«Ο Μπάιντεν έδωσε το πράσινο φως στους Ουκρανούς να χτυπήσουν με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς τη Ρωσία» δήλωσαν αμερικανοί αξιωματούχοι στην εφημερίδα New York Times. Αυτό πρέπει να διαβαστεί: «οι ιδιοκτήτες των New York Times (η ιουδαϊκή οικογένεια Σουλτσμπέργκερ) έδωσαν οδηγίες στους αμερικανούς αξιωματούχους να πείσουν τον ανοϊκό πρόεδρο Μπάιντεν να δυναμώσει την φωτιά στην Ουκρανία, μήπως γλυτώσουμε από την επερχόμενη πολιτική Τραμπ». Ο πράκτορας Μητσοτάκης συμβάλει σ’ αυτό εκφωνώντας σήμερα πύρινο λόγο εναντίον του Τραμπ στο ίδρυμα του ιουδαίου Μπλούμπεργκ, του φανατικού αντίπαλου του Τραμπ στην Νέα Υόρκη.
Το κοβάλτιο, ο νέος μπλε χρυσός του 21ου αιώνα
Ένας μετρικός τόνος κοβαλτίου αξίζει 24.300 δολάρια
ΤΑ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΑΣ ΚΟΒΑΛΤΙΟΥ ΣΤΗΝ ΞΗΡΑ
Μια έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Τόκιο και το Ίδρυμα Nippon βρήκε αυτό το πλούσιο κοίτασμα ορυκτών στον βυθό της νήσου Minami-Torishima.
Την ώρα που όλος ο κόσμος αναζητά απεγνωσμένα, πολύτιμα μέταλλα για την κατασκευή μπαταριών ηλεκτρικών αυτοκινήτων, η Ιαπωνία φαίνεται να πέτυχε το «τζάκποτ».
Στις 5 Ιουλίου 2024, το The Nippon Foundation ανακοίνωσε την εκπληκτική ανακάλυψη στον επίσημο ιστότοπό του.
Είναι ένας μη
κερδοσκοπικός οργανισμός που «εργάζεται για την επίτευξη μιας καλύτερης
κοινωνίας μέσω τομέων όπως η υποστήριξη για παιδιά και άτομα με αναπηρία».
Ο πρόεδρός του, Yohei Sasakawa, βρήκε τα μέταλλα σπάνιων ορυκτών κατά τη
διάρκεια μιας έρευνας στον πυθμένα του νησιού Minami-Torishima από τις 24
Απριλίου έως τις 9 Ιουνίου 2024.
Σύμφωνα με το Ίδρυμα Nippon, εκτιμάται ότι η περιοχή που ερευνήθηκε κατέχει ένα πυκνό πεδίο 230 εκατομμυρίων τόνων «εύκολα εξορύξιμων κοιτασμάτων μαγγανίου», που απλώνεται σε μια έκταση περίπου 10.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Αυτό περιλαμβάνει 610.000 τόνους κοβαλτίου και 740.000 τόνους νικελίου – αρκετοί για να καλύψουν τις ανάγκες της Ιαπωνίας για 75 και 11 χρόνια αντίστοιχα.
Το κοβάλτιο και το νικέλιο είναι δύο από τα κρίσιμα συστατικά που χρειάζονται για τη δημιουργία μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων (EV) και χρησιμοποιούνται επίσης για την κατασκευή κινητήρων αεριωθουμένων,αλλά και στη χημική επεξεργασία.
Η έρευνα βρήκε περίπου 610.000 μετρικούς τόνους κοβαλτίου και 740.000 μετρικούς τόνους νικελίου, που ισοδυναμεί με ένα εκπληκτικό χρηματικό ποσό .
Αυτή τη στιγμή, ένας μετρικός τόνος κοβαλτίου αξίζει 24.300 δολάρια ενώ το νικέλιο αξίζει 15.497 δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία της αγοράς από την Trading Economics.
Κάνοντας μερικά απλά μαθηματικά, σημαίνει ότι οι 610.000 μετρικοί τόνοι κοβαλτίου που βρέθηκαν άξιζαν 14.823.000.000 δολάρια ενώ οι 740.000 τόνοι νικελίου φθάνουν τα 11.467.780.000 δολάρια.
Αυτό μας δίνει ένα εκπληκτικό σύνολο 26.290.780.000 $.
Φυσικά, όπως κάθε εμπόρευμα, οι αγορές μπορεί να παρουσιάζουν διακυμάνσεις, πράγμα που σημαίνει ότι μερικές φορές τα ορυκτά θα μπορούσαν να αξίζουν ακόμη περισσότερο – ή λιγότερο.
Οι τιμές μπορούν επίσης να αλλάξουν με βάση τις πιέσεις ζήτησης από τις βιομηχανίες ηλεκτροκίνησης και αποθήκευσης ενέργειας.
Ωστόσο, μεταξύ Απριλίου και Μαΐου του τρέχοντος έτους, ανακαλύφθηκαν περίπου
230 εκατομμύρια τόνοι σπάνιων ορυκτών μετά από έρευνα σε 100 τοποθεσίες στον
βυθό της θάλασσας χρησιμοποιώντας υποβρύχια οχήματα που λειτουργούν εξ
αποστάσεως .
Επιπλέον, τα κοιτάσματα πιστεύεται ότι περιέχουν χαλκό – ένα άλλο πολύτιμο στοιχείο.
Τα ορυκτά ανακαλύφθηκαν αρχικά σε μια έρευνα του 2016 και οι ειδικοί ισχυρίστηκαν ότι πολλά είχαν σχηματιστεί γύρω από τα δόντια που ανήκαν στον προϊστορικό καρχαρία, το Megalodon (Μεγαλόδοντας).
Μετά την πιο πρόσφατη έρευνα, ο Yasuhiro Kato, καθηγητής που ειδικεύεται στη γεωλογία των πόρων στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο, είπε ότι οι εκσκαφείς σχεδιάζουν τώρα να σηκώνουν «τρία εκατομμύρια τόνους ετησίως» από τα κοιτάσματα. Ισχυρίστηκε ότι αυτή η διαδικασία θα επιτρέψει τη συνέχιση της ανάπτυξης, ενώ «ελαχιστοποιούσε τον αντίκτυπο στο θαλάσσιο περιβάλλον».
Ως εκ τούτου, η ομάδα θα χρησιμοποιήσει πλοία εξόρυξης στο εξωτερικό για να ανυψώνει πολλές χιλιάδες τόνους οζιδίων καθημερινά από το 2025.
Χρησιμοποιώντας το κοβάλτιο και το νικέλιο από τον ωκεανό, η χώρα θα είναι σε θέση να μειώσει την εξάρτησή της από άλλες χώρες και να ικανοποιήσει την εσωτερική ζήτηση για μπαταρίες EV, σύμφωνα με την Interesting Engineering.
«Τελικά, αναμένουμε ότι τα ερευνητικά μας αποτελέσματα θα βοηθήσουν στην τόνωση της ανάπτυξης της Ιαπωνίας με τη δημιουργία μιας εγχώριας αλυσίδας εφοδιασμού που εκτείνεται από την «εξόρυξη πόρων» έως την «κατασκευή» και θα καταστήσει την Ιαπωνία ένα έθνος επιστημονικής τεχνολογίας και προσανατολισμένο στους ωκεανούς με την πραγματική έννοια. λέξη», αναφέρεται σε δελτίο τύπου από το Πανεπιστήμιο του Τόκιο.
Όπως εξήγησαν οι ερευνητές σε συνέντευξή τους στο «Nikkei», εξερεύνησαν την περιοχή νωρίτερα φέτος χρησιμοποιώντας εξοπλισμό εξόρυξης και τηλεχειριζόμενα υποβρύχια οχήματα. Σκοπεύουν μάλιστα να ξεκινήσουν την εξόρυξη των πρώτων ορυκτών τον Μάρτιο του 2026.
Η Ιαπωνία είναι ηγέτης στην αυτοκινητοβιομηχανία. Ωστόσο, η χώρα υστερεί σε σχέση με πολλούς από τους παγκόσμιους ανταγωνιστές της όσον αφορά την κατασκευή ηλεκτρικών οχημάτων. Σύμφωνα με ενώσεις του κλάδου, μόνο το 2,2% των νέων επιβατικών αυτοκινήτων που πωλούνται στην Ιαπωνία θα είναι ηλεκτρικά το 2023. Αντίθετα, στην Κίνα, την πρωτοπόρο στα ηλεκτρικά οχήματα, το ποσοστό είναι 25%.
Μέχρι τώρα, η Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου δεν είχε σχεδόν καθόλου βαρύτητα σε αυτή την αγορά, στην οποία ξεχωρίζει η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, με σχεδόν τα μισά αποθέματα παγκοσμίως, και η Αυστραλία με το 20%.
Το κοβάλτιο βέβαια εξορύσσεται στην Αφρική, αλλά το Πεκίνο κατέχει το 72% της μεταποιητικής βιομηχανίας, δίνοντάς του ένα σημαντικό πλεονέκτημα στην αγορά. «Η ανακάλυψη τεράστιων αποθεμάτων νικελίου, κοβαλτίου και μαγγανίου δίνει ελπίδες ότι αυτό θα αλλάξει σύντομα», γράφει η Nikkei.
Δύσκολη η εξόρυξη
Η εξόρυξη αυτών των υλικών σε εμπορική κλίμακα, δεν θα είναι χωρίς προκλήσεις. Η εξόρυξη βαθέων υδάτων είναι δαπανηρή, τεχνικά δύσκολη και συχνά αμφιλεγόμενη.
Ωστόσο, η ανταμοιβή πιθανότατα θα αξίζει τον κόπο. Η ζήτηση για ορυκτά όπως το νικέλιο και το κοβάλτιο αναμένεται να εκτοξευθεί στα ύψη τις επόμενες δεκαετίες.
Εγγραφο του Λευκού Οίκου εκτιμά ότι η ζήτηση θα αυξηθεί κατά 400 έως 600%, καθώς η τεχνολογία που λειτουργεί με μπαταρίες αντικαθιστά το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο
Σε όλο τον κόσμο, υπάρχουν περίπου 8,3 εκατομμύρια τόνοι αποθεμάτων κοβαλτίου, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Ινστιτούτου Cobalt για το 2023. Αυτό σημαίνει ότι η ανακάλυψη της Ιαπωνίας αντιπροσωπεύει λίγο περισσότερο από το 7% των αποθεμάτων που έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα.
Τα αποθέματα νικελίου βρίσκονται κυρίως στην Αυστραλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βραζιλία, τον Καναδά και την Κίνα. Το σημαντικό είναι όμως ότι η Κίνα έχει τον μεγαλύτερο αριθμό «διυλιστηρίων» νικελίου στον κόσμο, 22 συνολικά και ακολουθεί η Βραζιλία με 10, σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Νικελίου.
Το νικέλιο και το κοβάλτιο είναι οι στρατηγικές πρώτες ύλες για το υπόλοιπο του αιώνα και θεωρούνται βασικά στοιχεία για την οικονομία. Όχι μόνο γιατί η ζήτησή τους θα αυξηθεί εκθετικά τα επόμενα χρόνια, αλλά επίσης γιατί αυτοί οι πόροι είναι πολύ συγκεντρωμένοι και είναι εύκολο να υπάρξουν διακοπές στον εφοδιασμό.
Κοινοπραξία εταιρειών
Αυτοί οι τύποι πρώτων υλών δεν έχουν προσιτά υποκατάστατα, επομένως εάν υπάρχουν προβλήματα στην αλυσίδα εφοδιασμού, το εμπόριο μπορεί να επιβραδυνθεί ή και να παραλύσει.
Η Ιαπωνία σκοπεύει να δημιουργήσει μια κοινοπραξία με εθνικές εταιρείες για να μπορούν να επεξεργάζονται και τα δύο μέταλλα και να τα εμπορεύονται ως δικά τους προϊόντα, χωρίς να χρειάζεται να φύγουν από τη χώρα για επεξεργασία.
«Η πρόθεση είναι να δημιουργηθεί μια βιομηχανία που θα επιτρέπει στην Ιαπωνία να προμηθεύεται και να ελέγχει μέρος της προμήθειας στα πολύτιμα αυτά μέταλλα. Δηλαδή στον περιορισμό της εξάρτησης από την Κίνα».
Η λύση για τα ορυκτά καύσιμα βρίσκεται στον βυθό των ωκεανών.
Με τον αγώνα κατά της κλιματικής κρίσης να βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο, δεδομένου ότι οι επιστήμονες προειδοποιούν πως ο στόχος του 1,5°C έχει «πεθάνει», η μετάβαση του κόσμου στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μοιάζει πιο επιτακτική από ποτέ.
Όμως έχει κι αυτή την «αχίλλειο πτέρνα» της, καθώς απαιτεί τεράστιες ποσότητες φυσικών πόρων. Η κατασκευή αρκετών ηλεκτρικών οχημάτων για την αντικατάσταση των αντίστοιχων οχημάτων που λειτουργούν με ορυκτά καύσιμα θα απαιτήσει δισεκατομμύρια τόνους κοβαλτίου, λιθίου, χαλκού κι άλλων μετάλλων.
Για να καλύψουν την εκρηκτική ζήτηση, οι εταιρείες εξόρυξης, οι κατασκευαστές αυτοκινήτων και οι κυβερνήσεις ψάχνουν τον πλανήτη για πιθανά ορυχεία ή επεκτείνουν τα υπάρχοντα, από τις ερήμους της Χιλής έως τα τροπικά δάση της Ινδονησίας. Εν τω μεταξύ, η πλουσιότερη ίσως πηγή – ο πυθμένας των ωκεανών – παραμένει ανεκμετάλλευτη.
Το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ εκτιμά ότι 21 δισεκατομμύρια τόνοι πολυμεταλλικών όζων βρίσκονται σε μία μόνο περιοχή του Ειρηνικού, που περιέχουν περισσότερα από ορισμένα μέταλλα (όπως νικέλιο και κοβάλτιο) από ό,τι μπορούν να βρεθούν σε όλα τα κοιτάσματα στεριάς του πλανήτη.
Αυτά τα κοιτάσματα αποφάσισε να «εξερευνήσει» η Metals Company, μια διεθνής εταιρεία με επίσημη έδρα τον Καναδά. Πέρυσι τον Οκτώβριο έστειλε στον Ειρηνικό Ωκεανό, 1.400 μίλια (2.253 χιλιόμετρα) νοτιοδυτικά του Σαν Ντιέγκο, το πλοίο της Hidden Gem. Ένα τηλεχειριζόμενο μηχάνημα βάρους 90 τόνων, στο μέγεθος ενός μικρού σπιτιού, καταδύθηκε στον πυθμένα του ωκεανού με ένα καλώδιο μήκους σχεδόν 5 χιλιομέτρων.
Προχωρώντας προς τα εμπρός, το μηχάνημα έσκαβε τον βυθό με τα ατσάλινα «πέλματά» του, δημιουργώντας σύννεφα λάσπης, ενώ εκατοντάδες μαύρες πέτρες σε μέγεθος γροθιάς που βρίσκονταν μισοθαμμένες στο ίζημα, προωθούνταν με τη βοήθεια πιδάκων νερού σε μια υποδοχή στο μπροστινό μέρος του οχήματος. Από εκεί, μέσω ενός ατσάλινου σωλήνα, οι πολύτιμες πέτρες ανέβαιναν στο πλοίο και με ιμάντες μεταφοράς κατέληγαν στο αμπάρι του.
Αυτές οι πέτρες, που είναι επίσημα γνωστές ως πολυμεταλλικοί όζοι, μπορούν να χαρακτηριστούν και «μπαταρίες σε βράχο», επειδή είναι γεμάτες με μέταλλα που είναι απαραίτητα για την κατασκευή ηλεκτρικών αυτοκινήτων, μια αγορά που σημειώνει ραγδαία αύξηση παγκοσμίως.
Η Metals Company βρίσκεται στην πρώτη γραμμή μιας ομάδας περισσότερων από δώδεκα επιχειρήσεων που «σφάζονται» για τα δισεκατομμύρια δολάρια που θα μπορούσαν να αποκομιστούν από αυτούς τους μικρούς υποθαλάσσιους βράχους.
Το «αφεντικό» της εταιρείας, ο Gerard Barron, εδώ και χρόνια, ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο για να μιλήσει σε επενδυτές και κυβερνητικούς αξιωματούχους για την εξόρυξη σε μεγάλα βάθη της θάλασσας.
Αυτός και άλλοι επίδοξοι μεταλλωρύχοι υποστηρίζουν, ότι η συλλογή οζιδίων από το βυθό θα είναι όχι μόνο φθηνότερη από την παραδοσιακή εξόρυξη, αλλά και πιο ήπια για τον πλανήτη. Δεν ξεριζώνονται τροπικά δάση, δεν εκτοπίζονται ιθαγενείς πληθυσμοί, δεν δηλητηριάζονται ποτάμια από τοξικά απόβλητα.
Ο Barron μπορεί τελικά να βρίσκεται στα πρόθυρα της επίτευξης του στόχου του για εξόρυξη μεγατόνων στον πυθμένα του ωκεανού. Η Metals Company έχει δεκάδες εκατομμύρια δολάρια στην τράπεζα και συνεργασίες με μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες.
Η εξόρμηση του Hidden Gem τον περασμένο Οκτώβριο σηματοδότησε την πρώτη φορά από τη δεκαετία του 1970 που οποιαδήποτε εταιρεία δοκίμασε με επιτυχία ένα πλήρες σύστημα για τη συγκομιδή όζων.
Το κύριο πράγμα που εμποδίζει την εταιρεία είναι το Διεθνές Δίκαιο, το οποίο απαγορεύει επί του παρόντος την εξόρυξη σε μεγάλα βάθη των ωκεανών.
Ωστόσο, αυτό μπορεί να αλλάξει. Πέρυσι, η Metals Company συνεργάστηκε με το μικροσκοπικό νησιωτικό έθνος Ναούρου του Νότιου Ειρηνικού για να ενεργοποιήσει μια «σκοτεινή» διαδικασία που θα μπορούσε να τους επιτρέψει να παρακάμψουν τη διεθνή απαγόρευση και να λάβουν άδεια για να ξεκινήσουν εργασίες πλήρους κλίμακας ήδη από τον Ιούλιο του 2024.
Αυτή η προοπτική προκάλεσε οργισμένες αντιδράσεις. Περιβαλλοντικές ομάδες, επιστήμονες, ακόμη και ορισμένες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην αγορά μετάλλων μπαταρίας φοβούνται τον πιθανό όλεθρο από την εξόρυξη στον βυθό της θάλασσας.
Οι ωκεανοί παρέχουν μεγάλο μέρος της παγκόσμιας βιοποικιλότητας, ένα σημαντικό κομμάτι της διατροφής της ανθρωπότητας και τη μεγαλύτερη αποθήκη άνθρακα στον πλανήτη.
Κανείς δεν γνωρίζει πώς μια τέτοια άνευ προηγουμένου εισβολή θα επηρεάσει τις πολλές μορφές ζωής που ζουν στα αβυσσαλέα βάθη, τη θαλάσσια ζωή που βρίσκεται λιγότερο βαθιά ή τον ίδιο τον ωκεανό.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και χώρες όπως η Γερμανία, η Χιλή, η Ισπανία και πολλά νησιωτικά έθνη του Ειρηνικού έχουν προσχωρήσει σε δεκάδες οργανώσεις που ζητούν τουλάχιστον ένα προσωρινό μορατόριουμ για την εξόρυξη σε μεγάλα βάθη της θάλασσας.
Αρκετές τράπεζες έχουν δηλώσει ότι δεν θα δώσουν δάνεια σε επιχειρήσεις εξόρυξης σε ωκεανούς. Εταιρείες όπως η BMW, η Microsoft, η Google, η Volvo και η Volkswagen έχουν δεσμευτεί να μην αγοράζουν μέταλλα βαθέων υδάτων, έως ότου κατανοηθούν καλύτερα οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Ακόμη και ο Aquaman είναι αντίθετος: Ο Τζέισον Μομόα ήταν ο αφηγητής ενός ντοκιμαντέρ που κυκλοφόρησε πρόσφατα και καταγγέλλει την εξόρυξη στη θάλασσα.
«Αυτό έχει τη δυνατότητα να μεταμορφώσει τους ωκεανούς, και όχι προς το καλύτερο», λέει η Diva Amon, θαλάσσια επιστήμονας που έχει εργαστεί εκτενώς στην κύρια περιοχή του Ειρηνικού που αποτελεί στόχο για εξόρυξη, μεταξύ άλλων ως εργολάβος για μία από τις εταιρείες εξόρυξης θαλασσίων ορυχείων.
«Θα μπορούσαμε να χάσουμε τμήματα του πλανήτη και είδη που ζουν εκεί πριν τα γνωρίσουμε, τα κατανοήσουμε και τα εκτιμήσουμε».
Τίποτα από αυτά δεν αποθαρρύνει τον Barron. «Η μεγαλύτερη πρόκληση για τον πλανήτη μας είναι η κλιματική αλλαγή και η απώλεια της βιοποικιλότητας. Δεν μας περισσεύει ούτε μια δεκαετία για να καθόμαστε άπραγοι», δηλώνει.
Μέχρι το τέλος της δοκιμής του Hidden Gem τον περασμένο Οκτώβριο, το όχημα είχε παραδώσει περισσότερους από 3.000 τόνους από τις πέτρες, συσσωρευμένες σε μια αστραφτερή μαύρη πυραμίδα με ύψος όσο ένα κτήριο τεσσάρων ορόφων. «Αυτό», υποσχέθηκε ο Barron στον Τύπο, «είναι μόνο η αρχή».ι
Οι όζοι αναπτύσσονται, μέσα σε απόλυτο σκοτάδι και σχεδόν απόλυτη σιωπή, εδώ και εκατομμύρια χρόνια. Κάθε ένας ξεκίνησε ως θραύσμα από κάτι άλλο -ένα μικροσκοπικό απολίθωμα, ένα κομμάτι βασάλτη, ένα δόντι καρχαρία- που παρασύρθηκε στην πεδιάδα στον πυθμένα του ωκεανού.
Στο θλιβερό ξεδίπλωμα του γεωλογικού χρόνου, πάνω τους συσσωρεύτηκαν σιγά-σιγά κηλίδες νικελίου, χαλκού, κοβαλτίου και μαγγανίου. Τώρα, τρισεκατομμύρια βρίσκονται μισοθαμμένα στο ίζημα που καλύπτει τον πυθμένα του ωκεανού.
Μια μέρα του Μαρτίου του 1873, μερικά από αυτά τα υποθαλάσσια τεχνουργήματα βγήκαν για πρώτη φορά στο φως του ήλιου.
Οι ναύτες του HMS Challenger, ενός πρώην βρετανικού πολεμικού πλοίου που είχε μετατραπεί σε πλωτό ερευνητικό εργαστήριο, έριξαν ένα δίχτυ κατά μήκος του βυθού, το ανέσυραν και έριξαν το ίζημα που έσταζε στο ξύλινο κατάστρωμα.
Καθώς οι επιστήμονες της αποστολής, κοσκίνιζαν με ανυπομονησία τη λάσπη και τη βρομιά, παρατήρησαν τα πολλά «ιδιόμορφα μαύρα οβάλ σώματα», τα οποία σύντομα διαπίστωσαν, ότι ήταν συγκολλήσεις πολύτιμων ορυκτών.
Ήταν για μια συναρπαστική ανακάλυψη, αλλά θα περνούσε σχεδόν ένας αιώνας προτού ο κόσμος αρχίσει να ονειρεύεται την εκμετάλλευση αυτών των λίθων.
Το 1965, ένας Αμερικανός γεωλόγος δημοσίευσε ένα σημαντικό βιβλίο με τίτλο The Mineral Resources of the Sea (Οι ορυκτοί πόροι της θάλασσας), το οποίο εκτιμούσε γενναιόδωρα, ότι οι όζοι περιείχαν αρκετό μαγγάνιο, κοβάλτιο, νικέλιο και άλλα μέταλλα για να καλύψουν τις παγκόσμιες βιομηχανικές ανάγκες για χιλιάδες χρόνια.
Η εξόρυξη των οζιδίων, υπέθεσε, «θα μπορούσε να χρησιμεύσει για την εξάλειψη μιας από τις ιστορικές αιτίες πολέμου μεταξύ των εθνών, τον εφοδιασμό με πρώτες ύλες για τους αναπτυσσόμενους πληθυσμούς. Φυσικά θα μπορούσε να επιφέρει και το αντίθετο αποτέλεσμα, δηλαδή να υποδαυλίσει ανούσιες διαμάχες για το σε ποιον ανήκουν ποιες περιοχές του πυθμένα των ωκεανών».
Σε μια εποχή που η αύξηση του πληθυσμού και ένα εμβρυακό περιβαλλοντικό κίνημα τροφοδοτούσαν τις ανησυχίες για τους φυσικούς πόρους, η εξόρυξη στον βυθό της θάλασσας έγινε ξαφνικά «καυτή».
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970, κυβερνήσεις και ιδιωτικές εταιρείες έσπευσαν να αναπτύξουν πλοία και εξέδρες για την ανέλκυση οζιδίων.
Η διαφημιστική εκστρατεία ήταν τόσο μεγάλη που το 1972, φάνηκε εντελώς αληθοφανές όταν ο δισεκατομμυριούχος Howard Hughes ανακοίνωσε, ότι θα έστελνε ένα ειδικά κατασκευασμένο πλοίο στον Ειρηνικό για να ψάξει για οζίδια.
Στην πραγματικότητα, η CIA είχε στρατολογήσει τον Hughes για να παράσχει κάλυψη -σε στυλ Τζέιμς Μποντ- για την αποστολή του πλοίου να ανασύρει κρυφά ένα βυθισμένο σοβιετικό υποβρύχιο.
Αλλά κανένας από τους πραγματικούς θαλάσσιους ανθρακωρύχους δεν κατάφερε να βρει ένα σύστημα που να μπορεί να κάνει τη δουλειά σε λογική τιμή, και η ανερχόμενη βιομηχανία έπαψε να υπάρχει.
Μέχρι το γύρισμα του 21ου αιώνα, η εξέλιξη της θαλάσσιας τεχνολογίας έκανε την εξόρυξη από τη θάλασσα να φαίνεται και πάλι αληθοφανής.
Με GPS και εξελιγμένους κινητήρες, τα πλοία μπορούσαν να επιπλέουν πάνω από επιλεγμένα με ακρίβεια σημεία του πυθμένα. Τα τηλεχειριζόμενα υποβρύχια οχήματα έγιναν πιο ικανά και μπορούσαν να καταδυθούν βαθύτερα. Τα οζίδια έμοιαζαν τώρα να είναι προσιτά, ακριβώς τη στιγμή που οι αναπτυσσόμενες οικονομίες, όπως η κινεζική, διψούσαν για μέταλλα.
Ο Barron είδε τον πιθανό πλούτο πριν από δεκαετίες. Ο μικρότερος από τα πέντε παιδιά της οικογένειάς του, μεγάλωσε σε μια γαλακτοπαραγωγική φάρμα στην Αυστραλία και ήξερε από μικρός ότι -αν και του άρεσε αυτή η ζωή- δεν ήθελε να γίνει γαλακτοπαραγωγός.
Έφυγε από το σπίτι του για να σπουδάσει σε ένα περιφερειακό πανεπιστήμιο και ξεκίνησε την πρώτη του εταιρεία, μια επιχείρηση χρηματοδότησης δανείων, ενώ ήταν ακόμα φοιτητής. Μετά την αποφοίτησή του, μετακόμισε στο Μπρίσμπεϊν «για να ανακαλύψει τον μεγάλο, ευρύ κόσμο». Με την πάροδο των ετών, ασχολήθηκε με την έκδοση περιοδικών, το λογισμικό διαφημίσεων και τις συμβατικές επιχειρήσεις μπαταριών αυτοκινήτων στην Κίνα.
Το 2001, ένας φίλος του – ο γεωλόγος, πρώην μεταλλωρύχος και επιχειρηματίας στον τομέα του web-hosting David Heydon – τον ενημέρωσε για μια εταιρεία που ίδρυε, μια επιχείρηση εξόρυξης θαλάσσιων ορυκτών που ονομαζόταν Nautilus Minerals.
Ο Barron γοητεύτηκε όταν έμαθε ότι οι ωκεανοί ήταν γεμάτοι μέταλλα. Έβαλε κάποια δικά του χρήματα στην επιχείρηση και συγκέντρωσε άλλους επενδυτές.
Η Nautilus δεν επεδίωκε πολυμεταλλικούς όζους, αλλά αυτό που φαινόταν ευκολότερος στόχος: Υποθαλάσσιους σχηματισμούς που ονομάζονται μαζικά σουλφίδια του βυθού, τα οποία είναι πλούσια σε χαλκό και άλλα μέταλλα.
Η εταιρεία συνήψε συμφωνία με την κυβέρνηση της Παπούα Νέας Γουινέας για την εξόρυξη σουλφιδίων στα ανοικτά των ακτών της χώρας.
(Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, οι χώρες μπορούν να κάνουν ουσιαστικά ό,τι θέλουν εντός των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών τους, οι οποίες εκτείνονται έως και 200 μίλια από τις ακτές τους).
Ακούστηκε αρκετά καλό για να προσελκύσει μισό δισεκατομμύριο δολάρια από επενδυτές, συμπεριλαμβανομένης της ίδιας της Παπούα Νέας Γουινέας.
Αλλά το 2019, αφού δαπάνησε περίπου 460 εκατομμύρια δολάρια, η Nautilus χρεοκόπησε. Ούτε ο Barron ούτε ο Heydon έχασαν δικά τους χρήματα: Και οι δύο είχαν πουλήσει τις μετοχές τους περίπου μια δεκαετία νωρίτερα, με τον Barron να «καθαρίζει» περίπου 30 εκατομμύρια δολάρια σε κέρδη.
Η Παπούα Νέα Γουινέα, ένα μικρό κράτος με περισσότερο από το μισό πληθυσμό του να ζει σε συνθήκες φτώχειας, έχασε 120 εκατομμύρια δολάρια. «Δεν ήταν δική μου δουλειά», μου λέει ο Barron. «Απλώς υποστήριζα τον David, στην πραγματικότητα».
Ο Heydon, εν τω μεταξύ, έχτιζε μια εταιρεία που ονομαζόταν DeepGreen -που το 2021 θα μετονομαζόταν σε Metals Company- αυτή τη φορά αναζητώντας πολυμεταλλικούς όζους.
Μέχρι τότε, η αυξανόμενη ζήτηση για ηλεκτρικά οχήματα είχε προσθέσει τόσο μια νέα δυνητική αγορά, όσο και μια επιπλέον περιβαλλοντική αιτιολόγηση για το έργο.
Ο Barron ανέλαβε τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου, και αρκετοί άλλοι απόφοιτοι της Nautilus προσχώρησαν, συμπεριλαμβανομένου του γιου του Heydon, Robert. Μαζί με άλλους επίδοξους μεταλλωρύχους, άρχισαν να χτυπούν την πόρτα της Διεθνούς Αρχής για τον θαλάσσιο βυθό.
Με έδρα το Κίνγκστον της Τζαμάικα, η Διεθνής Αρχή Βυθού έχει τα αντιφατικά καθήκοντα της προστασίας του πυθμένα των ωκεανών και της οργάνωσης της εμπορικής εκμετάλλευσής του.
Τη δεκαετία του 1980, τα περισσότερα έθνη του κόσμου -πλην των Ηνωμένων Πολιτειών- υπέγραψαν ένα είδος Συντάγματος για τους ωκεανούς, τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Μεταξύ πολλών άλλων πραγμάτων, το κείμενο θέσπισε τη Διεθνή Αρχή Βυθού για την εκπροσώπηση των σημερινών 167 κρατών μελών της.
Ο οργανισμός ήταν επιφορτισμένος με την εκπόνηση κανόνων για τη διακυβέρνηση της τότε ανύπαρκτης βιομηχανίας εξόρυξης βαθέων υδάτων.
Ο δοκιμαστικός βηματισμός της υποθαλάσσιας γεωλογίας συναγωνίζεται μόνο αυτόν της διεθνούς γραφειοκρατίας, και η ISA εργάζεται έκτοτε για την ανάπτυξη αυτών των κανόνων. Μέχρι να συμφωνηθούν οι κανονισμοί, η εξόρυξη πλήρους κλίμακας απαγορεύεται.
Αλλά εν τω μεταξύ, ο οργανισμός μπορεί να παραχωρήσει στους μεταλλωρύχους τα δικαιώματα εξερεύνησης συγκεκριμένων περιοχών και να τις επιφυλάξει για εμπορική εκμετάλλευση. Η ISA δήλωσε επίσης ότι οι ιδιωτικές εταιρείες πρέπει να συνεργάζονται με μια χώρα μέλος. Ακόμα και η πιο μικρή χώρα-μέλος αρκεί.
Μέχρι τώρα, η Διεθνής Αρχή Βυθού έχει χορηγήσει άδειες σε 22 εταιρείες και κυβερνήσεις για την εξερεύνηση τεράστιων περιοχών του βυθού του Ειρηνικού, του Ατλαντικού και του Ινδικού Ωκεανού.
Οι περισσότερες στοχεύουν σε οζίδια που βρίσκονται περίπου 5 χιλιόμετρα κάτω από το νερό στη ζώνη Clarion Clipperton, μια έκταση του Ειρηνικού μεταξύ Μεξικού και Χαβάης με έκταση 1,7 εκατομμυρίων τετραγωνικών μιλίων.
Τα δικαιώματα σε τρία από τα πιο εκλεκτά αγροτεμάχια κατέχει ο Gerard Barron και η Metals Company. Ο οικονομικός διευθυντής της εταιρείας δήλωσε πρόσφατα στους επενδυτές, ότι οι εκτάσεις αυτές θα μπορούσαν να αποφέρουν μέταλλα αξίας 31 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Να τι κάνει όλα αυτά επείγοντα. Η απαγόρευση των εξορύξεων έχει ένα παραθυράκι: Την διετή ενεργοποίηση. Ένα τμήμα της συνθήκης, που είναι γνωστό ως παράγραφος 15, ορίζει ότι εάν οποιαδήποτε χώρα μέλος ενημερώσει επίσημα την Αρχή για τον θαλάσσιο βυθό ότι θέλει να ξεκινήσει θαλάσσια εξόρυξη σε διεθνή ύδατα, ο οργανισμός θα έχει δύο χρόνια για να υιοθετήσει πλήρεις κανονισμούς.
Εάν δεν το πράξει, η συνθήκη λέει ότι η Διεθνής Αρχή Βυθού «θα εξετάσει και θα εγκρίνει προσωρινά το εν λόγω σχέδιο εργασίας».
Αυτό το κείμενο ερμηνεύεται συνήθως ως ότι η εξόρυξη πρέπει να επιτρέπεται να προχωρήσει, ακόμη και ελλείψει πλήρων κανονισμών.
«Η παράγραφος 15 ήταν φρικτά διατυπωμένη», λέει ο Duncan Currie, δικηγόρος του Συνασπισμού για τη Διατήρηση της Βαθιάς Θάλασσας, μιας διεθνούς οργάνωσης-ομπρέλα δεκάδων ομάδων.
«Αρκετές χώρες αμφισβητούν την ιδέα ότι αυτό σημαίνει ότι πρέπει να εγκρίνουν αυτόματα ένα σχέδιο εργασιών».
Το καλοκαίρι του 2021, ο πρόεδρος του Ναούρου κοινοποίησε επίσημα στην Αρχή Βυθού ότι η χώρα, μαζί με την εξ ολοκλήρου θυγατρική της Metals Company, Nauru Ocean Resources, σχεδίαζε να ξεκινήσει θαλάσσια εξόρυξη.
Η σκανδάλη των δύο ετών έχει τραβηχτεί. Το τολμηρό τέχνασμα της Metals Company μπορεί να άνοιξε για πρώτη φορά την πόρτα στην εξόρυξη σε βαθιά θάλασσα.
«Ως περιβαλλοντολόγος», λέει ο Barron, βρίσκει απογοητευτική την αντίθεση στα σχέδιά του. «Το “σώστε τους ωκεανούς” είναι ένα πολύ εύκολο σύνθημα για να το υποστηρίξει κανείς. Εγώ το υποστηρίζω!» λέει. «Θέλω να σώσω τους ωκεανούς, αλλά θέλω επίσης να σώσω τον πλανήτη».
Μπορεί να είναι αλήθεια ότι η εξόρυξη μετάλλων από τον πυθμένα της θάλασσας είναι λιγότερο επιζήμια από ό,τι η εξόρυξή τους από τη στεριά. Αλλά μέχρι στιγμής, λίγοι εκτός της βιομηχανίας έχουν πειστεί.
Πολύ λίγα είναι πραγματικά γνωστά για τον βαθύ ωκεανό. Η συλλογή δεδομένων εκατοντάδες μίλια από την ξηρά και μίλια κάτω από την επιφάνεια του νερού είναι εξαιρετικά δύσκολη.
Η εργασία μιας μόνο ημέρας μπορεί να κοστίσει έως και 80.000 δολάρια, και εξελιγμένα εργαλεία, όπως τα τηλεκατευθυνόμενα οχήματα έχουν μόλις πρόσφατα καταστεί διαθέσιμα σε πολλούς επιστήμονες.
Το 2022, 31 θαλάσσιοι ερευνητές δημοσίευσαν μια εργασία που εξέτασε εκατοντάδες μελέτες σχετικά με την εξόρυξη σε μεγάλα βάθη της θάλασσας.
Οι συγγραφείς μίλησαν ακόμη με 20 επιστήμονες, μέλη της βιομηχανίας και υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και σχεδόν όλοι δήλωσαν, ότι η επιστημονική κοινότητα χρειάζεται τουλάχιστον πέντε ακόμη χρόνια «για να διατυπώσει συστάσεις βασισμένες σε στοιχεία» για τη ρύθμιση της βιομηχανίας.
Κάθε φάση της διαδικασίας εξόρυξης ενέχει σοβαρούς κινδύνους για τους ωκεανούς του πλανήτη, οι οποίοι είναι ήδη σοβαρά επιβαρυμένοι από τη ρύπανση, την υπεραλίευση και την κλιματική κρίση.
Ξεκινώντας από τον πυθμένα, ένα τεράστιο μηχάνημα, πατάει πάνω στο παρθένο έδαφος του ωκεανού, ξεκολλώντας χιλιάδες όζους από το σημείο που βρίσκονται εδώ και χιλιετίες, κι αυτό αναπόφευκτα θα προκαλέσει κάποια ζημιά.
Κοράλλια, σφουγγάρια, νηματοειδή και δεκάδες άλλοι οργανισμοί ζουν πάνω στους ίδιους τους όζους ή βρίσκουν καταφύγιο κάτω από αυτούς. Άλλα πλάσματα επιπλέουν γύρω τους, όπως ανεμώνες με πλοκάμια 8 μέτρων, κυματιστοί καλαμαροσκώληκες, εξακτινοειδή σφουγγάρια και λευκά χταπόδια Dumbo.
Σύμφωνα με την Amon, τη θαλάσσια επιστήμονα, οι όζοι είναι ένα κρίσιμο μέρος του οικοσυστήματος που υποστηρίζει όλα αυτά τα πλάσματα. Και δεδομένου ότι σχηματίστηκαν σε διάστημα εκατομμυρίων ετών, οποιαδήποτε βλάβη προκύψει από την αφαίρεσή τους «είναι στην πραγματικότητα μη αναστρέψιμη».
Ορισμένοι επιστήμονες ανησυχούν επίσης ότι οι τεράστιες ποσότητες άνθρακα που είναι ενσωματωμένες στον πυθμένα του ωκεανού θα μπορούσαν να απελευθερωθούν, παρεμβαίνοντας ενδεχομένως στην ικανότητα του ωκεανού να δεσμεύει τον άνθρακα.
Η λάσπη και ο άργιλος που αναδεύονται από τα οχήματα συλλογής θα ανέβουν επίσης στο νερό, δημιουργώντας σύννεφα ιζημάτων που θα μπορούσαν να θολώσουν το νερό για μίλια, να παραμείνουν για εβδομάδες ή και περισσότερο και να προκαλέσουν ασφυξία σε πλάσματα που βρίσκονται πιο ψηλά στο νερό. Αυτά τα νέφη μπορεί επίσης να περιέχουν διαλυμένα μέταλλα ή άλλες τοξικές ουσίες που θα μπορούσαν να βλάψουν την υδρόβια ζωή.
Προχωρώντας προς τα πάνω, ο θόρυβος και το φως που εκπέμπουν τα οχήματα συγκομιδής και τα συστήματα ανύψωσης θα μπορούσαν να επηρεάσουν οποιοδήποτε αριθμό πλασμάτων που έχουν εξελιχθεί για να ζουν στη σιωπή και το σκοτάδι.
Μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι ο θόρυβος από μία μόνο επιχείρηση εξόρυξης στο βυθό της θάλασσας θα μπορούσε να αντηχήσει για εκατοντάδες μίλια μέσα στο νερό, επηρεάζοντας ενδεχομένως την ικανότητα των υδρόβιων οργανισμών να πλοηγούνται και να βρίσκουν τροφή και συντρόφους.
Μόλις τα οζίδια μεταφερθούν σε ένα πλοίο, το νερό που τα συνοδεύει και είναι γεμάτο λάσπη θα πρέπει να απορριφθεί πίσω στη θάλασσα, δημιουργώντας άλλο ένα δυνητικά επικίνδυνο νέφος ιζημάτων.
«Μιλάμε για τεράστιες ποσότητες. Πενήντα χιλιάδες κυβικά μέτρα την ημέρα», λέει ο Jeff Drazen, ωκεανολόγος στο Πανεπιστήμιο της Χαβάης, ο οποίος έχει επίσης εργαστεί εκτενώς στη ζώνη Clarion Clipperton, μεταξύ άλλων σε μια ερευνητική αποστολή που χρηματοδοτήθηκε από την εταιρεία Metals Company. «Αυτό είναι σαν ένα φορτηγό τρένο με λασπώδες θαλασσινό νερό κάθε μέρα».
Μια έκθεση του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών του 2022 συνοψίζει τη ζοφερή εικόνα. Σύμφωνα με τους συγγραφείς, το συμπέρασμα είναι ότι: «Η τρέχουσα επιστημονική συναίνεση υποδηλώνει ότι η εξόρυξη σε μεγάλα βάθη της θάλασσας θα είναι εξαιρετικά επιζήμια για τα ωκεάνια οικοσυστήματα».
Περισσότεροι από 700 εμπειρογνώμονες σε θέματα θαλάσσιας επιστήμης και πολιτικής έχουν υπογράψει ένα ψήφισμα που ζητά «παύση» των θαλάσσιων εξορύξεων έως ότου διεξαχθούν περισσότερες έρευνες.
Ο Barron επιμένει ότι η εταιρεία του έχει δεσμευτεί να κάνει σωστή επιστημονική έρευνα και επισημαίνει ότι έχει χρηματοδοτήσει 18 ερευνητικές αποστολές (για την εκπλήρωση των απαιτήσεων της Αρχής για τον θαλάσσιο βυθό).
«Πέρυσι ξόδεψα 50 εκατομμύρια δολάρια για την επιστήμη των ωκεανών», λέει. «Δεν βλέπω κανέναν άλλον να κάνει κάτι τέτοιο».
Μέχρι τώρα, υποστηρίζει, γνωρίζουμε αρκετά. «Η έλλειψη πλήρους επιστημονικής γνώσης δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για να μην προχωρήσουμε, όταν οι γνωστές επιπτώσεις της εναλλακτικής λύσης – της χερσαίας εξόρυξης – είναι εκεί για να τις δούμε όλοι μας», λέει.
Είναι «βέβαιο», προσθέτει, ότι η θαλάσσια εξόρυξη θα είναι λιγότερο καταστροφική. Όποιος συνέταξε την αίτηση εγγραφής της ίδιας της Metals Company στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ δεν ήταν τόσο κατηγορηματικός.
Το έγγραφο αυτό σημειώνει ότι η συλλογή οζιδίων στη ζώνη Clarion Clipperton είναι «βέβαιο ότι θα διαταράξει την άγρια ζωή» και «μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του οικοσυστήματος» σε απρόβλεπτο βαθμό.
Το έγγραφο προσθέτει ότι μπορεί να «μην είναι δυνατόν να ειπωθεί οριστικά» αν η συλλογή οζιδίων θα κάνει μεγαλύτερο ή μικτότερο κακό στην παγκόσμια βιοποικιλότητα από την χερσαία εξόρυξη.
Οι επικριτές της The Metals Company λένε ότι η εταιρεία ουσιαστικά δεν ενδιαφέρεται για το τι δείχνει η επιστήμη.
Ένας περιβαλλοντικός επιστήμονας παραιτήθηκε από τη σύμβαση εργασίας με την εταιρεία, παραπονούμενος σε μια έκτοτε διαγραμμένη ανάρτηση στο LinkedIn το 2020 ότι «η εταιρεία έχει ελάχιστο σεβασμό για την επιστήμη, τη διατήρηση της θάλασσας ή την κοινωνία γενικότερα … Μην τους αφήσετε να σας ξεγελάσουν. Τα χρήματα είναι το παιχνίδι. Είναι η επιχείρηση στα μάτια τους, όχι οι άνθρωποι ή ο πλανήτης».
(Ο Barron λέει ότι το άτομο αυτό είναι απλώς ένας δυσαρεστημένος πρώην εργαζόμενος και ότι οι κατηγορίες του δεν είναι αληθινές).
Η εταιρεία μετάλλων είναι η μόνη επιχείρηση εξόρυξης σε βαθιά θάλασσα που δεν υποστηρίζεται από κάποια μεγάλη εταιρεία ή εθνική κυβέρνηση.
Είναι μια νεοσύστατη επιχείρηση, που εξαρτάται πλήρως από τα ασταθή κεφάλαια των επενδυτών. Αυτό θα μπορούσε σίγουρα να εξηγήσει γιατί ο Barron φαίνεται να βιάζεται να ξεκινήσει την εξόρυξη, διευκρινίζοντας πως το Ναούρου ενεργοποίησε τον κανόνα των δύο ετών και όχι η εταιρεία του.
Δύσκολα θα μπορούσες να βρεις ένα πιο ακραίο παράδειγμα λεηλασίας ενός τροπικού παραδείσου, από το Ναούρου.
Όταν το πρώτο ευρωπαϊκό πλοίο έφτασε σε αυτό το νησί του Νότιου Ειρηνικού, έκτασης 8 τετραγωνικών μιλίων, το 1798, ο καπετάνιος γοητεύτηκε τόσο πολύ από τη φιλική υποδοχή των ντόπιων, τον καλό καιρό και τις υπέροχες παραλίες που το ονόμασε Pleasant Island (ευχάριστο νησί).
Αλλά μόλις ένας Αυστραλός γεωλόγος ανακάλυψε ότι το σημείο ήταν γεμάτο με υψηλής ποιότητας φωσφορικό άλας, που είχε μεγάλη ζήτηση ως λίπασμα, ο έξω κόσμος έσπευσε να το επισκεφθεί.
Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, το έθνος των 12.000 κατοίκων οδηγήθηκε στα όρια της εξαφάνισης. Το άλλοτε καταπράσινο εσωτερικό του μειώθηκε σε αυτό που ο Guardian περιέγραψε ως «ένα σεληνιακό τοπίο από οδοντωτές ασβεστολιθικές κορυφές ακατάλληλες για γεωργία ή ακόμη και για οικοδόμηση».
Καθώς τα φωσφορικά άλατα άρχισαν να εξαντλούνται τη δεκαετία του 1990, το Ναούρου προσπάθησε να καθιερωθεί ως off shore τραπεζικός παράδεισος χωρίς ερωτήσεις, αλλά εισέρρευσαν τόσα πολλά παράνομα χρήματα που το Ναούρου αναγκάστηκε να αυστηροποιήσει τους κανονισμούς του.
Η επόμενη πηγή κέρδους του νησιού ήταν να νοικιάσει μέρος της επικράτειάς του στην Αυστραλία για να χρησιμοποιηθεί ως κέντρο κράτησης μεταναστών. Οι κρατούμενοι εκεί έχουν εξεγερθεί, έχουν κάνει απεργίες πείνας και έχουν ράψει τα χείλη τους.
Δεδομένων όλων αυτών, είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς την οικονομική ελκυστικότητα της συνεργασίας με την Metals Company – ειδικά από τη στιγμή που η ζώνη εξόρυξης δεν βρίσκεται πουθενά κοντά στο Ναούρου.
«Οι άνθρωποι, η γη και οι πόροι μας χρησιμοποιήθηκαν για να τροφοδοτήσουν τη βιομηχανική επανάσταση αλλού, και τώρα αναμένεται να σηκώσουμε το βάρος των καταστροφικών συνεπειών αυτής της βιομηχανικής επανάστασης», συμπεριλαμβανομένης της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, έγραψε η Margo Deiye, εκπρόσωπος του Ναούρου στα Ηνωμένα Έθνη, σε άρθρο της σε εφημερίδα του Δεκεμβρίου, εξηγώντας γιατί η χώρα της υποστηρίζει την εξόρυξη στη θάλασσα.
«Δεν καθόμαστε με σταυρωμένα τα χέρια, περιμένοντας τον πλούσιο κόσμο να διορθώσει αυτό που δημιούργησε».
Ο Barron, ο οποίος δεν έχει πατήσει ποτέ το πόδι του στο νησί, επιμένει ότι η σχέση αυτή είναι μια συνεργασία με σεβασμό και όχι μια σύγχρονη εκδοχή της αποικιακής εκμετάλλευσης.
«Είναι φρικτό αυτό που συνέβη στο Ναούρου», λέει. «Τους γάμησαν εντελώς οι Γερμανοί, οι Άγγλοι, οι Αυστραλοί και οι Κίουι (Νεο Ζηλανδοί)». Η Metals Company λέει ότι έχει διαθέσει περισσότερα από 200.000 δολάρια για την υποστήριξη κοινοτικών προγραμμάτων διαφόρων ειδών στο Ναούρου, το Κιριμπάτι και την Τόνγκα, τα δύο άλλα νησιωτικά έθνη με τα οποία έχει επιχειρηματικές συμφωνίες.
«Η πραγματική συνεισφορά», προσθέτει, «θα είναι όταν αρχίσουμε να πληρώνουμε δικαιώματα» – το ποσοστό των συνεργαζόμενων εθνών που δεν έχει ακόμη αποφασιστεί – επί των εσόδων από την εξόρυξη.
Τα οικονομικά της Metals Company, ωστόσο, είναι λίγο επισφαλή. Ο Barron εισήγαγε την εταιρεία στο χρηματιστήριο τον Σεπτέμβριο του 2021, λίγους μήνες μετά την ενεργοποίηση του κανόνα των δύο ετών, ισχυριζόμενος ότι είχε δεσμεύσεις ύψους 300 εκατομμυρίων δολαρίων από επενδυτές.
Η μετοχή της ξεπέρασε τα 12 δολάρια ανά μετοχή λίγες ημέρες μετά την είσοδό της στην αγορά. Αλλά δύο βασικοί επενδυτές δεν παρέδωσαν ποτέ, αφήνοντας τον Barron και την ομάδα του με μόνο το ένα τρίτο του αναμενόμενου κεφαλαίου τους.
Η τιμή της μετοχής έπεσε κατακόρυφα και παρέμεινε κολλημένη γύρω στο 1 δολάριο για μήνες. Η εταιρεία μηνύει τους άπιστους επενδυτές και η ίδια δέχεται αγωγές από άλλους επενδυτές που ισχυρίζονται ότι παραπλανήθηκαν.
Εν τω μεταξύ, έχει κάψει 300 εκατομμύρια δολάρια. Ένα σημαντικό κομμάτι από αυτά τα μετρητά κατέληξε στην τσέπη του Barron. Πληρώνεται σχεδόν ένα εκατομμύριο δολάρια κάθε χρόνο σε μισθό και μπόνους.
Η συνέταιρός του, η Erika Ilves, πρώην στέλεχος μιας εταιρείας με στόχο την εξόρυξη νερού στο φεγγάρι, την οποία ο Barron έφερε ως επικεφαλής στρατηγικής, πληρώνεται επίσης αδρά. Στο δυο τους δόθηκαν δικαιώματα αγοράς μετοχών αξίας σχεδόν 19 εκατομμυρίων δολαρίων μόνο το 2021.
Δημοσιογράφοι του Bloomberg και ορισμένες περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν υποστηρίξει ότι η εταιρεία έχει αθέμιτη επιρροή στα κράτη-εταίρους της, και οι επικριτές έχουν επιστήσει την προσοχή στους φαινομενικά φιλικούς δεσμούς μεταξύ της εταιρείας Metals Company και της Διεθνούς Αρχής Βυθού (ISA)-ιδιαίτερα του γενικού γραμματέα της, Michael Lodge.
Πρόσφατη έρευνα των New York Times ισχυρίστηκε ότι η ISA έδωσε στα στελέχη της εταιρείας πρόσβαση σε δεδομένα που υποδεικνύουν πού βρίσκονται οι πιο πολύτιμες εκτάσεις του βυθού και στη συνέχεια τη βοήθησε να εξασφαλίσει τα δικαιώματα στις περιοχές αυτές.
Τόσο ο οργανισμός όσο και η εταιρεία λένε ότι όλες οι συναλλαγές τους ήταν νόμιμες και κατάλληλες. (Ο Lodge έκανε επίσης αρκετά σαφή τη στάση του απέναντι στους περιβαλλοντολόγους, λέγοντας στους Times: «Ο καθένας στο Μπρούκλιν μπορεί να πει, “Δεν θέλω να βλάψω τον ωκεανό. Αλλά σίγουρα θέλουν τα Teslas τους”).
Μεταξύ της εξωστρέφειας του Barron και των νομικών και οικονομικών πυροτεχνημάτων της εταιρείας του, η Metals Company έχει προσελκύσει το μεγαλύτερο μέρος της κάλυψης των μέσων ενημέρωσης γύρω από την εξόρυξη στη θάλασσα.
«Η TMC είναι πολύ τολμηρή, αλλά οι άλλες εταιρείες στηρίζονται σ’ αυτήν», λέει η Jessica Battle, επικεφαλής της εκστρατείας του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση κατά των θαλάσσιων εξορύξεων. «Μόλις δοθεί μία άδεια εξόρυξης, θα ακολουθήσουν και άλλες».
Υπάρχει μια πρόθυμη σύνθεση. Ο βελγικός ναυτιλιακός γίγαντας Deme, ο κολοσσός του υλικού υψηλής τεχνολογίας Lockheed Martin, η ναυπηγική εταιρεία Keppel Offshore & Marine και οι κυβερνήσεις της Νότιας Κορέας, της Ινδίας, της Ιαπωνίας, της Ρωσίας και της Κίνας έχουν ξεκινήσει δεκάδες ερευνητικές αποστολές τα τελευταία χρόνια. Η Κίνα έχει δύο εταιρείες που έχουν λάβει άδεια για την έρευνα πολυμεταλλικών οζιδίων στον Ειρηνικό.
Η θυγατρική της Deme, η Global Sea Mineral Resources, μπορεί να είναι σε καλύτερη θέση για να αναλάβει το προβάδισμα εάν η Metals Company σκοντάψει.
«Έχουν την υποστήριξη μιας εταιρείας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων και πρόσβαση σε ευρωπαϊκούς πόρους για σχεδιασμό», λέει ο Currie, ο περιβαλλοντικός δικηγόρος.
«Μπορούν να περιμένουν 10 ή 15 χρόνια και δεν θα είναι το τέλος του κόσμου γι’ αυτούς. Ενώ με την Metals Company, κοιτάξτε την τιμή της μετοχής της. Αν δεν εγκριθεί η άδειά τους, είναι δύσκολο να δούμε πώς θα επιβιώσουν».
Η Global Sea Mineral Resources διεξάγει επίσης εκτεταμένες δοκιμές στον Ειρηνικό – και παίρνει τα δικά της μαθήματα για το πόσο πολύ μπορούν να πάνε στραβά τα πράγματα.
Ένα απλό παράδειγμα του πόσο λάθος μπορούν-εύκολα-να πάνε τα πράγματα, είναι αυτό που συνέβη τον Απρίλιο του 2021 σε ένα πλοίο της Global Sea Mineral Resources, ενώ βρισκόταν στον Ειρηνικό.
Όπως θυμάται ο Kris De Bruyne, Βέλγος μηχανικός και επικεφαλής μιας ομάδας ερευνητών που δοκίμαζαν το Patania II, ένα φωτεινό πράσινο πρωτότυπο συλλέκτη οζιδίων παρόμοιο με εκείνο που είχε αναπτύξει η Metals Company, όλα έγιναν όταν αποσυνδέθηκε ο «ομφάλιος λώρος».
Ο ομφάλιος λώρος είναι ένα καλώδιο με περίβλημα από Kevlar γεμάτο με καλώδια οπτικών ινών και χαλκού. Με μήκος σχεδόν 3 μίλια και πάχος όσο το χέρι ενός ανθρώπου, ήταν το μόνο πράγμα που έδενε το Patania με το πλοίο.
Το πλήρωμα είχε ανασύρει το όχημα μετά από μια δοκιμαστική διαδρομή. Όταν βρισκόταν μόλις 50 πόδια από την επιφάνεια, ο ομφάλιος λώρος έσπασε. Το όχημα των 35 τόνων έπεσε σπειροειδώς στον πυθμένα του Ειρηνικού. Ο De Bruyne κοίταζε αβοήθητος πάνω από την επιφάνεια του σκάφους.
Ευτυχώς, το Patania προσγειώθηκε με το σύστημα εντοπισμού του άθικτο, στέλνοντας ακουστικά σήματα στο πλοίο. Χρειάστηκαν μερικές μέρες, αλλά τα μέλη του πληρώματος τελικά κατέβασαν με ελιγμό ένα μικρό υποβρύχιο ρομπότ για να επανασυνδέσουν τον επισκευασμένο ομφάλιο λώρο.
Όταν ανέσυραν το Patania, το βρήκαν σχεδόν εντελώς άθικτο. Για τον De Bruyne, το σπασμένο καλώδιο ήταν απλώς ένα από τα «παιδικά προβλήματα» που συνήθως προκύπτουν με την καθέλκυση ενός τόσο πολύπλοκου εξοπλισμού.
Νωρίτερα κατά τη διάρκεια της αποστολής, είχε επίσης να αντιμετωπίσει ακτιβιστές της Greenpeace που είχαν ζωγραφίσει στο πλοίο του με τεράστια κίτρινα γράμματα το «RISK!».
Ο De Bruyne έχει έντονη συνείδηση της κριτικής που ασκείται στον κλάδο του και φαίνεται να την παίρνει προσωπικά. Οι γονείς του ήταν κτηνίατροι και μεγάλωσαν αυτόν και τον αδελφό του στη Ρουάντα και το Βιετνάμ. «Μεγάλωσα μέσα στη φύση. Δεν είμαι ο καταστροφέας της φύσης που θέλουν να είμαι», λέει.
«Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις και οι περιβαλλοντολόγοι, ξεχνούν ότι κι εμείς έχουμε τις ιστορίες μας και ότι θέλουμε να κάνουμε κάτι καλό για τον κόσμο».
Η αποστολή Patania, επισημαίνει, συνοδευόταν από ένα ξεχωριστό πλοίο με ανεξάρτητους θαλάσσιους επιστήμονες που παρακολουθούσαν τις επιπτώσεις του μηχανήματος στον ωκεανό (όπως και η αποστολή της Metals Company).
Παρόλα αυτά, εκφράζει και κάποιους ενδοιασμούς. «Μια στο τόσο, αναρωτιέμαι, κάνω ακόμα το σωστό;» λέει. «Εξακολουθώ να πιστεύω ότι κάνουμε το σωστό, γιατί εξακολουθούμε να κάνουμε έρευνα».
Λέει ότι δεν είναι καν πεπεισμένος ότι πρέπει να προχωρήσει η εξόρυξη σε μεγάλα βάθη της θάλασσας. «Πρέπει να ξέρουμε ποιες θα είναι οι επιπτώσεις της εξόρυξης σε βαθιές θάλασσες, και συμβάλλω στο να πάρουμε απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα».
Η Global Sea Mineral Resources έχει ήδη βυθίσει τουλάχιστον 100 εκατομμύρια δολάρια στην ανάπτυξη του συστήματος υποθαλάσσιας εξόρυξης, και πρόσφατα ανακοίνωσε τη συνεργασία της με την Transocean, μια μεγάλη υπεράκτια εταιρεία εξόρυξης πετρελαίου.
Η εταιρεία θαλάσσιων εξορύξεων σχεδιάζει τώρα το πολύ μεγαλύτερο Patania III – το πρώτο από αυτό που η εταιρεία ελπίζει ότι θα είναι ένας στόλος ρομπότ εξόρυξης πλήρους κλίμακας που θα φτάσει στον πυθμένα του ωκεανού γύρω στο 2028.
Τα πέντε χρόνια που θα μεσολαβήσουν μέχρι τότε μπορεί να είναι αρκετά για να αναπτυχθεί η επιστημονική κατανόηση που απαιτείται για τη δημιουργία κανονισμών για την ασφαλή εξόρυξη στον πυθμένα – ή για να καθοριστεί αν θα πρέπει να γίνει καν.
Ή μπορεί να είναι καιρός για εναλλακτικές λύσεις, όπως η μείωση της ιδιοκτησίας ιδιωτικών αυτοκινήτων ή η ανακύκλωση μετάλλων, να κερδίσουν αρκετή έλξη ώστε να καταστήσουν την εξόρυξη στον θαλάσσιο βυθό περιττή. Αλλά ειλικρινά, καμία από αυτές τις πιθανότητες δεν φαίνεται πιθανή.
Ο Gerard Barron δεν σκοπεύει να περιμένει. «Πήρα το σκάφος, πήρα το μηχάνημα, ανακοίνωσα τις συνεργασίες για το πώς θα επεξεργαστούμε τους όζους», λέει με αυτοπεποίθηση.
Υποθέτοντας ότι η Metals Company θα πάρει το πράσινο φως από την Αρχή Βυθού, λέει, όλα είναι σε καλό δρόμο για να ξεκινήσει η συγκομιδή των οζιδίων στα τέλη του 2024. Ο στόχος της εταιρείας για το πρώτο έτος είναι 1,3 εκατομμύρια τόνοι, με κλιμάκωση σε 10 φορές μεγαλύτερη ποσότητα την επόμενη δεκαετία.
Η διετής προθεσμία λήγει αυτό το καλοκαίρι. Αφού το Ναούρου ειδοποίησε την Αρχή Βυθού, ο οργανισμός συγκάλεσε εσπευσμένα αρκετές συνεδριάσεις, αλλά τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά.
Η πίεση φαίνεται να δημιουργεί κάτι σαν αντίδραση. Στις πιο πρόσφατες συνεδριάσεις της Αρχής τον περασμένο Νοέμβριο, αρκετά κράτη μέλη ζήτησαν μια «προληπτική παύση» για την εξόρυξη στο βυθό, απηχώντας την αίτηση μορατόριουμ.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Bloomberg, ο εκπρόσωπος της Γαλλίας δήλωσε ότι η χώρα του δεν θεωρεί ότι είναι υποχρεωμένη να εγκρίνει την εξόρυξη μέχρι να ικανοποιηθεί από τους κανονισμούς, ενώ αρκετές άλλες χώρες ανέφεραν ότι αισθάνονται παρόμοια.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ινδία και η Ιαπωνία, ωστόσο, θέλουν να προσπαθήσουν να προλάβουν την προθεσμία του 2023. Ορισμένοι ακτιβιστές ζητούν μάλιστα να αναθεωρηθεί ή να αντικατασταθεί η Αρχή Βυθού.
«Η γενική αίσθηση είναι ότι υπάρχει πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει και πολλά πολύπλοκα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Έτσι, όταν κάποια χώρα λέει: «Απλώς δώστε μου ένα συμβόλαιο, θα το προχωρήσω», αυτό ενοχλεί πάρα πολύ», λέει ο Currie, ο οποίος συμμετείχε στον πιο πρόσφατο γύρο συνεδριάσεων της Αρχής για τον βυθό.
Υπάρχει μια ευρέως διαδεδομένη αίσθηση ότι είναι πολύ νωρίς για να δοθεί άδεια για την έναρξη εξόρυξης, λέει, αλλά δεν είναι σαφές πώς ο οργανισμός θα μπορούσε να το εμποδίσει. «Κανείς», λέει ο Currie, «δεν είναι σίγουρος για το πώς θα εξελιχθεί αυτό».
ΖΗΝΩΝ ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου