ΕΒΡΑΙΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ: "ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΑΝ ΤΟΝ "ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟ".
Ο "ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΣ" ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ – ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ
Ετοιμόρροπο το αρχαίο υδραγωγείο στην Μόρια Λέσβου! Κατέρρευσε η μεταλλική σκαλωσιά που το υποστύλωνε από το… 2005!!! Κίνδυνος κατάρρευσης του μνημείου! Έφερνε το νερό από τον Όλυμπο Λέσβου! - της Α. ΠΑΖΙΑΝΟΥ
Της ΑΝΘΗΣ ΠΑΖΙΑΝΟΥ
Η σκαλωσιά έπεσε, ακολουθεί το μνημείο;
Από το 2004 – 2005 όταν και τελείωσαν τα χρήματα του πρώτου μέρους των εργασιών στερέωσης - αποκατάστασης - αναστήλωσης του ρωμαϊκού υδραγωγείου στη Μόρια υποστυλώθηκε τόξο της μεσαίας τοξοστοιχίας που αντιμετώπιζε μεγάλο πρόβλημα χαλάρωσης. Έκτοτε η συνέχιση του έργου δεν εντάχθηκε σε κάποιο χρηματοδοτικό πρόγραμμα από την αρμόδια προς τούτο Διεύθυνση Αναστύλωσης Αρχαιολογικών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού. Αποτέλεσμα 15 χρόνια μετά η σιδερένια σκαλωσιά της υποστύλωσης να σαπίσει, περιμένοντας το Υπουργείο Πολιτισμού να δεήσει να ασχοληθεί με τη σωτηρία ενός μνημείου σήμα – κατατεθέν της Λέσβου.
Πριν λίγες μέρες κατέρρευσε αποκαλύπτοντας τα σοβαρά προβλήματα του τόξου στο οποίο το «κλειδί» έχει γλιστρήσει με την προοπτική της κατάρρευσης του να είναι άμεση. Κάτι τέτοιο όμως θα είχε σαν αποτέλεσμα να καταρρεύσει μεγάλο μέρος του μνημείου αφού η τοξοστοιχία στηρίζει το σύνολο του. «Σήμερα κιόλας πρέπει να υποστυλωθεί ξανά το υπό κατάρρευση τόξο» δήλωσε στο «Ν» μηχανικός που βρέθηκε στο μνημείο και το εξέτασε. «Πέραν βέβαια της υποστύλωσης είναι προφανής η ανάγκη να προχωρήσει το έργο στερέωσης, αποκατάστασης και αναστήλωσης όλου του μνημείου» τόνισε.
Το υδραγωγείο της Μόριας αποτελείτο από τρεις τοξοστοιχίες. Η άνω τοξοστοιχία η οποία περιλάμβανε τον αγωγό έχει 17 τόξα. Με την καταστροφή του αγωγού κατέπεσαν τα περισσότερα τούβλινα τόξα της, στα δε εναπομείναντα μετά από διάβρωση και αποσάθρωση κονιαμάτων και δόμων επήλθε χαλάρωση της δομής τους. Ορισμένα λίθινα τόξα της μεσαίας τοξοστοιχίας κατέπεσαν ενώ τα εναπομείναντα παρουσιάζουν χαλάρωση της δομής τους.
Η υπάρχουσα δημοσιευμένη μελέτη του ατέλειωτου έργου προβλέπει την αύξηση των μηχανικών χαρακτηριστικών των λιθοσωμάτων των πεσσών, συντήρηση και ανακατασκευή των τόξων που έχουν ολισθήσει τα κλειδιά τους και τέλος συμπλήρωση των λίθινων τόξων της μεσαίας τοξοστοιχίας που έχουν καταπέσει.
Ας σημειωθεί ότι το 2001 - 2004 στερεώθηκε η ετοιμορροπία τμημάτων τόξων και των αντίστοιχων πεσσών από τα 17 συνολικά τοξωτά ανοίγματα, τα οποία παρουσίαζαν παραμορφώσεις και έγινε μερική ανακατασκευή τους.
Ιστορία του μνημείου
Η πόλη της Μυτιλήνης στη ρωμαϊκή εποχή συγκαταλέγεται από τους αρχαίους συγγραφείς μεταξύ των ωραιότερων πόλεων του ανατολικού τμήματος της αυτοκρατορίας, μαζί με τη Ρόδο και την Έφεσο. Την κάλυψη των αυξημένων υδρευτικών αναγκών της πόλης εξυπηρέτησε το ρωμαϊκό υδραγωγείο, ένα μεγάλο τεχνικό έργο που μετέφερε το νερό των πηγών του ορεινού όγκου του Ολύμπου στην ανατολική πλευρά του νησιού, όπου ήταν χτισμένη η πόλη της Μυτιλήνης.
Ο αρχιτέκτων του υδραγωγείου Μυτιλήνης για την στήριξη του κεντρικού υδαταγωγού και την εξασφάλιση της κατάλληλης κλίσης κατασκεύασε μονότοξες υδατογέφυρες στην θέση Ανεραΐδα, Κούστερη και Πασπαλά, δίτοξες στη θέση Καμαρούδια και Κουτσούκ Λούτσα, τετράτοξες στη θέση Πασπαλά και πιθανόν στα Βρυσούδα και στα Θυρίδια και μία πολύτοξη στη Μόρια.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για ΓΕΦΥΡΙΑ, ΕΔΩ.
Η υδατογέφυρα στη Μόρια, έχει μήκος 170 μ. (στο ύψος του υδαταγωγού) και μέγιστο σωζόμενο ύψος 24,46 μ. στο κέντρο της κοιλάδας. Αποτελεί το σημαντικότερο τμήμα του ρωμαϊκού υδραγωγείου και ίσως το κορυφαίο μνημείο της λεσβιακής υπαίθρου. Αποτελείται από 17 τοξωτά ανοίγματα και 3 επάλληλες σειρές τόξων στο κεντρικό τμήμα, τα οποία δημιουργούνται με τη βοήθεια 16 πεσσών. Από τους αρχικούς πεσσούς διατηρούνται σήμερα σε καλύτερη κατάσταση οι κεντρικοί, ενώ από τους ακραίους σώζονται μόνο οι κατώτερες στρώσεις τους. Η υδατογέφυρα της Μόριας κατατάσσεται αναμφισβήτητα στις ομορφότερες υδατογέφυρες του αρχαίου κόσμου εξαιτίας του ιδιαίτερου αρχιτεκτονικού της σχεδιασμού, που τη μετέτρεψε από ένα χρηστικό τεχνικό έργο μεγάλης κλίμακας σε ένα έργο ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής. Σύμφωνα με τον Ιωάννη Κοντή, «ολόκληρη η κατασκευή έμοιαζε με ενιαία πρόσοψη κτηρίου με τρεις επάλληλες στοές».
Το τέρμα της διαδρομής του υδαταγωγού πιστεύεται ότι βρισκόταν εντός των τειχών της πόλης κάτω από τον «Τεκέ» του αρχαίου θεάτρου, αν και απαιτείται περαιτέρω έρευνα για τον ακριβή υπολογισμό της θέσης της δεξαμενής συγκέντρωσης και διανομής του νερού προς τα λουτρά, τις δεξαμενές και κρήνες και τις πολυτελείς ιδιωτικές κατοικίες.
Για τον αρχιτέκτονα και την κατασκευή του υδραγωγείου δεν έχουμε στη διάθεσή μας καμία άμεση μαρτυρία από τις αρχαίες πηγές. Από τα υδραγωγεία του αρχαίου κόσμου το πιο κοντινό κατασκευαστικά με το υδραγωγείο της Μυτιλήνης, με ομοιότητες στη διάρθρωση των πεσσών και των τόξων, είναι το υδραγωγείο της αρχαίας πόλης της Σίδης και της Αντιόχειας Πισιδίας.
Λαμβάνοντας υπόψη τις κατασκευαστικές λεπτομέρειες, το ιστορικό πλαίσιο η σύγχρονη έρευνα θεωρεί ότι το υδραγωγείο της Μυτιλήνης θα πρέπει να χρονολογηθεί τουλάχιστον στο δεύτερο μισό του 2ου αιώνα μετά Χριστό.
ΠΗΓΗ: ΣΤΟ ΝΗΣΙ, 19.2.2021. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 20.2.2021.
Λέσβος: Με κατάρρευση κινδυνεύει το ρωμαϊκό υδραγωγείο της Μόριας - Τι πρέπει να γίνει άμεσα.
https://sputniknews.gr/topikes-eidiseis/202103049785158-lesvos-
Ένα σημαντικό μνημείο της αρχαιότητας στη Λέσβο κινδυνεύει να καταρρεύσει αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα. Τι εξηγεί στο Sputnik η αρχαιολόγος που είχε την επιμέλεια του μνημείου επί σειρά ετών.
Μεγάλος είναι ο κίνδυνος κατάρρευσης για τα απομεινάρια ενός ρωμαϊκού υδραγωγείου στη Λέσβο μετά το πέρασμα της κακοκαιρίας «Μήδεια» που έπληξε τη χώρα στα μέσα Φεβρουαρίου.
Οι σκαλωσιές του ιστορικού μνημείου ηλικίας 2.000 ετών και ύψους 70 μέτρων κατέρρευσαν από τους ισχυρούς ανέμους που έφερε η κακοκαιρία.
Πρόκειται για τη μεγάλη γέφυρα που βοηθούσε τη διέλευση του νερού κατά την αρχαιότητα από τον Όλυμπο της Λέσβου σε μεγάλο μέρος του νησιού, ενώ είχε χτυπηθεί από κεραυνούς στα τέλη του 20ού αιώνα οπότε και ξεκίνησαν οι εργασίες αναστήλωσης.
Όμως, σήμερα, ελλοχεύει σοβαρός κίνδυνος να καταρρεύσει το τόξο και τα υποκείμενα τόξα του μνημείου, όπως επισημαίνει στο Sputnik η Αγλαϊα Αρχοντίδου - Αργύρη, αρχαιολόγος και επί 22 χρόνια επικεφαλής της τοπικής εφορείας αρχαιοτήτων του νησιού έως τη συνταξιοδότησή της το 2016.
«Το "κλειδί" της αψίδας είναι ο κεντρικός λίθος που κρατάει στη θέση του το μνημείο. Αν φύγει από τη θέση του ο συγκεκριμένος λίθος, τότε θα καταρρεύσουν και οι αψίδες» μας εξηγεί.
Το μνημείο παραμένει ανέγγιχτο εδώ και 17 ολόκληρα χρόνια καθώς οι προηγούμενες εργασίες στερέωσης και αποκατάστασης διακόπηκαν το 2004 οπότε και σταμάτησε η χρηματοδότηση.
«Τότε τα χρήματα τελείωσαν ενώ τοποθετήθηκαν προσωρινά υποστυλώματα που παρέμειναν έως την πρόσφατη κακοκαιρία. Υπήρξε μια ολιγωρία από το Υπουργείο Πολιτισμού, ενώ η τοπική εφορεία αρχαιοτήτων ξεκίνησε εκ νέου το 2015 να στέλνει αναφορές ώστε να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα. Ουδείς άκουσε, μέχρι την έλευση της Μήδειας που έριξε τις σκαλωσιές και φανέρωσε τη γύμνια του μνημείου και την επικινδυνότητα κατάρρευσής του».
Έκκληση για άμεση έναρξη εργασιών
Το κλιμάκιο της αναστήλωσης αναμένεται από τους τοπικούς φορείς τις επόμενες ημέρες μετά την Καθαρά Δευτέρα, ωστόσο όπως επισημαίνει η αρχαιολόγος, το Υπουργείο Πολιτισμού πρέπει να εγκρίνει μια γενναία χρηματοδότηση για την αποκατάστασή του.
«Είναι ανάγκη οι αρμόδιοι να ενεργήσουν ταχύτατα και το κλιμάκιο πρέπει να φτάσει... χθες. Η περιοχή μας είναι σεισμογενής και η παραμικρή δόνηση μπορεί να καταστρέψει το ρωμαϊκό μνημείο».
Αυτό που όπως εξηγεί πρέπει να πραγματοποιηθεί άμεσα είναι μια προσωρινή υποστύλωση ώστε να υπάρξει ο χρόνος να εκπονηθεί μια σοβαρή μελέτη αποκατάστασης.
Μια άγνωστη λεπτομέρεια για το υδραγωγείο είναι ότι κατασκευάστηκε με υλικά του λατομείου της περιοχής από όπου προήλθαν μάλιστα οι πρώτες ύλες για σημαντικά μνημεία της Μεσογείου, όπως οι κολώνες της Πομπηίας.
ΖΗΝΩΝ ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου