Η ΕΠΑΝΑΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΒΥΘΙΣΜΕΝΗΣ ΑΙΓΗΙΔΟΣ. ΟΤΑΝ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΣΧΕΔΙΑΖΑΝ ΤΗΝ ΜΕΡΙΚΗ ΑΠΟΞΗΡΑΝΣΗ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ. Η ΧΕΡΣΑΙΑ ΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΘΑ ΥΠΕΡΤΡΙΠΛΑΣΙΑΖΟΝΤΑΝ. ΘΑ ΕΙΧΑΜΕ ΧΕΡΣΑΙΑ ΣΥΝΟΡΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ ΓΗ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ ΓΗ ΤΗΣ ΙΩΝΙΑΣ.
Το κενό του Βοώτη (Bootes) είναι μια κυκλική περιοχή, η οποία όμως ουσιαστικά είναι ένα κενό και κανείς ακόμη δεν μπορεί να εξηγήσει το γιατί. Με διάμετρο σχεδόν 250 εκατομμύρια έτη φωτός, αντιπροσωπεύοντας το 0,27% του παρατηρήσιμου σύμπαντος, είναι ένα από τα μεγαλύτερα γνωστά κενά στο Σύμπαν, αναφερόμενο και ως «υπερκενό». Ανακαλύφθηκε από τους αστρονόμους το 1981 και βρίσκεται σε απόσταση 700 εκατ. έτη φωτός από τη Γη.
Θα μπορούσε άραγε να είναι το σπίτι ενός υπερφυσικού εξωγήινου είδους; Μελέτες του Κενού του Βοώτη δείχνουν ότι θα μπορούσε να είναι παλιότερο από ό, τι το ίδιο το σύμπαν, και δημιουργήθηκε πριν συμβεί η Μεγάλη Έκρηξη (the Big Bang). Το Κενό του Βοώτη είναι ένα από εκείνα τα πράγματα που δίνουν στους επιστήμονες περισσότερα ερωτήματα παρά απαντήσεις. Ένα αινιγματικό, τρομακτικό, τεράστιο κομμάτι του τίποτα που κρατά τους αστρονόμους σε εγρήγορση. Το κενό είναι τουλάχιστον δέκα φορές μεγαλύτερο από ό, τι λένε οι κανόνες της σύγχρονης φυσικής ότι είναι πιθανό. Ως δομή, αυτό το κενό φαίνεται να είναι αδύνατο να συμβεί.
Χάρτης του Κενού του ΒοώτηΤο Κενό του Βοώτη (Boötes void) ή το «Μεγάλο Κενό» είναι ένα κοσμικό κενό, μία τεράστια και προσεγγιστικά σφαιρική περιοχή του χώρου του Σύμπαντος, που περιέχει πολύ λιγότερους γαλαξίες από τον μέσο όρο. Το Κενό του Βοώτη βρίσκεται στον αστερισμό Βοώτη, από τον οποίο πήρε και την ονομασία του. Το κέντρο του βρίσκεται περίπου στις εξής συντεταγμένες: Ορθή αναφορά 14h 50m και απόκλιση 46.
ΤΟ ΥΠΕΡΚΕΝΟ
Με διάμετρο σχεδόν 250 εκατομμύρια έτη φωτός (περίπου το 0,27% της διαμέτρου του ορατού Σύμπαντος) και όγκο σχεδόν 10 επτάκις εκατομμύρια κυβικά έτη φωτός, το Κενό του Βοώτη είναι ένα από τα μεγαλύτερα γνωστά κενά στο Σύμπαν, αναφερόμενο και ως «υπερκενό».
Η ανακάλυψή του δημοσιοποιήθηκε από τους Ρόμπερτ Κίρσνερ κ.ά. το 1981, ως μέρος μιας επισκοπήσεως ερυθρομεταθέσεων των γαλαξιών.
Το κέντρο του Κενού του Βοώτη απέχει περίπου 700 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη.
Λίγο αργότερα ανακαλύφθηκε από άλλους αστρονόμους ότι το Κενό περιείχε λίγους γαλαξίες.
Το 1987 οι Τζ. Μούντυ, Ρ. Κίρσνερ, Τζ. Μακαλπάιν και Σ. Γκρέγκορυ δημοσίευσαν την ανακάλυψη οκτώ γαλαξιών στο εσωτερικό του. Οι Μ. Στράους και Τζων Χάκρα ανεκοίνωσαν την ανακάλυψη άλλων τριών γαλαξιών το 1988, ενώ οι Γκρεγκ Όλντερινγκ, G. Bothun, Ρ. Κίρσνερ και Ρον Μάρζκε την ανακάλυψη 15 γαλαξιών το 1989.
Μέχρι το 1997 στο Κενό του Βοώτη είχαν ανακαλυφθεί συνολικά 60 γαλαξίες.
Σύμφωνα με τον Όλντερινγκ, η κλίμακα του Κενού είναι τέτοια, ώστε «αν ο Γαλαξίας μας βρισκόταν στο κέντρο του, δεν θα γνωρίζαμε ότι υπάρχουν άλλοι γαλαξίες μέχρι τη δεκαετία του 1960»..
Το Υπερσμήνος του Ηρακλέους αποτελεί μέρος τού προς τα εμάς άκρου τού Κενού του Βοώτη.
Δεν υπάρχει ασυμφωνία της υπάρξεως του Κενού του Βοώτη και του «καθιερωμένου» κοσμολογικού προτύπου Λ-CDM.
Θεωρητικά έχει προταθεί ότι το Κενό αυτό δημιουργήθηκε από τη συγχώνευση μικρότερων κενών, παρόμοια με τη συγχώνευση φυσαλίδων αφρού σε μεγαλύτερες. Αυτή η διαδικασία θα ερμήνευε την ύπαρξη των λίγων γαλαξιών στο εσωτερικό του και την κατανομή τους κατά προσέγγιση σε μία σωληνοειδή περιοχή που διέρχεται από το κέντρο του Κενού.
Αυτός ο αλλόκοπος διαστημικός σχηματισμός είναι σύμφωνος με τη θεωρία του Nikolai Kardashev του 1962 για τους εξωγήινους πολιτισμούς και τη συμπεριφορά τους.
Θα μπορούσε άραγε να είναι το σπίτι ενός υπερφυσικού εξωγήινου είδους;
Το 1964 ο Nikolai Kardashev – τώρα αναπληρωτής διευθυντής του διαστημικού κέντρου Astro της Ρωσίας – δημοσίευσε τη θεωρία του για την εξωγήινη ανάπτυξη, υποστηρίζοντας ότι οι πολιτισμοί αναπτύσσονται σε 4 στάδια.
Ένας πολιτισμός φτάνει στην τρίτη φάση όταν γίνεται τόσο τεχνολογικά προηγμένος ώστε να είναι σε θέση να μετατρέψει το αστρικό φως σε χρησιμοποιήσιμη ενέργεια. Σε αυτό το σημείο, το είδος μπορεί να αναπαραχθεί με εκπληκτικά ποσοστά, ενώ εξαπλώνεται σε όλο το σύμπαν και αποικίζει γαλαξίες. Πολλοί θεωρούν ότι αυτό είναι ένα απαραίτητο βήμα για να αποφύγει την εξαφάνιση ο κάθε πολιτισμός. Θα μπορούσε άραγε αυτό να εξηγήσει την ψευδαίσθηση της έλλειψης των αστεριών;
Το 1960 ο θεωρητικός φυσικός Freeman Dyson δημοσίευσε την έρευνα του για τις τεχνητές αστρικές πηγές της υπέρυθρης ακτινοβολίας. Αυτή η εργασία υποδηλώνει ότι για να αξιοποιήσουν την ενέργεια από τα αστέρια, οι πολιτισμοί πρέπει να κατασκευάσουν τεράστιες τεχνητές δομές γύρω τους, καλύπτοντας τους κυρίως από το εξωτερικό. Είναι πιθανό ότι τα δίκτυα των διασυνδεδεμένων κελύφων του Dyson, να στρεβλώνουν την εμφάνιση του Κενού και ό,τι βρίσκεται μέσα σε αυτό. Ένα ακόμα μυστήριο είναι το σχεδόν τέλεια σφαιρικό σχήμα του κενού. Το έχουν ονομάσει «το πιο τέλεια διαμορφωμένο κενό στο διάστημα». Θα μπορούσε αυτό να είναι το αποτέλεσμα μιας εξαιρετικής διαγαλαξιακής μηχανικής;
Το 2015 οι αστρονόμοι του πανεπιστημίου της Χαβάης εντόπισαν άλλο ένα «υπερ-κενό», το οποίο έχει διάμετρο 18 δισεκατομμύρια έτη φωτός, ενώ ο επιστήμονας István Szapudi το περιγράφει ως «τη μεγαλύτερη δομή που έχει εντοπιστεί ποτέ από την ανθρωπότητα», υποδηλώνοντας ότι είναι πολύ μεγάλο για να υπάρχει.
Η μελέτη αυτή διαπίστωσε επίσης ότι τα υπερκενά αποστραγγίζουν την ενέργεια που ταξιδεύει μέσα από αυτά. Ο αντίκτυπος είναι τόσο έντονος που οι γύρω περιοχές του χώρου γίνονται ασυνήθιστα ψυχρές. Ενώ μερικοί προτείνουν ότι αυτό μπορεί να προκληθεί από τις σφαίρες Dyson, μπορεί να υπάρχει μια απλούστερη λύση.
Ο επιστήμονας Greg Aldering επισημαίνει ότι οι γαλαξίες μέσα στο Κενό του Βοότη είναι σε ένα πολύ καθαρό σχηματισμό σαν σωλήνα. Υποστηρίζει ότι δεδομένου του πόσο απίθανη είναι αυτή η ευθυγράμμιση, είναι πολύ πιθανό ότι το κενό σχηματίστηκε από μικρότερα κενά που συγκρούονται και συγχωνεύονται μεταξύ τους.
Το σύμπαν συχνά περιγράφεται ως ένας κοσμικός ιστός με ζώνες αόρατης σκοτεινής ύλης που περιβάλλεται από το φωτεινό υλικό της. Όπως περιγράφει ο Sokol, αυτή η δομή μοιάζει με ένα είδος «κοσμικού αφρού» ως «σαπουνόφουσκες σε μια μπανιέρα». Και όπως σε μια μπανιέρα οι φυσαλίδες κολλούν στα άκρα, στη χωρική δομή των γαλαξιών μαζεύονται στα «τείχη» και διασταυρώνονται με τις περιοχές της σκοτεινής ύλης. Στη μέση, τις περισσότερες φορές, υπάρχει ένα μεγάλο κενό.
Όταν σχηματίστηκε το Μεγάλο Κενό, -σύμφωνα με τους επιστήμονες- το σύμπαν ακόμη δεν διέθετε τόσο μεγάλη δύναμη για να δημιουργήσει μια τόσο μεγάλων διαστάσεων φούσκα. Το πρόβλημα λύθηκε το 1998 με την ανακάλυψη της σκοτεινής ενέργειας: μια κοσμική πίεση που αναγκάζει τις κενές περιοχές του σύμπαντος να επεκτείνονται, «σαν κάποιος να φυσούσε αέρα σε κάθε μία από τις σαπουνόφουσκες του σύμπαντος, την ίδια στιγμή».
Η ΚΛΙΜΑΚΑ ΚΑΡΝΤΑΣΕΦ
Η κλίμακα αυτή κατατάσσει τις τεχνολογικές δυνατότητες ένος πολιτισμού σύμφωνα με την ενέργεια που είναι σε θέση να χειραγωγεί και να εκμεταλεύεται. Η Κλίμακα επινοήθηκε το 1964 από τον Ρώσο αστρονόμο Nikolai Kardashev.
Η ταξινόμηση γίνεται σε 3 κλίμακες (τύπος Ι,ΙΙ και ΙΙΙ) με βάση τη δυνατότητα ενός πολιτισμού να εκμεταλλεύεται τους πόρους του πλανήτη του, του άστρου του, ή ολόκληρου του γαλαξία του.
Τύπος Ι
Ο πολιτισμός τύπου Ι, μπορεί να διαχειρίζεται τους ενεργειακούς πόρους του πλανήτη του και να ελέγχει πλήρως τις συνθήκες που επικράτουν σε αυτόν, όπως για παράδειγμα τα καιρικά φαινόμενα, τους σεισμούς και όλες τις φυσικές καταστροφές.
Ο πολιτισμός τύπου Ι, μπορεί να διαχειρίζεται τους ενεργειακούς πόρους του πλανήτη του και να ελέγχει πλήρως τις συνθήκες που επικράτουν σε αυτόν, όπως για παράδειγμα τα καιρικά φαινόμενα, τους σεισμούς και όλες τις φυσικές καταστροφές.
Τύπος ΙΙ
Ο πολιτισμός τύπου ΙΙ έχει ξεπεράσει τα όρια του πλανήτη του και είναι σε θέση να τιθασεύσει την ενέργεια του άστρου του, την οποία μπορεί να χρησιμοποιεί κατά το δοκούν. Ένα μέσο για την χειραγώγηση της ηλιακής ενέργειας στο μέγιστο, είναι η λεγόμενη Σφαίρα του Ντάισον. Η ιδέα προτάθηκε από το διάσημο επιστήμονα Freeman Dyson τη δεκαετία του ’60 και περιλαμβάνει 2 τύπους. Στο πρώτο, μια σειρά χιλιάδων δορυφόρων βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον ήλιο και συλλέγουν την ενέργειά του, και στη δεύτερη, ένας ακόμη πιο εξελιγμένος πολιτισμός έχει καταφέρει να εσωκλείσει ολόκληρο το άστρο σε μια τεράστια σφαιρική κατασκευή και κατά αυτό το τρόπο, εκμεταλλέυεται στο έπακρο την ενέργειά του.
Ο πολιτισμός τύπου ΙΙ έχει ξεπεράσει τα όρια του πλανήτη του και είναι σε θέση να τιθασεύσει την ενέργεια του άστρου του, την οποία μπορεί να χρησιμοποιεί κατά το δοκούν. Ένα μέσο για την χειραγώγηση της ηλιακής ενέργειας στο μέγιστο, είναι η λεγόμενη Σφαίρα του Ντάισον. Η ιδέα προτάθηκε από το διάσημο επιστήμονα Freeman Dyson τη δεκαετία του ’60 και περιλαμβάνει 2 τύπους. Στο πρώτο, μια σειρά χιλιάδων δορυφόρων βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον ήλιο και συλλέγουν την ενέργειά του, και στη δεύτερη, ένας ακόμη πιο εξελιγμένος πολιτισμός έχει καταφέρει να εσωκλείσει ολόκληρο το άστρο σε μια τεράστια σφαιρική κατασκευή και κατά αυτό το τρόπο, εκμεταλλέυεται στο έπακρο την ενέργειά του.
Τύπος ΙΙΙ
Ο πολιτισμός τύπου ΙΙΙ, έχει αποικίσει ολόκληρο το γαλαξία και μπορεί να εκμεταλλεύεται εξωτικές μορφές ενέργειες από σουπερνόβα, μαύρες τρύπες κτλ. Έχει καταφέρει να ελέγχει το χωροχρόνο και να τον χρησιμοποιεί όπως θέλει. Ένας τέτοιος πολιτισμός είναι θεωρητικά αθάνατος, διότι ακόμη και αν ο γαλαξίας του καταστραφεί, μπορεί να μετακινηθεί με χαρακτηριστική ευκολία σε κάποιον άλλον.
Ο πολιτισμός τύπου ΙΙΙ, έχει αποικίσει ολόκληρο το γαλαξία και μπορεί να εκμεταλλεύεται εξωτικές μορφές ενέργειες από σουπερνόβα, μαύρες τρύπες κτλ. Έχει καταφέρει να ελέγχει το χωροχρόνο και να τον χρησιμοποιεί όπως θέλει. Ένας τέτοιος πολιτισμός είναι θεωρητικά αθάνατος, διότι ακόμη και αν ο γαλαξίας του καταστραφεί, μπορεί να μετακινηθεί με χαρακτηριστική ευκολία σε κάποιον άλλον.
Ένας πολιτισμός που στηρίζεται στην ενέργεια από τον πλανήτη στον οποίο κατοικεί, αντλώντας την κυρίως από πηγές που οι μορφές ενέργειας είναι ήπια αποθηκευμένες, βρίσκεται πριν των ορισμένων τύπων (Α, Β και Γ) στην κλίμακα Καρντάσεφ. Έτσι ονομάζεται τύπος μηδέν καθώς βαθμολογείται κάτω της μονάδας στη λογαριθμική αυτή κλίμακα.
Ένας τέτοιος πολιτισμός είναι ο σημερινός δικός μας που χρησιμοποιεί ως επί το πλείστον ενέργεια που έχει αποθηκευτεί από νεκρές πλέον μορφές ζωής σε πηγές όπως το κάρβουνο, το πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο. Καθίσταται αντιληπτό ότι δεν έχουμε ακόμη φθάσει την μονάδα στην κλίμακα Kardashev.
Σύμφωνα με τον Καρλ Σαγκάν, που επέκτεινε και βαθμονόμησε την κλίμακα Καρντάσεφ πριν τον τύπο Α, κατά τη βιομηχανική επανάσταση, το έτος 1900, ήμασταν στο 0,58 και το 2012 βαθμολογούμαστε στο 0,72.
Σύμφωνα με σχετικούς υπολογισμούς, πιθανώς να φτάσουμε τον Τύπο Α σε 100 – 200 χρόνια.
Καλλιτεχνική απεικόνιση ενός Πολιτισμού τύπου 4
Τύπος IV
Ο Καρντάσεφ πίστευε ότι ένας πολιτισμός Τύπου 4 ήταν «πολύ» προχωρημένος και δεν προχώρησε πέρα από τον Τύπο 3 στην κλίμακα του. Σκέφτηκε ότι, σίγουρα, αυτό θα ήταν το εύρος της ικανότητας οποιουδήποτε είδους. Είναι πολλοί που σκέφτονται κάτι τέτοιο, αλλά μερικοί πιστεύουν ότι υπάρχει ένα ακόμη επίπεδο που θα μπορούσε να επιτευχθεί. Οι πολιτισμοί τύπου 4 θα μπορούσαν σχεδόν να αξιοποιήσουν το ενεργειακό περιεχόμενο ολόκληρου του σύμπαντος, και με αυτό θα μπορούσαν να ανακόψουν την επιταχυνόμενη διαστολή του Σύμπαντος, την διαστολή ουσιαστικά του χωροχρόνου. Ένας πολιτισμός Τύπου 4 θα χρειαστεί να αξιοποιήσει πηγές ενέργειας, που είναι άγνωστες σε εμάς,χρησιμοποιώντας περίεργους ή επί του παρόντος άγνωστους νόμους της φυσικής.
Σημείωση:
Το 2015 αίσθηση είχε προκαλέσει η είδηση περί περίεργης συμπεριφοράς ενός άστρου, ανάμεσα στους αστερισμούς του Κύκνου και της Λύρας, η φωτεινότητα του οποίου παρουσίαζε παράδοξες διακυμάνσεις, υποδεικνύοντας μεγάλο όγκο ύλης γύρω από αυτό, σε «κλειστό» σχηματισμό.
Αμέσως ξεκίνησε ένας «πόλεμος» θεωριών για το τι συμβαίνει στο KIC 8462852 (γνωστό χαϊδευτικά και ως «Tabby’s Star», προς τιμήν της ερευνήτριας Ταμπίθα Μπογιαϊτζάν, του Γέιλ, που πρώτη ασχολήθηκε με το ζήτημα), με το ένα στρατόπεδο να υποστηρίζει πως ίσως να πρόκειται για ένδειξη μιας «σφαίρας/ σμήνους του Dyson» (Dyson Sphere ή Dyson Swarm): Πρόκειται για μια θεωρητική κατασκευή (ή μια σειρά κατασκευών) που περικλείει ένα άστρο, με σκοπό να συλλέγει όλη (ή έστω το μεγαλύτερο ποσοστό) της ενέργειας που εκπέμπεται από αυτό.
Σημειώνεται ότι τέτοιες γιγαντιαίες δομές θεωρείται ότι αποτελούν κριτήριο κατάταξης ενός πολιτισμού σε «υψηλή» κατηγορία της κλίμακας Kardashev (κατάταξη πολιτισμών όσον αφορά στο τεχνολογικό επίπεδό τους).
Η ιδέα αυτή είχε προταθεί αρχικά από τον Όλαφ Στέιπλεντον, στο «Star Maker» (ένα από τα εμβληματικότερα έργα επιστημονικής φαντασίας της ιστορίας) και στη συνέχεια μελετήθηκε περαιτέρω από τον Φρίμαν Ντάισον, που εκτίμησε ότι τέτοιου είδους κατασκευές θα ήταν το λογικό επακόλουθο της εξέλιξης ενός πολιτισμού, οι ενεργειακές ανάγκες του οποίου θα αυξάνονταν με όλο και μεγαλύτερους ρυθμούς.
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, τέτοιου είδους θεωρίες περί εξωγήινων πολιτισμών αντιμετωπίζονται, στην καλύτερη περίπτωση, με σκεπτικισμό, στη χειρότερη με προσβλητικό τρόπο. Πολλοί έσπευσαν να παρουσιάσουν θεωρίες που καταρρίπτουν τη συγκεκριμένη ερμηνεία του φαινομένου, με μία από τις επικρατούσες να είναι αυτή ενός σμήνους κομητών, που προκαλεί το εν λόγω φαινόμενο- με τους υπερμάχους της να αντεπιτίθενται με νέα στοιχεία και επιχειρήματα, τους πολεμίους της να απαντούν ξανά, υποστηρίζοντας πως πρόκειται για αστρική σκόνη κ.α.
Σε κάθε περίπτωση, το μόνο σίγουρο είναι πως το εν λόγω άστρο συμπεριφέρεται περίεργα και κανείς δεν μπορεί να εξηγήσει με βεβαιότητα γιατί- και, όπως προκύπτει, δεν είναι το μόνο, καθώς υπάρχει άλλο ένα, που θεωρείται ότι «φιλοξενεί» έναν πλανήτη με δακτυλίους 200 φορές μεγαλύτερους από αυτούς του Κρόνου, και ένα ακόμα, το οποίο αποτελεί επίσης αίνιγμα- αν και μπορεί να συμβάλει στην επίλυση του μυστηρίου.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Scientific American, το δεύτερο αυτό άστρο εντόπισαν αστρονόμοι, χρησιμοποιώντας τηλεσκόπιο στη Χιλή. Το 2010 το πρόγραμμα Vista Variables in the Via Lactea (VVV) άρχισε τη δημιουργία ενός τρισδιάστατου χάρτη άστρων κοντά στο κέντρο του γαλαξία μας. Στο πλαίσιο του εγχειρήματος, ο αστρονόμος Ρομπέρτο Σάιτο, του Ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου της Σάντα Καταρίνα, εξέτασε δεδομένα από τη δραστηριότητα εκατοντάδων εκατομμυρίων άστρων, και μεταξύ αυτών βρήκε κάτι πραγματικά ασυνήθιστο: Ένα άστρο η φωτεινότητα του οποίου έπεσε μυστηριωδώς για αρκετές ημέρες το 2012.
Το άστρο αυτό, γνωστό με την ονομασία VVV-WIT-07, φαίνεται να είναι πολύ αρχαιότερο και πιο ερυθρό από τον Ήλιο, αν και η ποσότητα της διαστρικής σκόνης ανάμεσα στο Ηλιακό Σύστημα και το άστρο αυτό καθιστά δύσκολες τις μετρήσεις. Πάντως, το καλοκαίρι του 2012 η φωτεινότητά του μειώθηκε ελαφρώς για 11 ημέρες, και μετά «καταποντίστηκε» κατά τις επόμενες 48 ημέρες, υποδεικνύοντας πως κάτι μπλόκαρε πάνω από τα 3/4 του φωτός που έφτανε στη Γη.
Το τι είναι αυτό το «κάτι» αποτελεί το μεγάλο ερώτημα της όλης υπόθεσης, πυροδοτώντας εκ νέου υποθέσεις περί σφαίρας ή σμήνους Dyson από προηγμένο εξωγήινο πολιτισμό. Σύμφωνα με τον Έρικ Μάματζεκ, αστροφυσικό του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ, που δεν συμμετείχε στην έρευνα, η πτώση της φωτεινότητας είναι πάρα πολύ μεγάλη, και αυτό δείχνει πως είναι εντυπωσιακά μεγάλος ο όγκος των αντικειμένων που μπλοκάρουν το φως. «Πρέπει να έχει πλάτος άνω του ενός εκατομμυρίου χιλιομέτρων, και να είναι πολύ πυκνό για να μπλοκάρει τόσο πολύ φως» λέει σχετικά. Σημειώνεται πως ο Μάματζεκ είναι ο αστρονόμος που είχε ηγηθεί της ομάδας που ανακάλυψε το J1407, το άλλο περίεργο άστρο που προαναφέρθηκε, το οποίο περιοδικά παρουσιάζει «έκλειψη» εξαιτίας ενός μεγάλου αντικειμένου που θεωρείται ότι έχει σύστημα δακτυλίων περίπου 200 φορές μεγαλύτερο αυτού του Κρόνου.
Επί της προκειμένης, σημειώνει, το φαινόμενο θα μπορούσε να οφείλεται σε νέφη υλικού που παρεμβάλλονται σποραδικά ανάμεσα στη Γη και το άστρο- αν και τονίζει πως τα δεδομένα αυτά είναι προκαταρκτικά ακόμα, και απαιτούνται περισσότερες παρατηρήσεις.
Η ίδια η Ταμπίθα Μπογιατζιάν συμφωνεί με αυτή τη θεωρία, αν και τονίζει πως το VVV-WIT-07 θα έπρεπε να έχει «πολύ περίεργη» σκόνη για να παρουσιάζονται τέτοιες διακυμάνσεις. Πάντως, με βάση τις παρατηρήσεις και τα υπάρχοντα δεδομένα, ο Σάιτο και οι συνάδελφοί του εκτιμούν πως το άστρο ενδεχομένως να συνεχίσει να παρουσιάζει τέτοια συμπεριφορά ως το 2019, πιθανώς με τέσσερις επιπλέον πτώσεις φωτεινότητας, καθώς το αινιγματικό «φράγμα» συνεχίζει να κινείται γύρω του. Εάν αυτές οι προβλέψεις πέσουν μέσα, ίσως να βοηθήσουν στην επίλυση του μυστηρίου- τόσο του ίδιου, όσο και του «Tabby’s Star».
«Το ένα έχουμε ένα δείγμα δύο άστρων, μπορούμε να έχουμε δύο άστρα να μελετούμε αντί για ένα, προκειμένου να ενοποιήσουμε μια θεωρία για το τι συμβαίνει» λέει η Μπογιατζιάν. Εάν και τα δύο φαινόμενα προκαλούνται από την ίδια φυσική διαδικασία, καθίσταται λιγότερο πιθανό να λαμβάνει χώρα κάτι πραγματικά ασυνήθιστο- όπως η κατασκευή μιας «σφαίρας του Dyson» από κάποιον εξωγήινο πολιτισμό.
Σε κάθε περίπτωση, ελπίζεται πως θα παρατηρηθούν και άλλα αντίστοιχα φαινόμενα στο μέλλον- με τον Σάιτο να εκφράζει την αισιοδοξία του για νέες ανακαλύψεις από το πρόγραμμα VVV – ενώ εισέρχονται και άλλοι δυνατοί «παίκτες» στην υπόθεση, όπως το LSST (Large Synoptic Survey Telescope) στη Χιλή, που θα αρχίσει να λειτουργεί τη δεκαετία του 2020.
Το 2015 αίσθηση είχε προκαλέσει η είδηση περί περίεργης συμπεριφοράς ενός άστρου, ανάμεσα στους αστερισμούς του Κύκνου και της Λύρας, η φωτεινότητα του οποίου παρουσίαζε παράδοξες διακυμάνσεις, υποδεικνύοντας μεγάλο όγκο ύλης γύρω από αυτό, σε «κλειστό» σχηματισμό.
Αμέσως ξεκίνησε ένας «πόλεμος» θεωριών για το τι συμβαίνει στο KIC 8462852 (γνωστό χαϊδευτικά και ως «Tabby’s Star», προς τιμήν της ερευνήτριας Ταμπίθα Μπογιαϊτζάν, του Γέιλ, που πρώτη ασχολήθηκε με το ζήτημα), με το ένα στρατόπεδο να υποστηρίζει πως ίσως να πρόκειται για ένδειξη μιας «σφαίρας/ σμήνους του Dyson» (Dyson Sphere ή Dyson Swarm): Πρόκειται για μια θεωρητική κατασκευή (ή μια σειρά κατασκευών) που περικλείει ένα άστρο, με σκοπό να συλλέγει όλη (ή έστω το μεγαλύτερο ποσοστό) της ενέργειας που εκπέμπεται από αυτό.
Σημειώνεται ότι τέτοιες γιγαντιαίες δομές θεωρείται ότι αποτελούν κριτήριο κατάταξης ενός πολιτισμού σε «υψηλή» κατηγορία της κλίμακας Kardashev (κατάταξη πολιτισμών όσον αφορά στο τεχνολογικό επίπεδό τους).
Η ιδέα αυτή είχε προταθεί αρχικά από τον Όλαφ Στέιπλεντον, στο «Star Maker» (ένα από τα εμβληματικότερα έργα επιστημονικής φαντασίας της ιστορίας) και στη συνέχεια μελετήθηκε περαιτέρω από τον Φρίμαν Ντάισον, που εκτίμησε ότι τέτοιου είδους κατασκευές θα ήταν το λογικό επακόλουθο της εξέλιξης ενός πολιτισμού, οι ενεργειακές ανάγκες του οποίου θα αυξάνονταν με όλο και μεγαλύτερους ρυθμούς.
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, τέτοιου είδους θεωρίες περί εξωγήινων πολιτισμών αντιμετωπίζονται, στην καλύτερη περίπτωση, με σκεπτικισμό, στη χειρότερη με προσβλητικό τρόπο. Πολλοί έσπευσαν να παρουσιάσουν θεωρίες που καταρρίπτουν τη συγκεκριμένη ερμηνεία του φαινομένου, με μία από τις επικρατούσες να είναι αυτή ενός σμήνους κομητών, που προκαλεί το εν λόγω φαινόμενο- με τους υπερμάχους της να αντεπιτίθενται με νέα στοιχεία και επιχειρήματα, τους πολεμίους της να απαντούν ξανά, υποστηρίζοντας πως πρόκειται για αστρική σκόνη κ.α.
Σε κάθε περίπτωση, το μόνο σίγουρο είναι πως το εν λόγω άστρο συμπεριφέρεται περίεργα και κανείς δεν μπορεί να εξηγήσει με βεβαιότητα γιατί- και, όπως προκύπτει, δεν είναι το μόνο, καθώς υπάρχει άλλο ένα, που θεωρείται ότι «φιλοξενεί» έναν πλανήτη με δακτυλίους 200 φορές μεγαλύτερους από αυτούς του Κρόνου, και ένα ακόμα, το οποίο αποτελεί επίσης αίνιγμα- αν και μπορεί να συμβάλει στην επίλυση του μυστηρίου.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Scientific American, το δεύτερο αυτό άστρο εντόπισαν αστρονόμοι, χρησιμοποιώντας τηλεσκόπιο στη Χιλή. Το 2010 το πρόγραμμα Vista Variables in the Via Lactea (VVV) άρχισε τη δημιουργία ενός τρισδιάστατου χάρτη άστρων κοντά στο κέντρο του γαλαξία μας. Στο πλαίσιο του εγχειρήματος, ο αστρονόμος Ρομπέρτο Σάιτο, του Ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου της Σάντα Καταρίνα, εξέτασε δεδομένα από τη δραστηριότητα εκατοντάδων εκατομμυρίων άστρων, και μεταξύ αυτών βρήκε κάτι πραγματικά ασυνήθιστο: Ένα άστρο η φωτεινότητα του οποίου έπεσε μυστηριωδώς για αρκετές ημέρες το 2012.
Το άστρο αυτό, γνωστό με την ονομασία VVV-WIT-07, φαίνεται να είναι πολύ αρχαιότερο και πιο ερυθρό από τον Ήλιο, αν και η ποσότητα της διαστρικής σκόνης ανάμεσα στο Ηλιακό Σύστημα και το άστρο αυτό καθιστά δύσκολες τις μετρήσεις. Πάντως, το καλοκαίρι του 2012 η φωτεινότητά του μειώθηκε ελαφρώς για 11 ημέρες, και μετά «καταποντίστηκε» κατά τις επόμενες 48 ημέρες, υποδεικνύοντας πως κάτι μπλόκαρε πάνω από τα 3/4 του φωτός που έφτανε στη Γη.
Το τι είναι αυτό το «κάτι» αποτελεί το μεγάλο ερώτημα της όλης υπόθεσης, πυροδοτώντας εκ νέου υποθέσεις περί σφαίρας ή σμήνους Dyson από προηγμένο εξωγήινο πολιτισμό. Σύμφωνα με τον Έρικ Μάματζεκ, αστροφυσικό του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ, που δεν συμμετείχε στην έρευνα, η πτώση της φωτεινότητας είναι πάρα πολύ μεγάλη, και αυτό δείχνει πως είναι εντυπωσιακά μεγάλος ο όγκος των αντικειμένων που μπλοκάρουν το φως. «Πρέπει να έχει πλάτος άνω του ενός εκατομμυρίου χιλιομέτρων, και να είναι πολύ πυκνό για να μπλοκάρει τόσο πολύ φως» λέει σχετικά. Σημειώνεται πως ο Μάματζεκ είναι ο αστρονόμος που είχε ηγηθεί της ομάδας που ανακάλυψε το J1407, το άλλο περίεργο άστρο που προαναφέρθηκε, το οποίο περιοδικά παρουσιάζει «έκλειψη» εξαιτίας ενός μεγάλου αντικειμένου που θεωρείται ότι έχει σύστημα δακτυλίων περίπου 200 φορές μεγαλύτερο αυτού του Κρόνου.
Επί της προκειμένης, σημειώνει, το φαινόμενο θα μπορούσε να οφείλεται σε νέφη υλικού που παρεμβάλλονται σποραδικά ανάμεσα στη Γη και το άστρο- αν και τονίζει πως τα δεδομένα αυτά είναι προκαταρκτικά ακόμα, και απαιτούνται περισσότερες παρατηρήσεις.
Η ίδια η Ταμπίθα Μπογιατζιάν συμφωνεί με αυτή τη θεωρία, αν και τονίζει πως το VVV-WIT-07 θα έπρεπε να έχει «πολύ περίεργη» σκόνη για να παρουσιάζονται τέτοιες διακυμάνσεις. Πάντως, με βάση τις παρατηρήσεις και τα υπάρχοντα δεδομένα, ο Σάιτο και οι συνάδελφοί του εκτιμούν πως το άστρο ενδεχομένως να συνεχίσει να παρουσιάζει τέτοια συμπεριφορά ως το 2019, πιθανώς με τέσσερις επιπλέον πτώσεις φωτεινότητας, καθώς το αινιγματικό «φράγμα» συνεχίζει να κινείται γύρω του. Εάν αυτές οι προβλέψεις πέσουν μέσα, ίσως να βοηθήσουν στην επίλυση του μυστηρίου- τόσο του ίδιου, όσο και του «Tabby’s Star».
«Το ένα έχουμε ένα δείγμα δύο άστρων, μπορούμε να έχουμε δύο άστρα να μελετούμε αντί για ένα, προκειμένου να ενοποιήσουμε μια θεωρία για το τι συμβαίνει» λέει η Μπογιατζιάν. Εάν και τα δύο φαινόμενα προκαλούνται από την ίδια φυσική διαδικασία, καθίσταται λιγότερο πιθανό να λαμβάνει χώρα κάτι πραγματικά ασυνήθιστο- όπως η κατασκευή μιας «σφαίρας του Dyson» από κάποιον εξωγήινο πολιτισμό.
Σε κάθε περίπτωση, ελπίζεται πως θα παρατηρηθούν και άλλα αντίστοιχα φαινόμενα στο μέλλον- με τον Σάιτο να εκφράζει την αισιοδοξία του για νέες ανακαλύψεις από το πρόγραμμα VVV – ενώ εισέρχονται και άλλοι δυνατοί «παίκτες» στην υπόθεση, όπως το LSST (Large Synoptic Survey Telescope) στη Χιλή, που θα αρχίσει να λειτουργεί τη δεκαετία του 2020.
ΖΗΝΩΝ ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου