οποίον αποκαλούσαν «σωτήρα» και «θείο βρέφος», ήταν ο «καλός ποιμένας» και οι ιερείς του κρατούσαν την ποιμενική ράβδο.

Τον χειμώνα οι Έλληνες θρηνούσαν για τον σκοτωμό του από τους Τιτάνες, αλλά στις 30 Δεκεμβρίου γιόρταζαν την αναγέννησή του. Ο ήλιος λατρεύονταν από τους Αρχαίους Έλληνες σαν Θεός και τον απεικόνιζαν πάνω σε πύρινο άρμα όπου ξεκινώντας κάθε πρωί σκόρπιζε το φως του στην γη.

Επίσης τον ταύτιζαν με τον Απόλλωνα τον Θεό του φωτός. Με την πάροδο των αιώνων τα γενέθλια του Θεού Ήλιου μετετράπηκαν σε γενέθλια του Υιού του Θεού, παράδοση που πέρασε και στους εκκλησιαστικούς πατέρες.

 Πότε  γεννήθηκε  ο  Χριστός;

Η ημερομηνία γέννησης του Ιησού και του  εορτασμού των Χριστουγέννων, γνωρίζουμε πως είναι συμβατική (οι εσωτερικές βιβλικές ενδείξεις τοποθετούν την πραγματική ημερομηνία κάπου στα μέσα του φθινοπώρου). Αρχικά δεν εορταζόταν καν η γέννησή του και οι πρώτες πιθανές ημερομηνίες άρχισαν να διατυπώνονται από τον 2ο αιώνα μ.Χ.

Τελικά, μετά τον 4ο μ.Χ. αιώνα, όλες οι πιθανές ημερομηνίες γέννησης του Ιησού που είχαν διατυπωθεί καταργήθηκαν, και ως τελική ημερομηνία εορτασμού των Χριστουγέννων καθιερώθηκε επίτηδες  η 25η Δεκεμβρίου, ημερομηνία που συνέπιπτε με την  αρχαιοελληνική γέννηση του Διονύσου, γιου του Δία και της παρθένου Σεμέλης, τον οποίον αποκαλούσαν «σωτήρα» και «θείο βρέφος», ήταν ο «καλός ποιμένας» και οι ιερείς του κρατούσαν την ποιμενική ράβδο.

Αυτό ήταν κάτι που κατά την άποψη των χριστιανών, έδινε την ιδέα της αναγέννησης του κόσμου μέσω του χριστιανισμού, που ήθελε να δώσει μια νέα διάσταση στα πράγματα ξεπερνώντας την  αρχαία  Ελληνική  θρησκεία. Αναλόγως, 9 μήνες πριν, εορτάζεται ο Ευαγγελισμός.-

ΖΗΝΩΝ  ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ