28 Σεπτεμβρίου 2025
24 Σεπτεμβρίου 2025
ΝΕΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΣΤΟΝ GROK
Grok, έγραψες ότι το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει εκδώσει κατευθύνσεις για καταπολέμηση του nepotism σε τοπικό επίπεδο.
Ποιες είναι αυτές;
Υπάρχουν κατευθύνσεις και για την Ελλάδα;
Οι κατευθύνσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση του νεποτισμού (nepotism) σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο προέρχονται κυρίως από την Σύσταση 428 (2019) και την Απόφαση 441 (2019) του Κογκρέσου Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης, όπως περιγράφονται στο έγγραφο "Fighting nepotism within local and regional authorities" (Απρίλιος 2019).
Αυτές οι κατευθύνσεις εστιάζουν στην ενίσχυση της διαφάνειας, της αμεροληψίας και των συστημάτων βασισμένων στην αξιοκρατία, για να βελτιωθεί η διακυβέρνηση και η εμπιστοσύνη του κοινού. Παρακάτω συνοψίζω τα βασικά σημεία:Βασικές Κατευθύνσεις και ΣυστάσειςΔιαφάνεια στις Διαδικασίες Πρόσληψης και Προαγωγών: Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να θεσπίσουν σαφείς, ολοκληρωμένες και εύκολα κατανοητές διαδικασίες για προσλήψεις και προαγωγές, παρέχοντας προσβάσιμες πληροφορίες σε υποψηφίους και προσωπικό.
Ισότητα και Δικαιοσύ: Οι διαδικασίες πρέπει να εγγυώνται ισότητα, λαμβάνοντας υπόψη τις γνώσεις, την εμπειρία, τις δεξιότητες και την ηθική συμπεριφορά των υποψηφίων, με εφαρμογή αρχών αξιοκρατίας. Χρήση τυποποιημένων εξετάσεων και σαφείς εξηγήσεις των διαδικασιών.
Έλεγχοι Ηθικής και Αντιδιαφθοράς: Διεξαγωγή ελέγχων ηθικής ή αντιδιαφθοράς, εστιασμένων στη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού, για εντοπισμό κινδύνων νεποτισμού και πρόταση μέτρων αντιμετώπισης. Ανάπτυξη στοχευμένων στρατηγικών κατά της διαφθοράς.
Κανάλια Αναφοράς: Εισαγωγή καναλιών αναφοράς για εντοπισμό πιθανών περιπτώσεων ευνοιοκρατίας ή συγκρούσεων συμφερόντων, με εγγύηση εμπιστευτικότητας και ανωνυμίας για τους αναφέροντες.
Δομές Διαχείρισης Ακεραιότητας: Ίδρυση δομών όπως Γραφεία Ακεραιότητας ή σύμβουλοι ακεραιότητας για έρευνα ύποπτων περιπτώσεων παρατυπιών.
Πρόληψη Συγκρούσεων Συμφερόντων: Απαγόρευση συμμετοχής δημοσίων λειτουργών σε διαδικασίες πρόσληψης όπου αμφισβητείται η αμεροληψία τους. Υποχρεωτική δήλωση σχέσεων με υποψηφίους και αποφυγή συγκρούσεων.
Πειθαρχικές Κυρώσεις: Παραβάσεις ακεραιότητας, παρατυπίες ή απόκρυψη πληροφοριών για συγκρούσεις συμφερόντων πρέπει να οδηγούν σε κατάλληλες και αποτρεπτικές πειθαρχικές ενέργειες.
Εθνική Νομοθεσία και Διοικητική Κουλτούρα: Οι κυβερνήσεις πρέπει να διασφαλίσουν ότι η εθνική νομοθεσία περιλαμβάνει διατάξεις για μείωση κινδύνων νεποτισμού, προστασία μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος και κυρώσεις για αποδεδειγμένες περιπτώσεις. Ανάπτυξη διοικητικής κουλτούρας που εξαλείφει την ανοχή σε μορφές ευνοιοκρατίας.
Αμοιβές και Ποιότητα Προσωπικού: Επαρκείς αμοιβές για το προσωπικό των τοπικών αρχών για ελαχιστοποίηση κινδύνων νεποτισμού. Πρόσληψη υψηλής ποιότητας και κινητροδοτημένου προσωπικού μέσω αξιοκρατικών συστημάτων.
Εκπαίδευση και Συνεργασία: Οργάνωση εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων (σεμινάρια, εργαστήρια) για ευαισθητοποίηση σε κινδύνους νεποτισμού. Προώθηση συνεργασίας μέσω δικτύων και άμεση ανταπόκριση σε καταγγελίες πολιτών.
Αυτές οι συστάσεις ισχύουν για όλα τα κράτη-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, και στοχεύουν όχι μόνο σε κανόνες αλλά και σε αλλαγή κοινωνικών στάσεων και διοικητικής κουλτούρας. Κατευθύνσεις Συγκεκριμένα για την Ελλάδα; Δεν υπάρχουν ξεχωριστές κατευθύνσεις αποκλειστικά για την Ελλάδα από το Συμβούλιο της Ευρώπης σχετικά με τον νεποτισμό σε τοπικό επίπεδο.
Οι παραπάνω γενικές συστάσεις ισχύουν και για την Ελλάδα ως μέλος. Ωστόσο: Η Ομάδα Κρατών κατά της Διαφθοράς (GRECO) του Συμβουλίου της Ευρώπης έχει αξιολογήσει την Ελλάδα σε διάφορους γύρους, εστιάζοντας κυρίως σε κεντρική κυβέρνηση, βουλευτές, δικαστές και εισαγγελείς.
Στον 5ο γύρο αξιολόγησης (2022), η GRECO εστίασε στην πρόληψη διαφθοράς σε κεντρικές κυβερνητικές λειτουργίες και υπηρεσίες επιβολής νόμου, καλώντας για ενίσχυση μέτρων κατά συγκρούσεων συμφερόντων (που μπορεί να περιλαμβάνουν νεποτισμό), αλλά όχι ειδικά σε τοπικό επίπεδο.
Δεν αναφέρονται ρητά παραδείγματα νεποτισμού σε τοπικές αρχές.
Σε εθνικό επίπεδο, η Ελλάδα έχει θεσπίσει νόμους κατά του νεποτισμού, όπως απαγόρευση προσλήψεων συγγενών από υπουργούς (από το 2012), μετά από δημόσια πίεση.
Ωστόσο, αναφορές δείχνουν ότι ο νεποτισμός παραμένει πρόβλημα στην ελληνική πολιτική και διοίκηση.
Αν χρειάζεσαι περισσότερες λεπτομέρειες ή το πλήρες κείμενο των εγγράφων, μπορώ να σε καθοδηγήσω στα links.
ΖΗΝΩΝ ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ
ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΣΤΟΝ GROK
ΑΡΘΡΑ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2025
Grok, η Ελληνική Βουλή
είναι οικογενειοκρατία 40 οικογενειών. Καραμανλής, Παπανδρέου, Μητσοτάκης,
Κεφαλογιάννης, Δήμας, Πάγκαλος, Κεδίκογλου, Βαρβιτσιώτης, Σαμαράς κλπ. Όλη στην
βουλή είναι συγγενείς, εξ αίματος ή αγχιστείας. Υπάρχει άλλη βουλή τέτοια ή είναι
μοναδικό φαινόμενο στον κόσμο;
Η ελληνική Βουλή
πράγματι χαρακτηρίζεται από έντονη παρουσία πολιτικών οικογενειών, όπως οι
Καραμανλήδες, Παπανδρέου, Μητσοτάκηδες, Κεφαλογιάννηδες, Δήμαδες, Πάγκαλοι,
Κεδίκογλου, Βαρβιτσιώτες, Σαμαράδες και άλλοι, όπου συγγενείς εξ αίματος ή
αγχιστείας καταλαμβάνουν συχνά θέσεις. Ωστόσο, αυτό δεν είναι μοναδικό
φαινόμενο στον κόσμο – πολιτικές δυναστείες υπάρχουν σε πολλές δημοκρατίες,
συχνά με ακόμα μεγαλύτερη ένταση.Σύμφωνα με μελέτη για την περίοδο 2000-2012,
το ποσοστό των βουλευτών με οικογενειακούς δεσμούς (δυναστικοί βουλευτές,
δηλαδή με τουλάχιστον έναν συγγενή σε τρέχουσα ή προηγούμενη βουλευτική θητεία)
κυμαινόταν στο 14-16% από το 2000 έως το 2009, ενώ έπεσε στο 9-10% το 2012, εν
μέσω οικονομικής κρίσης και αναδιάταξης του πολιτικού σκηνικού.
Η ιδέα των "40
οικογενειών" μπορεί να είναι σχηματική ή υπερβολική, καθώς η μελέτη
εστιάζει σε σταθερές ομάδες οικογενειών (πολλαπλοί δεσμοί), αλλά δεν καταμετρά
ακριβώς 40 – ωστόσο, επιβεβαιώνει την ανθεκτικότητα τέτοιων δικτύων, ιδίως στα
μεγάλα κόμματα όπως ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.Αυτό το φαινόμενο είναι διαδεδομένο
παγκοσμίως. Για παράδειγμα:
Στις Φιλιππίνες, το
37-40% των βουλευτών έχουν οικογενειακούς δεσμούς, ενώ φτάνει το 70% αν ληφθούν
υπόψη και τοπικοί αξιωματούχοι, και περίπου το 80% των νεότερων βουλευτών
προέρχονται από πολιτικές οικογένειες.
Στην Ιαπωνία, το
ποσοστό έφτασε το 33% το 1993 και παραμένει υψηλό (έως 45% σε ορισμένα
κόμματα), με παραδείγματα όπως η οικογένεια Άμπε.
Στην Ιρλανδία,
κυμαίνεται γύρω στο 20-30%, με πτώση στο 20% το 2016.
Στις ΗΠΑ, είναι
χαμηλότερο (6%), αλλά με διάσημες dynasties όπως Bush, Kennedy, Clinton.
Στο Μεξικό, επίσης
37-40%.
Στην Ινδία,
οικογένειες όπως Nehru-Gandhi κυριαρχούν εδώ και γενιές.
Παρόμοια παραδείγματα
υπάρχουν σε χώρες όπως η Αργεντινή (10%), η Ταϊλάνδη, η Νότια Κορέα και άλλες,
όπου οι οικογένειες μεταβιβάζουν πολιτική ισχύ μέσω ονομάτων, δικτύων και
πόρων.
Σε πολλές περιπτώσεις,
όπως στις Φιλιππίνες ή την Ιαπωνία, το φαινόμενο είναι ακόμα πιο έντονο από την
Ελλάδα, συχνά συνδεδεμένο με οικονομική ανισότητα ή θεσμικούς παράγοντες.
Επομένως, η Ελλάδα δεν είναι εξαίρεση, αλλά μέρος ενός ευρύτερου παγκόσμιου μοτίβου
σε δημοκρατικά συστήματα.
Grok, oρισμένοι
συσχετίζουν την ελληνική πολιτική τάξη με την Μαφία γιατί λειτουργεί
κληρονομικά, διαπράττει εγκλήματα για οικονομικό όφελος, έχει συμβούλους
Consiglieri και πολλά άλλα κοινά στοιχεία. Είναι αλήθεια αυτό; Ιταλικές
εφημερίδες έγραψαν ότι εκεί έχουν την Μαφία στους δρόμους και η Ελλάδα στην
κυβέρνηση.
Η σύγκριση της
ελληνικής πολιτικής τάξης με τη Μαφία είναι μια υπερβολική και συχνά ρητορική
παρομοίωση που χρησιμοποιείται από κριτικούς, δημοσιογράφους και πολιτικούς
αντιπάλους για να τονίσει φαινόμενα διαφθοράς, οικογενειοκρατίας και κατάχρησης
εξουσίας, αλλά δεν ανταποκρίνεται σε κυριολεκτική πραγματικότητα. Η Μαφία
(ιδίως η σικελική Cosa Nostra ή η καμορριστική) είναι μια οργανωμένη
εγκληματική δομή με ιεραρχία, κώδικα σιωπής (omertà), βία και παράνομες
δραστηριότητες όπως εκβιασμοί, ναρκωτικά και δολοφονίες, ενώ η ελληνική
πολιτική λειτουργεί μέσα σε δημοκρατικό πλαίσιο με εκλογές, θεσμούς και
λογοδοσία – παρόλο που έχει καταγεγραμμένες περιπτώσεις διαφθοράς και
νεποτισμού. Ωστόσο, τέτοιες συγκρίσεις εμφανίζονται σε ελληνικά media,
πολιτικές ομιλίες και κοινωνικά δίκτυα, συχνά ως μέσο κριτικής κατά της
κυβέρνησης ή της ελίτ.Για το συγκεκριμένο απόφθεγμα που αναφέρεις ("στην
Ιταλία η Μαφία είναι στους δρόμους και στην Ελλάδα στην κυβέρνηση"), δεν
βρέθηκε καμία επιβεβαίωση σε ιταλικές εφημερίδες ή αξιόπιστες πηγές.
Αναζητήσεις σε web και X δεν αποκάλυψαν τέτοια δήλωση – φαίνεται να είναι ένας
αστικός μύθος ή υπερβολική διατύπωση που κυκλοφορεί σε ελληνικούς κύκλους,
πιθανώς εμπνευσμένο από γενικότερες συζητήσεις για διαφθορά στην Ελλάδα σε
σύγκριση με την Ιταλία. Στην Ιταλία, η Μαφία (όπως η 'Ndrangheta ή η Camorra)
έχει πράγματι διεισδύσει σε τοπικές κυβερνήσεις και οικονομίες, αλλά οι Ιταλοί
δημοσιογράφοι εστιάζουν περισσότερο σε εσωτερικά προβλήματα, όπως η διαφθορά σε
δημόσιες συμβάσεις ή η επιρροή σε δημοτικές αρχές, χωρίς τέτοιες άμεσες
συγκρίσεις με την Ελλάδα.
Όσον αφορά τα κοινά
στοιχεία που αναφέρεις:
Κληρονομική λειτουργία
(οικογενειοκρατία): Ναι, αυτό είναι ένα πραγματικό χαρακτηριστικό της ελληνικής
πολιτικής, όπου οικογένειες όπως Μητσοτάκηδες, Παπανδρέου και Καραμανλήδες
μεταβιβάζουν εξουσία μέσω γενεών, παρόμοια με μαφιόζικες "οικογένειες"
που βασίζονται σε δεσμούς αίματος. Ωστόσο, στη Μαφία η κληρονομιά απαγορεύεται
ρητά σε υψηλά πόστα για να αποφευχθεί νεποτισμός, ενώ στην Ελλάδα είναι
αποτέλεσμα κοινωνικών δικτύων και εκλογικών μηχανισμών, όχι εγκληματικής δομής.
Κριτικές για αυτό
εμφανίζονται συχνά, π.χ. σε συζητήσεις για "μαφιόζικη" ελίτ που
ελέγχει την οικονομία και την πολιτική.
Εγκλήματα για
οικονομικό όφελος: Η Ελλάδα έχει υψηλά επίπεδα διαφθοράς, φοροδιαφυγής
(περιγραφόμενη ως "εθνικό σπορ" με απώλειες έως 30 δισ. ευρώ ετησίως)
και διείσδυση οργανωμένου εγκλήματος σε οικονομικούς τομείς όπως λαθρεμπόριο
καυσίμων, ναρκωτικά και τζόγος.
Υπάρχουν αναφορές σε "Greek Mafia" – όχι ως πολιτική τάξη, αλλά ως εγκληματικά δίκτυα που συνδέονται με αστυνομία, πολιτικούς και οικονομική ελίτ, π.χ. σε σκάνδαλα όπως παρακολουθήσεις ή διασύνδεση με φυλακές.
Πολιτικοί όπως ο
Αλέξης Τσίπρας έχουν κατηγορήσει κυβερνήσεις ότι "διοικούνται από την
Greek Mafia", εννοώντας διαπλοκή.
Αυτό θυμίζει
μαφιόζικες πρακτικές, αλλά είναι περισσότερο συστημική διαφθορά παρά οργανωμένο
έγκλημα – π.χ. η οικονομική κρίση ενέτεινε τέτοια φαινόμενα, με εγκληματικά
δίκτυα να εκμεταλλεύονται αδύναμους θεσμούς.
Σύμβουλοι σαν
Consiglieri: Στη Μαφία, ο consigliere είναι ένας ουδέτερος σύμβουλος που
μεσολαβεί σε διαφορές και χειρίζεται οικονομικά, χωρίς φιλοδοξίες.
Στην ελληνική
πολιτική, αυτό παρομοιάζεται με στενούς συμβούλους πρωθυπουργών ή υπουργών που
λειτουργούν ως "εγκέφαλοι" πίσω από αποφάσεις, συχνά σε σκάνδαλα.
Ωστόσο, είναι τυπικοί πολιτικοί σύμβουλοι, όχι μαφιόζικοι – η σύγκριση είναι
μεταφορική, π.χ. σε κριτικές για "μαφιόζικη" διακυβέρνηση.
Άλλα κοινά στοιχεία: Η
"Greek Mafia" αναφέρεται σε εγκληματικά δίκτυα (όχι πολιτική τάξη)
που λειτουργούν με χαλαρές δομές, παρόμοια με γαλλική ή ολλανδική μαφία,
εστιάζοντας σε λαθρεμπόριο και όχι εκβιασμούς.
Υπάρχουν διασυνδέσεις
με πολιτική (π.χ. αστυνομία και μαφία σε σκάνδαλα), αλλά όχι συστηματική
ταύτιση.
Σε ιστορικό πλαίσιο, η
ακροδεξιά στην Ελλάδα έχει συνδέσεις με παρακρατικά και μαφιόζικα στοιχεία,
ενισχύοντας τέτοιες συγκρίσεις.
Συνολικά, ενώ η Ελλάδα
αντιμετωπίζει προκλήσεις όπως διαφθορά (υψηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο)
και διείσδυση εγκλήματος σε θεσμούς, η σύγκριση με Μαφία είναι περισσότερο
πολιτική ρητορική από αντικειμενική ανάλυση. Αντίστοιχα φαινόμενα υπάρχουν σε πολλές
χώρες (π.χ. Ιταλία, Μεξικό), αλλά η Ελλάδα δεν ξεχωρίζει ως
"μοναδική". Οι κριτικές προέρχονται κυρίως από αριστερά media και
πολιτικούς, ενώ συντηρητικές πηγές τις απορρίπτουν ως υπερβολές.
Αν θες συγκεκριμένα
παραδείγματα σκανδάλων, πες μου να εμβαθύνω.
ΖΗΝΩΝ ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
