Στις 21 Σεπτεμβρίου 1956, η βασίλισσα της Αγγλίας Ελισάβετ (εβραϊκά Ελ ισεβά, δηλαδή αυτή που πιστεύει στον Ιεχωβά), απαγχόνισε στις Κεντρικές φυλακές Λευκωσίας τους αγωνιστές της Ε.Ο.Κ.Α, Στέλιο Μαυρομμάτη (24 ετών), Μιχαήλ Κουτσόφτα (22 ετών) και Ανδρέα Παναγίδη (22 ετών), που έδωσαν την ζωή τους για την Ένωση με την Ελλάδα. ΠΕΘΑΝΑΝ ΤΡΑΓΟΥΔΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΕΘΝΙΚΟ ΥΜΝΟ.

 

 

ΤΑ ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΜΠΟΥΚΑΛΙΑ

 

 

Ο ΝΕΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ ΚΑΡΟΛΟΣ Ο Γ' ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΤΕΤΜΗΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΡΑΒΙΝΟ

 

Η ΕΛΙΣΑΒΕΤ, Η ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΔΟΛΟΦΟΝΟΣ, ΚΡΕΜΑΣΕ ΤΟΝ ΚΥΠΡΙΟ ΕΥΑΓΟΡΑ ΠΑΛΛΗΚΑΡΙΔΗ, ΓΙΑΤΙ ΚΑΤΕΒΑΣΕ ΚΑΙ ΞΕΣΚΙΣΕ ΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ ΣΗΜΑΙΑ, ΟΤΑΝ ΑΥΤΗ ΟΡΚΙΣΤΗΚΕ. ΤΟ ΕΛΛΗΝΟΠΟΥΛΟ ΗΤΑΝ 17 ΧΡΟΝΩΝ.

 

 

Σήμερα τιμούμε του Εθνομάρτυρες , Στέλιο Μαυρομμάτη, Μιχαήλ Κουτσόφτα και Ανδρέα Παναγίδη που τους εκτέλεσε η Τατάνα Σκατόψυχη

 ΣΠΥΡΟΣ ΧΑΤΖΑΡΑΣ

http://deltio11.blogspot.com/2022/09/blog-post_577.html

 

 

 

         ΠΕΘΑΝΑΝ ΤΡΑΓΟΥΔΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΕΘΝΙΚΟ ΥΜΝΟ 

  

Στις 21 Σεπτεμβρίου 1956, στην Κύπρο οι Πουστροεγγλέζοι απαγχόνισαν στις Κεντρικές φυλακές Λευκωσίας τους αγωνιστές της Ε.Ο.Κ.Α , Στέλιο Μαυρομμάτη, (24), Μιχαήλ Κουτσόφτα (22) και Ανδρέα Παναγίδη (22 χρονών), που έδωσαν την ζωή τους για την Ένωση με την Ελλάδα. 

 

Τους έθαψαν στον περίβολο των Κεντρικών φυλακών, στο χώρο που αποκαλείται Φυλακισμένα Μνήματα.

 Ο Μαυρομάτης συμμετείχε σε ανεπιτυχή επίθεση, στην οδό Αγίου Παύλου στον Άγιο Δομέτιο Λευκωσίας, από κοινού με τους Ανδρέα Παναγίδη και Μιχαήλ Κουτσόφτα, εναντίον δυο Βρετανών. Δικάστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο. 

Μαζί τους συνελήφθη και ο Παρασκευάς Χοιροπούλης, που καταδικάστηκε σε ποινή ισόβιας καθείρξεως, λόγω του ότι ήταν ανήλικος. 

 Ο Μαυρομάτης αντιμετώπισε με τεράστιο ψυχικό σθένος την εκτέλεσή του. Όταν έφτασε στην αγχόνη, φώναξε στους παριστάμενους Άγγλους. 

«Σκοτώστε με, δεν σας φοβάμαι, είναι πολλοί πίσω μου που θα πάρουν το αίμα μου».

Εκτελέστηκε με απαγχονισμό μισή ώρα μετά τα μεσάνυχτα της 21ης Σεπτεμβρίου 1956, μαζί με τους Ανδρέα Παναγίδη και Μιχαήλ Κουτσόφτα. Μετά την εκτέλεση του, κατα διάρκεια ερευνών που διεξήγαγαν τα Αγγλικά στρατεύματα κατοχής στο πατρικό του σπίτι, η 27χρονη αδελφή του Μαρία, πυροβολήθηκε στη σπονδυλική στήλη και έζησε το υπόλοιπο του βίου της σε αναπηρική καρέκλα. 

 Στην τελευταία του επιστολή, την οποία απηύθυνε προς τους γονείς και τα αδέλφια του έγραφε:  «Σεβαστοί μου γονείς, πολυαγαπημένες μου αδελφές και αδελφέ μου, Σας απευθύνω το τελευταίο μου γράμμα με την ελπίδα πως θα κατορθώσω να ρίξω λίγο βάλσαμο στην πονεμένη σας ψυχή. Τώρα που σας γράφω, ευρίσκομαι μέσα στο σκοτεινό κελί της φυλακής μου, περιμένοντας με θάρρος και υπομονή τον δήμιο ναρθή να με οδηγήσει στον τόπο της εκτελέσεως. Αισθάνομαι τον εαυτό μου ισχυρόν και γαλήνιον, γιατί έχω τον Χριστό μέσα μου και είμαι βέβαιος πως θα με βοηθήσει μέχρι τέλους. Η τελευταία μου επιθυμία που ζητώ από σας είναι: Να σταθήτε ψύχραιμοι μέχρι τέλους και να προσεύχεστε για μένα. Δεν θέλω ούτε μοιρολόγια ούτε θρήνους, παρά μόνο να ευχαριστείτε και να δοξάζετε το Θεό που με αγάπησε και θέλησε να με πάρει κοντά του. Θέλω να ξέρετε πως ο υιός και αδελφός σας πέθανε με το χαμόγελο στα χείλη, γιατί κράτησε μέχρι τέλους τον ιερόν όρκον που έδωσε να θυσιαστή χάριν της ελευθερίας της Κύπρου. Να είστε δε βέβαιοι πως γρήγορα θα ανατείλει το άστρον της Ελευθερίας και της δικαιοσύνης στο Νησί μας, τον ψυχρό δε και σκοτεινό χειμώνα των θλίψεων και δοκιμασιών θα επακολουθήσει η γλυκεία άνοιξης της γαλήνης και ευτυχίας. Θέλω να είστε υπερήφανοι γιατί ο υιός και αδελφός σας θυσιάστηκε για την κοινήν ελευθερία. Θυσιάστηκε γιατί θέλησε να χαρεί κι αυτός μαζί με όλους τους Έλληνες της Κύπρου το μεγαλύτερο δώρο που χάρισε ο Θεός στην ανθρωπότητα. Με αυτά, σεβαστοί μου γονείς και πολυαγαπημένες μου αδελφές και αδελφέ μου, κλείω το γράμμα μου και σας στέλνω τον τελευταίο θερμό μου ασπασμόν. 

Σας γλυκοφιλώ Ο υιός και αδελφός σας ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΑΥΡΟΜΑΤΗΣ». 

 

 Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης, που ως καταζητούμενος κρύβονταν στο σπίτι του Μαυρομάτη στο Λάρνακα κι αργότερα απαγχονίστηκε κι αυτός από τους Άγγλους, έγραψε στις 21 Σεπτεμβρίου 1956 και αφιέρωσε στους Μαυρομάτη, Ανδρέα Παναγίδη και Μιχαήλ Κουτσόφτα, το ποίημα με τίτλο «Το τελευταίο Τρίο απαγχονισμού».

 

 

 

 Η Γενική Απεργία της ΕΟΚΑ

 

 

Κουτσόφτας Μιχαήλ

Γεννήθηκε στο Παλαιομέτοχο, της επαρχίας Λευκωσίας, στις 12 Νοεμβρίου 1934.

Απαγχονίστηκε από τους Άγγλους στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας στις 21 Σεπτεμβρίου 1956.

Σύζυγος: Ευγενία Κουτσόφτα

Γονείς: Κυριάκος και Ελένη Κουτσόφτα

Αδέλφια: Κώστας, Ολυμπιάδα, Πέτρος, Άννα, Παρασκευή

 Ο Μιχαήλ Κουτσόφτας αποφοίτησε από το δημοτικό σχολείο Παλαιομετόχου και εργαζόταν σε νηματουργείο ως βαφέας. Με την έναρξη του αγώνα προσφέρθηκε να υπηρετήσει στις τάξεις της ΕΟΚΑ. Λόγω όμως της αριστερής ιδεολογίας του, αλλά και του ότι ήταν ορφανός από πατέρα και είχε τη μικρή του αδελφή ανύπανδρη, υπήρχαν επιφυλάξεις. Τελικά η σταθερή και αμετακίνητη επιμονή του έπεισε τον ιερέα Παλαιομετόχου Παπά Λευτέρη να τον ορκίσει.

Η πρώτη του δράση ήταν η ύψωση της ελληνικής σημαίας στην κορυφή των ευκαλύπτων στο κέντρο του χωριού του, την οποία κατέβαζαν οι Άγγλοι. Ένα βράδυ έκοψε, με το φίλο του Ανδρέα Παναγίδη, τα κλαδιά των ευκαλύπτων, για να μη μπορούν οι στρατιώτες να κατεβάσουν τη σημαία. Εκείνοι έκοψαν τα θεόρατα δέντρα από τη ρίζα.

Ο απαγχονισμός του Καραολή και του Δημητρίου αναστάτωσαν τον Κουτσόφτα τόσο πολύ που εγκατέλειψε τη δουλειά του και για μερικές μέρες κατόπτευε το αεροδρόμιο Λευκωσίας, όπου στάθμευαν Άγγλοι στρατιώτες, αναζητώντας τόπο και τρόπο να ανταποδώσει το πλήγμα. Σε συμβουλές της μάνας του να προσέχει, απάντησε :

"Για την ελευθερία της Κύπρου μας όλοι ανοίξαμε τα στήθη, μητέρα."

Στις 16 Μαΐου, έξι μέρες μετά την εκτέλεση του Καραολή και του Δημητρίου, αφού πέρασε από τον Παπά Λευτέρη και του ζήτησε να σταθεί προστάτης της αδελφής του, αν τυχόν συλληφθεί, έφυγε με τους φίλους του Ανδρέα Παναγίδη και Παρασκευά Χοιροπούλη, για το χώρο του αεροδρομίου Λευκωσίας, όπου επιτέθηκαν και σκότωσαν τον Άγγλο σμηναγό Πάτρικ Τζων Χέιλ μέσα στο γραφείο του. Καταδιώχθηκαν και συνελήφθησαν από αγγλικά στρατεύματα. Ο Μιχαήλ Κουτσόφτας και ο Ανδρέας Παναγίδης εκτελέστηκαν μαζί με το Στέλιο Μαυρομμάτη στις 21 Σεπτεμβρίου 1956. Ο Χοιροπούλης, επειδή ήταν ανήλικος, καταδικάστηκε σε ισόβια φυλάκιση.

Παναγίδης Ανδρέας

Γεννήθηκε στο χωριό Παλαιομέτοχο, της επαρχίας Λευκωσίας, στις 14 Νοεμβρίου 1934.

Απαγχονίστηκε στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας στις 21 Σεπτεμβρίου 1956.

Σύζυγος: Γιαννούλα Ανδρέα Παναγίδη

Παιδιά: Αριστείδης, Δέσπω και Αυγή

Γονείς: Γρηγόρης Παναγή και Δέσποινα Χατζηκυριάκου Παναγή

Αδέλφια: Μαρία, Άννα, Κυριάκος

 Ο Ανδρέας Παναγίδης τελείωσε το δημοτικό σχολείο Παλαιομετόχου και εργαζόταν στην κουζίνα του αγγλικού στρατού στο αεροδρόμιο Λευκωσίας. Με την έναρξη του αγώνα προσφέρθηκε να υπηρετήσει στις τάξεις της ΕΟΚΑ, μαζί με το φίλο του ήρωα Μιχαήλ Κουτσόφτα. Η σταθερή και αμετακίνητη επιμονή τους έπεισε τον ιερέα Παλαιομετόχου Παπαλευτέρη να τους ορκίσει.

Η πρώτη δράση του Παναγίδη ήταν η ύψωση της ελληνικής σημαίας. Σε έρευνα που έκαμε Άγγλος στρατιώτης στην τσάντα του, στον τόπο της εργασίας του, αμέσως μετά την εκτέλεση των Καραολή και Δημητρίου, βρήκε μια ελληνική σημαία και ζήτησε από τον Ανδρέα να του σκουπίσει με αυτή τα παπούτσια του. Τόση ήταν η προσβολή που ένιωσε ο Ανδρέας, ώστε ήλθε στα χέρια μαζί του κτυπώντας τον άγρια. Όταν πήγε στο σπίτι, έστειλε τη γυναίκα του και του έφερε τα περίστροφά του που της είχε δώσει να του κρύψει. Την επομένη, όταν πήγε στη δουλειά του στο αεροδρόμιο, μαζί με το Μιχαήλ Κουτσόφτα και έναν άλλο αγωνιστή, επιτέθηκαν και σκότωσαν τον Άγγλο σμηναγό Πάτρικ Τζων Χέιλ μέσα στο γραφείο του. Συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν σε θάνατο. Απαγχονίστηκαν και οι δυο με το Στέλιο Μαυρομμάτη.

Συγκλονιστικός ήταν ο τρόπος με τον οποίο αντιμετώπισε το θάνατο τόσο ο ίδιος όσο και οι δικοί του, που τον αποχαιρέτησαν με το τραγούδι στα χείλη και με τα χέρια ψηλά σε μια θερμή εξ αποστάσεως χειραψία. "Τι τιμή στο παλικάρι..." βροντοφώναξε ο πατέρας του. Τα πατριωτικά τραγούδια των τριών μελλοθανάτων και των άλλων φυλακισμένων δόνησαν τις φυλακές.

Ανεκτίμητης αξίας κληρονομιά, άφησε στα παιδιά του "ένα τιμημένο όνομα", όπως ο ίδιος τους έγραψε λίγα λεπτά μετά την ειδοποίηση, ότι χαράματα της Παρασκευής, 21 Σεπτεμβρίου 1956, θα οδηγείτο στην αγχόνη.

Μαυρομμάτης Στέλιος

Γεννήθηκε στο χωριό Λάρνακας της Λαπήθου, της επαρχίας Κερύνειας, στις 15 Νοεμβρίου 1932.

Απαγχονίστηκε στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας, στις 21 Σεπτεμβρίου 1956.

Γονείς: Χριστόφορος και Ελένη Μαυρομμάτη

Αδέλφια: Μαρία, Ειρήνη, Κώστας

Ο Στέλιος Μαυρομμάτης τελείωσε το δημοτικό σχολείο στο χωριό του και την Εμπορική Σχολή Σαμουήλ στη Λευκωσία. Εργάστηκε για δυο χρόνια στον αγγλικό στρατό στο Σουέζ και στη συνέχεια εργαζόταν στο αγγλικό αεροδρόμιο Λευκωσίας ως γραφέας μέχρι τη σύλληψή του. Ήταν μέλος της επιτροπής των σωματείων ΣΕΚ και ΘΟΙ στο χωριό του, στην ίδρυση των οποίων πρωτοστάτησε ο πατέρας του.

Με την έναρξη του αγώνα εντάχθηκε στην ΕΟΚΑ και πήρε μέρος σε επιχείρηση δολιοφθοράς εναντίον αεροπλάνων των Άγγλων. Συνέβαλε επίσης ουσιαστικά στη συλλογή των κυνηγετικών όπλων από ιδιώτες στην περιοχή Λευκωσίας. Έδρασε ιδιαίτερα στην περιοχή των οδών Λήδρας και Ονασαγόρου, την οποία οι Άγγλοι είχαν ονομάσει "μίλι του θανάτου". Μεταξύ των συνεργατών του ήταν και ο ξάδελφός του Ευαγόρας Παλληκαρίδης. Στενοί συνεργάτες του στη μεταφορά και απόκρυψη οπλισμού, καθώς και στη φιλοξενία και φυγάδευση καταζητουμένων προσώπων ήταν και οι γονείς και τα αδέλφια του.

Σε μια ανεπιτυχή επίθεση του ιδίου και των δυο συναγωνιστών του εναντίον του Βρετανού σμηνία Νόρμαλ Άλφρεντ και του αεροπόρου Λώρενς Ληθ της βρετανικής βασιλικής αεροπορίας στην οδό Αγίου Παύλου στον Άγιο Δομέτιο Λευκωσίας, ο Στέλιος Μαυρομμάτης ανακόπηκε κατά την αποχώρηση από Άγγλο κάτοικο της περιοχής και συνελήφθη από τους δυο Άγγλους αεροπόρους. Καταδικάστηκε σε θάνατο και απαγχονίστηκε μαζί με τους Ανδρέα Παναγίδη και Μιχαήλ Κουτσόφτα. Αξιοζήλευτο είναι το θάρρος με το οποίο αντιμετώπισε την εκτέλεσή του και το οποίο ο ίδιος περιγράφει στις δυο τελευταίες του επιστολές.

Σε έρευνες που έκαμαν Άγγλοι στρατιώτες στο πατρικό του σπίτι, μετά την εκτέλεσή του, εκπυρσοκρότησε το όπλο ενός στρατιώτη πληγώνοντας την αδελφή του Μαρία στη σπονδυλική στήλη και καθηλώνοντάς την από τα 27 της χρόνια σε αναπηρική καρέκλα.

 

 

 

 

 

 

ΖΗΝΩΝ ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ